Stomik / stomiczka może - mieć dzieci

Wyłonienie stomii, jak często wspominamy, rodzi mnóstwo pytań i wątpliwości. Nie tylko związanych z tym, jak opiekować się / „zajmować się” stomią, ale też - jak z nią żyć – normalnym i jakościowym życiem. I to - biorąc pod uwagę wszystkie jego aspekty.

Jednym z pytań, jakie często pojawiają się w temacie stomii i życia „po” niej, jest to dotyczące potomstwa.

Czy #stomikmoże mieć dzieci?

Może. :)
Jeśli tylko nie ma medycznych przeciwwskazań, bądź zdrowotnych komplikacji uniemożliwiających zajście w ciążę - stomik może być wspaniałym, czułym tatą, a stomiczka może być fantastyczną mamą.

Z biologicznego i naukowego punktu widzenia - stomia, która jest wynikiem operacji na przewodzie pokarmowym (czyli kolostomia, ileostomia) lub układzie moczowym (urostomia), nie wyklucza możliwości zajścia w ciążę ani urodzenia dziecka.

W temacie stomii i wszystkiego co się z nią wiąże, często największym szwarccharakterem jest psychika samego stomika. Wielu stomikom trudno jest zaakceptować fakt posiadania przyklejonego do skóry woreczka, który zastępuje im rutynę, jaką znali – czyli „normalne” załatwianie swoich fizjologicznych potrzeb. Często mają poczucie „bycia innymi”, co odczuwają boleśnie, porównując swoją sytuację z sytuacją osób bez stomii. To poczucie powoduje systematyczne zamykanie się na świat zewnętrzny i redukowanie ilości kontaktów społecznych do absolutnego minimum. Taka życiowa alienacja buduje lęk społeczny, co mocno utrudnia wejście w romantyczną, a później także intymną relację z drugim człowiekiem.

Także osoby w stałych związkach po wyłonieniu stomii często zaczynają się odsuwać od swoich partnerów / partnerek, wstydząc się swojego wyglądu i obawiając, że woreczek się odklei w sytuacji najmniej odpowiedniej. Nierzadko więc zdarza się tak, że wiara w stereotypy oraz wynikający z niej lęk przed intymnym kontaktem z drugim człowiekiem powoduje, że stomicy z dużym pesymizmem podchodzą do myślenia o własnych dzieciach.

Stomia i ciąża

Kobiety z wyłonioną stomią mogą zajść w ciążę i urodzić dziecko, o ile – jak wspomniano wcześniej – nie istnieją przeciwwskazania zdrowotne. Zanim jednak zdecydują się na potomstwo, warto, aby rozważyły kilka istotnych aspektów, które mogą sprawić, że ich ciąża nie będzie bardziej stresująca niż ciąża u kobiet bez stomii.

Odpowiedzialne podejście do tematu potomstwa to przede wszystkim świadome i mądre zaplanowanie ciąży a także czuwanie nad jej przebiegiem. W tym kontekście warto pamiętać o:

• konsultacjach medycznych przed poczęciem dziecka, oraz w trakcie ciąży;- stałym kontakcie z lekarzem ginekologiem oraz opiekunem stomijnym;
• a także – właściwym przygotowaniu organizmu na czas ciąży i porodu – mowa tu o: jakościowej diecie, zdrowym śnie, regularnej aktywności fizycznej, suplementacji i rezygnacji z nałogów. Papierosom i alkoholowi (zwłaszcza podczas starania się o dziecko i w trakcie trwania ciąży) mówimy zdecydowane: nie.

O – jak odpowiedzialność - ciąża z planem

Osoby ze stomią, zanim zdecydują się na ciążę, powinny swoją decyzję skonsultować z lekarzem. Dlaczego to takie istotne? Ponieważ stomia to duża zmiana w życiu. Tak jak i ciąża. Warto więc mieć pewność, że moment zdrowotny, w którym znajduje się kobieta ze stomią, chcąca zajść w ciążę – jest dobrym momentem, patrząc z perspektywy jej zdrowia fizycznego oraz kondycji psychicznej.

Konsultacja medyczna w tym zakresie to ocena ogólnego stanu zdrowia przyszłej mamy. Podczas takiego spotkania lekarz ocenia jej bieżącą sytuację zdrowotną, omawia zarządzanie stomą w ciąży i przedstawia ewentualne ryzyko, jakie może pojawić się zarówno ze względu na ciążę jak i ze względu na stomię.

Należy mieć świadomość, że ciąża może wywierać dodatkowy nacisk na brzuch, co może wpływać na stomię i wymagać modyfikacji sposobu jej pielęgnacji. Między innymi z tego powodu warto pamiętać, że w przypadku ciąży u osoby z wyłonioną stomią niezbędna jest ścisła współpraca przyszłej mamy zarówno z prowadzącym ciążę ginekologiem, jak i z opiekunem stomijnym / opiekunką stomijną.

Ciąża to zmiany

Ciąża powoduje nie tylko zmiany w sylwetce przyszłej mamy. Ciąża powoduje też wahania w sferze mentalnej. Przyszłe mamy często skarżą się na zmiany nastroju, które bywają trudne do opanowania, a przez to kłopotliwe i frustrujące.

Euforia, złość, przygnębienie, strach, zniecierpliwienie i znów radość, albo permanentny „zjazd mocy”, to cały wachlarz emocji, jakie towarzyszą kobiecie podczas trwania ciąży. I wcale nie jest rzadkością pojawienie się ich wszystkich w ciągu jednego dnia. ;) Pod tym kątem ciąża z woreczkiem przebiega zupełnie tak samo, jak ta bez niego. Jednak, w przypadku stomii, wahania nastroju mają podwójne znaczenie, z uwagi na fakt jej postrzegania przez otoczenie stomiczki i ją samą.

Zdarza się, że osoby ze stomią, które akceptują ją i żyją z nią w pełnej zgodzie, podczas ciąży zaczynają mieć co do niej wątpliwości i negują jej zasadność. Bywa też, że stomia zaczyna na nowo przerażać, budząc w przyszłych mamach lęk przed przyszłością – zarówno tą najbliższą (jaką jest dalszy przebieg ciąży i poród), jak i późniejszym, czasem wychowywania dziecka.

Ciąża powoduje również zmiany fizyczne w ciele kobiety. Może to wpływać na sposób funkcjonowania stomii. Należy mieć świadomość, że w miarę jak rośnie ciążowy brzuch, stomia może wymagać dodatkowej pielęgnacji i dostosowania sprzętu stomijnego.

Wsparcie emocjonalne na wagę złota

Wsparcie psychiczne przyszłej mamy - jest ważne. Wsparcie psychiczne przyszłej mamy, która jest stomiczką – tym bardziej. Ciąża może być emocjonalnym wyzwaniem, szczególnie dla osoby ze stomią. Pamiętajmy, że czas oczekiwania na dziecko to cały kalejdoskop emocji potrafiący zasiać wątpliwości w przepracowanych już tematach i wywrócić do góry nogami to, co przed ciążą było brane za pewnik.

Pamiętajmy, że ciąża to nie tylko zmiany fizyczne, to także ciągła emocjonalna huśtawka, która dla stomiczek może być bardzo destrukcyjnym doświadczeniem. Dlatego właśnie, w tym szczególnym czasie, wsparcie, zrozumienie i cierpliwość okazywana przyszłej mamie przez rodzinę, przyjaciół i grupę wsparcia będzie czymś, co trudno przecenić.

Poród i przygotowanie się do niego

Choć z definicji nie ma przeciwwskazań, by ciężarna stomiczka, ciesząca się dobrym zdrowiem i posiadająca „książkową” i „nieproblemową” stomię, rodziła siłami natury, decyzja o sposobie porodu (naturalny lub przez cesarskie cięcie) podejmuje się w tym wypadku indywidualnie, biorąc pod uwagę szerokie spektrum czynników związanych ze stomią. Należą do nich: stan zdrowia matki, lokalizacja stomii i ewentualne problemy zdrowotne, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo dziecka i matki.

Cesarskie cięcie u kobiety ze stomią może być zalecane w kilku sytuacjach. Ostateczna decyzja zależy jednak od oceny stanu zdrowia matki i dziecka oraz od potencjalnego ryzyka związanego z naturalnym porodem.

Do powodów, dla których lekarze mogą zdecydować się na cesarskie cięcie, należą:

• komplikacje związane ze stomią i ryzyko, że naturalny poród zdestabilizuje sytuację zdrowotną matki i dziecka,
• przepuklina okołostomijna,
• miejsce wyłonienia stomii – lekarz może zdecydować o cesarski cięciu jeśli poród naturalny stwarza realne ryzyko uszkodzenia stomii.
• stan zdrowia przyszłej mamy z uwzględnieniem ewentualnych chorób przewlekłych, jak również osłabienie jej organizmu uniemożliwiające rodzenie siłami natury (bez dodatkowego dla niej ryzyka),
• stan skóry brzucha przyszłej mamy. Blizny i zrosty, będące wspomnieniem przebytych operacji, mogą utrudniać naturalny poród, tworząc tym samym potencjalne zagrożenie dla zdrowia mamy i dziecka,
• stan zdrowia nienarodzonego dziecka, jak również jego nieprawidłowe ułożenie tuż przed porodem.

Stomicy mogą - planować i mieć dzieci.

Jednak, by ten ważny plan, jakim jest poczęcie, urodzenie i wychowanie dziecka, przebiegał bezpiecznie i bez przykrych niespodzianek, warto przed zajściem w ciążę / poczęciem dziecka zdobyć jak najwięcej wiedzy z zakresu stomii i życia z nią.

Jak w każdej życiowej sytuacji, by dobrze żyć ze stomią i by sprawić, by była ona jedynie dodatkiem do codzienności, a nie jej centrum, warto ją zrozumieć i zaakceptować.

Dzięki stoma-świadomości, odpowiedniej opiece medycznej i wsparciu otoczenia, wiele kobiet ze stomią i wielu przyszłych ojców-stomików może cieszyć się rodzicielstwem, ugruntowując się w przekonaniu, że stomia wcale nie musi ograniczać. Wręcz przeciwnie – bardzo często stwarza ona szansę, by spełniać swoje marzenia.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: archiwum STOMAlife.
Ilustrujące dzisiejszy artykuł zdjęcia przedstawiające
naszych Przyjaciół ze stomią i Ich Dzieci,
idealnie potwierdzają, że stomik / stomiczka
może zostać a także być - super rodzicem :)