FAQ

Stomia może być wyłoniona na stałe lub czasowo, w zależności od stanu zdrowia i wskazań medycznych pacjenta. Stała stomia jest wykonywana wtedy, gdy narząd (jelito lub pęcherz moczowy) nie może już pełnić swojej funkcji, na przykład po usunięciu odbytnicy lub przy rozległym nowotworze. Tymczasowa stomia jest natomiast wykonywana, aby dać czas jelitom lub innym organom na regenerację po operacji i może zostać zamknięta, gdy stan zdrowia pacjenta się poprawi.

Tak, stomia może zmieniać rozmiar, szczególnie w pierwszych tygodniach i miesiącach po operacji, gdy ustępuje początkowy obrzęk tkanek. W tym okresie stomia zwykle stopniowo się zmniejsza, co wymaga regularnego monitorowania i dostosowywania rozmiaru otworu w płytce stomijnej.

Czynniki wpływające na zmiany rozmiaru stomii:

Początkowy obrzęk po operacji.

Bezpośrednio po operacji stomia jest często obrzęknięta i może wydawać się większa. Obrzęk zazwyczaj zmniejsza się w ciągu kilku tygodni, co wymaga dostosowania rozmiaru otworu w płytce stomijnej.

Wzrost masy ciała lub przepuklina okołostomijna.

Zmiany wagi oraz wystąpienie przepukliny mogą wpływać na kształt i rozmiar stomii. Przepuklina okołostomijna może sprawić, że stomia stanie się bardziej wypukła lub wybrzuszona.

Długoterminowe zmiany związane z wiekiem i stanem skóry.

Z czasem elastyczność skóry wokół stomii może się zmieniać, co również wpływa na rozmiar i kształt stomii. Dlatego nawet po kilku miesiącach od operacji warto okresowo kontrolować jej rozmiar, szczególnie przy zmianach w zdrowiu lub budowie ciała.

Regularne mierzenie stomii i dostosowywanie sprzętu stomijnego do jej aktualnego rozmiaru jest kluczowe dla zapobiegania podrażnieniom skóry oraz zapewnienia komfortu i szczelności sprzętu.

W niektórych przypadkach stomia może być odwracalna, co oznacza, że po wygojeniu lub wyleczeniu, na przykład po usunięciu guzów jelitowych lub wyleczeniu zapalenia jelit, chirurg może zamknąć stomię i przywrócić ciągłość przewodu pokarmowego. Ostateczna decyzja o możliwości zespolenia zależy od kondycji jelit i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Stomia czasowa to wyłonienie fragmentu jelita cienkiego, jelita grubego lub moczowodu na powierzchnię ciała. Taki zabieg wykonuje się, aby tymczasowo odciążyć chory narząd lub układ (np. przewód pokarmowy lub moczowy), dając mu czas na regenerację. Po kilku tygodniach lub miesiącach, kiedy stan zdrowia pacjenta na to pozwala, stomia czasowa może być zamknięta poprzez zabieg chirurgiczny zwany zespoleniem, który przywraca ciągłość narządów i umożliwia ponowny naturalny przepływ treści pokarmowej lub moczu.

Stomia ostateczna, z kolei, jest wyłoniona na stałe, gdy narząd jest trwale usunięty lub niezdolny do pełnienia swojej funkcji, co uniemożliwia przywrócenie naturalnego przepływu.

Stomia wydalnicza to rodzaj stomii, który służy do odprowadzania treści pokarmowej lub moczu z organizmu, gdy naturalna droga wydalania jest niemożliwa. Jest wyłaniana z przewodu pokarmowego (jelita cienkiego lub grubego) lub układu moczowego, umożliwiając wydalanie:

• Ileostomia i kolostomia to stomie wyłaniane na jelitach, odprowadzające treść pokarmową na zewnątrz, gdy dolny odcinek jelita jest usunięty lub wymaga odciążenia.

• Urostomia to stomia wyłaniana na przewodach moczowych, odprowadzająca mocz, gdy pęcherz lub inne części dróg moczowych są niedrożne lub zostały usunięte.

Stomia wydalnicza jest zatem wyłonieniem ukierunkowanym na usuwanie produktów przemiany materii z organizmu.

Czas, przez jaki pacjent będzie miał stomię tymczasową, zależy od indywidualnego procesu leczenia i rekonwalescencji. Może to być kilka tygodni, miesięcy, a czasem nawet lat, w zależności od tego, jak szybko organ się goi lub czy leczenie (na przykład chemioterapia lub radioterapia) nie wymaga dalszego odciążania jelit. Czasami początkowo czasowa stomia zostaje z nami na stałe.

Tak, zamknięcie stomii jest możliwe, ale zależy to od zdrowia pacjenta i sukcesu leczenia. Zamknięcie polega na chirurgicznym ponownym połączeniu jelit lub dróg moczowych, co przywraca naturalne funkcje wydalnicze organizmu. Procedura ta wymaga dokładnej oceny stanu pacjenta oraz ewentualnych ryzyk związanych z operacją

Worki stomijne są dostępne w różnych typach, takich jak worki jednoczęściowe, gdzie worek jest zintegrowany z przylepcem oraz dwuczęściowe, gdzie worek i przylepiec są osobnymi elementami. Worki różnią się także konstrukcją - niektóre są zamknięte, inne mają otwór umożliwiający opróżnianie. Worki przeznaczone do zaopatrzenia urostomii zakończone są kranikiem lub zaworem/ zatyczką. Zawór można otwierać i zamykać, co pozwala na kontrolowane wypuszczenie nagromadzonego moczu.

Wybór worka zależy od rodzaju stomii i osobistych preferencji pacjenta

• Ileostomia – wyłaniana na jelicie cienkim (jelito kręte) na powierzchnię brzucha, aby odprowadzać treść jelitową. Często stosowana przy chorobach jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna.

• Kolostomia – wyłaniana na jelicie grubym, zwykle stosowana przy problemach z dolnym odcinkiem jelit, takich jak np nowotwory odbytnicy.

• Urostomia – tworzona jest, aby odprowadzać mocz z dróg moczowych, kiedy pęcherz moczowy nie działa prawidłowo lub został usunięty.

Stomie są wyłaniane w zależności od konkretnego schorzenia oraz potrzeb zdrowotnych pacjenta. Każdy rodzaj stomii ma specyficzne wskazania medyczne i pełni różne funkcje w zależności od lokalizacji problemu oraz celu leczenia.

Przykłady i wskazania medyczne:

Ileostomia – wyłaniane jest jelito cienkie (dokładniej: jelito kręte) na powierzchnię brzucha. Najczęściej wykonuje się ją w przypadkach chorób zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna, a także przy ciężkich uszkodzeniach jelita grubego. Ileostomia pozwala na tymczasowe lub stałe odciążenie jelita grubego, zapewniając odpowiednie warunki do leczenia i regeneracji przewodu pokarmowego.

Kolostomia – wyłaniany jest fragment jelita grubego (okrężnicy). Głównie przy nowotworach jelita grubego, szczególnie jeśli doszło do usunięcia części jelita lub odbytnicy. Kolostomia jest również stosowana w przypadkach uszkodzeń dolnego odcinka jelit, niedrożności jelit lub perforacji jelita, co wymaga czasowego lub stałego wyprowadzenia treści pokarmowej na zewnątrz w alternatywny sposób.

Urostomia – polega na wyłonieniu moczowodu na powierzchnię brzucha i zaopatrzeniu go woreczkiem stomijnym. Wykonywana jest przy problemach z układem moczowym, takich jak nowotwór pęcherza moczowego, uszkodzenia pęcherza lub niekontrolowane problemy z oddawaniem moczu.

Ostateczna decyzja o rodzaju stomii zależy od wielu czynników, takich jak:

• Lokalizacja i stopień zaawansowania choroby – na przykład nowotwory dolnego odcinka jelita wymagają często kolostomii.
• Ogólny stan zdrowia pacjenta – pacjenci po intensywnym leczeniu onkologicznym mogą wymagać stomii czasowej w celu regeneracji układu pokarmowego.
• Cel leczenia – jeśli celem jest tylko czasowe odciążenie jelit, wyłania się stomię czasową, np. po urazach jelita lub leczeniu nowotworu, aby umożliwić jelitom regenerację.

Tym samym rodzaj stomii i jej umiejscowienie zależą od konkretnego problemu zdrowotnego, jak i indywidualnych potrzeb pacjenta.

Czasami konieczne jest wyłonienie dwóch rodzajów stomii, jeśli problem dotyczy zarówno jelit, jak i dróg moczowych, lub jeśli istnieje potrzeba odciążenia różnych części układu pokarmowego lub moczowego. Takie przypadki są rzadkie i występują zazwyczaj u osób z bardzo skomplikowanymi schorzeniami.

Stomia wydalnicza, czyli stomia służąca do usuwania treści jelitowej (w przypadku kolostomii i ileostomii) lub moczu (w przypadku urostomii) jest wyłaniana na brzuchu, ponieważ to miejsce umożliwia łatwy dostęp i kontrolę nad jej zaopatrzeniem.

Przy planowaniu stomii chirurg zwraca uwagę nie tylko na anatomiczne warunki pacjenta, ale również na takie aspekty jak wygoda codziennego funkcjonowania, potrzeby pielęgnacyjne i uniknięcie dyskomfortu.

Wybór lokalizacji:

• Strona brzucha – zazwyczaj stomie umieszcza się na brzuchu, po prawej lub lewej stronie, zależnie od rodzaju operacji oraz układu jelit. Przykładowo, kolostomia często umieszczana jest po lewej stronie, a ileostomia po prawej. Chirurg bierze też pod uwagę, czy pacjent jest prawo- czy leworęczny, co może wpływać na łatwość pielęgnacji.
• Warunki zdrowotne i aktywności pacjenta – w ramach konsultacji przedoperacyjnej następuję wyznaczenie miejsca wyłonienia stomii i oznaczone go na skórze w pozycji siedzącej, stojącej i leżącej, aby upewnić się, że nie będzie umieszczona zbyt blisko fałd skórnych, blizn czy obszarów, które ulegają napięciu podczas ruchu. Ważne jest również, że stomia będzie widoczna dla jej posiadacza tak aby zaopatrzenie sprzętem stomijny nie stanowiło problemu.

Celem jest maksymalny komfort, ponieważ każda zmiana pozycji może wpłynąć na pielęgnację i odklejanie się worka.

Ostateczny wybór miejsca jest wynikiem oceny lekarza, pielęgniarki stominej oraz rozmowy z pacjentem na temat jego stylu życia, potrzeb i oczekiwań, co ma na celu zapewnienie jak największej wygody w codziennym funkcjonowaniu.

Alternatywy dla stomii stosuje się wtedy, gdy lekarze mogą wdrożyć mniej inwazyjne metody leczenia w celu przywrócenia lub utrzymania drożności jelit i układu moczowego bez konieczności wyłaniania jelita lub moczowodu na powierzchnię brzucha. Jednak decyzja o ich zastosowaniu zależy od rodzaju i zaawansowania choroby, wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne stosuje się głównie przy chorobach zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Leki przeciwzapalne, takie jak aminosalicylany, kortykosteroidy oraz leki immunosupresyjne, mogą zmniejszać stan zapalny, redukując objawy i przywracając drożność jelit bez konieczności wyłaniania stomii. W niektórych przypadkach stosuje się także terapię biologiczną, która blokuje działanie białek powodujących zapalenie.

Mniej inwazyjne operacje jelit.

W przypadkach częściowej niedrożności jelit lub łagodnych zmian, lekarze mogą przeprowadzić mniej inwazyjne zabiegi, takie jak:

• Endoskopowa resekcja polipów lub guzów – za pomocą endoskopu można usunąć niewielkie zmiany, które blokują przepływ treści jelitowej, bez konieczności otwartej operacji. Metoda ta stosowana jest głównie w początkowych stadiach choroby nowotworowej jelita grubego.
• Balonowa dilatacja jelit – stosowana jest przy zwężeniach jelita, zwłaszcza w chorobie Leśniowskiego-Crohna. Procedura polega na wprowadzeniu endoskopu z balonikiem, który po nadmuchaniu rozciąga zwężony odcinek jelita, przywracając jego drożność.

Wstawienie stentu.

Stenty są małymi rurkami wprowadzanymi do jelita lub dróg moczowych, aby utrzymać ich drożność w miejscach zwężenia, spowodowanego np. nowotworem, zwłóknieniem czy inną patologią. Wprowadzenie stentu jest mniej inwazyjne niż wyłonienie stomii i może skutecznie przywrócić przepływ treści jelitowej lub moczu.

• Stentowanie jelita – stosowane jest głównie w przypadkach niedrożności jelita grubego związanej z nowotworami. Stent wprowadzany jest endoskopowo, co pozwala na uniknięcie stomii u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do operacji lub czekają na bardziej zaawansowane leczenie.
• Stentowanie dróg moczowych – podobnie jak w jelitach, stenty stosuje się w drógach moczowych w przypadkach, gdy dochodzi do ich zablokowania (np. przez nowotwory pęcherza moczowego). Stent umożliwia swobodny przepływ moczu bez konieczności tworzenia urostomii.

Ograniczenia alternatyw

Należy pamiętać, że te metody mają ograniczenia i nie zawsze są skuteczne. Stenty mogą ulec zatkaniu lub przemieszczeniu, a leczenie farmakologiczne i mniej inwazyjne operacje mogą nie być wystarczające przy zaawansowanych chorobach, zwłaszcza nowotworach, które obejmują większe obszary jelit. W takich przypadkach stomia może być konieczna jako trwałe lub czasowe rozwiązanie, które umożliwia prawidłowe funkcjonowanie organizmu i zapobiega powikłaniom.

Te alternatywy dla stomii są zazwyczaj rozważane w konsultacji ze specjalistą chirurgii jelit lub urologii, który ocenia możliwość ich zastosowania w kontekście indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta.

Chociaż pacjent może mieć preferencje co do lokalizacji stomii, ostateczna decyzja zależy od lekarza. Chirurg bierze pod uwagę czynniki anatomiczne i zdrowotne, aby stomia była jak najłatwiejsza do pielęgnacji i nie kolidowała z codziennymi aktywnościami pacjenta

Zdrowa stomia powinna mieć różowy lub czerwonawy kolor, być lekko wilgotna i bez zapachu i wystawać ponad powierzchnię brzucha około 2 do 3 cm. Wysokość stomii może zmieniać się z czasem, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji, kiedy obrzęk stopniowo ustępuje. Regularne wypróżnianie się przez stomię, bez bólu czy dyskomfortu, to także dobry znak. Niepokojące sygnały to zmiana koloru na ciemny lub siny, ból lub znaczne zmiany w wydzielinach

Jeśli stomia wydaje się większa niż zwykle, może to być spowodowane opuchlizną, przepukliną lub zapaleniem. Należy skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, aby ocenić sytuację i podjąć odpowiednie kroki.

Wypróżnienia ze stomii mogą mieć różne odcienie brązu, co jest normalne i zależy od rodzaju spożywanych pokarmów. Kolory takie jak ciemny czerwony, smolistoczarny lub nietypowo żółty mogą wskazywać na problemy zdrowotne, szczególnie gdy nie wynikają ze spożycia konkretnych pokarmów. W takich przypadkach, zwłaszcza gdy pojawiają się dodatkowe objawy (np. ból, dyskomfort, nudności), należy skonsultować się z lekarzem.

• Zielone wypróżnienia: mogą być wynikiem jedzenia dużej ilości zielonych warzyw liściastych, takich jak szpinak czy jarmuż. Zielony barwnik chlorofilowy ma wpływ na kolor stolca.
• Czerwone lub różowawe wypróżnienia: mogą wynikać ze spożycia buraków lub czerwonych jagód. Ważne jest jednak, aby obserwować, czy kolor ten jest spowodowany pokarmem, a nie krwawieniem, co może mieć miejsce, gdy odcień czerwieni jest ciemniejszy lub przypomina krew.
• Ciemnobrązowe lub czarne wypróżnienia: Spożycie dużych ilości żelaza, jagód lub czarnej lukrecji może wpłynąć na ciemny kolor stolca. Jednak bardzo ciemny, prawie czarny stolec może również wskazywać na krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego i wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem.
• Jasnożółte wypróżnienia: Mogą być związane z dietą bogatą w tłuszcze lub produkty o wysokiej zawartości żółtego barwnika, jak kukurydza. Jednak jasnożółty, tłusty stolec może również świadczyć o zaburzeniach trawienia tłuszczów, co może wymagać oceny przez specjalistę.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Kolory takie jak ciemny czerwony, smolistoczarny lub nietypowo żółty mogą wskazywać na problemy zdrowotne, szczególnie gdy nie wynikają ze spożycia konkretnych pokarmów. W takich przypadkach, zwłaszcza gdy pojawiają się dodatkowe objawy (np. ból, dyskomfort, nudności), należy skonsultować się z lekarzem.

Przy urostomii, kolor moczu może być istotnym wskaźnikiem zdrowia pacjenta i sygnalizować zarówno jego stan nawodnienia, jak i potencjalne problemy zdrowotne.

Typowe kolory moczu przy urostomii i ich znaczenie:

Przezroczysty lub jasnożółty mocz: wskazuje na prawidłowe nawodnienie organizmu. Jest to idealny kolor moczu, sugerujący, że pacjent przyjmuje odpowiednią ilość płynów.

Żółty lub jasnożółty mocz: Jasnożółty kolor moczu jest oznaką prawidłowego nawodnienia. Intensywnie żółty mocz może być wynikiem suplementacji witaminą B2 (ryboflawiną) lub wysokiego stężenia moczu z powodu ograniczonego spożycia płynów.

Ciemnożółty lub bursztynowy mocz: może świadczyć o lekkim odwodnieniu. Należy zwiększyć ilość wypijanych płynów, szczególnie w przypadku urostomii, aby zapobiec powstawaniu kryształków lub kamieni moczowych.

Jednak może być wynikiem spożycia dużych ilości marchwi lub innych produktów bogatych w beta-karoten, który może powodować pomarańczowy odcień moczu. Ponadto suplementy zawierające witaminę C oraz witaminy z grupy B (szczególnie ryboflawinę) również mogą przyczyniać się do intensywniejszego koloru moczu

Różowy lub czerwony mocz: może wskazywać na obecność krwi, co może być wynikiem infekcji, podrażnienia stomii, kamieni nerkowych lub problemów z układem moczowym. Różowy lub czerwony odcień moczu zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.

Jednak należy mieć na uwadze, że spożycie produktów takich jak buraki, rabarbar, czerwone jagody czy produkty zawierające sztuczne barwniki może powodować różowy lub czerwony odcień moczu. Zjawisko to, znane jako beeturia, występuje po spożyciu buraków i jest wynikiem obecności betacyjanin, które organizm wydala wraz z moczem.

Brązowy lub herbaciany mocz: może sugerować poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak choroby wątroby lub masywne odwodnienie. W przypadku zauważenia brązowego moczu należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Jednak spożycie dużej ilości aloesu, fasoli fava lub rabarbaru może przyczyniać się do ciemnobrązowego koloru moczu. Ciemne zabarwienie może również wystąpić po przyjmowaniu żelaza lub niektórych leków.

Mlecznobiały lub mętny mocz: może wskazywać na infekcję dróg moczowych (z powodu obecności bakterii lub leukocytów). Mocz o takim kolorze powinien być skonsultowany ze specjalistą, szczególnie przy urostomii, aby uniknąć powikłań.

Niebieski lub zielony mocz: rzadko, ale taki kolor może wynikać ze stosowania niektórych leków, suplementów lub barwników spożywczych. W rzadkich przypadkach może też wskazywać na infekcję wywołaną przez specyficzne bakterie, np. Pseudomonas.

Zielony kolor moczu jest rzadki, ale może wynikać ze spożycia szparagów, które mogą również wpływać na zapach moczu. Ponadto sztuczne barwniki spożywcze, niektóre napoje lub lody o intensywnym, niebieskim lub zielonym zabarwieniu również mogą powodować taki odcień moczu.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Zmiany koloru moczu przy urostomii, które nie są związane z dietą, lekami lub suplementami, mogą sygnalizować potrzebę konsultacji medycznej.

Zazwyczaj zmiany koloru moczu spowodowane dietą są tymczasowe i zanikają po kilku godzinach lub dniach, kiedy dany pokarm przestaje być metabolizowany. Jeśli jednak zmiana koloru moczu jest trwała lub pojawia się bez wyraźnego związku z dietą, może być wskazane zasięgnięcie porady medycznej. Szczególnie w przypadku pojawienia się krwi, intensywnego zmętnienia, nieprzyjemnego zapachu lub trwałych zmian koloru warto zgłosić się do lekarza lub pielęgniarki stomijnej, ponieważ mogą to być objawy infekcji, odwodnienia lub problemów z nerkami

Systemy stomijne dzielą się na jednoczęściowe, gdzie worek i przylepiec są zintegrowane, oraz dwuczęściowe, gdzie przylepiec i worek są oddzielnymi elementami. Systemy jednoczęściowe są łatwiejsze w użyciu, natomiast dwuczęściowe dają większą swobodę zmiany worka bez odklejania przylepca

Objawy blokady stomii mogą obejmować brak wydzieliny przez kilka godzin, ból brzucha, nudności, wymioty i obrzęk wokół stomii. Blokada stomii wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej

W zależności od rodzaju stomii wymagane są nieco inne metody pielęgnacji, szczególnie jeśli chodzi o ileostomię i kolostomię. Ileostomia, która wydala bardziej płynną treść, wymaga worków z solidnym przylepcem i bardziej zaawansowaną ochroną skóry ze względu na większe ryzyko podrażnień. Kolostomia, która wydala bardziej uformowane stolce, może pozwolić na stosowanie worków bez konieczności opróżniania ich tak często. Każdy rodzaj stomii może wymagać dostosowania sprzętu i technik pielęgnacji, zależnie od indywidualnych potrzeb i stanu skóry pacjenta

Zespolenie w kontekście medycznym to chirurgiczne połączenie dwóch odcinków przewodu pokarmowego lub innych struktur w organizmie, które zostały wcześniej rozdzielone. Jest ono wykonywane po usunięciu fragmentu narządu (np. jelita), co pozwala na przywrócenie ciągłości przewodu pokarmowego lub układu moczowego.

W przypadku stomii, gdy lekarze decydują o jej zamknięciu, wykonują zespolenie, aby połączyć odcinki jelit, umożliwiając ponowny naturalny przepływ treści pokarmowej. Tego typu procedura wymaga dokładnego przygotowania, ponieważ musi być wykonana z dużą precyzją, aby uniknąć nieszczelności i innych powikłań.

Mucous fistula to rodzaj dodatkowej stomii, wyłaniany z jelita na powierzchnię ciała, która najczęściej towarzyszy ileostomii lub kolostomii. Jest to specjalny otwór chirurgicznie stworzony na skórze brzucha, przez który jelito może odprowadzać nagromadzony śluz. Powstaje wtedy, gdy część jelita nie bierze aktywnego udziału w procesie trawienia i wydalania, a więc wymaga alternatywnego ujścia, aby uniknąć ryzyka zatorów lub infekcji.

Dlaczego mucous fistula jest potrzebna?

Kiedy chirurg usuwa fragment jelita, często pozostawia końce jelit "zamknięte" lub nieużywane. Pomimo, że taka część jelita nie bierze aktywnie udziału w trawieniu, nadal produkuje śluz – jest to naturalny produkt gruczołów jelitowych, który zwykle pomaga w ochronie ścian jelita. Gromadzenie się śluzu w zamkniętym odcinku jelita bez ujścia mogłoby prowadzić do dyskomfortu, bólu, a nawet infekcji czy perforacji. Mucous fistula pozwala temu śluzowi swobodnie wydostawać się na zewnątrz przez dodatkowy otwór, co znacznie zmniejsza ryzyko komplikacji.

Jak wygląda i jak działa mucous fistula?

Mucous fistula przypomina stomię, ale w odróżnieniu od stomii wydalniczej nie służy do odprowadzania kału lub moczu. Zwykle wydzielina, która przez nią wychodzi, jest przezroczysta lub lekko mętna i może zawierać niewielkie ilości krwi, co jest uznawane za normalne w większości przypadków. Wymaga ona jednak pielęgnacji podobnej do stomii – stosuje się odpowiednie opatrunki lub małe worki stomijne, aby utrzymać higienę i chronić skórę wokół otworu przed podrażnieniami

Kiedy wyłania się mucous fistula?

Mucous fistula stosowana jest w przypadkach, gdy część jelita zostaje tymczasowo lub na stałe odłączona od układu trawiennego. Jest to szczególnie pomocne:

• Po operacjach resekcji jelita – np. przy leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna, gdy konieczne jest wycięcie dużych fragmentów jelit, ale z planem późniejszego ponownego ich zespolenia.
• W leczeniu niedrożności jelit – gdy istnieje konieczność odciążenia jelit, ale potrzeba też zabezpieczenia odcinków wyłączonych z naturalnego przepływu treści jelitowej.
• W przewlekłych chorobach jelit, gdy niemożliwe jest natychmiastowe ponowne połączenie odcinków jelita, ale konieczne jest utrzymanie zdrowia nieużywanej części jelita

Znaczenie i zalety mucous fistuli.

Dzięki mucous fistuli możliwe jest uniknięcie powikłań, takich jak nadmierne napięcie ścian jelita, zgromadzenie śluzu czy rozwój infekcji. Dodatkowo, przywraca ona komfort pacjenta, który w innym przypadku mógłby doświadczać bólu czy ucisku związanego z nagromadzeniem śluzu w zamkniętym odcinku jelita. Dla pacjentów, którzy mają zaplanowaną rekonstrukcję jelit, mucous fistula jest rozwiązaniem tymczasowym, które zabezpiecza zdrowie jelit do czasu pełnego przywrócenia ciągłości przewodu pokarmowego.

W sytuacji, gdy jelito jest całkowicie odłączone na stałe, mucous fistula pozwala na odprowadzenie śluzu z nieczynnej części jelita, co jest ważne dla profilaktyki zdrowotnej i utrzymania dobrej kondycji jelit

Nie, nie ma potrzeby wyłaniania dwóch kolostomii. Czasami wyłania się kolostomie dwulufową.

Kolostomia dwulufowa, inaczej zwana „kolostomią typu double-barrel” lub „dwulufką”, to rodzaj stomii, w której na powierzchnię brzucha wyłania się dwa końce tego samego odcinka jelita grubego, tworząc dwa osobne otwory (tzw. „lufy”) blisko siebie. Jest to tymczasowe lub stałe rozwiązanie stosowane głównie w przypadkach, gdy konieczne jest odciążenie jelit lub izolacja chorego odcinka jelita, umożliwiające regenerację i zmniejszenie ryzyka powikłań.

Jak wygląda kolostomia dwulufowa?

W kolostomii dwulufowej:

• Bliższy koniec jelita (tzw. odcinek proksymalny) odprowadza treść jelitową do worka stomijnego.
• Dalszy koniec jelita (tzw. odcinek dystalny) pozwala na odprowadzanie śluzu produkowanego przez zamknięty odcinek jelita, który pozostaje połączony z odbytnicą, ale nie uczestniczy w procesie trawienia.

Kiedy wyłania się kolostomię dwulufową?

Kolostomia dwulufowa jest stosowana głównie w sytuacjach, gdy:

• Należy odizolować chore lub uszkodzone jelito – np. przy perforacjach, nowotworach jelita lub zapaleniach jelit. Wyłonienie obu końców jelita pomaga w izolacji chorego odcinka.
• Potrzeba tymczasowego odciążenia jelit – kolostomia dwulufowa bywa stosowana jako etap przygotowawczy do kolejnego zabiegu (np. zespolenia jelit), gdy jelita muszą się najpierw zagoić.
• Zapobieganie gromadzeniu się śluzu – dalszy odcinek jelita, mimo że nie uczestniczy w trawieniu, wciąż produkuje śluz. Otwór dystalny w kolostomii dwulufowej umożliwia bezpieczne odprowadzenie tego śluzu, co zmniejsza ryzyko infekcji i zatorów.

Zalety kolostomii dwulufowej

Kolostomia dwulufowa pozwala na efektywne zarządzanie zarówno treścią jelitową, jak i śluzem, bez potrzeby tworzenia dwóch odrębnych stomii. Jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji i pozwala na monitorowanie zdrowia obu końców jelita, co może być pomocne w ocenie gotowości pacjenta do ewentualnego zespolenia jelit w przyszłości.

Kolostomia dwulufowa jest stosunkowo popularna w chirurgii jelit i jest uznawana za skuteczne rozwiązanie w przypadkach, gdy konieczne jest tymczasowe lub stałe odciążenie dolnego odcinka jelita.

Kolostomia jednolufowa

Kolostomia jednolufowa to stomia z jednym otworem, przez który odprowadzana jest treść jelitowa na zewnątrz do worka stomijnego. Wyłania się ją w przypadkach, gdy dalszy (dystalny) odcinek jelita nie jest już potrzebny do funkcji trawiennych lub wydalniczych, co oznacza, że:

• Dolny odcinek jelita (położony poniżej stomii) jest trwale wyłączony z procesu trawienia – może być odcięty, zamknięty lub usunięty, np. w wyniku usunięcia odbytnicy.
• Śluz produkowany przez odcięty odcinek jelita może być okresowo wydalany przez odbytnicę (jeśli została zachowana). Ten naturalny proces polega na tym, że śluz przemieszcza się przez nieużywany odcinek jelita i jest wydalany przez odbytnicę. Pacjenci mogą zauważyć wydzielinę śluzową, wydobywającą się z odbytu, mimo że jelito nie transportuje już treści pokarmowej.

Kolostomia jednolufowa jest stosowana głównie wtedy, gdy nie planuje się ponownego połączenia jelit, czyli przywrócenia ich ciągłości.

Kolostomia dwulufowa (double-barrel colostomy)

Kolostomia dwulufowa, zwana także „dwulufką”, to stomia z dwoma otworami (czyli „lufami”) wyłonionymi z tego samego odcinka jelita grubego, umieszczonymi blisko siebie na powierzchni brzucha. Składa się z:

• Bliższego otworu (proksymalnego), przez który odprowadzana jest treść jelitowa do worka stomijnego.
• Dalszego otworu (dystalnego), przez który wydobywa się śluz produkowany przez dolny odcinek jelita. Ten odcinek jelita pozostaje nieaktywny w procesie trawienia, ale nadal produkuje śluz, który musi być regularnie odprowadzany, aby zapobiec dyskomfortowi, infekcjom lub nadmiernemu nagromadzeniu wydzieliny.

Kiedy wyłaniana jest kolostomia dwulufowa?

Kolostomia dwulufowa jest zwykle stosowana:

• Jako rozwiązanie tymczasowe, np. po operacjach resekcji jelita lub w leczeniu chorób zapalnych jelit, gdzie docelowo planowane jest ponowne połączenie odcinków jelita.
• W przypadkach ryzyka infekcji lub zapalenia – dzięki dodatkowej lufie możliwe jest odprowadzanie śluzu z dolnego odcinka jelita, co zmniejsza ryzyko powikłań.
• Jako etap przygotowawczy do przyszłego zespolenia jelit, gdzie dolny odcinek jelita jest zachowany i odprowadzanie śluzu umożliwia jego bezpieczne funkcjonowanie.

Kolostomia dwulufowa jest zatem stosowana wtedy, gdy dolny odcinek jelita jest pozostawiony w organizmie i potrzebuje regularnego odprowadzania śluzu. Oba otwory stomii (proksymalny i dystalny) zaopatruje się jednym workiem stomijny.

Po operacji stomia może być obrzęknięta i jej rozmiar zmniejsza się zwykle w ciągu pierwszych kilku tygodni. Jednak, jeśli obrzęk pojawia się nagle po dłuższym czasie, może to być oznaką podrażnienia lub urazu. Obrzęk może być również reakcją na infekcję lub nacisk wywierany przez źle dopasowany sprzęt stomijny

Przepuklina okołostomijna występuje, gdy fragment jelita lub tkanka tłuszczowa wypycha się przez osłabioną ścianę brzucha w okolicach stomii, powodując jej powiększenie i wybrzuszenie. Przepukliny okołostomijne są dość powszechne, zwłaszcza u pacjentów, którzy mieli operację brzucha, i mogą prowadzić do trudności z przyleganiem worka stomijnego, bólu lub dyskomfortu. Lekarz może zalecić specjalne pasy stomijne lub inne środki, aby wspierać brzuch i zmniejszyć nacisk na stomię.

Prolaps, czyli wypadnięcie stomii, to stan, w którym stomia wysuwa się bardziej niż zwykle na powierzchnię skóry, czasem na kilka centymetrów. Może to być spowodowane zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej, przewlekłym kaszlem, podnoszeniem ciężarów lub niewłaściwą techniką pielęgnacyjną. Prolaps wymaga konsultacji z chirurgiem czy pielęgniarką stomijną, ponieważ może prowadzić do ograniczenia przepływu krwi do stomii i potencjalnie wymagać korekcyjnej interwencji chirurgicznej.

Podrażnienie i zapalenie skóry wokół stomii mogą sprawiać, że stomia wydaje się bardziej wystająca lub większa. Stany zapalne mogą wynikać z reakcji alergicznych na sprzęt stomijny, nieszczelności worka, podciekania treści jelitowej lub braku ochrony skóry wokół stomii. Jeśli problemem jest stan zapalny, pielęgniarka stomijna może doradzić stosowanie odpowiednich kremów ochronnych, specjalnych płytek lub modyfikacji w doborze sprzętu stomijnego.

Jeśli niepokoi Cię wygląd stomii, najlepiej jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną. Poniżej kilka kroków i objawów, na które warto zwrócić uwagę oraz wskazówki dotyczące dalszego postępowania:

Zwróć uwagę na kolor stomii

Zdrowa stomia powinna mieć kolor różowy lub czerwony, co oznacza, że jest dobrze ukrwiona.

Blady, siny lub ciemny kolor może świadczyć o problemach z dopływem krwi do stomii i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Zwróć uwagę na obrzęk lub zmiany wielkości

Obrzęk stomii może być normalny tuż po operacji, ale nagły obrzęk lub znaczne powiększenie może świadczyć o infekcji, przepuklinie okołostomijnej lub innym problemie.

Jeśli stomia wydaje się nagle większa lub bardziej wypukła, może to być objaw przepukliny lub prolapsu stomii (czyli wypadnięcia), co także wymaga konsultacji z lekarzem.

Oceń wydzielinę i jej zapach

Nienaturalny zapach, zmiana konsystencji wydzieliny, obecność krwi lub ropy mogą być objawami infekcji lub innego problemu zdrowotnego.

W przypadku krwawienia z stomii (jeśli nie wynika ono z podrażnienia sprzętem stomijnym), konieczna jest konsultacja medyczna.

Zadbaj o skórę wokół stomii (skórę peristomalną)

Podrażnienia, wysypka, pęcherze lub swędzenie wokół stomii mogą wynikać z nieszczelności worka stomijnego lub alergii na sprzęt. Czasami problem rozwiązuje zmiana sprzętu lub stosowanie kremów ochronnych, ale przewlekłe podrażnienia mogą wymagać interwencji medycznej.

Pytaj specjalisty o pomoc i regularne konsultacje

Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany, najlepiej niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, ponieważ specjaliści ci mogą dokładnie ocenić sytuację i zalecić odpowiednie leczenie lub zmiany w pielęgnacji stomii.

Regularne kontrole u specjalisty oraz obserwacja wyglądu stomii mogą pomóc w szybkim wychwyceniu potencjalnych problemów i zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania stomii na co dzień.

Stomia może krwawić, niektóre przypadki krwawienia są normalne, a inne mogą być powodem do niepokoju.

Kiedy krwawienie jest normalne?

• Delikatne krwawienie może wystąpić przy myciu stomii lub zmianie sprzętu stomijnego. Powierzchnia stomii jest ukrwiona i delikatna, więc może krwawić po lekkim dotyku lub podrażnieniu czy otarciu, co zwykle nie jest powodem do niepokoju.
• Minimalne krwawienie z naczyń włosowatych na powierzchni stomii zdarza się i zazwyczaj ustępuje samoistnie.

Kiedy krwawienie wymaga uwagi?

• Obfite krwawienie lub krwawienie, które nie ustaje po krótkim czasie, może wskazywać na problem. Takie krwawienie może być objawem infekcji, urazu stomii, podrażnienia przez niewłaściwie dopasowany sprzęt stomijny lub innego problemu.
• Jasnoczerwona krew może świadczyć o urazie powierzchni stomii lub otaczającej skóry.
• Ciemna lub zmieszana z wydzieliną krew może sugerować krwawienie z przewodu pokarmowego i wymaga natychmiastowej konsultacji medycznej.

Co robić w przypadku krwawienia?

Jeśli krwawienie jest bardziej intensywne, powtarza się, towarzyszy mu ból lub inne objawy (np. obrzęk, zaczerwienienie wokół stomii), najlepiej jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną.

Operacja odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego jest zazwyczaj mniej inwazyjna niż pierwsza operacja wyłonienia stomii, ale oczywiście każdy przypadek jest indywidualny. Proces rekonwalescencji po tym zabiegu może być różny, zależnie od ogólnego stanu zdrowia, zdolności organizmu do regeneracji oraz ewentualnych komplikacji.

Typowy czas pobytu w szpitalu po takim zabiegu to zazwyczaj od 5 do 10 dni, jednak może się to wydłużyć, jeśli wystąpią jakiekolwiek trudności.

Przez pierwsze dni po operacji pacjent często musi przestrzegać diety płynnej lub lekkostrawnej, a także unikać nadmiernego wysiłku.

Pełny powrót do pełnej aktywności może zająć kilka tygodni, podczas których istotne będzie monitorowanie, jak organizm przystosowuje się do zmian.

Najlepszym źródłem szczegółowych informacji o operacji zespolenia i rekonwalescencji będzie Twój lekarz prowadzący, który zna pacjenta i będzie wykonywał zabieg.

Irygacja stomii to metoda opróżniania jelita grubego stosowana wyłącznie przez osoby z kolostomią, czyli stomią na jelicie grubym. Procedura ta polega na wprowadzeniu kontrolowanej ilości wody do jelita przez stomię, co wywołuje wypróżnienie.

Celem irygacji jest zapewnienie regularności wypróżnień i uzyskanie większej kontroli nad czasem opróżniania jelit, dzięki czemu można zastosować worek o małej pojemności tzw. minicap lub zabezpieczyć stomię specjalnym opatrunkiem.

Kto może wykonywać irygację?

Irygacja jest przeznaczona wyłącznie dla osób z kolostomią, po przeszkoleniu przez pielęgniarkę stomijną czynność można wykonywać samemu w domu.

Czynność irygacji zajmuje od 30 do 60 minut.

Jak przeprowadza się irygację?

Przygotowanie sprzętu i miejsca.

Najpierw upewnij się, że masz w zasięgu wszystkie elementy zestawu do irygacji: pojemnik na wodę, wężyk z regulatorem przepływu, stożek lub końcówkę do irygacji oraz opcjonalnie rękaw ochronny.

Usiądź wygodnie blisko toalety, aby łatwo było odprowadzać wypływająca treść jelitową.

Przygotowanie wody.

Następnie napełnij pojemnik ciepłą wodą o temperaturze ciała (około 37°C). Zawieś pojemnik na wysokości około 50 cm powyżej stomii, co zapewni kontrolowany przepływ wody.

Zakładanie rękawa ochronnego (jeśli używany).

Jeśli masz rękaw ochronny, przymocuj go wokół stomii, a jego dolną część skieruj nad toaletę, co ułatwi odprowadzenie wody i wydzieliny podczas irygacji.

Wprowadzenie końcówki do stomii.

Ustalenie kierunku światła jelita:

Zwilżenie palca w rękawiczce żelem Lignocainy 2% lub wazeliną i delikatne wprowadzenie go do stomii pomaga wyczuć kierunek ułożenia jelita, co ułatwia precyzyjne umiejscowienie stożka bez ryzyka uszkodzenia.

Nawilżenie stożka.

Następnie należy posmarować stożek żelem Lignocainy 2% lub wazeliną, co ułatwia jego delikatne i bezpieczne wprowadzenie, minimalizując ryzyko podrażnień lub dyskomfortu.

Delikatnie wprowadź końcówkę lub stożek do stomii, dbając o idealne dopasowanie, aby mieć pewność szczelności. Dzięki temu woda popłynie bezpośrednio do jelita.

Podawanie wody.

Otwórz zawór na wężyku, aby rozpocząć powolny i równomierny przepływ wody do jelita. Całą wodę (zazwyczaj 500–1000 ml) powinno się wprowadzić w ciągu około 10 -15 minut. Jeśli poczujesz dyskomfort, wstrzymaj przepływ na chwilę.

Oczekiwanie na wypróżnienie.

Po wprowadzeniu całej wody odczekaj kilka sekund i delikatnie usuń końcówkę irygatora ze stomii. Umocuj rękaw. Jelita powinny zacząć wydalać wodę i treść kałową. Ta czynność trwa około 20 minut.

Gdy z rękawa irygacyjnego przestaje wypływać woda i treść kałowa można uznać, że jelito zostało opróżnione. Czasem warto dać jelitom kilka dodatkowych minut, aby upewnić się, że proces dobiegł końca. Dla pewności, niektórzy pacjenci mogą obserwować, czy przez dłuższą chwilę nie wypływa już żaden płyn ani treść, co zwykle sygnalizuje koniec opróżniania

Oczyszczenie i zabezpieczenie stomii.

Po zakończeniu irygacji zdejmij rękaw, dokładnie oczyść skórę wokół stomii i załóż świeży woreczek stomijny.

Regularne i konsekwentne wykonywanie irygacji pomaga zmniejszyć ilość gazów w jelicie grubym, ograniczając liczbę bakterii wytwarzających gazy. Procedura ta działa również profilaktycznie przeciwko przepuklinom i wypadaniu stomii, ponieważ zapobiega zaparciom, które zwiększają ciśnienie wewnątrzbrzuszne, prowadzące do tych powikłań.

Irygacja może być wygodnym rozwiązaniem dla osób z kolostomią, które chcą zmniejszyć częstotliwość wymiany worka stomijnego i uzyskać większą kontrolę nad funkcjonowaniem jelit.

Stomia sama w sobie nie powinna boleć, ponieważ nie ma zakończeń nerwowych. Dlatego pacjenci zazwyczaj nie odczuwają bezpośredniego bólu w obrębie samej stomii. Jednak ból lub dyskomfort mogą pojawić się w innych sytuacjach związanych ze stomią i otaczającymi ją tkankami.

Stomia sama w sobie nie jest przyczyną wzdęć, ponieważ nie wpływa na proces powstawania gazów w jelitach. Wzdęcia przy stomii są związane z nagromadzeniem gazów w jelitach, które są następnie odprowadzane przez stomię do worka stomijnego.

Worki stomijne zbierają gazy, szczególnie jeśli nie są wyposażone w filtr pozwalający na ich odprowadzanie lub filtr nie radzi sobie z ilością gazów zbierających się w worku. W takiej sytuacji worek może napinać się, co daje wrażenie "wzdęcia" i powoduje dyskomfort nagromadzeniem gazów w worku.

Co wpływa na zwiększoną produkcję gazów i balonowanie worka:

• Dieta bogata w produkty wzdymające, takie jak rośliny strączkowe, kapusta czy cebula, może powodować większą produkcję gazów. Po operacji stomijnej jelita mogą być bardziej wrażliwe na takie produkty.
• Połykanie powietrza podczas szybkiego jedzenia lub picia (szczególnie gazowanych napojów) może zwiększać ilość gazów w jelitach, co następnie gromadzi się w worku stomijnym. Picie przez słomkę i żucie gumy mogą zwiększać ilość połkniętego powietrza, co prowadzi do gromadzenia się gazów w jelitach.
• U osób ze stomią mogą pojawiać się wzdęcia związane z procesem trawienia lub nietolerancją niektórych produktów spożywczych. Jeśli wzdęcia są częste i towarzyszą im inne dolegliwości (np. ból brzucha), warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to świadczyć o stanie zapalnym jelit lub innych problemach zdrowotnych.
• Regularny ruch wspomaga trawienie i może ograniczyć wzdęcia. Brak aktywności fizycznej może prowadzić do spowolnienia trawienia i zwiększenia ilości gazów w jelitach.

Czy wzdęcia przy stomii wymagają leczenia?

Jeśli wzdęcia są nadmierne lub towarzyszą im inne niepokojące objawy, takie jak ból, może to wskazywać na stan zapalny, infekcję lub inne problemy zdrowotne, które warto skonsultować z lekarzem lub pielęgniarką stomijną.

Stomia sama w sobie nie wpływa bezpośrednio na proces trawienia, ponieważ jest to światło jelita wyłonione na brzuchu, które umożliwia odprowadzanie treści jelitowej lub moczu poza ciało. Trawienie – czyli proces rozkładu pokarmu i wchłaniania składników odżywczych – odbywa się głównie w żołądku i jelicie cienkim, jelito grube odpowiada głównie za wchłanianie wody i formowanie kału, a nie za trawienie składników odżywczych. Dlatego osoby z kolostomią zazwyczaj nie mają problemów z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych. Jednakże rodzaj stomii oraz odcinek jelita, z którego jest wyłoniona, mogą pośrednio wpływać na trawienie i przyswajanie składników odżywczych:

Ileostomia (stomia na jelicie cienkim)

Ponieważ jelito cienkie odpowiada za wchłanianie większości składników odżywczych, ileostomia może wpłynąć na przyswajanie składników odżywczych. Osoby z ileostomią mogą czasami mieć szybszy pasaż jelitowy i utratę płynów oraz elektrolitów, co wymaga monitorowania diety i przyjmowania odpowiedniej ilości płynów.

Kolostomia (stomia na jelicie grubym)

W przypadku kolostomii, która jest wyłaniana na jelicie grubym, nie wpływa ona bezpośrednio na trawienie, ponieważ większość procesów trawiennych zachodzi w jelicie cienkim. Jelito grube głównie zagęszcza treść jelitową przez wchłanianie wody. Kolostomia może zmieniać konsystencję wypróżnień, ale sama w sobie nie powinna wpływać na trawienie ani wchłanianie składników odżywczych.

Urostomia
Urostomia, wyłoniona z układu moczowego, nie wpływa na trawienie ani wchłanianie pokarmów, ponieważ jest związana jedynie z odprowadzaniem moczu.

Inne czynniki wpływające na trawienie u osób ze stomią

Chociaż stomia nie zmienia procesu trawienia, to osoby po operacji wyłonienia stomii często modyfikują swoje nawyki żywieniowe, wybierając lekkostrawne pokarmy, co wpływa na komfort trawienia i wchłanianie składników odżywczych.

Ważne jest monitorowanie nawodnienia oraz poziomu elektrolitów, szczególnie przy ileostomii, gdzie ryzyko utraty płynów i soli jest większe. W takich przypadkach warto rozważyć wzbogacenie diety o napoje izotoniczne lub elektrolity, aby utrzymać równowagę wodno-elektrolitową, czyli odpowiednie proporcje wody i minerałów (elektrolitów) takich jak sód, potas, magnez i wapń w organizmie.

Po operacji wyłonienia stomii mogą wystąpić różne powikłania. Choć większość pacjentów wraca do zdrowia bez komplikacji, pewne problemy są możliwe i wymagają uwagi medycznej.

Najczęstsze powikłania po operacji stomii:

Podrażnienie i uszkodzenie skóry wokół stomii (zapalenie skóry około stomijnej)
Skóra wokół stomii może być podrażniona przez kontakt z treścią jelitową lub moczem, co może prowadzić do zapalenia, zaczerwienienia, pieczenia i bolesności. Zapalenie skóry wokół stomii jest jednym z najczęstszych problemów, zwłaszcza gdy sprzęt stomijny jest niedopasowany lub stomia nieodpowiednio pielęgnowana.

Przepuklina okołostomijna
Przepuklina okołostomijna powstaje, gdy fragment jelita lub tkanka tłuszczowa wypycha się przez osłabioną ścianę brzucha w okolicy stomii. Objawia się wybrzuszeniem wokół stomii i może powodować dyskomfort lub problemy z przyleganiem worka stomijnego.

Zablokowanie stomii (niedrożność jelit).

Zablokowanie stomii może powodować zatrzymanie treści jelitowej i wymagać natychmiastowej pomocy medycznej. Objawy obejmują silny ból brzucha, wzdęcia, nudności i brak odprowadzania treści jelitowej przez stomię.

Prolaps stomii (wypadnięcie stomii)

Prolaps to stan, w którym stomia wysuwa się na zewnątrz bardziej niż normalnie. Może powodować ból i dyskomfort oraz utrudniać korzystanie ze sprzętu stomijnego. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna.

Retrakcja stomii (wciągnięcie stomii)

Stomia może się cofać do wnętrza brzucha, co powoduje problemy z przyleganiem sprzętu stomijnego i może prowadzić do nieszczelności oraz podrażnień skóry. Retrakcja stomii wymaga oceny specjalisty.

Infekcje
W miejscu stomii lub w okolicznych tkankach mogą wystąpić infekcje bakteryjne lub grzybicze. Objawy to zaczerwienienie, ból, obrzęk oraz wydzielina o nieprzyjemnym zapachu. Infekcje mogą wymagać stosowania antybiotyków lub środków przeciwgrzybiczych.

Każde z tych powikłań może wymagać konsultacji z pielęgniarką stomijną lub lekarzem, aby zapobiec pogorszeniu stanu zdrowia i zapewnić odpowiednie postepowanie. Regularna kontrola i stosowanie właściwego sprzętu stomijnego są kluczowe dla minimalizowania ryzyka komplikacji.

Tak, ryzyko infekcji przy stomii może wystąpić, szczególnie jeśli skóra wokół stomii nie jest prawidłowo pielęgnowana.

Możliwe infekcje przy stomii i ich przyczyny:

Najczęstszym rodzajem infekcji przy stomii jest infekcja skóry wokół stomii. Wynika to głównie z:

• Podrażnienia skóry przez kontakt z treścią jelitową lub moczem, które mogą uszkodzić skórę i stworzyć środowisko sprzyjające infekcji.
• Nieszczelności sprzętu stomijnego powodujące podciekanie treści jelitowej lub moczu pod płytkę stomijną, które mogą prowadzić do zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego.

Infekcje grzybicze: W przypadku wilgotnych warunków wokół stomii, np. przez podciekanie, może dojść do infekcji grzybiczej skóry. Takie infekcje często objawiają się zaczerwienieniem, świądem i podrażnieniem skóry.

Infekcje bakteryjne: rzadziej, ale możliwe, jest zakażenie bakteryjne skóry wokół stomii, które może powstać w wyniku urazu skóry, otarć lub innych uszkodzeń naskórka.

Jak zmniejszyć ryzyko infekcji?

• Regularne czyszczenie skóry wokół stomii za pomocą odpowiednich, dedykowanych akcesoriów stomijnych, oraz stosowanie bariery ochronnej, jest kluczowe dla zapobiegania podrażnieniom i infekcjom skóry wokół stomii.
• Dobrze dobrany i dopasowany sprzęt stomijny zapobiegający podciekaniu treści jelitowej pod płytkę stomijną.
• Regularne sprawdzanie wielkości stomii i docinanego otworu w płytce.

Choć ryzyko infekcji przy stomii istnieje, odpowiednia pielęgnacja i dopasowanie sprzętu skutecznie je minimalizują.

Radzenie sobie z infekcjami skóry wokół stomii wymaga odpowiednich środków pielęgnacyjnych i regularnych konsultacji ze specjalistą.

Unikaj podciekania treści jelitowej pod płytke stomijną - sprawdź, czy sprzęt stomijny jest prawidłowo dopasowany, aby uniknąć nieszczelności, które mogą podrażniać skórę i prowadzić do infekcji.

Wybierz odpowiednie produkty ochronne - stosowanie dedykowanych barier ochronnych, takich jak kremy, spraye czy pierścienie uszczelniające, może zapobiegać podciekaniu treści jelitowej pod płytkę stomijną i dalszemu uszkodzeniu skóry.

Oczyszczaj skórę delikatnie - stosuj łagodne środki myjące, używaj bezzapachowych, łagodnych środków czyszczących przeznaczonych dla skóry wokół stomii, unikając produktów zawierających alkohol czy substancje drażniące.

Czysta, letnia woda jest idealna do codziennego oczyszczania skóry wokół stomii. Można również stosować łagodne mydła, o ile nie zawierają olejków zapachowych, barwników ani innych drażniących składników, które mogą pozostawiać resztki lub wywoływać podrażnienia.

W razie infekcji bakteryjnej lub grzybiczej lekarz lub pielęgniarka stomijna mogą zalecić kremy lub maści przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybicze. Niektóre infekcje wymagają miejscowego stosowania antybiotyków, które może zalecić jedynie specjalista.

Stosowanie barier ochronnych tworzących powłokę na skórze może pomóc w zapobieganiu dalszemu podrażnieniu.

Stosowanie czystych materiałów i akcesoriów podczas każdej zmiany sprzętu stomijnego oraz dokładne mycie rąk przed i po zabiegu pomaga zmniejszyć ryzyko zakażenia.

Unikaj szorowania skóry – delikatne przemywanie wystarcza, by oczyścić skórę, nie uszkadzając jej.

Osuszaj skórę wokół stomii dokładnie, ale delikatnie – możesz użyć ręcznika lub miękkiego papierowego ręcznika, aby nie pozostały resztki wody, które mogą wpływać na przyczepność sprzętu stomijnego.

Infekcje skóry wokół stomii mogą wymagać różnych metod leczenia, w zależności od ich przyczyny, dlatego zawsze warto zasięgnąć porady pielęgniarki stomijnej, aby uzyskać najlepsze wsparcie i zapobiegnąć dalszym powikłaniom.

Stomia sama w sobie nie wpływa na długość życia pacjenta, o ile pacjent nie ma dodatkowych, poważnych schorzeń, które wpływają na jego ogólny stan zdrowia. Stomia jest rozwiązaniem, które ma na celu poprawę jakości życia pacjenta, umożliwiając odprowadzanie treści jelitowej lub moczu w przypadku problemów zdrowotnych, takich jak choroby nowotworowe, choroba Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Jeśli jest odpowiednio pielęgnowana, stomia nie stanowi zagrożenia dla życia i nie skraca jego długości.

Radzenie sobie z bólem wokół stomii wymaga zidentyfikowania przyczyn dyskomfortu oraz zastosowania odpowiednich środków zaradczych.

Poniżej kilka kroków, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu i zapobieganiu jego nawrotom:

Zidentyfikuj i wyeliminuj przyczynę bólu

• Sprawdź dopasowanie sprzętu stomijnego. Niewłaściwie dopasowany worek stomijny lub przylepiec (płytka stomijną) mogą powodować otarcia i nacisk na skórę wokół stomii. Regularna kontrola i ewentualna wymiana sprzętu mogą pomóc w eliminacji dyskomfortu.
• Unikaj podrażnień skóry. Skóra wokół stomii może być podrażniona przez treść jelitową, zwłaszcza jeśli dochodzi do podciekania. Stosowanie odpowiednich produktów ochronnych (takich jak bariery w płynie lub kremy ochronne) może pomóc zmniejszyć podrażnienia.

Odpowiednia pielęgnacja skóry wokół stomii.

• Oczyszczanie skóry. Delikatne mycie skóry wokół stomii letnią wodą i łagodnym mydłem (bez alkoholu, olejków zapachowych i barwników) może pomóc w utrzymaniu zdrowia skóry. Ważne jest, aby po oczyszczeniu skórę dokładnie osuszyć, co zapobiega podrażnieniom.
• Stosowanie preparatów ochronnych. Kremy, pianki lub płyny ochronne pomagają stworzyć barierę ochronną na skórze i zmniejszyć podrażnienia. Produkty te warto skonsultować z pielęgniarką stomijną, aby dobrać najlepszy preparat.

Zastosuj środki łagodzące ból

• Stosowanie okładów. Ciepły lub chłodny okład może pomóc złagodzić ból i zmniejszyć obrzęk wokół stomii, szczególnie przy podrażnieniach lub drobnych urazach skóry.
• Kremy lub maści przeciwbólowe. Po konsultacji z lekarzem można stosować specjalne maści lub kremy przeciwbólowe, które są bezpieczne dla skóry wokół stomii i mogą zmniejszyć dyskomfort.

Unikaj noszenia ciasnych ubrań

• Noszenie luźniejszej odzieży. Ubrania, które uciskają okolice stomii, mogą powodować ból i dyskomfort. Wybieranie luźniejszych ubrań pozwala uniknąć nacisku na skórę i zmniejsza ryzyko podrażnień.

Regularne kontrole i konsultacje

• Wizyta u pielęgniarki stomijnej. Regularne wizyty u specjalisty pozwalają ocenić stan skóry, dopasowanie sprzętu i rozwiązać problemy, które mogą prowadzić do bólu. Pielęgniarka może doradzić też, jak zapobiegać nawrotom bólu.

W przypadku nasilającego się bólu lub przewlekłego dyskomfortu, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który oceni, czy przyczyną mogą być powikłania, takie jak przepuklina okołostomijna, czy infekcja.

Rekonwalescencja po operacji wyłonienia stomii zależy od indywidualnych czynników, takich jak ogólny stan zdrowia pacjenta, powodu wykonanego zabiegu, sposobu w jaki wykonana została operacja oraz ewentualnych powikłań pooperacyjnych. Typowy czas powrotu do względnie normalnego funkcjonowania wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Typowe etapy rekonwalescencji:

Początkowy okres po operacji (pierwsze 1-2 tygodnie)

W pierwszych dniach po operacji pacjent zwykle przebywa w szpitalu. W tym czasie personel medyczny monitoruje stan zdrowia pacjenta, ucząc go również podstaw pielęgnacji stomii. Przez kilka tygodni może występować lekki ból, obrzęk i dyskomfort, które stopniowo ustępują.

Pierwsze 6-8 tygodni

W ciągu pierwszych kilku tygodni po operacji większość pacjentów odczuwa zmęczenie i dyskomfort związany z gojeniem się ran oraz przyzwyczajaniem się do nowej rutyny pielęgnacyjnej. Stomia w tym okresie może zmieniać swój rozmiar, dlatego ważne jest regularne kontrolowanie i konsultacje z pielęgniarką stomijną.

Pełna rekonwalescencja (około 3-6 miesięcy)
Powrót do pełnej aktywności i dostosowanie się do życia ze stomią zajmuje zwykle do 3-6 miesięcy. W tym czasie pacjenci uczą się zarządzać codziennymi czynnościami, takimi jak dieta, pielęgnacja stomii i aktywność fizyczna. Większość osób wraca do normalnej rutyny życiowej, w tym pracy, po około 6-8 tygodniach, choć powrót do pełnej siły może zająć nieco dłużej.

Czynniki wpływające na długość rekonwalescencji

• Wiek i ogólny stan zdrowia: Osoby starsze lub te z chorobami współistniejącymi mogą potrzebować więcej czasu na regenerację.
• Rodzaj operacji i stomii: Ileostomia, ze względu na bardziej płynną treść jelitową, może wymagać dłuższego okresu dostosowania.
• Wystąpienie powikłań: Infekcje, przepukliny lub inne komplikacje mogą wydłużyć czas rekonwalescencji.

Tak, zapach wydalanej treści jelitowej ze stomii może zmieniać się w zależności od diety. Niektóre produkty spożywcze mają większą tendencję do powodowania intensywniejszych zapachów treści jelitowej.

Produkty wpływające na zapach wydzieliny ze stomii:

Produkty powodujące intensywniejszy zapach:

• Czosnek, cebula, kapusta, brokuły i kalafior – warzywa te zawierają związki siarkowe, które mogą powodować silniejszy zapach wydzieliny.
• Ryby i jajka – również zawierają związki siarkowe i inne składniki, które wpływają na intensywność zapachu.
• Alkohol i kawa – mogą nasilać zapach wydzieliny, szczególnie w dużych ilościach.

Produkty pomagające zmniejszyć zapach:

• Jogurt naturalny, pietruszka i świeże warzywa liściaste – są znane z właściwości redukujących zapach, ponieważ pomagają neutralizować niektóre substancje zapachowe w jelitach.
• Sok żurawinowy – jest czasem polecany jako naturalny sposób na ograniczenie zapachu moczu, choć jego wpływ może być różny w zależności od organizmu.

Jak radzić sobie z zapachem?

• Filtry w workach stomijnych. Wiele worków stomijnych wyposażonych jest w specjalne filtry, które pomagają neutralizować zapach, co może zwiększyć komfort użytkowania.
• Regularne opróżnianie worka stomijnego. Utrzymanie worka w czystości i regularne jego opróżnianie może również pomóc zmniejszyć intensywność zapachów.
• Dostosowanie diety. Ograniczenie produktów powodujących intensywniejszy zapach może pomóc w zarządzaniu nieprzyjemnym zapachem.

Zmiana diety jest jednym z najłatwiejszych sposobów na kontrolowanie zapachu, a wybór worka z dobrym filtrem i używanie neutralizatora zapachu, może znacząco poprawić komfort.

W przypadku wystąpienia przepukliny wokół stomii (tzw. przepukliny okołostomijnej) zaleca się następujące działania:

Skonsultuj się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną.

Przepuklina okołostomijna może wymagać oceny medycznej, aby określić jej rozmiar i potencjalne ryzyko. Specjalista pomoże zdecydować, czy przepuklina wymaga interwencji chirurgicznej, czy można ją kontrolować za pomocą innych środków.

Stosuj pasy stomijne i bieliznę wspomagającą.

Noszenie specjalnych pasów przepuklinowych lub bielizny wspomagającej pomaga utrzymać stabilność brzucha wokół stomii, co może zmniejszyć wybrzuszenie i poprawić komfort. Tego typu pasy wspierają okolice stomii i są szczególnie pomocne podczas codziennych czynności i aktywności fizycznej, zapobiegając nadmiernemu obciążeniu oraz dalszemu rozwojowi przepukliny.

Unikaj podnoszenia ciężkich przedmiotów.

Ciężkie dźwiganie zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, co może pogorszyć przepuklinę. Staraj się unikać intensywnych czynności fizycznych, które zwiększają nacisk na okolice stomii.

Utrzymuj zdrową masę ciała.

Nadwaga może zwiększać nacisk na brzuch i obszar wokół stomii, co sprzyja powstawaniu i nasilaniu się przepukliny. Utrzymanie zdrowej masy ciała pomaga zmniejszyć obciążenie na mięśnie brzucha.

Monitoruj stan przepukliny.

Regularne kontrolowanie rozmiaru przepukliny i jej objawów, takich jak ból lub dyskomfort, pomoże we wczesnym wykryciu ewentualnych powikłań. W przypadku nasilających się objawów przepukliny okołostomijnej, takich jak nagły, ostry ból, obrzęk, zaczerwienienie wokół stomii, nudności, wymioty lub zatrzymanie treści jelitowej, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Objawy te mogą wskazywać na poważne powikłanie, takie jak uwięźnięcie przepukliny, które wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

W cięższych przypadkach przepukliny może być konieczna operacja.

Przepuklina okołostomijna nie zawsze wymaga operacji. Decyzja o leczeniu chirurgicznym zależy od nasilenia objawów, rozmiaru przepukliny oraz wpływu na codzienne funkcjonowanie pacjenta i ogólnego stanu zdrowia.

Kiedy operacja może być konieczna?

• Silne objawy: jeśli przepuklina powoduje silny ból, dyskomfort, a także zaburzenia w odprowadzaniu treści przez stomię, operacja jest często zalecana.
• Ryzyko uwięźnięcia przepukliny: gdy przepuklina ma ryzyko uwięźnięcia (utrudnienia przepływu krwi do fragmentu jelita), stan ten wymaga pilnej operacji, ponieważ grozi niedokrwieniem jelita.

Kiedy można rozważyć leczenie niechirurgiczne?

• Brak nasilonych objawów: w przypadku przepuklin bezbolesnych lub z minimalnym dyskomfortem często wystarcza leczenie zachowawcze.
• Wsparcie pasami przepuklinowymi: noszenie pasów przepuklinowych lub bielizny wspierającej może pomóc zmniejszyć dyskomfort i stabilizować przepuklinę bez konieczności operacji.
• Modyfikacja stylu życia: ograniczenie ciężkiego wysiłku fizycznego, utrzymanie zdrowej masy ciała i unikanie działań, które zwiększają ciśnienie w jamie brzusznej, mogą pomóc kontrolować przepuklinę.

Leczenie przepukliny okołostomijnej jest zatem indywidualnie dostosowane i zależy od stanu zdrowia pacjenta oraz nasilenia objawów. Regularne konsultacje z lekarzem lub pielęgniarką stomijną pomagają monitorować stan przepukliny i podjąć odpowiednie kroki w zależności od potrzeb.

Aby radzić sobie z nawrotami bólu wokół stomii po wysiłku fizycznym, warto stosować kilka sprawdzonych metod, które pomogą zmniejszyć dyskomfort i zapobiec dalszym podrażnieniom.

Sposoby radzenia sobie z bólem wokół stomii po wysiłku:

Unikaj intensywnego obciążania brzucha.
Staraj się wybierać lżejsze ćwiczenia lub aktywności, które nie zwiększają znacząco ciśnienia w jamie brzusznej. Ćwiczenia angażujące mięśnie brzucha, takie jak podnoszenie ciężarów, mogą nasilać ból wokół stomii. Zamiast tego, warto skupić się na innych formach aktywności, jak spacery, pływanie czy Nordic Walking.

Stosuj pasy przepuklinowe lub bieliznę wspomagającą.
Noszenie specjalnych pasów stomijnych lub specjalnej bielizny podczas ćwiczeń pomaga stabilizować obszar wokół stomii i zmniejsza obciążenie mięśni brzucha. Tego typu akcesoria zapewniają dodatkowe wsparcie i mogą zapobiegać bólowi lub nawrotom przepukliny.

Wykonuj delikatny masaż lub stosuj ciepły okład.
Delikatny masaż okolicy wokół stomii lub ciepły okład po ćwiczeniach mogą pomóc złagodzić napięcie mięśniowe i zmniejszyć dyskomfort. Używaj okładów, które nie bezpośrednio obciążają stomię, i stosuj je tylko przez kilka minut.

Stopniowo zwiększaj intensywność aktywności fizycznej
Jeśli dopiero wracasz do aktywności po operacji stomijnej, stopniowo zwiększaj intensywność ćwiczeń. Pozwala to na wzmocnienie mięśni brzucha i zapobieganie nagłemu napięciu, które może prowadzić do bólu.

Konsultacja z fizjoterapeutą
Fizjoterapeuta specjalizujący się w pracy z pacjentami stomijnymi może zalecić ćwiczenia dostosowane do Twojej kondycji fizycznej, które będą bezpieczne dla stomii i pomogą zminimalizować ból. Taka terapia może pomóc w odbudowie siły mięśniowej bez ryzyka podrażnień czy urazów.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli ból jest uporczywy, nasila się lub towarzyszą mu inne objawy (np. obrzęk, zaczerwienienie wokół stomii), warto skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną. Mogą oni pomóc ocenić przyczynę bólu i zaproponować skuteczne metody radzenia sobie z dyskomfortem.

Aby zapobiegać stanom zapalnym na skórze wokół stomii, warto zadbać o odpowiednią pielęgnację, stosowanie dedykowanych do pielęgnacji stomii produktów i unikanie czynników drażniących.

Oto kluczowe zasady:

Regularne i delikatne oczyszczanie skóry.

Aby odpowiednio zadbać o skórę wokół stomii, warto stosować dedykowane środki do pielęgnacji stomii. Możesz też używać letniej wody i łagodnych, bezzapachowych mydeł bez alkoholu. Po oczyszczeniu skórę delikatnie osuszaj, unikając szorowania, aby zapobiec podrażnieniom.

Stosowanie barier ochronnych.

Specjalne bariery ochronne w płynie, sprayu lub piance tworzą warstwę ochronną na skórze, co zmniejsza ryzyko podrażnień spowodowanych kontaktem z treścią jelitową lub moczem.

Bariery ochronne zapobiegają podrażnieniom, szczególnie u osób z wrażliwą skórą.

Dopasowanie sprzętu stomijnego.

Ważne jest, aby otwór w płytce stomijnej był odpowiednio dopasowany do wielkości stomii, co minimalizuje ryzyko podciekania. Zbyt duży otwór w płytce stomijnej może narażać skórę na kontakt z treścią jelitową, prowadząc do podrażnienia skóry. Regularnie kontroluj rozmiar stomii, szczególnie w pierwszych miesiącach po operacji.

Unikanie substancji drażniących

Niektóre produkty, takie jak perfumowane chusteczki, kremy z barwnikami czy alkoholowe środki do dezynfekcji, mogą podrażniać skórę. Wybieraj produkty specjalnie dedykowane dla skóry wokół stomii.

Używanie akcesoriów zapobiegających podrażnieniom.

Pasty uszczelniające i pierścienie ochronne mogą pomóc w tworzeniu dodatkowej bariery między skórą a płytką stomijną, co zmniejsza ryzyko stanów zapalnych w przypadku podciekania, szczególnie przy aktywności fizycznej.

Osuszanie skóry wokół stomii.

Po oczyszczeniu skórę wokół stomii należy ją delikatnie i dokładnie osuszyć, , najlepiej przy użyciu miękkiego, jednorazowego ręcznika papierowego. aby zapewnić lepsze przyleganie płytki stomijnej.

Dzięki właściwej pielęgnacji i odpowiedniemu sprzętowi można skutecznie zapobiegać stanom zapalnym, zwiększając komfort i zdrowie skóry wokół stomii.

Stosowanie dedykowanych produktów do pielęgnacji stomii, takich jak zmywacze, bariery ochronne czy specjalne pasty uszczelniające, pomaga zapobiegać podrażnieniom skóry wokół stomii. Ważne jest, aby produkty te były dobrze dobrane i regularnie sprawdzane pod kątem reakcji skóry. W przypadku podrażnień warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną, aby dobrać najodpowiedniejsze rozwiązania dla indywidualnych potrzeb.

Tak, należy regularnie sprawdzać wielkość stomii i dopasowywać do niej rozmiar otworu w płytce. Szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji rozmiar stomii może się zmieniać, co wymaga częstej kontroli, aby zapewnić komfort i ochronę skóry. Regularna ocena rozmiaru stomii i dostosowanie otworu worka stomijnego pozwalają na uniknięcie podrażnień skóry oraz poprawę komfortu i szczelności sprzętu stomijnego.

Blokada stomii, czyli niedrożność jelita w obszarze stomii, może prowadzić poważnych komplikacji, wymagających szybkiej interwencji medycznej. Gdy stomia się zablokuje, dochodzi do nagromadzenia treści jelitowej przed miejscem niedrożności, co może powodować różnorodne symptomy i powikłania.

Możliwe komplikacje związane z zablokowaniem stomii:

Silny ból brzucha i skurcze - nagromadzenie treści jelitowej wywołuje ucisk i powoduje ból oraz skurcze jelit, które mogą być bardzo silne. Ból ten może pojawić się nagle i wymagać interwencji, aby złagodzić ciśnienie w jelitach.

Nudności i wymioty - przy całkowitej niedrożności jelit treść pokarmowa nie może przechodzić dalej, co prowadzi do nudności i wymiotów.

Obrzęk i zaczerwienienie wokół stomii - zablokowanie stomii może powodować obrzęk jelit w miejscu stomii, co sprawia, że stomia może wydawać się bardziej wystająca, a skóra wokół niej – zaczerwieniona i podrażniona.

Brak treści jelitowej w worku stomijnym - jeśli stomia jest całkowicie zablokowana, przestaje odprowadzać treść jelitową. Jest to jeden z wyraźniejszych objawów blokady i wymaga szybkiej interwencji.

Ryzyko odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych - zatrzymanie treści pokarmowej może prowadzić do szybkiej utraty płynów i elektrolitów, zwłaszcza jeśli występują wymioty. Odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe mogą być groźne dla zdrowia i prowadzić do poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu.

Martwica jelita - przy dłuższej niedrożności jelit może dojść do ograniczenia dopływu krwi do jelita, co w skrajnych przypadkach prowadzi do martwicy tkanek. Jest to bardzo poważne powikłanie wymagające natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

Jeśli podejrzewasz zablokowanie stomii, najlepiej jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub udać się na SOR. W niektórych przypadkach łagodna niedrożność może ustąpić po lekkim masażu brzucha, ciepłej kąpieli lub zmianie pozycji ciała, ale poważniejsze przypadki wymagają pomocy medycznej.

Zapalenie skóry wokół stomii można rozpoznać po charakterystycznych objawach. Jeśli zauważysz poniższe symptomy, może to świadczyć o stanie zapalnym i warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną lub lekarzem.

Objawy zapalenia skóry wokół stomii:

Zaczerwienienie skóry: skóra wokół stomii może być wyraźnie zaczerwieniona, co jest jednym z pierwszych objawów podrażnienia i zapalenia.

Obrzęk i bolesność: skóra może stać się obrzęknięta i bolesna w dotyku. Może wystąpić również pieczenie lub swędzenie w okolicy stomii.

Wypryski, pęcherze lub owrzodzenia: w przypadku nasilonego stanu zapalnego mogą pojawić się drobne krostki, pęcherze lub owrzodzenia na skórze wokół stomii. To może świadczyć o infekcji bakteryjnej lub grzybiczej.

Sączenie się wydzieliny: jeśli zauważysz sączącą się wydzielinę (np. ropną), może to być oznaką infekcji i konieczna może być interwencja medyczna.

Zmiana tekstury skóry: skóra wokół stomii może stać się sucha, szorstka lub, przeciwnie, bardzo wilgotna, co dodatkowo sprzyja podrażnieniom.

Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów, warto skonsultować się ze specjalistą, aby dobrać odpowiednie produkty pielęgnacyjne i zapobiec pogłębianiu się stanu zapalnego.

Objawy komplikacji przy stomii mogą obejmować różnorodne symptomy, od łagodnych do poważnych, które wymagają szybkiej konsultacji z lekarzem lub pielęgniarką stomijną.

Poniżej znajdują się najczęstsze objawy komplikacji, które mogą wskazywać na potrzebę interwencji:

Podrażnienie i zaczerwienienie skóry wokół stomii.

Zaczerwienienie, wysypka, pieczenie lub swędzenie skóry wokół stomii mogą świadczyć o podrażnieniu lub infekcji skóry (np. bakteryjnej lub grzybiczej). Jeśli podrażnienia nie ustępują mimo stosowania odpowiednich produktów, warto skonsultować się ze specjalistą.

Obrzęk i zmiany w rozmiarze stomii.

Nagły obrzęk, powiększenie lub zmniejszenie rozmiaru stomii mogą wskazywać na przepuklinę okołostomijną, stan zapalny lub wypadnięcie (prolaps). Takie zmiany wymagają konsultacji z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, aby ocenić przyczynę i zapobiec dalszym komplikacjom.

Ból wokół stomii.

Sama stomia nie powinna boleć, ponieważ nie ma zakończeń nerwowych. Ból wokół stomii może jednak wskazywać na infekcję, podrażnienie skóry, przepuklinę okołostomijną lub niedrożność jelit.

Brak odprowadzania treści przez stomię.

Zablokowanie stomii może powodować zatrzymanie treści jelitowej lub moczu, co prowadzi do bólu, wzdęć, nudności i wymiotów. Nagłe zatrzymanie treści przy stomii wymaga pilnej interwencji medycznej, aby uniknąć poważnych powikłań, takich jak niedrożność jelit.

Wycieki i nieszczelność sprzętu stomijnego.

Częste podciekanie lub problemy z przyleganiem sprzętu mogą świadczyć o nieprawidłowościach w obrębie stomii lub skórze wokół niej. Jeśli pojawia się trudność w uzyskaniu szczelności, konieczna może być pomoc pielęgniarki stomijnej w dobraniu odpowiednich produktów zapewniających odpowiednie uszczelnieni.

Przepuklina okołostomijna.

Przepuklina może powodować wybrzuszenie w okolicach stomii i uczucie dyskomfortu lub ucisku. W przypadku zaawansowanej przepukliny może być wymagana interwencja chirurgiczna.

przypadku zaobserwowania tych objawów warto skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, aby ocenić stan zdrowia i wdrożyć odpowiednie procedury.

Tak, chemioterapia może wpływać na przyczepność płytki stomijnej. Podczas chemioterapii skóra wokół stomii może stać się bardziej wrażliwa, sucha, a nawet podatna na podrażnienia i łuszczenie się. Dodatkowo, niektóre leki stosowane w chemioterapii mogą wywoływać nadmierną potliwość, co również może osłabiać przyleganie płytki stomijnej, ponieważ wilgoć na skórze utrudnia przyleganie sprzętu stomijnego.

Czynniki wpływające na przyczepność płytki stomijnej podczas chemioterapii:

Podrażnienia i suchość skóry.

Chemioterapia może prowadzić do przesuszenia i podrażnień skóry, co wpływa na jej powierzchnię i zmniejsza przyleganie płytki. W takiej sytuacji zalecane są bariery ochronne (np. w płynie lub sprayu) tworzące dodatkową warstwę zabezpieczającą skórę i wspomagające przyleganie.

Zwiększona potliwość

Chemioterapia może czasami wywołać nadmierną potliwość, szczególnie u osób, których organizm reaguje na leki przeciwbólowe lub stres związany z leczeniem. Nadmiar wilgoci pod przylepką może powodować jej odklejanie się. Stosowanie chusteczek osuszających lub barier ochronnych może pomóc zmniejszyć ten problem.

Zmiany skórne.

Skóra może stać się bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne podczas zmian sprzętu stomijnego, dlatego warto rozważyć stosowanie bardziej delikatnych przylepców (płytek) i stosowanie produktów tworzących barierę i chroniących skórę.

Zalecenia

• Używaj specjalnych barier ochronnych: bariery ochronne, takie jak płyny w sprayu lub piance, mogą pomóc utrzymać płytkę stomijną na skórze nawet przy zmianach jej stanu.
• Konsultacja z pielęgniarką stomijną: regularne konsultacje pomogą dobrać sprzęt stomijny odpowiedni dla skóry wrażliwej i zapewnić lepsze przyleganie podczas chemioterapii.

Przy odpowiednim doborze produktów można zmniejszyć wpływ chemioterapii na przyleganie płytki stomijnej.

Tak, niektóre leki mogą powodować problemy ze stomią lub wpływać na jej funkcjonowanie. W zależności od rodzaju leku, możliwe efekty uboczne mogą obejmować zmiany w konsystencji wypróżnień, ryzyko odwodnienia, podrażnienia skóry wokół stomii oraz zwiększoną ilość gazów.

Kilka przykładów:

Antybiotyki
Mogą prowadzić do biegunki, która przy ileostomii może zwiększyć ryzyko odwodnienia i utraty elektrolitów. Czasami antybiotyki mogą również powodować grzybicze infekcje skóry wokół stomii.

Leki przeczyszczające i środki na zaparcia

Silne środki przeczyszczające mogą prowadzić do zbyt luźnych stolców, co powoduje ryzyko odwodnienia przy stomii. Z kolei leki zapierające mogą prowadzić do zaparć i blokady stomii, szczególnie przy kolostomii.

Diuretyki (leki moczopędne)
Leki te zwiększają wydalanie moczu i mogą prowadzić do odwodnienia, szczególnie przy ileostomii, gdzie nawodnienie jest kluczowe. Diuretyki mogą także zaburzać równowagę elektrolitową.

Leki przeciwzapalne (NLPZ)
Długotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, może podrażniać przewód pokarmowy, co może zwiększać ryzyko podrażnień i zapaleń wokół stomii.

Żelazo i suplementy witaminowe
Suplementy żelaza mogą prowadzić do ciemnych, twardych stolców i zaparć, które mogą być problematyczne przy kolostomii.

Warto omówić przyjmowane leki z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, aby dostosować dawki lub rodzaj leczenia i uniknąć potencjalnych problemów.

Czop śluzowy to nagromadzony śluz w nieaktywnym odcinku jelita, często pozostawionym po operacji stomijnej, który może tworzyć twardą strukturę w dolnym odcinku jelita. Śluz, produkowany naturalnie przez błonę śluzową jelita, czasami zbiera się w takim stopniu, że wywołuje uczucie parcia lub dyskomfortu

Aby usunąć czop śluzowy, zaleca się delikatne i regularne płukanie dolnego odcinka jelita letnią wodą lub naparem z rumianku. Najlepiej robić to przy pomocy wlewek, które pomogą wypłukać nagromadzony śluz i zapobiegną tworzeniu się twardych struktur.

Wlewy te mogą łagodzić uczucie parcia i poprawić komfort, zwłaszcza jeśli wykonywane są regularnie.

Odczuwanie parcia pomimo posiadania stomii może wynikać z kilku powodów:

Pozostawiona odbytnica – Jeśli odbytnica nie została usunięta podczas operacji, mogą występować odczucia parcia, ponieważ nerwy i mięśnie nadal reagują, tak jakby trzeba było wypróżnić się. To dość częste zjawisko u osób z częściową proktokolektomią, gdy odbytnica pozostaje, choć nie jest już aktywnie używana.

Gromadzenie się śluzu – Nawet jeśli jelito nie jest już używane do wypróżniania, może produkować śluz, który zbiera się w dolnym odcinku jelita i wywołuje uczucie parcia. Część osób z nieaktywną odbytnicą potrzebuje okresowego oczyszczenia tego miejsca z nagromadzonego śluzu.

Stan zapalny – Zdarza się, że osoby ze stomią doświadczają stanów zapalnych w pozostałych fragmentach jelita lub odbytnicy, co może powodować uczucie dyskomfortu lub parcia. W takim przypadku mogą pojawić się także inne objawy, jak ból czy krwawienie.

Problemy z jelitem cienkim – Jeśli masz stomię na jelicie cienkim (ileostomia), odczuwanie parcia może być związane z naprzemiennym ruchem jelit i wpływem stanu jelit cienkiego na twoje odczucia w jamie brzusznej.

Warto omówić te objawy z lekarzem, zwłaszcza jeśli uczucie parcia staje się dokuczliwe lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, aby wykluczyć ewentualne powikłania lub stany zapalne w pozostałych częściach jelita.

Procedura pozyskiwania materiału do badania jest bardzo podoba do tej, jaka obowiązuje u osób zdrowych, z tą różnicą, że treść w zależności od preferencji pobieramy bezpośrednio ze stomii lub prosto z worka stomijnego.

Inne zasady są spójne z powszechnie obowiązującymi, czyli pamiętamy o tym, że:

• pobierany kał musi być świeży (w przypadku pobierania kału z worka stomijnego, może on być uprzednio maksymalnie 24 godziny na skórze);
• próbka powinna pochodzić z trzech różnych miejsc;
• pojemnik, w którym umieścimy kał, musi być czysty i suchy;
• pobrany do badania kał powinien mieć wielkość orzecha włoskiego. W przypadku jego płynnej formy pobieramy około 1 ml.

Po pobraniu materiału pojemnik szczelnie zamykamy oraz przechowujemy w temperaturze 2-8 st. C, pamiętając, że niezależnie od temperatury próbkę należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium lub punktu pobrań.

Materiał do badań powinien być zebrany w trakcie normalnej diety – wyniki badań przeprowadzonych podczas głodzenia się lub spożywania obfitych posiłków mogą wyjść niemiarodajne. Jeśli próbkę zbieramy w celu badania na krew utajoną, należy unikać pobierania materiału w okresie okołomenstruacyjnym oraz podczas miesiączki, gdyż obecna krew może zaburzyć otrzymane wyniki.

Jeśli pobieramy kał z powodu podejrzenia nosicielstwa salmonelli lub shigelli, przed pobraniem materiału należy zaopatrzyć się w trzy wymazówki na żelowym podłożu. Kał wielkości ziarenka ryżu pobieramy w ciągu kolejnych trzech dni o stałej godzinie.

Materiał odpowiednio zabezpieczony przechowujemy w lodówce i w dniu zebrania ostatniej porcji dostarczamy do punktu pobrań. Pamiętajmy, że nie mogą minąć więcej niż 72 godziny od pierwszego pobrania do chwili dostarczenia materiału do badania, dlatego też bezpośrednio po zebraniu ostatniej próbki musimy wybrać się do punktu pobrań.

Regularna wymiana sprzętu stomijnego jest kluczowa dla utrzymania zdrowej skóry wokół stomii i zapobiegania stanom zapalnym oraz infekcjom.

Zbyt długie noszenie tego samego worka stomijnego może prowadzić do nieszczelności, kontaktu skóry z treścią jelitową lub moczem i w rezultacie podrażnień.

Według Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych (PTPS), częstotliwość wymiany sprzętu stomijnego zależy od rodzaju sprzętu oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Dla sprzętu jednoczęściowego zaleca się wymianę co 1-2 dni, aby zapewnić odpowiednią higienę i zapobiegać nieszczelnościom.

Natomiast w systemie dwuczęściowym worek stomijny może być wymieniany codziennie lub co drugi dzień, podczas gdy płytkę zazwyczaj wymienia się co 3-4 dni

Jeśli zauważysz, że worek zaczyna podciekać lub odkleja się od skóry, powinien być natychmiast wymieniony.

Każda zmiana sprzętu jest dobrą okazją do sprawdzenia stanu skóry wokół stomii i wczesnego wykrycia ewentualnych podrażnień lub stanów zapalnych.

Regularna wymiana sprzętu jest kluczowa, aby uniknąć podrażnień skóry oraz zapewnić komfort i bezpieczeństwo użytkowania.

Aby dbać o skórę wokół stomii i zapobiegać podrażnieniom, warto stosować się do kilku kluczowych zasad:

Regularne oczyszczanie skóry.

Używaj letniej wody oraz łagodnych, bezzapachowych mydeł bez alkoholu i drażniących składników. Delikatnie przemywaj skórę wokół stomii, unikając szorowania, aby nie podrażniać jej powierzchni. Produkty dedykowane do pielęgnacji stomii zmniejszają ryzyko podrażnień i ułatwiają oczyszczenie skóry. Po oczyszczeniu skórę należy dokładnie, ale delikatnie osuszyć, aby zapewnić lepszą przyczepność płytki stomijnej.

Stosowanie barier ochronnych.

Specjalne bariery ochronne w formie sprayu, płynu lub pianki tworzą warstwę ochronną na skórze i zabezpieczają ją przed kontaktem z treścią jelitową lub moczem, co minimalizuje ryzyko podrażnień i infekcji.

Dopasowanie sprzętu stomijnego.

Wybieraj sprzęt stomijny dobrze przylegający do skóry, z otworem dopasowanym do rozmiaru stomii. Niedopasowanie sprzętu może powodować podciekanie i narażać skórę na podrażnienia, dlatego warto regularnie sprawdzać rozmiar stomii, szczególnie w pierwszych miesiącach po operacji.

Unikanie drażniących produktów.

Zrezygnuj z produktów, które mogą podrażniać skórę, takich jak perfumowane chusteczki, środki z alkoholem lub produkty zawierające barwniki. Zamiast tego stosuj preparaty dedykowane do pielęgnacji skóry wokół stomii.

Monitorowanie stanu skóry.

Regularnie sprawdzaj skórę wokół stomii pod kątem podrażnień, zaczerwienienia lub wysypki. W przypadku zauważenia jakichkolwiek zmian warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną, aby ocenić sytuację i dostosować pielęgnację.

Stosowanie specjalistycznych akcesoriów stomijnych.

Akcesoria takie jak pasty uszczelniające, pierścienie ochronne czy półpierścienie mogą pomóc dodatkowo zabezpieczyć skórę wokół stomii i zapobiegać podciekaniu treści jelitowej pod płytkę stomijną.

Regularna, odpowiednia pielęgnacja skóry wokół stomii pomaga zmniejszyć ryzyko podrażnień i zapewnia komfort oraz bezpieczeństwo przy codziennym stosowaniu sprzętu stomijnego.

Dobór odpowiedniego sprzętu stomijnego jest kluczowy dla bezpieczeństwa i zdrowia skóry wokół stomii, a także komfortu użytkowania. Proces ten najlepiej przeprowadzić we współpracy z pielęgniarką stomijną, która pomoże dobrać sprzęt dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Poniżej przedstawiam kluczowe czynniki, które warto wziąć pod uwagę dobierając sprzęt:

Rodzaj stomii i wydalanej treści

Kolostomia

• Worki zamknięte: stosowane przy kolostomii, gdy wydzielana treść jest bardziej uformowana i wymaga rzadszego opróżniania. Worek zamknięty można łatwo wymienić po napełnieniu, co jest wygodne w przypadku uformowanych stolców.
• System jednoczęściowy lub dwuczęściowy: przy kolostomii można stosować zarówno system jednoczęściowy, jak i dwuczęściowy, w zależności od preferencji i wrażliwości skóry. System jednoczęściowy jest łatwy w użytkowaniu, a dwuczęściowy pozwala na wymianę worka bez zmiany płytki.

Ileostomia

• Worki odpuszczalne: przy ileostomii wydzielana treść jest bardziej płynna, więc worek odpuszczalny (z zamknięciem na dole) umożliwia regularne opróżnianie bez konieczności wymiany całego worka. Tego typu worki są wygodne i ułatwiają opróżnianie w miarę potrzeb.
• System dwuczęściowy: przy ileostomii może sprawdzić się system dwuczęściowy, który pozwala na częstszą wymianę worka na nowy bez potrzeby odklejania płytki, co chroni skórę przed podrażnieniami.

Urostomia

• Worki z kranikiem (zaworem spustowym): w przypadku urostomii worki są wyposażone w specjalny kranik (zawór) na dole, umożliwiający wygodne i higieniczne opróżnianie worka z moczu. Kranik (zawór) pozwala na odprowadzenie moczu bez zdejmowania worka.
• Sprzęt występuje zarówno w formie dwu jak i jednoczęściowej.
• Dopasowanie pod kątem przepływu moczu: urostomia wymaga dobrego dopasowania płytki (dobrze, czyli szczelnie przylegającej) często z systemem zabezpieczającym przed cofaniem się moczu co redukuje ryzyko podciekania.
• Podłączenie worka do nocnej zbiórki moczu: przy pomocy łącznika worki urostomijne można podłączyć do worka do przeznaczonego do nocnej zbiórki moczu, co zwiększa pojemność i pozwala na wygodne odprowadzanie moczu przez całą noc bez konieczności częstego opróżniania.

Dodatkowe cechy sprzętu:

• Filtry: Worki do kolostomii i ileostomii często mają filtry, które kontrolują gromadzące się w worku gazy, zmniejszając ryzyko balonowania worka i eliminując nieprzyjemne zapachy.
• Płytki płaskie i wypukłe: Płaskie płytki są idealne dla stomii dobrze wystających, podczas gdy wypukłe płytki lepiej przylegają do stomii płaskiej lub wciągniętej, minimalizując ryzyko podciekania.

Dobór odpowiedniego sprzętu stomijnego zależy od rodzaju stomii, wydzielanej treści jelitowej oraz indywidualnych preferencji pacjenta.

System jednoczęściowy lub dwuczęściowy

• System jednoczęściowy: worek jest zintegrowany z płytką, co zapewnia prostotę użytkowania, ale wymaga częstszej wymiany w całości.

Systemy jednoczęściowe są szczególnie polecane dla osób, które cenią sobie prostotę użytkowania i dyskretny profil sprzętu stomijnego. W tego rodzaju systemie worek jest zintegrowany z przylepcem (płytką), co ułatwia zakładanie i zdejmowanie sprzętu, co może być wygodne dla osób o ograniczonej sprawności manualnej, osoby z nowo wyłonioną stomią lub osób preferujących mniej widoczny sprzęt pod ubraniem.

Systemy jednoczęściowe są również chętnie wybierane przez osoby prowadzące aktywny tryb życia, ponieważ lepiej przylegają do ciała i dopasowują się do jego ruchów, co zwiększa komfort podczas aktywności fizycznej. Wymagają jednak częstszej wymiany całego sprzętu, co może być mniej korzystne dla osób o wrażliwej skórze

• System dwuczęściowy: płytka jest oddzielona od worka, co pozwala na wymianę samego worka bez odklejania płytki. Ten system jest idealny dla osób o wrażliwej skórze i wymaga rzadszej wymiany płytki.

System dwuczęściowy umożliwia stosowanie różnych worków w zależności od aktualnych potrzeb — np. większy worek na noc, a mniejszy na dzień; można też dobierać w zależności od preferencji worek zamknięty lub odpuszczalny, a także minicap. Taki system daje także możliwość częstszej zmiany worka np. dla osób używających worka zamkniętego.

System dwuczęściowy może być nieco grubszy i bardziej widoczny pod ubraniem, szczególnie w porównaniu do systemu jednoczęściowego jest mniej dyskretny.

Kształt, wielkość i rodzaj płytki

• Płytka wypukła (typu convex) lub płaska: dla stomii bardziej płaskich i wciągniętych zaleca się płytki wypukłe, które pomagają w przyleganiu i redukują ryzyko podciekania.

Płytki płaskie są zwykle stosowane przy stomiach dobrze wystających ponad powierzchnię brzucha.

• Dopasowanie rozmiaru otworu: wielkość otworu w płytce stomijnej powinna być regularnie dopasowywana do zmieniających się wymiarów stomii, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji.

Otwór w płytce stomijnej powinien być dopasowany do rozmiaru stomii, tak aby minimalnie przekraczał jej obwód. Zazwyczaj zaleca się, aby otwór był o 1-2 mm większy niż średnica stomii. Dzięki temu zapewnia się odpowiednie przyleganie eliminujące ryzyko podciekania treści jelitowej jak również bez ucisku na stomię podczas pracy stomii.

Dobór sprzętu stomijnego jest procesem indywidualnym i często wymaga wypróbowania kilku opcji, aby znaleźć najbardziej odpowiednie rozwiązanie. Regularne konsultacje z pielęgniarką stomijną są pomocne, aby sprzęt był zawsze odpowiednio dopasowany do zmieniających się potrzeb. Wybór sprzętu stomijnego nie jest jednorazową decyzją na całe życie.

Nasze potrzeby mogą się zmieniać w zależności od sytuacji, stylu życia i poziomu aktywności, dlatego warto regularnie oceniać i dostosowywać sprzęt do aktualnych warunków.

Przykładowo, sprzęt sprawdzający się w codziennych sytuacjach może wymagać zamiany na bardziej dopasowany lub wytrzymały podczas aktywności fizycznej lub podróży.

Dostosowywanie sprzętu stomijnego do różnych sytuacji pozwala lepiej zadbać o komfort, zdrowie skóry wokół stomii i pewność siebie w każdej sytuacji.

Nie można jednoznacznie stwierdzić, który sprzęt stomijny – jednoczęściowy czy dwuczęściowy – jest lepszy, ponieważ wybór zależy od indywidualnych potrzeb, stylu życia i preferencji użytkownika.

Zalety systemu jednoczęściowego

• Łatwość użytkowania: jednoczęściowy system, w którym worek jest zintegrowany z płytką, jest prostszy do założenia i usunięcia, co może być wygodne, zwłaszcza dla osób z ograniczoną sprawnością manualną lub nowych użytkowników.
• Dyskrecja i niski profil: tego typu system jest bardziej płaski i mniej widoczny pod ubraniem, co może zwiększyć komfort użytkowania i poczucie pewności.
• Mniej elementów do wymiany: system jednoczęściowy sprawdza się przy codziennym użytkowaniu i dla osób, które preferują szybszą wymianę sprzętu.

Zalety systemu dwuczęściowego

• Rzadsza zmiana przylepca (płytki): w systemie dwuczęściowym płytka pozostaje na skórze, a worek można wymieniać niezależnie. Jest to korzystne dla osób o wrażliwej skórze, które chcą uniknąć częstego odklejania przylepca.
• Elastyczność i dopasowanie do potrzeb: system dwuczęściowy pozwala na zamianę worków w zależności od sytuacji, np. na większy worek na noc lub mniejszy na dzień.
• Wsparcie przy aktywności fizycznej: system dwuczęściowy oferuje mocniejsze przyleganie, dzięki czemu dobrze stabilizuje się podczas ruchu i aktywności fizycznych, zmniejszając ryzyko podciekania.

System jednoczęściowy może być korzystny dla osób ceniących prostotę i dyskrecję, natomiast system dwuczęściowy lepiej sprawdza się dla osób, które potrzebują elastyczności, rzadkiej zmiany płytki i mają bardziej wrażliwą skórę.

Osoby ze stomią mogą korzystać z różnych akcesoriów, które zwiększają komfort, ochronę i dyskrecję w codziennym użytkowaniu sprzętu stomijnego:

Produkty do usuwania kleju – produkty do usuwania kleju ułatwiają zdejmowanie sprzętu stomijnego bez podrażniania skóry. Są szczególnie przydatne dla osób z wrażliwą skórą, ponieważ zmniejszają ryzyko uszkodzeń skóry przy częstych zmianach worków.

Formy produktu:

Spraye: łatwe do równomiernego rozpylenia

Chusteczki: dobrze sprawdzają się w podróży i sytuacjach wymagających szybkiego użycia

Bariery ochronne - tworzą cienką warstwę ochronną na skórze, chroniąc ją przed podrażnieniami wywołanymi kontaktem z treścią jelitową lub moczem. Dzięki tej warstwie zabezpieczającej, bariery ochronne pomagają zapobiegać zaczerwienieniu, stanom zapalnym i innym uszkodzeniom skóry. Poprawiają przyczepność przylepki stomijnej, pomagając jej dłużej i lepiej przylegać do skóry.

Spraye: łatwe do równomiernego rozpylenia

Chusteczki: dobrze sprawdzają się w podróży i sytuacjach wymagających szybkiego użycia

Bariery ochronne są kluczowym elementem pielęgnacji skóry wokół stomii, szczególnie przy częstym zdejmowaniu i zakładaniu sprzętu stomijnego, chroniąc skórę przed nadmiernym uszkodzeniem.

Neutralizatory zapachu do worków stomijnych są specjalnie opracowane, aby zmniejszyć intensywność nieprzyjemnych zapachów, jednocześnie zapewniając komfort i higienę. Zakroplony bezpośrednio do worka produkt nie tylko neutralizuje zapachy, ale także ułatwia przesuwanie się treści jelitowej wewnątrz worka dzięki efektowi poślizgu.

Środki zagęszczające: środki zagęszczające treść jelitową w workach stomijnych to specjalne produkty, które wprowadza się bezpośrednio do worka w celu żelowania treści jelitowej. Mają właściwości żelujące, dzięki którym zmniejszają płynność wydzieliny, co ogranicza ryzyko podciekania i zwiększa bezpieczeństwo użytkowania sprzętu stomijnego. Niweluje uczucie chlupania w worku. Dodatkowo, wiele z tych produktów posiada system kontroli zapachów, który eliminuje nieprzyjemne wonie, zapewniając większy komfort i dyskrecję użytkowania.

Produkty uszczelniające, takie jak pasty i pierścienie, pełnią kluczową rolę w zapewnieniu szczelności i komfortu przy stosowaniu sprzętu stomijnego. Ich głównym zadaniem jest wypełnienie przestrzeni między stomią a płytką stomijną, co minimalizuje ryzyko podciekania oraz chroni skórę przed podrażnieniami wywołanymi kontaktem z treścią jelitową lub moczem.

Pasty i pierścienie uszczelniające.

Pasta uszczelniająca jest elastycznym produktem, który można nakładać wokół stomii lub bezpośrednio na płytkę stomijną. Pomaga ona wypełnić drobne nierówności skóry, zwiększając przyczepność sprzętu stomijnego oraz tworząc dodatkową barierę ochronną przed przeciekami.

Pierścienie ochronne wykonane z hydrokoloidu można dowolnie modelować, dopasowując do kształtu stomii. Pierścienie zapewniają dodatkową ochronę, wypełniając szczeliny i tworząc idealną barierę między skórą a sprzętem.

Inną formą pierścieni są wykonane z silikonu, które delikatnie otulają stomię tworząc uszczelnienie pomiędzy skórą a płytką chroniąc przed podciekaniem treści.

Pasy i paski stomijne: utrzymują worek na miejscu, szczególnie podczas aktywności fizycznej, i zmniejszają ryzyko przesunięcia sprzętu. Dostępne są w różnych szerokościach i materiałach.

Dobrze dobrane akcesoria pomagają utrzymać zdrową skórę, zmniejszają ryzyko podciekania i podrażnień oraz zwiększają komfort noszenia sprzętu stomijnego, co znacząco poprawia jakość życia osób ze stomią.

Aby chronić stomię podczas aktywności fizycznej, warto zastosować kilka sprawdzonych metod:

Noszenie pasów ochronnych lub specjalistycznych akcesoriów.

Pasy przepuklinowe, ochronne osłony stomii lub elastyczne opaski, zapewniają dodatkową ochronę, szczególnie podczas kontaktu z innymi osobami lub intensywnym ruchu. Są przydatne przy sportach kontaktowych i ćwiczeniach, które mogą przypadkowo wywołać nacisk na stomię

Dopasowana bielizna i odzież.

Elastyczne szorty, legginsy lub bielizna stomijna mogą pomóc utrzymać sprzęt na miejscu i zwiększyć jego stabilność, minimalizując ryzyko przesunięcia się worka. Ubrania z wyższym stanem lepiej chronią okolice stomii, a specjalne sportowe pasy są wygodne i dyskretne pod ubraniem

Przed aktywnością opróżnij worek stomijny.

Przed treningiem lub ćwiczeniami warto opróżnić worek, aby zmniejszyć jego wagę i zminimalizować ryzyko podciekania, czy odklejenia się płytki.

To ważne dla komfortu podczas dłuższych treningów oraz dla zwiększenia swobody ruchu

Uwzględnij odpowiednie nawodnienie i dietę.

Dla osób z ileostomią i urostomią odpowiednie nawodnienie jest kluczowe, szczególnie podczas wysiłku fizycznego. Warto także zadbać o lekkostrawną dietę przed intensywnymi ćwiczeniami, aby zmniejszyć ryzyko nadmiernej produkcji treści jelitowej

Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, osoby ze stomią mogą bezpiecznie angażować się w szeroką gamę aktywności fizycznych, przy zachowaniu komfortu i ochrony stomii.

Tak, osoby ze stomią mogą nosić pasy lub bieliznę wspomagającą, ale istotne jest, aby wybierać produkty elastyczne, dedykowane do stomii.

Tego rodzaju bielizna zapewnia lekkie wsparcie i stabilizację sprzętu stomijnego bez nadmiernego ucisku na brzuch, co zwiększa komfort użytkowania i nie wpływa negatywnie na pracę stomii.

W przypadku ryzyka przepukliny okołostomijnej pomocne mogą być specjalne pasy przepuklinowe, które stabilizują okolice stomii podczas aktywności fizycznej czy nadmiernego wysiłku.

Neutralizatory zapachu do worków stomijnych są specjalnie opracowane, aby zmniejszyć intensywność nieprzyjemnych zapachów, jednocześnie zapewniając komfort i higienę. Zakroplony bezpośrednio do worka produkt nie tylko neutralizuje zapachy, ale także ułatwia przesuwanie się treści jelitowej wewnątrz worka dzięki efektowi poślizgu.

Właściwości i zalety neutralizatorów zapachu:

• Redukcja nieprzyjemnych zapachów: Produkty te działają bezpośrednio wewnątrz worka stomijnego, zastępując nieprzyjemne zapachy lekkim, przyjemnym aromatem, co poprawia komfort użytkowania.
• Zapobieganie zaleganiu treści: Dzięki właściwościom lubrykacyjnym neutralizator umożliwia łatwe przesuwanie treści na dno worka, co zmniejsza ryzyko zalegania treści jelitowej wokół stomii.
• Bezpieczeństwo dla skóry: Produkty są przetestowane dermatologicznie i przyjazne dla skóry, minimalizując ryzyko podrażnień.
• Wygodne stosowanie: Wystarczy kilka kropel produktu umieszczonych wewnątrz worka stomijnego, aby utrzymać efekt zapachowy i wygodę przez dłuższy czas.

Takie neutralizatory zapachu są szczególnie przydatne w sytuacjach społecznych, zapewniając dyskrecję i komfort.

Aby zagęścić treść w worku stomijnym, można zastosować kilka sprawdzonych metod, które obejmują zarówno zmiany w diecie, jak i użycie specjalnych akcesoriów:

Modyfikacja diety: niektóre pokarmy pomagają naturalnie zagęścić treść jelitową. Produkty takie jak białe pieczywo, banany, ryż, makaron, masło orzechowe (gładkie), puree ziemniaczane, krakersy oraz puree jabłkowe mogą zmniejszyć płynność treści. Spożywanie tych produktów kilka razy dziennie pomaga zagęścić stolec, co jest szczególnie pomocne przy ileostomii

Środki zagęszczające: Środki zagęszczające do worków stomijnych to specjalne produkty, które wprowadza się bezpośrednio do worka w celu zagęszczenia treści jelitowej. Mają właściwości żelujące, dzięki którym zmniejszają płynność wydzieliny, co ogranicza ryzyko podciekania i zwiększa bezpieczeństwo użytkowania sprzętu stomijnego. Dodatkowo, wiele z tych produktów posiada system kontroli zapachów, który eliminuje nieprzyjemne wonie, zapewniając większy komfort i dyskrecję użytkowania.

Są szczególnie przydatne dla osób z ileostomią, gdzie treść jelitowa jest bardziej płynna, oraz w sytuacjach wymagających dłuższego komfortowego noszenia worka stomijnego. Dzięki właściwościom zagęszczającym i neutralizacji zapachów te produkty pozwalają na większą swobodę i pewność w codziennym życiu.

W niektórych przypadkach przy wysokiej ilości płynnego wydzielania mogą być pomocne leki, takie jak loperamid, które spowalniają perystaltykę jelit. Zawsze jednak warto przed użyciem skonsultować się z lekarzem, aby ustalić bezpieczne dawkowanie

Najlepsze to takie, które podpasują dokładnie Tobie. Wybór najlepszego worka stomijnego zależy od indywidualnych potrzeb, stylu życia oraz rodzaju stomii.

Dobór sprzętu stomijnego jest procesem indywidualnym i często wymaga wypróbowania kilku opcji, aby znaleźć najbardziej odpowiednie rozwiązanie. Regularne konsultacje z pielęgniarką stomijną są pomocne, aby sprzęt był zawsze odpowiednio dopasowany do zmieniających się potrzeb. Wybór sprzętu stomijnego nie jest jednorazową decyzją na całe życie.

Nasze potrzeby mogą się zmieniać w zależności od sytuacji, stylu życia i poziomu aktywności, dlatego warto regularnie oceniać i dostosowywać sprzęt do aktualnych warunków.

Przykładowo, sprzęt sprawdzający się w codziennych sytuacjach może wymagać zamiany na bardziej dopasowany lub wytrzymały podczas aktywności fizycznej lub podróży.

Dostosowywanie sprzętu stomijnego do różnych sytuacji pozwala lepiej zadbać o komfort, zdrowie skóry wokół stomii i pewność siebie w każdej sytuacji.

System jednoczęściowy: worek jest zintegrowany z płytką, co zapewnia prostotę użytkowania, ale wymaga częstszej wymiany w całości.

Systemy jednoczęściowe są szczególnie polecane dla osób, które cenią sobie prostotę użytkowania i dyskretny profil sprzętu stomijnego. W tego rodzaju systemie worek jest zintegrowany z przylepcem (płytką), co ułatwia zakładanie i zdejmowanie sprzętu, co może być wygodne dla osób o ograniczonej sprawności manualnej, osoby z nowo wyłonioną stomią lub osób preferujących mniej widoczny sprzęt pod ubraniem.

Systemy jednoczęściowe są również chętnie wybierane przez osoby prowadzące aktywny tryb życia, ponieważ lepiej przylegają do ciała i dopasowują się do jego ruchów, co zwiększa komfort podczas aktywności fizycznej. Wymagają jednak częstszej wymiany całego sprzętu, co może być mniej korzystne dla osób o wrażliwej skórze

System dwuczęściowy: płytka jest oddzielona od worka, co pozwala na wymianę samego worka bez odklejania płytki. Ten system jest idealny dla osób o wrażliwej skórze i wymaga rzadszej wymiany płytki.

System dwuczęściowy umożliwia stosowanie różnych worków w zależności od aktualnych potrzeb — np. większy worek na noc, a mniejszy na dzień; można też dobierać w zależności od preferencji worek zamknięty lub odpuszczalny, a także minicap. Taki system daje także możliwość częstszej zmiany worka np. dla osób używających worka zamkniętego.

System dwuczęściowy może być nieco grubszy i bardziej widoczny pod ubraniem, szczególnie w porównaniu do systemu jednoczęściowego jest mniej dyskretny.

Tak, niektóre worki stomijne są wyposażone w filtr, który ma za zadanie odprowadzać gazy z worka, zapobiegając jego balonowaniu. Filtr pomaga także w neutralizacji zapachów, co zwiększa komfort i dyskrecję użytkowania

Tak, można stosować kremy ochronne przed nałożeniem worka stomijnego, ale muszą to być produkty specjalnie przeznaczone do pielęgnacji skóry wokół stomii, takie jak barierowe chusteczki ochronne lub specjalistyczne kremy o szybkoschnącej formule. Kluczowe jest, aby kremy te nie zmniejszały przyczepności płytki stomijnej. Produkty zawierające składniki tłuszczowe mogą osłabić przyczepność, dlatego lepiej unikać zwykłych kremów nawilżających.

Aby poradzić sobie z podciekaniem worka stomijnego, warto podjąć kilka kroków:

Dokładne dopasowanie rozmiaru otworu w płytce do rozmiaru stomii: sprawdź, czy otwór w płytce jest odpowiednio dopasowany do rozmiaru stomii. Powinien być nieco większy (o 1-2 mm), aby nie uciskać, ale też nie za duży, co mogłoby sprzyjać podciekaniu.

Stosowanie pierścieni lub past uszczelniających: produkty uszczelniające, takie jak pierścienie lub pasty, wypełniają nierówności skóry wokół stomii, tworząc dodatkową barierę, która zmniejsza ryzyko podciekania.

Regularna wymiana sprzętu: wymieniaj worek stomijny regularnie, zgodnie z zaleceniami pielęgniarki stomijnej. Wymieniaj zawsze, gdy zauważysz odklejenie się płytki od skóry.

Pielęgnacja skóry: upewnij się, że skóra wokół stomii jest dobrze oczyszczona i sucha przed założeniem sprzętu. Możesz też stosować specjalne bariery ochronne, które tworzą warstwę ochronną i poprawiają przyczepność.

Unikanie zbyt aktywnych ruchów zaraz po wymianie worka: przylepność sprzętu zwiększa się, gdy jest on dobrze dopasowany i odpowiednio przylega do skóry. Bezpośrednie obciążenie lub ruchy mogą osłabić to przyleganie.

Dobierz odpowiednią płytke stomijną – upewnij się, że płytka stomijna jest odpowiednia do Twojej stomii (płaska, wypukła).

Te działania mogą pomóc w lepszym uszczelnieniu sprzętu stomijnego i zapewnić większy komfort użytkowania.

Tak, istnieją specjalne produkty wspomagające gojenie skóry wokół stomii, które można stosować pod płytkę stomijną bez ryzyka osłabienia jej przyczepności.

Hydrokoloidowe płytki ochronne – produkty te tworzą wilgotne środowisko, wspierające gojenie się skóry. Dzięki właściwościom ochronnym zabezpieczają skórę przed podrażnieniami, jednocześnie poprawiając przyczepność płytki stomijnej.

Puder stominy - pudry są przeznaczone do stosowania na wilgotne i uszkodzone obszary skóry wokół stomii. Tworzą ochronną powłokę, umożliwiając przyczepność płytki bez ryzyka przeciekania. Pudry te absorbują nadmiar wilgoci i pomagają w szybkim gojeniu ran.

Preparaty barierowe - tworzą cienką, oddychającą warstwę ochronną na skórze. Są one bezpieczne do stosowania pod płytką stomijną, nie zakłócając przyczepności i jednocześnie wspierając regenerację skóry.

Hydrokoloidowe pierścienie – wykonane z hydrokoloidu, który wspiera proces gojenia skóry. Pierścienie te wypełniają nierówności wokół stomii i tworzą dodatkową barierę ochronną bez ryzyka przecieków.

Niektóre płytki stomijne są wzbogacone w składniki wspierające zdrowie skóry, takie jak aloes, miód Manuka oraz witamina D. Każdy z tych dodatków pełni specyficzne funkcje i może pomóc osobom z problemami skórnymi wokół stomii:

Aloes ma działanie kojące i nawilżające, dzięki czemu wspiera regenerację skóry oraz łagodzi podrażnienia. Płytki stomijne z dodatkiem aloesu są rekomendowane dla osób z suchą, wrażliwą skórą, wymagającą dodatkowej pielęgnacji. Produkty takie mogą pomóc w utrzymaniu wilgotności skóry i zmniejszeniu jej podrażnień.

Miód Manuka jest znany z właściwości antybakteryjnych i wspomagających gojenie. Płytki i pierścienie barierowe zawierające miód Manuka, pomagają utrzymać zdrowy pH skóry, zmniejszając ryzyko infekcji i zapaleń. Są szczególnie skuteczne przy skłonnościach do uszkodzeń i podrażnień skóry, ponieważ miód Manuka może przeciwdziałać namnażaniu się bakterii oraz wspierać gojenie ran i stanów zapalnych.

Witamina D wspiera regenerację skóry i jej naturalne mechanizmy obronne, szczególnie w przypadku długotrwałego noszenia sprzętu stomijnego.

Produkty te mogą znacząco poprawić komfort i zdrowie skóry wokół stomii, szczególnie w przypadkach nadwrażliwości skóry, nawracających stanów zapalnych czy ryzyka zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Przy wyborze takiego sprzętu zawsze warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną, aby dobrać najbardziej odpowiedni produkt do indywidualnych potrzeb skóry.

Gojące pasty stomijne są stosowane wokół stomii, aby zabezpieczyć i wspierać regenerację podrażnionej skóry. Pasta gojąca wypełnia nierówności skóry wokół stomii, tworząc barierę ochronną, która zmniejsza ryzyko przecieków i jednocześnie wspiera gojenie podrażnień oraz mikrouszkodzeń.

Worki otwarte (odpuszczalne)

• Zamknięcie na dole: Worki te mają otwór zamykany klipsem, rzepem lub systemem Velcro, co umożliwia wielokrotne opróżnianie bez konieczności wymiany worka.
• Zalecane dla płynnej treści jelitowej: Worki otwarte są wygodne dla osób z ileostomią, gdzie wydzielina jest rzadsza, co wymaga częstszego opróżniania.
• Wygoda i oszczędność: Możliwość regularnego opróżniania worka zmniejsza częstotliwość wymiany, co jest bardziej ekonomiczne i wygodne.

Worki zamknięte

• Brak możliwości opróżniania: Worki zamknięte nie mają otworu do opróżniania, więc po zapełnieniu wymagają wymiany na nowy worek.
• Przeznaczenie: Są zazwyczaj stosowane przy kolostomii, gdzie treść jelitowa jest bardziej uformowana, co oznacza, że worek nie wymaga opróżniania tak często, jak w przypadku ileostomii.
• Dyskrecja i prostota: Worki zamknięte są dyskretne i prostsze w obsłudze – wystarczy zdjąć i wymienić na nowy, bez potrzeby opróżniania.

Podsumowując, wybór między workiem otwartym a zamkniętym zależy od rodzaju stomii i wydzieliny, a także preferencji użytkownika pod kątem wygody i ekonomii.

Aby chronić stomię podczas snu, warto zastosować kilka praktycznych wskazówek zapewniających komfort i bezpieczeństwo:

Wybór odpowiedniego sprzętu stomijnego

• Worki stomijne z filtrem: Filtr pozwala na swobodne ulatnianie się gazów, co zapobiega nadmiernemu napełnianiu się worka i zwiększa komfort.
• Bezpieczne przyleganie sprzętu: Przed snem upewnij się, że worek jest dobrze przylegający i zabezpieczony, co zmniejsza ryzyko odklejenia lub podciekania podczas nocnych ruchów.

Stosowanie bielizny stomijnej

• Bielizna stomijna zaprojektowana specjalnie do utrzymywania worka stomijnego zapewnia stabilność bez ucisku. W przeciwieństwie do pasów przepuklinowych, jest wygodna do noszenia w nocy, nie osłabiając mięśni brzucha, co wspiera ich naturalne funkcjonowanie.

Unikanie ciężkich posiłków przed snem

• Spożycie lekkiego posiłku na kilka godzin przed snem pomaga zminimalizować produkcję gazów oraz ilość treści jelitowej, co zmniejsza ryzyko napełnienia worka podczas snu.

Odpowiednia pozycja do spania

• Zalecane pozycje to spanie na plecach lub boku, aby unikać nacisku na stomię i worek stomijny. Spanie na brzuchu może zwiększać ryzyko przecieków z powodu ucisku.

Opróżnienie worka przed snem

• Przed pójściem spać warto opróżnić worek, aby zmniejszyć jego objętość i ryzyko napełnienia się podczas nocy, co poprawia komfort i zmniejsza szanse na podciekanie czy odklejenie się płytki.

Spanie na brzuchu jest możliwe dla osób ze stomią, ale zależy to od indywidualnego komfortu i rodzaju stomii. Wiele osób z wyłoniona stomia unika tej pozycji, ponieważ może ona wywierać dodatkowy nacisk na stomię i worek, co zwiększa ryzyko przeciekania lub odklejenia się sprzętu stomijnego.

Jeśli jednak spanie na brzuchu jest preferowaną pozycją, można rozważyć kilka środków ostrożności:

Stosowanie worków stomijnych z wydajnym filtrem – pomaga zapobiegać gromadzeniu się gazów, które mogą powodować nabrzmienie worka podczas snu.

Opróżnienie worka przed snem – zmniejszenie zawartości worka stomijnego przed snem minimalizuje ryzyko napełnienia się i przecieku.

Sprawdzanie szczelności sprzętu stomijnego – upewnienie się, że płytka stomijną jest dobrze przyklejona i nie ma nieszczelności, pozwala to na bezpieczniejsze korzystanie z pozycji na brzuchu.

Bezpieczne jedzenie dla osób ze stomią to produkty lekkostrawne, które minimalizują ryzyko wzdęć, biegunki oraz podrażnień jelit.

Zazwyczaj zaleca się:

• Gotowane warzywa (np. marchew, ziemniaki, cukinia), które są łatwiejsze do strawienia niż surowe warzywa.
• Chude białka, takie jak gotowany drób, ryby, jajka, tofu.
• Białe pieczywo, ryż i makaron – produkty niskobłonnikowe, które łatwiej przechodzą przez układ trawienny.
• Dojrzałe owoce bez skórki i pestek (np. banany, melony), które są mniej drażniące niż owoce o wysokiej zawartości błonnika.
• Jogurt naturalny – probiotyki mogą wspierać zdrową florę jelitową.

Wprowadzanie produktów stopniowo pozwala obserwować reakcję organizmu. Unikanie dużych ilości błonnika, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji, jest kluczowe. Ważne jest dostosowanie diety do indywidualnej preferencji organizmu.

Aby zapobiegać nadmiernemu tworzeniu się gazów u osób ze stomią, warto unikać niektórych produktów, które są znane z wywoływania wzdęć.

Oto lista najczęściej wskazywanych:

Warzywa strączkowe: Fasola, groch, soczewica i ciecierzyca zawierają oligosacharydy, które są trudno trawione, co sprzyja produkcji gazów.

Kapustne warzywa: Kapusta, brokuły, kalafior i brukselka mogą wywoływać wzdęcia ze względu na obecność rafinozy.

Cebula i czosnek: Zawierają fruktany, które są trudne do trawienia i mogą zwiększać ilość gazów.

Napoje gazowane: Woda gazowana, cola, piwo i inne napoje gazowane wprowadzają dodatkowy gaz do przewodu pokarmowego.

Produkty pełnoziarniste: Pełne ziarna, zwłaszcza bogate w błonnik nierozpuszczalny, mogą zwiększać produkcję gazów, szczególnie gdy są spożywane w dużych ilościach.

Jaja i tłuste mięsa: Mogą powodować nieprzyjemne zapachy i gazy u niektórych osób.

Słodziki: Sztuczne słodziki, takie jak sorbitol, mannitol i ksylitol, są trudno trawione i mogą powodować wzdęcia.

Unikanie tych produktów lub spożywanie ich w mniejszych ilościach może pomóc zmniejszyć dyskomfort związany z gazami. Zawsze warto wprowadzać zmiany dietetyczne stopniowo, obserwując reakcje organizmu i w razie potrzeby skonsultować się z dietetykiem.

W przypadku stomii nie ma jednej, uniwersalnej diety, ale warto dostosować spożywane produkty do indywidualnych potrzeb i tolerancji, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji.

Dieta może pomóc w zarządzaniu konsystencją wydzielanej treści jelitowej, zapobieganiu wzdęciom oraz unikaniu podrażnień.

Ogólne zalecenia dietetyczne dla osób ze stomią:

Ileostomia: Osoby z ileostomią tracą więcej płynów i elektrolitów, dlatego powinny zwrócić szczególną uwagę na nawodnienie i regularne spożywanie napojów bogatych w elektrolity. Należy także unikać pokarmów, które mogą wywołać luźne stolce lub gaz, takich jak produkty wysokobłonnikowe i gazowane napoje.

Kolostomia: W przypadku kolostomii dieta jest bardziej zbliżona do standardowej, jednak warto zwrócić uwagę na produkty, które mogą powodować zaparcia lub luźne stolce, np. wprowadzać błonnik stopniowo i obserwować reakcje organizmu.

Urostomia: Osoby z urostomią powinny dbać o odpowiednie nawodnienie, aby zapobiegać infekcjom dróg moczowych i zagęszczeniu moczu. Warto unikać mocno przyprawionych potraw oraz napojów, które mogą podrażniać układ moczowy.

W przypadku wystąpienia problemów z trawieniem lub zmian w wydzielinie stomii, warto skonsultować się z dietetykiem lub pielęgniarką stomijną, aby dostosować dietę do indywidualnych potrzeb i uniknąć komplikacji.

Tak, osoby ze stomią mogą pić alkohol, ale zaleca się to robić z umiarem. Alkohol wpływa na organizm moczopędnie, co może prowadzić do odwodnienia, szczególnie istotnego dla osób z ileostomią, które są bardziej podatne na utratę płynów i elektrolitów. Picie alkoholu może także przyspieszać perystaltykę jelit, co w przypadku osób z ileostomią może skutkować luźniejszą i częstszą wydzieliną.

Warto również pamiętać, że niektóre rodzaje alkoholu (szczególnie słodkie lub gazowane napoje) mogą powodować gazy lub podrażnienia, co może wpłynąć na komfort osoby ze stomią. Przed spożyciem alkoholu warto upewnić się, że organizm jest dobrze nawodniony i rozważyć napoje bogate w elektrolity, aby zminimalizować ryzyko odwodnienia.

Przy stomii należy unikać pokarmów, które mogą powodować wzdęcia, zatwardzenia lub nadmiernie płynną treść jelitową.

Zaleca się ograniczenie:

Warzyw strączkowych (np. fasola, groch, soczewica), które mogą powodować gazy.

Kapustnych warzyw (np. brokuły, kapusta, kalafior), które sprzyjają wzdęciom.

Twardych, surowych warzyw i owoców z pestkami lub skórką (np. jabłka, jagody), które mogą być trudne do strawienia.

Orzechów, nasion i popcornu, ponieważ mogą zalegać w jelitach i zwiększać ryzyko blokady.

Tłustych i smażonych potraw, które mogą przyspieszać pracę jelit, prowadząc do biegunek.

Sztucznych słodzików (np. sorbitol, mannitol), które mogą powodować wzdęcia i biegunkę.

Ostrożność przy tych produktach pomaga uniknąć dyskomfortu i problemów trawiennych. Warto wprowadzać nowe pokarmy stopniowo i obserwować reakcje organizmu, aby dostosować dietę do indywidualnych potrzeb.

Tak, osoby ze stomią mogą zazwyczaj wrócić do normalnej diety sprzed operacji, ale jest to bardzo indywidualna sprawa. Każdy organizm może reagować inaczej na różne pokarmy po operacji wyłonienia stomii, dlatego ważne jest wprowadzanie nowych produktów stopniowo i obserwowanie reakcji organizmu.

Dla wielu osób po okresie rekonwalescencji możliwe staje się spożywanie różnorodnych pokarmów, w tym warzyw, owoców, ziaren i umiarkowanych ilości błonnika. Niektóre produkty, jak warzywa kapustne, rośliny strączkowe czy surowe warzywa, mogą jednak powodować dyskomfort lub wzdęcia, dlatego decyzje dietetyczne warto podejmować indywidualnie, dostosowując je do własnych potrzeb i odczuć.

Dostosowanie diety można skonsultować z dietetykiem lub pielęgniarką stomijną, aby wracać do normalnego jedzenia bez ryzyka dyskomfortu.

Stomia może wpływać na wagę, ale efekty są różne i zależą od typu stomii, stylu życia oraz diety.

Utrata masy ciała: Po operacji, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych, takich jak choroba Crohna, czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego, pacjenci mogą doświadczyć utraty masy ciała. Wynika to z okresu rekonwalescencji, zmian dietetycznych oraz ograniczeń związanych z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych, które towarzyszą stomiom jelitowym, zwłaszcza ileostomii.

Przyrost masy ciała: po powrocie do zdrowia i stabilizacji niektóre osoby mogą przybrać na wadze, zwłaszcza gdy zaczynają stosować dietę, która sprzyja lepszemu wchłanianiu. Zwiększenie aktywności fizycznej i dostosowanie diety mogą wpływać na utrzymanie stabilnej wagi.

Monitorowanie wagi przy stomii: u osób z ileostomią może występować większe ryzyko odwodnienia, co może wpływać na wagę w krótkim okresie. Dlatego regularne nawodnienie i zbilansowana dieta są kluczowe dla zdrowia i kontroli wagi.

Regularne konsultacje z dietetykiem lub pielęgniarką stomijną mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej wagi i odpowiedniej diety dostosowanej do potrzeb osoby ze stomią.

Tak, osoby ze stomią, szczególnie z ileostomią, powinny pić więcej płynów, aby uniknąć odwodnienia. Stomia, zwłaszcza jelitowa, powoduje zwiększoną utratę płynów i elektrolitów, ponieważ część jelita odpowiedzialna za ich wchłanianie jest pominięta lub usunięta.

W przypadku ileostomii zaleca się picie 2-3 litrów płynów dziennie, w tym napojów bogatych w elektrolity, aby uzupełnić nie tylko wodę, ale także sole mineralne. Dla osób z kolostomią lub urostomią zapotrzebowanie na płyny może być nieco mniejsze, ale nadal wyższe niż u osób bez stomii, szczególnie przy aktywności fizycznej lub w cieplejszym klimacie.

Zaleca się unikanie dużej ilości kofeiny i alkoholu, ponieważ mogą działać moczopędnie i zwiększać ryzyko odwodnienia.

Najlepsze przekąski dla osób ze stomią to te, które są lekkostrawne, niskobłonnikowe, a jednocześnie dostarczają energii i składników odżywczych bez ryzyka wzdęć lub podrażnień.

Oto kilka przykładów:

Banany – są łatwostrawne, dostarczają potasu i energii, a jednocześnie pomagają regulować konsystencję stolca.

Jogurt naturalny – probiotyki mogą wspierać zdrową florę jelitową, co jest korzystne dla trawienia.

Krakersy ryżowe lub białe pieczywo – lekkostrawne i łatwo przyswajalne, doskonałe w małych porcjach.

Gotowane owoce, np. kompot jabłkowy – dojrzałe owoce bez skórki, takie jak jabłka czy gruszki, mogą być łagodne dla jelit.

Serek wiejski lub twarożek – źródło białka, które jest lekkostrawne i łagodne dla przewodu pokarmowego.

Puree ziemniaczane lub bataty – lekkostrawne, delikatne i dostarczają energii bez nadmiernej ilości błonnika.

Przekąski te są bezpieczne, jednak zawsze warto wprowadzać nowe produkty ostrożnie i obserwować reakcję organizmu.

Pokarmy, które mogą prowadzić do zatkania lub blokady stomii, to zwykle te, które trudno się trawią lub są bogate w błonnik nierozpuszczalny.

Przykłady takich produktów obejmują:

Warzywa surowe o wysokiej zawartości błonnika, szczególnie skórki i łodygi, jak seler, kukurydza, marchew surowa, oraz kapusta.

Orzechy i nasiona, które mogą zalegać w przewodzie pokarmowym i prowadzić do blokady.

Pełnoziarniste produkty i otręby, które mogą zwiększać objętość treści jelitowej.

Suszone owoce (np. rodzynki, morele) – są ciężkostrawne i mogą powodować blokadę stomii.

Twarde owoce i warzywa ze skórką oraz pestkami, takie jak jabłka, jagody i pomidory.

Popcorn – jego twarde łuski mogą zalegać w jelitach i powodować blokady.

Włókniste mięso – np. stek lub wieprzowina – może wymagać długiego czasu trawienia, a niedostatecznie rozdrobnione kawałki mogą przyczyniać się do zatkania.

Aby uniknąć blokady, zaleca się dokładne żucie jedzenia, unikanie pokarmów trudnych do strawienia w dużych ilościach oraz stopniowe wprowadzanie błonnika do diety.

W razie wątpliwości warto skonsultować dietę z dietetykiem specjalizującym się w pracy z osobami ze stomią.

Nie, nie wszystkie osoby ze stomią muszą unikać błonnika. Potrzeby dietetyczne są indywidualne i zależą od rodzaju stomii (ileostomia/kolostomia/urostomia) oraz tolerancji organizmu.

Ileostomia: Osoby z ileostomią często muszą ograniczyć błonnik, zwłaszcza błonnik nierozpuszczalny, ponieważ może on prowadzić do zatkania stomii. Należy wprowadzać produkty błonnikowe stopniowo, unikając surowych warzyw, nasion i pełnych ziaren.

Kolostomia: Dla osób z kolostomią błonnik jest często dobrze tolerowany, szczególnie błonnik rozpuszczalny (np. z owoców, owsianki), który pomaga uformować stolec. Można go wprowadzać stopniowo, obserwując reakcję organizmu.

Urostomia: W przypadku urostomii błonnik nie wpływa bezpośrednio na funkcję stomii, więc osoby z tym typem stomii mogą spożywać błonnik zgodnie ze swoimi zwyczajnymi preferencjami i tolerancją.

W każdym przypadku warto skonsultować się z dietetykiem lub pielęgniarką stomijną, aby dostosować dietę do indywidualnych potrzeb.

Aby zagęścić wydzielinę ze stomii, szczególnie w przypadku ileostomii, można spożywać produkty, które naturalnie zagęszczają teść jelitową.

Oto kilka zalecanych produktów:

Białe pieczywo i ryż – produkty niskobłonnikowe, które są lekkostrawne i pomagają uformować bardziej stały stolec.

Makaron i ziemniaki – łatwo przyswajalne węglowodany, które naturalnie zagęszczają treść jelitową.

Masło orzechowe (gładkie) – dostarcza zdrowych tłuszczów, które mogą pomóc zwiększyć konsystencję wydzieliny.

Banany i puree jabłkowe – owoce te są łatwostrawne i zawierają rozpuszczalny błonnik, który sprzyja uformowaniu treści jelitowej. Banany o żółtej skórce, czasami z lekkimi brązowymi plamkami, będą najbezpieczniejszym wyborem

Płatki owsiane (gotowane) – dostarczają rozpuszczalnego błonnika, który pochłania wodę i pomaga zagęścić wydzielinę.

Wprowadzenie tych produktów do diety stopniowo i obserwacja reakcji organizmu może pomóc w uzyskaniu optymalnej konsystencji wydzieliny przy stomii.

Produkty, które mogą powodować biegunkę lub luźną treść jelitową u osób ze stomią, to zazwyczaj te, które przyspieszają pracę jelit lub są trudne do strawienia.

Należy ich unikać lub spożywać w ograniczonych ilościach:

Tłuste i smażone potrawy – zwiększają produkcję płynnej treści jelitowej, ponieważ są trudniejsze do strawienia.

Produkty mleczne – u osób z nietolerancją laktozy mleko, ser i śmietana mogą powodować luźne stolce.

Kofeina – kawa, herbata oraz napoje energetyzujące mogą działać pobudzająco na jelita, prowadząc do luźniejszych stolców.

Słodziki – takie jak sorbitol, mannitol i ksylitol, obecne w gumach do żucia i produktach „light”, mogą mieć działanie przeczyszczające.

Alkohol – zwłaszcza piwo i wino mogą przyspieszać perystaltykę jelit i powodować luźne wypróżnienia.

Surowe owoce i warzywa o wysokiej zawartości błonnika – szczególnie te z pestkami lub skórką, jak jabłka, winogrona i brokuły, mogą działać przeczyszczająco.

Unikanie tych produktów lub spożywanie ich w umiarkowanych ilościach może pomóc w zapobieganiu biegunkom i luźnej treści jelitowej u osób ze stomią.

Herbata i kawa w umiarkowanych ilościach nie powoduje odwodnienia organizmu, nawet jeśli zawiera kofeinę. Badania wykazują, że ich diuretyczny efekt jest zbyt słaby, aby powodować znaczący ubytek płynów – ilość wydalanego płynu jest zwykle mniejsza niż objętość wypitego napoju. Herbata i kawa mogą więc skutecznie przyczyniać się do codziennego bilansu płynów, tak jak woda.

Jednakże osoby z ileostomią mogą być bardziej narażone na utratę płynów i elektrolitów, co sprawia, że powinny spożywać te napoje z umiarem, aby uniknąć nadmiernego przyspieszenia perystaltyki jelit lub zwiększenia ilości płynnej wydzieliny. W takich przypadkach warto też dbać o odpowiednie nawodnienie poprzez dodatkowe napoje nawadniające lub elektrolityczne.

Tak, można uprawiać sport mając stomię, a wiele osób ze stomią prowadzi aktywny tryb życia, w tym uprawia różnorodne dyscypliny sportowe, takie jak pływanie, bieganie, jazda na rowerze, a nawet sporty kontaktowe. Istnieje jednak kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo podczas aktywności fizycznej.

Zalecenia dla aktywności fizycznej ze stomią:

Wsparcie stomii: noszenie pasa stomijnego lub specjalnej bielizny wspierającej może pomóc w stabilizacji sprzętu stomijnego podczas ruchu. Te akcesoria zmniejszają ryzyko przesuwania się worka i ewentualnego odklejenia się płytki stomijnej, co jest szczególnie istotne podczas dynamicznych ruchów.

Ochrona stomii przy sportach kontaktowych: w przypadku sportów takich jak koszykówka, piłka nożna lub sztuki walki warto rozważyć stosowanie osłony ochronnej na stomię, która zabezpieczy ją przed uderzeniami.

Unikanie nadmiernego napięcia brzucha: sporty wymagające intensywnego wysiłku mięśni brzucha, jak podnoszenie ciężarów, mogą zwiększać ryzyko przepukliny okołostomijnej. Zaleca się wykonywanie takich aktywności pod nadzorem trenera i z umiarem.

Nawodnienie: osoby z ileostomią muszą zwracać szczególną uwagę na nawodnienie, ponieważ tracą więcej płynów podczas aktywności fizycznej. Warto regularnie pić wodę oraz napoje elektrolitowe.

Dzięki odpowiednim przygotowaniom osoby ze stomią mogą cieszyć się aktywnością fizyczną, poprawiając kondycję i samopoczucie.

Zawsze warto omówić indywidualne potrzeby i aktywności ze specjalistą, takim jak pielęgniarka stomijna lub lekarz, aby dobrać odpowiednie środki ochronne i zalecenia do konkretnego sportu.

Po operacji wyłonienia stomii zaleca się, aby przez pierwsze 6-8 tygodni unikać dźwigania ciężarów powyżej 4,5 kg. To ograniczenie dotyczy zarówno codziennych czynności, jak i aktywności fizycznej, aby chronić okolice stomii przed nadmiernym naciskiem oraz uniknąć powikłań, takich jak przepuklina stomijna.

Po okresie rekonwalescencji można stopniowo wprowadzać lekkie ćwiczenia wzmacniające oraz drobne podnoszenie, ale zawsze warto skonsultować się z lekarzem w celu bezpiecznego zwiększania obciążenia.

Dla osób planujących podnoszenie większych ciężarów po pełnym wyzdrowieniu (zwykle po upływie co najmniej 3 miesięcy od operacji), zaleca się wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha, np. pilates oraz współpracę z fizjoterapeutą.

Wzmacnianie mięśni brzucha jest kluczowe, aby bezpiecznie zwiększać zakres ćwiczeń i ograniczać ryzyko powstania przepukliny okołostomijnej.

Aby dyskretnie nosić worek stomijny, można skorzystać z kilku technik i akcesoriów, które pomagają sprawić, że sprzęt pozostaje praktycznie niewidoczny pod ubraniem.

Dzięki odpowiedniemu doborowi odzieży i specjalnych akcesoriów, większość osób nie dostrzeże worka stomijnego, co pozwala osobom ze stomią czuć się komfortowo i pewnie na co dzień.

Wybór odzieży o luźniejszym kroju: Luźne bluzki, tuniki, sukienki lub spodnie o wyższym stanie mogą skutecznie zasłonić worek stomijny, nie przyciągając uwagi. Ubrania z miękkich, elastycznych materiałów mogą być wygodniejsze i lepiej dopasowują się do kształtu ciała.

Bielizna stomijna: Specjalna bielizna stomijna, która oferuje delikatne wsparcie, pomaga utrzymać worek blisko ciała. Istnieją specjalne majtki i pasy stomijne, które dodatkowo wygładzają zarys worka, czyniąc go mniej widocznym pod ubraniem.

Pasy stomijne i osłonki: Miękkie, elastyczne pasy mogą być noszone na wysokości stomii, aby wygładzić kontur worka. Niektóre pasy są zaprojektowane specjalnie do noszenia z workiem stomijnym i mają kieszenie lub osłony, które zwiększają dyskrecję.

Wybór sprzętu: Dostępne są worki stomijne zaprojektowane tak, aby miały niski profil i były mniej widoczne pod ubraniem.

Warto rozważyć sprzęt jednoczęściowy, który jest mniej który jest bardziej dyskretny, ponieważ worek jest zintegrowany z płytką stomijną, co minimalizuje jego grubość. System jednoczęściowy eliminuje potrzebę stosowania oddzielnej płytki, co sprawia, że cały sprzęt jest bardziej przylegający do ciała.

Warstwowanie zakładanie ubrań: Noszenie kilku warstw, takich jak koszulka lub top pod swetrem, może pomóc ukryć worek i zniwelować widoczność jego konturów. Dla dodatkowej dyskrecji pamiętaj o regularnym opróżnianiu worka z zawartości.

Dzięki odpowiednio dobranej odzieży i akcesoriom, osoby ze stomią mogą czuć się komfortowo i dyskretnie, bez obawy o widoczność sprzętu stomijnego pod ubraniem.

Tak, osoby ze stomią mogą nosić pasek, ale warto zwrócić uwagę na kilka kwestii, aby zapewnić sobie komfort:

Pozycja paska: Należy unikać zakładania paska bezpośrednio na stomię lub worek stomijny, ponieważ może to wywołać dyskomfort i zwiększyć ryzyko podciekania. Można nosić pasek nieco wyżej lub niżej niż stomia, zależnie od jej umiejscowienia.

Luźniejszy pasek: Wybierając pasek, warto sięgać po model, który nie uciska zbyt mocno brzucha. Zbyt ciasny pasek może powodować ucisk na stomię i sprzęt stomijny, co może być niekomfortowe i zwiększać ryzyko podrażnień.

Pasy elastyczne lub regulowane: Można także rozważyć elastyczne paski lub pasy z regulacją, które są bardziej wygodne i dostosowują się do kształtu ciała.

Alternatywa: szelki: Jeśli pasek jest niewygodny, szelki mogą być alternatywą – trzymają spodnie na miejscu bez ryzyka ucisku stomii.

Dostosowanie sposobu noszenia paska do umiejscowienia stomii może pomóc w zachowaniu komfortu i uniknięciu potencjalnych problemów.

Osoby ze stomią mogą z powodzeniem opiekować się zwierzętami domowymi – stomia sama w sobie nie stanowi przeszkody w posiadaniu pupila.

Młode i ciekawskie zwierzęta, takie jak szczenięta czy kocięta, mogą interesować się workiem stomijnym. Noszenie odzieży zakrywającej stomię lub specjalnych osłon na sprzęt stomijny może po móc zabezpieczyć go przed ewentualnym pociąganiem czy gryzieniem.

Zwierzęta wymagające spacerów, np. psy, mogą motywować do ruchu, co jest korzystne dla zdrowia i poprawia samopoczucie.

Dla większego komfortu podczas aktywności fizycznej można stosować pasy stomijne lub bieliznę wspierającą, które dodatkowo chronią sprzęt stomijny.

Tak, osoby ze stomią mogą prowadzić samochód, o ile czują się dobrze fizycznie i są w stanie bezpiecznie wykonywać wszystkie czynności związane z prowadzeniem pojazdu.

Stomia sama w sobie nie ogranicza możliwości kierowania, ale są pewne czynniki, które warto rozważyć:

Okres rekonwalescencji po operacji: po operacji wyłonienia stomii zaleca się poczekać z prowadzeniem samochodu, aż rana się zagoi i zniknie ból – zwykle trwa to od kilku tygodni do kilku miesięcy, zależnie od zaleceń lekarza.

Komfort podczas jazdy: dla zwiększenia wygody można nosić specjalne pasy stomijne lub poduszki ochronne, które zmniejszają ucisk pasa bezpieczeństwa na stomię.

Tak, osoby ze stomią powinny zapinać pasy bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem, ponieważ pasy są kluczowe dla ochrony w razie wypadku.

Jednak zapięcie pasa może powodować dyskomfort lub ucisk na stomię.

Istnieje kilka sposobów, aby zwiększyć wygodę i bezpieczeństwo:

Osłony i ochraniacze: można używać osłon na pas bezpieczeństwa lub specjalnych ochraniaczy, które pomagają zminimalizować nacisk pasa na stomię.

Regulacja pasa: jeśli samochód pozwala na regulację wysokości pasa, warto ustawić go tak, aby nie naciskał bezpośrednio na stomię.

Pasy stomijne lub poduszki ochronne: niektóre osoby stosują specjalne pasy stomijne lub poduszki, które stanowią dodatkową warstwę ochronną i amortyzującą między stomią a pasem bezpieczeństwa.

Podsumowując, zapięcie pasów jest konieczne dla bezpieczeństwa, a przy odpowiednich zabezpieczeniach można zminimalizować dyskomfort i chronić stomię.

Tak, osoby ze stomią mogą podróżować samolotem, ale warto wcześniej przygotować się do takiej podróży, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo.

Praktyczne wskazówki:

Zabierz zapasowy sprzęt stomijny: zapakuj do bagażu podręcznego więcej worków, płytek i akcesoriów, niż przewidujesz, że będą potrzebne. W razie opóźnień lub zagubienia bagażu rejestrowanego warto mieć dodatkowy zestaw w bagażu podręcznym.

Zasady bezpieczeństwa przy kontroli: możesz poprosić o dyskretne przejście przez kontrolę bezpieczeństwa, jeśli wolisz nie omawiać swojego sprzętu stomijnego publicznie. Na wielu lotniskach jest dostępna opcja prywatnego przeszukania.

Warto mieć przy sobie kartę Mam Stomię, która ułatwi ewentualną kontrolę na lotnisku i tłumaczenie co znaczy stomia i dlaczego mam sprzęt stomijny w bagażu podręcznym.

Zabezpieczenie worka: ze względu na zmiany ciśnienia podczas lotu, warto zastosować worki z filtrem, aby zminimalizować gromadzenie się gazów i uniknąć „balonowania”. Upewnij się, że worek jest dobrze zabezpieczony i opróżniony przed wejściem na pokład.

Nawodnienie i dieta: pij dużo wody, ponieważ powietrze w samolocie jest suche, co może prowadzić do odwodnienia, szczególnie w przypadku osób z ileostomią. Unikaj też napojów gazowanych i pokarmów powodujących wzdęcia przed podróżą.

Znajomość lokalnych aptek i szpitali: jeśli podróżujesz za granicę, dobrze jest wiedzieć, gdzie można kupić sprzęt stomijny lub uzyskać wsparcie medyczne w razie potrzeby.

Podróżowanie samolotem ze stomią jest możliwe i nie wymaga wielu ograniczeń, a odpowiednie przygotowanie zapewni komfortową i bezpieczną podróż.

Aby zadbać o sprzęt stomijny podczas podróży i zapewnić sobie komfort oraz bezpieczeństwo, warto przygotować się z wyprzedzeniem.

Oto kilka wskazówek:

Przechowywanie sprzętu w odpowiednich warunkach.

Sprzęt najlepiej trzymać w kosmetyczce lub torbie z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych. W miejscach o wysokich wahaniach temperatury, takich jak plaża, dobrym rozwiązaniem jest użycie torby termoizolacyjnej, takiej jak torby na mrożonki lub napoje – ochronią one sprzęt przed przegrzaniem, utrzymując optymalną temperaturę.

Możesz zapakować sprzęt stomijny w szczelne, wodoodporne torebki, aby chronić go przed wilgocią i przypadkowym uszkodzeniem.

Możesz użyć osobnych torebek na każdą zmianę sprzętu (płytki, worki, chusteczki), co ułatwi organizację i szybki dostęp.

Spakuj zapasowy sprzęt stomijny.

Zabierz ze sobą więcej worków stomijnych, płytek oraz akcesoriów, niż przewidujesz, że będziesz potrzebować. Zmiany w warunkach, klimacie czy diecie mogą wpływać na częstotliwość wymiany sprzętu, dlatego warto mieć zapas na każdą sytuację.

Jeśli podróżujesz samolotem, trzymaj część sprzętu stomijnego w bagażu podręcznym, aby mieć do niego dostęp w razie potrzeby, szczególnie podczas długich lotów. W bagażu rejestrowanym warto również mieć zapasowy zestaw na wypadek opóźnień lub zagubienia walizki.

Zaopatrz się w produkty higieniczne.

Zabierz chusteczki nawilżane do czyszczenia skóry, odkażające chusteczki oraz produkty do usuwania kleju, które pomogą w pielęgnacji skóry wokół stomii w różnych warunkach podróży.
 

Podczas podróży główną zasadą dbania o sprzęt stomijny jest ochrona przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi i skrajnymi temperaturami. Akcesoria stomijne mogą być wrażliwe zarówno na wysokie, jak i niskie temperatury, co może np. osłabić klej w płytce stomijnej i wpłynąć na jakość przylepca.

Tak, osoby ze stomią mogą korzystać z basenu. Worki stomijne są wodoodporne, co pozwala na bezpieczne pływanie bez ryzyka przeciekania, jeśli sprzęt jest prawidłowo założony i dobrze przylega do skóry.

Kilka wskazówek może dodatkowo zwiększyć komfort i dyskrecję:

Dodatkowe uszczelnienie: przed wejściem do wody można dodatkowo obkleić brzegi płytki półpierścieniami, które zabezpieczą brzegi płytki stomijnej, zapewniając jeszcze lepsze przyleganie.

Odzież kąpielowa: stroje kąpielowe o wyższym stanie lub z dodatkową warstwą materiału pomagają zakryć worek stomijny. Istnieją też specjalne stroje kąpielowe dla osób ze stomią, które zapewniają wygodę i dyskrecję.

Opróżnienie worka przed pływaniem: warto opróżnić worek stomijny przed wejściem do wody, aby zmniejszyć jego objętość i zminimalizować widoczność.

Sprawdzanie sprzętu po wyjściu z wody: po pływaniu warto sprawdzić sprzęt stomijny, aby upewnić się, że klej trzyma mocno, a płytka nie zaczęła się odklejać.

Nie jest konieczne, aby ukrywać worek stomijny na basenie – jest to decyzja indywidualna, zależna od osobistych preferencji i komfortu. Worki stomijne są wodoodporne i przeznaczone do kontaktu z wodą, więc można pływać bez dodatkowych zabezpieczeń czy zakrywania worka. Dla wielu osób wybór stroju kąpielowego, który ukrywa worek, może jednak zwiększyć poczucie komfortu i dyskrecji, zwłaszcza w miejscach publicznych.

Z praktycznego punktu widzenia, stroje kąpielowe z wysokim stanem lub szorty kąpielowe są popularnym wyborem wśród osób ze stomią, ponieważ zapewniają dodatkową stabilność. Jeśli ktoś preferuje, może korzystać z tradycyjnych strojów kąpielowych bez żadnych dodatkowych osłon.

Korzystanie z plaży jest jak najbardziej możliwe, a odpowiednie przygotowanie sprawi, że będzie to komfortowe.

Oto kilka praktycznych wskazówek:

Ochrona przed wysoką temperaturą: Skrajne ciepło może wpływać na przyleganie sprzętu stomijnego, dlatego warto trzymać zapasowy sprzęt w cieniu lub w torbie termoizolacyjnej, która zabezpieczy go przed przegrzaniem. Worki stomijne z dobrze przylegającą płytką dobrze trzymają się skóry, ale ochrona przed bezpośrednim działaniem słońca zawsze pomaga.

Dyskrecja i komfort: Dla większej pewności można wybrać strój kąpielowy, który dodatkowo zakrywa stomię. Stroje z wysokim stanem lub specjalna odzież kąpielowa dla osób ze stomią oferują dodatkowe wsparcie i pomagają zakryć worek stomijny. Mężczyźni mogą wybrać szorty kąpielowe z wyższym stanem, które zapewniają stabilność i komfort.

Dodatkowe zabezpieczenie: Przy większej aktywności na plaży można dodatkowo obkleić płytkę stomijną półpierścieniami, które wzmacniają przyleganie płytki do skóry. Półpierścienie tworzą dodatkową warstwę ochronną wokół stomii, co zabezpiecza płytkę przed odklejaniem się, szczególnie w wilgotnym środowisku i podczas aktywności fizycznej. Dzięki temu sprzęt stomijny lepiej trzyma się skóry i zapewnia większy komfort oraz pewność, że nie dojdzie do podciekania, nawet w intensywnych warunkach plażowych.

Stosowanie półpierścieni jest zalecane zwłaszcza przy dłuższym pobycie na słońcu, pływaniu lub innej aktywności, gdzie wilgoć i pot mogą wpływać na przyleganie sprzętu.

Opróżnienie worka przed wejściem na plażę: Przed wyjściem na plażę warto opróżnić worek stomijny, aby zmniejszyć jego objętość i zapewnić większy komfort.

Zapasowy sprzęt i akcesoria: Na plaży dobrze jest mieć przy sobie dodatkowy sprzęt stomijny, wilgotne chusteczki oraz akcesoria do czyszczenia skóry, na wypadek potrzeby szybkiej wymiany lub regulacji.

Z odpowiednim przygotowaniem można cieszyć się czasem na plaży bez obaw o dyskomfort czy problemy ze sprzętem.

Tak, osoby ze stomią mogą nurkować, pod warunkiem odpowiedniego przygotowania i uwzględnienia kilku ważnych aspektów dla bezpieczeństwa i komfortu.

Sprzęt stomijny: Przed nurkowaniem zaleca się założenie czystego worka stomijnego, aby zminimalizować ryzyko podciekania. Można dodatkowo rozważyć użycie uszczelniających pierścieni lub dodatkowej bariery ochronnej.

Zmiany ciśnienia: Ciśnienie pod wodą może prowadzić do tzw. balonowania worka w przypadku obecności gazów jelitowych. Zaleca się opróżnienie worka tuż przed wejściem do wody oraz unikanie gazotwórczych pokarmów przed nurkowaniem, aby ograniczyć gromadzenie się gazów, które mogą zwiększać objętość worka.

Kombinezony i ochrona: Kombinezon neoprenowy lub suchy kombinezon zapewni dodatkową ochronę, stabilizację worka stomijnego. Tego rodzaju kombinezony utrzymują worek blisko ciała, chroniąc przed potencjalnym przemieszczaniem się.

Konsultacja lekarska: Przed rozpoczęciem nurkowania zaleca się konsultację z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, szczególnie jeśli ktoś wraca do nurkowania po operacji. Dla dodatkowego bezpieczeństwa warto zacząć od nurkowania na mniejszych głębokościach, aby upewnić się, że ciało dobrze reaguje na warunki pod wodą.

Dzięki zastosowaniu tych środków ostrożności wiele osób ze stomią nurkuje bez problemów, ciesząc się pełnią aktywności i przygodami podwodnym

Radzenie sobie ze stomią w ekstremalnych warunkach pogodowych wymaga odpowiedniego przygotowania i dostosowania się do panujących warunków.

Oto kilka wskazówek:

Wysokie temperatury:

• Unikaj przegrzania: W wysokich temperaturach klej przy płytce stomijnej może tracić przyczepność. Warto wtedy używać dodatkowych uszczelniaczy, takich jak pierścienie czy pasty uszczelniające, które poprawiają przyleganie płytki do skóry.
• Nadmiar wilgoci, szczególnie potu, przyspiesza erozję hydrokoloidu z którego wykonana jest płytka stomijna, co wpływa na jej trwałość i może zmniejszyć czas użytkowania.
• Płyny i nawodnienie: Utrata płynów jest szybsza w wysokich temperaturach, szczególnie przy ileostomii. Pij dużo wody i uzupełniaj elektrolity, aby uniknąć odwodnienia.

Niskie temperatury:

• Utrzymywanie ciepła: W mroźne dni warto nosić dodatkową warstwę odzieży, szczególnie na brzuchu, aby chronić sprzęt stomijny przed wychłodzeniem. Można również stosować specjalne, izolujące pasy stomijne.
• Zabezpieczenie sprzętu: Ekstremalne zimno może wpływać na elastyczność materiałów. Upewnij się, że sprzęt stomijny jest dobrze przymocowany i sprawdź, czy nie ma problemów z przyczepnością.
• Ochrona skóry: Skóra wokół stomii może być bardziej podatna na wysuszenie w zimnym klimacie. Stosuj kremy nawilżające przeznaczone do skóry wokół stomii, ale unikaj nakładania ich bezpośrednio pod płytkę.

Wilgoć i deszcz:

• Użycie wodoodpornych osłon: W warunkach wysokiej wilgotności lub deszczu, można stosować wodoodporne osłony na sprzęt stomijny, które pomogą go zabezpieczyć przed wilgocią.
• Dbanie o szczelność: Wysoka wilgotność może czasem wpłynąć na klej, dlatego warto regularnie sprawdzać, czy płytka dobrze przylega, i stosować dodatkowe pierścienie uszczelniające.

Wiatr i piach:

• Ochrona przed kurzem i piaskiem: W wietrznych lub piaszczystych warunkach, warto stosować dodatkowe osłony na sprzęt stomijny. Można także nosić odzież przylegającą do ciała, aby minimalizować ryzyko dostania się pyłu do sprzętu.

Przygotowanie zapasu sprzętu:

• W ekstremalnych warunkach pogodowych warto mieć ze sobą dodatkowe zestawy sprzętu stomijnego, w tym worki, płytki, środki uszczelniające i nawilżające, aby móc szybko zareagować w razie potrzeby.

Dobrze przemyślana strategia i zapas sprzętu stomijnego dostosowanego do różnych warunków pogodowych pomogą w zachowaniu komfortu i pewności siebie w każdych okolicznościach.

Usunięcie gazów z worka stomijnego odbywa się zwykle automatycznie przez filtr; jeśli worek nie ma filtra, konieczne może być ręczne wypuszczenie gazów lub wymiana worka.

Filtr węglowy: Wiele worków stomijnych jest wyposażonych w filtry węglowe, które pomagają naturalnie odprowadzać gazy, eliminując przy tym nieprzyjemne zapachy. Jeśli Twój worek ma taki filtr, gazy będą się stopniowo ulatniać same.

Wypuszczenie gazów ręcznie: Jeśli worek nie posiada filtra lub gazy gromadzą się szybko, można wypuścić je ręcznie. W przypadku worków otwieranych od dołu, wystarczy otworzyć dolny otwór (najlepiej nad toaletą), delikatnie rozsunąć zapięcie i wypuścić powietrze. Następnie zamknąć dokładnie worek.

Jeśli używasz sprzętu dwuczęściowego, możesz delikatnie odczepić worek od płytki, aby wypuścić nagromadzone gazy, a następnie ponownie go zamocować, dbając o szczelne połączenie.

Zmiana worka: W sytuacjach, gdy worek jest pełen gazów, a filtr nie wystarcza lub worek nie posiada możliwości otwarcia od dołu, można rozważyć jego wymianę. Pamiętaj, aby mieć przy sobie zapasowy worek, szczególnie gdy jesteś poza domem.

Odpowiednia dieta: Jeśli gazy stanowią częsty problem, warto zwrócić uwagę na dietę. Ograniczenie pokarmów powodujących wzdęcia, takich jak fasola, kapusta, cebula czy gazowane napoje, może pomóc zredukować ilość gazów w worku.

Dla osób ze stomią bezpieczne są ćwiczenia o niskiej intensywności, które nie obciążają nadmiernie mięśni brzucha.

Zalecane jest spacerowanie, jazda na rowerze – stacjonarnym lub tradycyjnym, pływanie – po całkowitym wygojeniu; joga i stretching – ale należy unikać intensywnych pozycji angażujących brzuch, aby poprawić elastyczność i postawę, lekkie ćwiczenia siłowe.

Bezpieczny zakres ćwiczeń zależy od ogólnej kondycji fizycznej, czasu, jaki upłynął od operacji oraz indywidualnych zaleceń lekarza. Bezpośrednio po operacji sugerowane są lekkie aktywności, takie jak spacerowanie, aby stopniowo budować wytrzymałość organizmu. W miarę upływu czasu, jeśli organizm jest gotowy, można wprowadzać bardziej intensywne ćwiczenia, takie jak pływanie czy lekkie treningi siłowe, przy czym zawsze należy omijać intensywne obciążenie brzucha.

Konsultacja z lekarzem lub fizjoterapeutą pomoże dopasować poziom aktywności do stanu zdrowia, co jest kluczowe dla bezpiecznej i efektywnej rehabilitacji.

Tak, ze stomią można wyjechać w wysokie góry, ale wymaga to starannego przygotowania. Wysokogórskie środowisko, zmiany ciśnienia oraz różnice w temperaturze mogą wpływać na funkcjonowanie stomii i trawienie, dlatego warto mieć na uwadze kilka rzeczy:

Zmiany ciśnienia - Na dużych wysokościach zmiany ciśnienia mogą powodować nagromadzenie gazów w jelitach, co może skutkować zwiększonym wydzielaniem gazów przez stomię. Warto zadbać o dietę przed wyjazdem, ograniczając pokarmy gazotwórcze.

Zapas sprzętu stomijnego - Należy zabrać więcej woreczków stomijnych oraz innych środków higienicznych, niż potrzebujesz na co dzień, ponieważ w górach dostęp do dodatkowego sprzętu może być utrudniony.

Dbanie o nawodnienie - W górach, szczególnie na wysokościach, łatwo o odwodnienie. Ze stomią potrzeba szczególnej uwagi, aby unikać zarówno odwodnienia, jak i problemów związanych z elektrolitami.

Odpowiednia odzież i ochrona stomii - Dobrze jest zabezpieczyć stomię przed nadmiernym chłodem lub wilgocią, szczególnie w trudnych warunkach pogodowych. Istnieją specjalne pasy stomijne, które chronią zarówno przed chłodem, jak i przed przypadkowymi urazami.

Konsultacja z lekarzem - Przed wyjazdem warto omówić swoje plany z lekarzem lub stomijną pielęgniarką, aby upewnić się, że jest to bezpieczne, zwłaszcza jeśli istnieją jakiekolwiek dodatkowe problemy zdrowotne.

Przy odpowiednim przygotowaniu wyjazd w góry ze stomią może być jak najbardziej udany i bezpieczny.

W sytuacjach awaryjnych najważniejsze jest zachowanie spokoju i opanowanie. Szybka i zdecydowana reakcja pomoże w skutecznym rozwiązaniu problemu bez zbędnego stresu.

Zawsze miej przy sobie mały zestaw awaryjny, który powinien zawierać dodatkowy worek stomijny (z przygotowanym wcześniej otworem w płytce, tak jak używasz), kilka chusteczek lub wilgotnych ściereczek do oczyszczenia skóry, mały ręcznik, środek do usuwania przylepca, zapasowy półpierścień uszczelniający oraz małe nożyczki. To pozwoli szybko zareagować, gdy zajdzie potrzeba wymiany worka.

W razie awarii postaraj się znaleźć spokojne, prywatne miejsce, aby mieć więcej komfortu przy wymianie worka stomijnego. W miejscach publicznych warto poszukać toalety dla niepełnosprawnych, które oferują więcej przestrzeni.

Wybieraj wygodne ubrania, które pozwalają na łatwy dostęp do stomii w razie potrzeby. Specjalne paski stomijne lub bielizna stomijna mogą dodatkowo pomóc utrzymać worek na miejscu.

Tak, osoby ze stomią mogą pływać. Stomia nie powinna ograniczać aktywności wodnych, ale warto wziąć pod uwagę kilka wskazówek, aby zapewnić komfort i bezpieczeństwo:

Worki stomijne są zaprojektowane tak, aby były wodoodporne i zapewniały odpowiednie uszczelnienie, nawet podczas kontaktu z wodą. Warto jednak upewnić się, przed wejściem do wody, że płytka przylega dobrze do skóry i jest szczelna, co zwiększa pewność podczas pływania.

Przed wejściem do wody warto opróżnić worek stomijny.

Zastosowanie półpierścieni uszczelniających wokół płytki stomijnej może nie tylko zwiększyć szczelność, ale również ograniczyć bezpośredni kontakt brzegów płytki z wodą, co pomaga zmniejszyć jej zużycie (erozję hydrokoloidu), zwłaszcza w słonej wodzie. Dzięki temu płytka może zachować swoje właściwości na dłużej.

Po wyjściu z wody dobrze jest wziąć prysznic i osuszyć worek stomijny, ponieważ chlor lub sól morska mogą czasem podrażniać skórę wokół stomii.

Pływanie to świetny sposób na zachowanie aktywności fizycznej i nie ma przeciwwskazań, aby osoby ze stomią z niego rezygnowały.

Tak, zdecydowanie posiadanie stomii wpływa na skuteczność przyjmowanej terapii, dlatego bardzo ważne jest, aby poinformować lekarza o tym, że masz stomię, najlepiej z podaniem szczegółów dotyczących lokalizacji stomii (np. ileostomia, kolostomia) i odcinka jelita, z którego ją wyłoniono. Informacja ta pomoże lekarzowi dostosować formę i dawkowanie leków, biorąc pod uwagę wchłanianie i metabolizm w skróconym przewodzie pokarmowym, co może zwiększyć skuteczność leczenia i zmniejszyć ryzyko niepożądanych skutków.

Przy ordynowaniu leków osobom ze stomią, warto rozważyć kilka kluczowych aspektów, aby zapewnić optymalne wchłanianie i skuteczność terapii:

Forma leku: Preferowane są płyny, zawiesiny lub kapsułki z proszkiem, ponieważ tabletki o przedłużonym uwalnianiu lub powlekane mogą nie być w pełni wchłaniane. Jeśli możliwe, zamień te formy na łatwiej przyswajalne.

Droga podania: U pacjentów z wyłonioną stomią jelitową, szczególnie ileostomią, niektóre leki mogą szybciej przechodzić przez przewód pokarmowy, co ogranicza ich działanie. Alternatywne drogi podania, takie jak transdermalne plastry lub podawanie dożylne, mogą być bardziej efektywne w niektórych przypadkach.

Monitorowanie: Zalecane jest regularne monitorowanie skuteczności leków, zwłaszcza u pacjentów przyjmujących leki o krytycznym działaniu, takich jak leki przeciwzakrzepowe, czy antybiotyki. Regularne badania mogą pomóc w dostosowywaniu dawek.

Przykłady leków wymagających uwagi: Leki o przedłużonym uwalnianiu, czasami stosowane w leczeniu bólu, nadciśnienia czy cukrzycy, mogą nie działać prawidłowo. W takich przypadkach warto rozważyć alternatywne preparaty, które są łatwiej przyswajalne.

Konsultacje z farmaceutą: Bliska współpraca lekarza z farmaceutą jest kluczowa w celu dostosowania formy i dawkowania leków do potrzeb pacjenta ze stomią.

Przestrzeganie tych wskazówek zapewni skuteczniejszą i bezpieczniejszą terapię dla pacjentów z wyłonioną stomią.

Dostosowanie farmakoterapii pacjentów z różnymi typami stomii wymaga uwzględnienia miejsca i funkcji przewodu pokarmowego, które zostały zmienione:

Ileostomia: Gdy usunięto odcinek jelita cienkiego, zwłaszcza końcowy, wchłanianie niektórych leków może być ograniczone. Wskazane są formy leku szybko wchłanialne, np. płyny, zawiesiny, a także transdermalne plastry. Przedłużone uwalnianie lub duże tabletki mogą być nieskuteczne, ponieważ szybko przechodzą przez skrócony przewód pokarmowy.

Kolostomia: Przy kolostomii część jelita grubego jest wyłączona z trawienia, ale wchłanianie leków jest zwykle mniej zaburzone. Większość leków w standardowej formie działa skutecznie, chociaż warto monitorować leki o powolnym uwalnianiu, gdy stomię wyłoniono w początkowej części jelita grubego.

Stomia w końcowej części jelita grubego: W takiej sytuacji wchłanianie jest zazwyczaj zbliżone do normalnego, ale warto zachować czujność przy lekach wymagających długotrwałego kontaktu z jelitami.

W każdym przypadku kluczowe jest indywidualne podejście oraz regularne monitorowanie skuteczności leczenia.

Jeśli tabletka pojawia się w worku stomijnym, może to oznaczać, że nie została w pełni wchłonięta.

Aby temu zaradzić, warto:

Porozmawiać z lekarzem o zmianie formy leku – Poproś o zamianę na formę płynną, kapsułki lub lek rozpuszczalny, które szybciej się wchłaniają.

Omówić alternatywne drogi podania – Można rozważyć plastry transdermalne lub podanie dożylne, szczególnie w przypadku leków wymagających pełnego wchłonięcia.

Skonsultować się z farmaceutą – Ustal, które formy leków będą najbardziej odpowiednie w kontekście posiadanej stomii i rodzaju preparatów.

Dostosowanie leczenia zwiększy jego skuteczność i zmniejszy stratę substancji czynnych.

Oto kilka wskazówek ubraniowych dla mężczyzn noszących stomię, które mogą pomóc w zwiększeniu komfortu i dyskrecji:

Luźniejsze koszule i swetry: Wybieraj ubrania o luźniejszym kroju, takie jak koszule, swetry lub bluzy, które skutecznie maskują zarys worka stomijnego. Ubieranie się na cebulkę np. noszenie t-shirtu pod swetrem lub koszulą, to również sposób na dodatkową dyskrecję.

Spodnie o wyższym stanie: Spodnie z wyższym stanem skutecznie zakrywają worek i pomagają utrzymać go na miejscu. Można również wybrać modele z elastycznym paskiem lub regulowanym stanem, co zwiększa komfort.

Bielizna wspierająca: Noszenie elastycznych bokserek lub dedykowanej bielizny stomijnej pozwala na stabilne przytrzymanie worka blisko ciała. Bielizna taka zapobiega przesuwaniu się sprzętu i pomaga wygładzić jego zarys pod ubraniem.

Pasy stomijne: Można zastosować pasy stomijne, które wygładzają kontur worka i zapewniają dodatkowe wsparcie. Takie pasy są dostępne w różnych szerokościach i kolorach, co umożliwia dopasowanie ich do preferencji i stylu.

Dopasowanie kroju spodni: Spodnie cargo, chinosy lub luźniejsze dżinsy mogą być bardziej komfortowe niż bardzo dopasowane modele. Unikanie spodni o bardzo wąskim kroju (np. slim-fit) zmniejsza ryzyko, że kontur worka stanie się widoczny.

Zastosowanie tych wskazówek pozwala mężczyznom ze stomią czuć się pewnie i komfortowo, niezależnie od wybranych stylizacji, co umożliwia swobodne funkcjonowanie w codziennym życiu.

Tak, stomia może wpływać na życie towarzyskie, szczególnie na początku, kiedy osoba dopiero się do niej przyzwyczaja. Wpływ ten zależy jednak od indywidualnych doświadczeń, pewności siebie oraz wsparcia otoczenia.

Oto główne aspekty, które mogą wpływać na życie towarzyskie osoby ze stomią:

Poczucie pewności siebie i akceptacja – Na początku wiele osób może odczuwać niepewność co do wyglądu czy ryzyka nieszczelności sprzętu stominego, co może wpływać na interakcje społeczne. Z czasem, po opanowaniu rutyny pielęgnacyjnej i przy wsparciu otoczenia, wiele osób wraca do normalnych aktywności towarzyskich.

Ograniczenia dietetyczne i higiena – Stomia może wymagać dostosowania diety, co może wpłynąć na udział w spotkaniach, gdzie jedzenie odgrywa dużą rolę. Jednak większość osób ze stomią może z czasem nauczyć się dostosowywać swoje wybory żywieniowe i w pełni uczestniczyć w życiu towarzyskim.

Wsparcie społeczne i edukacja otoczenia – Rozmowa z bliskimi o stomii może pomóc złagodzić lęk związany z akceptacją. Wiele osób uważa, że szczera rozmowa z przyjaciółmi i rodziną pomaga im otworzyć się i czuć się komfortowo w towarzystwie.

Udział w aktywnościach fizycznych i społecznych – Większość osób ze stomią może angażować się w różne aktywności, takie jak sport, podróże czy taniec, co wspiera ich życie towarzyskie i pomaga zyskać pewność siebie.

Ogólnie, stomia nie musi ograniczać życia towarzyskiego, a przy wsparciu, edukacji oraz odpowiednich produktach można prowadzić aktywne i satysfakcjonujące życie.

Radzenie sobie z wykluczeniem społecznym w przypadku osób ze stomią może być wyzwaniem, ale istnieją strategie, które mogą pomóc:

Wsparcie grup rówieśniczych – Dołączenie do grup wsparcia dla osób ze stomią, zarówno lokalnych, jak i online, może pomóc nawiązać relacje z osobami, które mają podobne doświadczenia. Dzielenie się swoimi obawami i radzenie sobie z trudnościami może dawać poczucie wspólnoty i wsparcia

Edukacja otoczenia – Warto rozważyć rozmowy z bliskimi o stomii, co może zmniejszyć poczucie wyobcowania. Edukacja otoczenia na temat stomii może pomóc w przełamaniu stereotypów i nieporozumień, które mogą prowadzić do wykluczenia społecznego

Rozwijanie pewności siebie – Praca nad akceptacją swojego ciała, często przy wsparciu psychologa, może pomóc w radzeniu sobie z obawami społecznymi. Im bardziej osoba czuje się komfortowo sama ze sobą, tym łatwiej odnajduje się w kontaktach towarzyskich

Aktywne uczestnictwo w życiu społecznym – Angażowanie się w ulubione zajęcia, które przynoszą radość i pozwalają na integrację z innymi ludźmi, pomaga w budowaniu relacji i zmniejsza uczucie izolacji. Dla wielu osób ze stomią udział w aktywnościach fizycznych i kulturalnych przyczynia się do zwiększenia pewności siebie i poczucia przynależności

Korzystanie z pomocy profesjonalistów – Czasem pomoc psychologa lub terapeuty może pomóc przepracować poczucie wykluczenia i znaleźć strategie na radzenie sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi.

Te podejścia mogą wspierać osoby ze stomią w budowaniu relacji i zwiększaniu pewności siebie, co pomaga przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu.

Radzenie sobie z lękiem przed przeciekaniem worka stomijnego jest ważne, ponieważ może wpłynąć na codzienny komfort i pewność siebie.

Oto kilka strategii:

Używaj dopasowanego sprzętu stomijnego – Dobór właściwych produktów, takich jak worki czy dodatkowe akcesoria uszczelniające (np. pierścienie), może zredukować ryzyko podciekania. Ważne, aby sprzęt stomijny był dobrze dopasowany do stomii co daje poczucie bezpieczeństwa.

Regularnie zmieniaj sprzęt – Regularne zmiany worka (co 2-3 dni, w zależności od zaleceń producenta i aktywności) zmniejszają ryzyko nieszczelności. Wypracowanie rutyny, takiej jak sprawdzanie worka stomijnego rano, może zmniejszyć lęk związany z podciekaniem w ciągu dnia

Techniki relaksacyjne i radzenie sobie ze stresem – Medytacja, głębokie oddychanie lub inna forma relaksacji mogą pomóc zredukować lęk. Warto także rozważyć rozmowy z psychologiem, szczególnie jeśli lęk wpływa na codzienne funkcjonowanie

Praktyka i edukacja – Nauka, jak prawidłowo zakładać i kontrolować sprzęt stomijny, może zwiększyć pewność siebie. Wsparcie pielęgniarki stomijnej może być nieocenione, szczególnie we wczesnych etapach

Zapasowy zestaw awaryjny – Noszenie małego zestawu awaryjnego (dodatkowy worek, chusteczki, ręcznik, zapasowe uszczelnienia) może dać poczucie bezpieczeństwa i zmniejszyć lęk w sytuacjach awaryjnych.

Stosowanie się do tych zasad oraz wsparcie profesjonalistów i grup wsparcia może pomóc zmniejszyć lęk i pozwolić cieszyć się pełnią życia bez obawy o kłopoty ze sprzętem stomijnym.

Stomia nie musi ograniczać aktywności zawodowej, choć zależy to od rodzaju pracy oraz indywidualnych potrzeb osoby z wyłonioną stomią jak również ogólnego stanu zdrowia. Oto główne czynniki, które mogą wpływać na możliwość kontynuowania lub podjęcia pracy zawodowej:

Rodzaj pracy – Osoby wykonujące prace fizyczne lub podnoszące ciężary mogą wymagać większych środków ostrożności, takich jak stosowanie pasów ochronnych, aby zapobiec przepuklinie okołostomijnej. Natomiast w pracy biurowej, czy zdalnej stomia często nie stanowi ograniczenia.

Komfort i prywatność – Osoby ze stomią mogą potrzebować częstszego dostępu do toalety w celu opróżnienia lub zmiany worka. Uzgodnienie z pracodawcą elastycznych przerw może pomóc w utrzymaniu komfortu i pewności siebie podczas pracy

Przystosowanie miejsca pracy – Jeśli praca wymaga częstych podróży lub długiego przebywania poza domem, ważne jest zapewnienie dostępu do odpowiednich środków higienicznych i zapasu sprzętu stomijnego.

Wsparcie psychologiczne – Czasami wyzwania związane z wyłonioną stomią w miejscu pracy mogą wywołać lęk lub stres. Wsparcie terapeutyczne lub grupy wsparcia mogą pomóc osobom ze stomią w radzeniu sobie z tymi obawami i w adaptacji do życia zawodowego

Ogólnie rzecz biorąc, stomia nie musi być przeszkodą w prowadzeniu aktywnego życia zawodowego. Odpowiednie przygotowanie i otwarta komunikacja z pracodawcą mogą pomóc osobom ze stomią w pełni realizować się w pracy.

Istnieje wiele mitów dotyczących stomii, które mogą wpływać na postrzeganie oraz komfort osób z wyłonioną stomią. Warto je obalić, aby zwiększyć świadomość i zrozumienie w społeczeństwie.

Oto najczęstsze z nich:

Mit: Osoby ze stomią nie mogą prowadzić aktywnego życia – W rzeczywistości osoby ze stomią mogą cieszyć się pełnym, aktywnym życiem, w tym uprawiać sport, podróżować i pracować. Wiele osób po operacji wraca do swoich ulubionych aktywności po okresie rekonwalescencji.

Mit: Stomia uniemożliwia intymne relacje – To jeden z najczęstszych mitów, który może wpływać na pewność siebie. W rzeczywistości stomia nie stanowi przeszkody w intymnych związkach, a rozmowa z partnerem i otwarta komunikacja mogą pomóc w zmniejszeniu obaw.

Mit: Stomia zawsze powoduje nieprzyjemny zapach – Nowoczesne worki stomijne są wyposażone w filtry neutralizujące zapachy, a odpowiednia higiena pomaga uniknąć problemu. Obecność zapachu nie jest normą i można jej łatwo zapobiegać.

Mit: Stomia ogranicza dietę – Chociaż niektóre osoby mogą wymagać dostosowania diety, wiele osób ze stomią może jeść różnorodne produkty po wyzdrowieniu. Dietę można dostosować indywidualnie, aby unikać jedynie tych pokarmów, które mogą powodować nadmierne gazy lub podrażnienia.

Mit: Stomia jest zawsze widoczna pod ubraniem – W rzeczywistości worki stomijne są zaprojektowane tak, aby były dyskretne i przylegały do ciała, dzięki czemu większość osób może nosić swoje zwykłe ubrania bez widocznych zmian.

Rozpowszechnienie rzetelnych informacji na temat stomii pomaga przełamać te mity i poprawić jakość życia osób, które mają stomię.

Radzenie sobie z psychicznymi skutkami posiadania stomii może być wyzwaniem, ale wiele strategii pomaga w adaptacji i poprawie samopoczucia.

Kilka wskazówek, które mogą pomóc:

Akceptacja i edukacja – Zrozumienie swojej sytuacji i zdobycie wiedzy na temat życia ze stomią może pomóc w zwiększeniu pewności siebie i zmniejszeniu lęku. Często sama edukacja i znajomość dostępnych zasobów wspiera pozytywne nastawienie.

Wsparcie psychologiczne – Konsultacja z psychologiem lub terapeutą może pomóc w radzeniu sobie z lękiem, depresją czy innymi emocjami związanymi z nową sytuacją. Specjalista pomoże znaleźć strategie radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz budować akceptację siebie.

Dołączenie do grup wsparcia – Grupy wsparcia dla osób ze stomią, dostępne zarówno lokalnie, jak i online, mogą pomóc poczuć się mniej samotnym i podzielić się doświadczeniami z innymi osobami o podobnych przeżyciach. Często takie grupy oferują praktyczne rady oraz emocjonalne wsparcie, co może pomóc w adaptacji.

Rozwijanie pozytywnego myślenia i praktyka mindfulness – Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja i ćwiczenia oddechowe, mogą zmniejszać stres i wspierać lepszą kontrolę emocji. Mindfulness może pomóc w skupieniu się na teraźniejszości, zamiast obawiać się o przyszłość lub martwić się przeszłością.

Prowadzenie aktywnego życia – Kontynuowanie ulubionych aktywności i pasji oraz odkrywanie nowych może pomóc w odzyskaniu poczucia normalności i przywróceniu radości życia. Aktywność fizyczna, rekreacja i kontakty społeczne mogą znacznie poprawić samopoczucie i pewność siebie.

Dbanie o zdrowie psychiczne jest ważnym elementem życia ze stomią, a wsparcie profesjonalistów oraz grupy wsparcia mogą pomóc osobie w odnalezieniu komfortu i akceptacji siebie na nowo.

Przede wszystkim należy posługiwać się językiem zrozumiałym i dostosowanym do wieku dziecka. Warto zrezygnować z używania przenośni oraz abstrakcyjnych określeń – istota tkwi w prostocie. Takie podejście wynika z faktu, iż dzieci nie myślą w sposób abstrakcyjny. Dorośli zapominają, że u dzieci myślenie abstrakcyjne rozwija się około 11. roku życia. Wcześniej postrzegają rzeczywistość taką, jaka jest w danym momencie. Ważne jest również, aby unikać komunikatów nacechowanych negatywnymi emocjami.

Jak wytłumaczyć małym dzieciom, czym jest stomia? Rozmowę należy zacząć od wytłumaczenia całego procesu związanego z fizjologią człowieka. Punktem wyjścia takiej rozmowy powinna być norma, czyli zdrowie. Musimy przeprowadzić dzieci przez cały proces: od gryzienia i przeżuwania przez trawienie, aż do wydalania. Taką wiedzę warto przekazywać dzieciom w formie prostych porównań. Można powiedzieć, że ząbki tną pokarm niczym noże, żołądek rozdrabnia jak mikser, a następnie jedzenie przemieszcza się do jelit, aby na końcu zostać wydalone w postaci kupki.

Dopiero po zbudowaniu takich podstaw, możemy przejść do wyjaśnienia dziecku sytuacji, w której pokarm nie przechodzi całej tej drogi.

Możemy powiedzieć, że czasem niektórzy ludzie nie robią kupki do toalety ani do pieluszki – tylko do specjalnego woreczka przyklejanego na brzuchu. Ten woreczek przykleja się samemu w miejscu, gdzie pan doktor wykonał wcześniej operację.

Warto również porozmawiać z dziećmi o higienie i prawidłowym wykonywaniu toalety. Oswojenie z taką tematyką pozwoli na budowanie w grupie akceptacji dla sytuacji, kiedy dziecko zetknie się z osobą z wyłonioną stomią. Dzieci łatwo przejmują emocje dorosłych, więc pozytywne i akceptujące podejście może pomóc im zrozumieć, że stomia jest czymś normalnym i nie jest powodem do wstydu.

Jeśli dzieci są starsze, można wyjaśnić więcej szczegółów anatomicznych i fizjologicznych, ale ważne jest, aby dostosować informacje do ich poziomu zrozumienia i ciekawości.

Rozmowa z pracodawcą o stomii wymaga przygotowania i otwartości.

Wybierz odpowiedni moment – Znajdź czas i miejsce na spokojną rozmowę, aby przedstawić sytuację bez presji czasu.

Skoncentruj się na faktach – Wyjaśnij, czym jest stomia i jak wpływa na codzienność, podkreślając, że nie zmienia Twojej zdolności do pracy.

Przedstaw swoje potrzeby – Omów potencjalne potrzeby, np. dostęp do toalety lub możliwość krótkich przerw, aby zadbać o komfort.

Bądź otwarty na pytania – Pozwól pracodawcy zrozumieć temat i rozwiać ewentualne wątpliwości.

Takie podejście buduje zrozumienie i wspiera otwartą współpracę.

Nie musisz informować pracodawcy o stomii, chyba że wpływa ona na Twoje zdolności do pracy lub wymaga szczególnych warunków, np. częstszych przerw. Prawo chroni Twoją prywatność medyczną, a decyzja o ujawnieniu informacji zależy od Ciebie.

Jednak, jeśli potrzebujesz dostosowania warunków pracy, może być pomocne wyjaśnienie sytuacji pracodawcy, aby uzyskać odpowiednie wsparcie i zrozumienie.

Radzenie sobie z uczuciem wstydu związanego ze stomią może być wyzwaniem, jednak istnieją sposoby, które mogą okazać się pomocne:

Edukacja i akceptacja – Zrozumienie swojej sytuacji i akceptacja stomii jako części siebie mogą pomóc w zmniejszeniu wstydu.

Wsparcie od innych – Dołączenie do grup wsparcia umożliwia dzielenie się doświadczeniami z osobami, które rozumieją Twoją sytuację.

Praktyka pozytywnego myślenia – Ważne jest, aby przypominać sobie, że stomia nie definiuje Twojej wartości jako osoby. Skupienie się na swoich osiągnięciach i pozytywnych cechach może pomóc w budowaniu pewności siebie.

Rozmowa z psychologiem – Sesje z terapeutą mogą być nieocenioną pomocą w przepracowaniu emocji związanych z posiadaniem stomii. Psycholog może pomóc w odkrywaniu mechanizmów radzenia sobie z poczuciem wstydu oraz w budowaniu zdrowego obrazu siebie.

Te kroki mogą stopniowo ułatwić oswojenie się z codziennością ze stomią, prowadzać do większej akceptacji i komfortu.

Stomia może wydawać odgłosy z powodu gromadzenia się gazów jelitowych. Jest to naturalny proces zachodzący w przewodzie pokarmowym, gdzie gazy powstają w wyniku trawienia pokarmów oraz połykania powietrza. Ponieważ stomia nie posiada zwieracza – mięśnia kontrolującego wydostawanie się gazów – gaz wydobywa się swobodnie, co może powodować słyszalne odgłosy. Głośność tych odgłosów może różnić się w zależności od ilości gazów oraz rodzaju spożywanego jedzenia, które wpływa na produkcję gazów.

Niektóre produkty, takie jak fasola, warzywa kapustne, cebula oraz napoje gazowane, mogą zwiększać ilość gazów, co nasila odgłosy wydobywające się ze stomii. Ponadto szybkie jedzenie oraz picie przez słomkę mogą prowadzić do większego nagromadzenia powietrza w jelitach, co skutkuje głośniejszymi dźwiękami.

Jeśli Twoja stomia wydaje głośne odgłosy, możesz spróbować kilku strategii, które mogą pomóc je zmniejszyć lub stłumić.

Zmiana diety – Jednym ze sposobów ograniczenia głośnych dźwięków jest unikanie pokarmów, które mogą zwiększać produkcję gazów, takich jak fasola, brokuły, cebula, napoje gazowane czy produkty pełnoziarniste. Nie musisz całkowicie ich eliminować, ale warto je ograniczyć w sytuacjach, w których szczególnie zależy Ci na dyskrecji.

Dodatkowo niektóre osoby odczuwają ulgę dzięki przyjmowaniu preparatów z symetykonem (np. Espumisan lub Ulgix) lub enzymów trawiennych, które mogą pomóc ograniczyć gazy jelitowe.

Produkty zawierające enzymy wspierające trawienie można kupić w aptekach i sklepach z suplementami diety.

Przykładami są:

Enzymix Pro – zawiera mieszankę enzymów trawiennych, w tym alfa-galaktozydazę, która pomaga w trawieniu złożonych węglowodanów.

Iberogast – choć nie zawiera bezpośrednio alfa-galaktozydazy, wspomaga procesy trawienne i może być stosowany przy wzdęciach.

Vegazym – suplement z alfa-galaktozydazą, dedykowany do trawienia produktów roślinnych i zmniejszenia produkcji gazów.

Przed zastosowaniem tych preparatów warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem, aby bezpiecznie wybrać odpowiedni produkt dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Odpowiednie ubrania – Noszenie nieco grubszego ubrania lub dodanie warstwy, np. swetra lub podkoszulka, może pomóc wyciszyć dźwięki.

Dyskretny nacisk dłonią – W momencie, gdy poczujesz, że nadchodzi dźwięk gazów, możesz spróbować lekko przycisnąć dłoń nad stomią, co pomoże wyciszyć odgłos.

Filtry w workach stomijnych – Jeśli hałas jest spowodowany nagromadzeniem gazów, warto zwrócić uwagę na stosowany sprzęt stomijny i rozważyć wypróbowanie innego, który może mieć bardziej wydajne filtry. Takie filtry stopniowo uwalniają gazy, redukując zarówno dźwięki, jak i ewentualne zapachy.

Zastosowanie powyższych strategii, w tym odpowiednich zmian w diecie oraz wyboru odpowiedniego sprzętu stomijnego, może pomóc w redukcji głośnych odgłosów stomii, co jest powszechnym wyzwaniem dla osób z wyłonioną stomią i nie jest niczym nadzwyczajnym.

Tak, można kąpać dziecko ze stomią w sposób normalny, bez konieczności unikania kontaktu stomii z wodą. Woda nie zaszkodzi stomii ani sprzętowi stomijnemu. Warto jednak pamiętać, że kąpiel może wpływać na przyczepność worka stomijnego, dlatego po kąpieli dobrze jest sprawdzić, czy sprzęt jest nadal dobrze zamocowany. Jeśli zauważysz, że worek zaczyna się odklejać, można go wymienić na nowy, aby zapewnić pełną szczelność.

Leżenie na brzuszku po wyłonieniu stomii nie jest zabronione, choć w pierwszych dniach po zabiegu może być niekomfortowe z powodu bólu, świeżych szwów oraz zbierających się gazów jelitowych w worku stomijnym. Taka pozycja może wtedy zwiększać ryzyko rozszczelnienia worka. Z czasem, jeśli dziecko nie odczuwa dyskomfortu, leżenie na brzuchu jest jak najbardziej możliwe.

Dla niemowląt zaleca się, aby leżały na brzuchu dopiero wtedy, gdy samodzielnie potrafią zmienić pozycję, ponieważ niektóre dzieci mogą mieć w tej pozycji trudności z oddychaniem z powodu ucisku na przeponę. Starszym dzieciom, które chcą spać na brzuchu, można zaproponować podciągnięcie nogi po stronie, gdzie znajduje się stomia, aby zmniejszyć nacisk na ten obszar. Można również podłożyć miękką poduszkę pod jeden bok, co dodatkowo zwiększy komfort dziecka podczas leżenia na brzuchu.

Stomia dziecka nie wymaga odkażania w klasycznym rozumieniu, ponieważ tkanka jelitowa jest naturalnie odporna na większość bakterii. Najważniejsze jest utrzymanie skóry wokół stomii w czystości i suchej, aby uniknąć podrażnień i infekcji. Do codziennej pielęgnacji wystarczy mycie ciepłą wodą i delikatne osuszenie. Należy unikać środków dezynfekujących zawierających alkohol lub substancje drażniące, ponieważ mogą one uszkodzić delikatną skórę wokół stomii. Jeśli pojawią się zaczerwienienia, podrażnienia lub oznaki infekcji, warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną lub lekarzem w celu uzyskania porady dotyczącej odpowiednich preparatów.

Nie ma konieczności kąpania dziecka z założonym workiem stomijnym, chyba że dziecko lub rodzic czują się z tym bardziej komfortowo. Kąpiel bez worka stomijnego jest często zalecana, ponieważ pozwala na lepsze oczyszczenie skóry wokół stomii oraz chwilowy odpoczynek skóry od przylegającego sprzętu. Warto jedynie pamiętać, aby po kąpieli dokładnie osuszyć skórę wokół stomii przed ponownym założeniem worka stomijnego, co pomoże zapewnić lepszą przyczepność i komfort dla dziecka.

Jeśli dziecko preferuje kąpiel z workiem, na przykład z uwagi na poczucie bezpieczeństwa, to również jest w porządku. Najważniejsze jest, aby zachować higienę i komfort podczas kąpieli.

Tak, dziecko ze stomią może uczęszczać do szkoły publicznej. Aby zapewnić dziecku komfort i bezpieczeństwo w szkole, warto podjąć następujące kroki:

1. Współpraca ze szkołą – poinformowanie nauczycieli i personelu o szczególnych potrzebach dziecka.
2. Edukacja otoczenia – łagodne wyjaśnienie rówieśnikom, czym jest stomia, aby zmniejszyć ryzyko stygmatyzacji.
3. Zapewnienie dostępu do toalety – umożliwienie dziecku swobodnego korzystania z toalety w razie potrzeby.

Te działania pomogą dziecku czuć się pewnie i komfortowo w środowisku szkolnym.

Warto skorzystać z pomocy fundacji STOMAlife i zorganizować szkolenie dla personelu szkoły, do której będzie uczęszczać dziecko.

Dziecko ze stomią może uczęszczać do przedszkola, ale wymaga to odpowiedniego przygotowania oraz współpracy z personelem placówki. Kluczowe jest poinformowanie opiekunów i nauczycieli o potrzebach dziecka, w tym o sposobie obsługi stomii, wymianie sprzętu stomijnego oraz rozpoznawaniu objawów wymagających interwencji.

Warto zadbać o kilka istotnych aspektów:

1. Komfort dziecka – Dziecko powinno mieć wygodne ubrania, które nie będą uciskały stomii, aby mogło swobodnie i komfortowo uczestniczyć w zajęciach.
2. Wsparcie emocjonalne – Akceptacja i poczucie bezpieczeństwa są dla dziecka bardzo ważne, aby mogło bez stresu funkcjonować w grupie rówieśniczej.
3. Wyposażenie przedszkola – Dobrze jest zaopatrzyć przedszkole w:
   • Dodatkowy sprzęt stomijny oraz środki do pielęgnacji, takie jak worki stomijne, chusteczki nawilżane i preparaty ochronne do pielęgnacji skóry wokół stomii,
   • Zapasowe ubrania na wypadek rozszczelnienia worka stomijnego lub innych trudności,
   • Torbę lub pojemnik na sprzęt i środki higieniczne, aby były łatwo dostępne dla personelu, ale niewidoczne dla innych dzieci.
   • Woreczki blokujące zapach na zużyty sprzęt stomijny.

Warto również skorzystać z pomocy fundacji STOMAlife i zorganizować szkolenie dla personelu przedszkola, do którego będzie uczęszczać dziecko. Dzięki temu personel przedszkola będzie miał odpowiednie przeszkolenie, co zwiększy komfort i bezpieczeństwo dziecka oraz usprawni codzienną opiekę nad nim.

Stomia to chirurgicznie wykonane połączenie narządu wewnętrznego (najczęściej jelita lub dróg moczowych) z powierzchnią skóry. Jest to alternatywna droga wydalnicza, która umożliwia usuwanie treści jelitowej lub moczu na zewnątrz organizmu, gdy naturalne drogi wydalania nie mogą być wykorzystywane z powodu choroby, wady wrodzonej, urazu lub leczenia operacyjnego.

U dzieci stomia jest zazwyczaj koniecznością związaną z:

• wadami wrodzonymi,
• chorobami przewodu pokarmowego lub układu moczowego,
• powikłaniami pooperacyjnymi,
• urazami.

Stomia może być rozwiązaniem tymczasowym (np. do czasu przeprowadzenia operacji rekonstrukcyjnej) lub trwałym, jeśli nie ma możliwości przywrócenia naturalnego pasażu.

Rodzaje stomii u dzieci:

1. Kolostomia
   Wyłonienie części jelita grubego na powierzchnię skóry. Służy do odprowadzania stolca o gęstej konsystencji. Najczęściej spotykana przy wadach odbytu lub chorobie Hirschsprunga.
2. Ileostomia
   Wyłonienie końcowego odcinka jelita cienkiego. Treść jelitowa jest bardziej płynna, dlatego wymaga szczególnej uwagi w kwestii nawodnienia i ochrony skóry.
3. Urostomia
   Stomia wytworzona z powodu chorób lub wad układu moczowego. Służy do odprowadzania moczu, np. w przypadku wrodzonych wad pęcherza lub po jego usunięciu.

Każdy rodzaj stomii wymaga nieco innej pielęgnacji i doboru sprzętu, ale wszystkie mają jeden cel — zapewnić dziecku bezpieczne i komfortowe wydalanie.

Ważne:
Stomia nie jest chorobą, lecz sposobem leczenia, który pozwala dziecku funkcjonować mimo problemów zdrowotnych. Dzięki odpowiedniej opiece dzieci ze stomią mogą prowadzić aktywne i radosne życie.

Stomia u niemowląt i dzieci jest czasem konieczna ze względu na różne wrodzone lub nabyte problemy z przewodem pokarmowym i układem moczowym. Jest to zabieg, który pomaga dzieciom z poważnymi schorzeniami normalnie funkcjonować, umożliwiając prawidłowe wydalanie.

Poniżej znajdziesz przyczyny, z powodu których stomia jest wyłaniana u dzieci:

Wady wrodzone układu pokarmowego

• Atrezja jelit: Wrodzona niedrożność jelit może wystąpić w różnych odcinkach przewodu pokarmowego, takich jak dwunastnica, jelito cienkie, czy jelito grube. W przypadku braku drożności stomia umożliwia prawidłowe wydalanie do czasu chirurgicznego udrożnienia jelita.
• Zarośnięcie odbytu (atrezja odbytu): Jest to stan, w którym odbytnica nie ma prawidłowego ujścia na zewnątrz ciała, co powoduje całkowitą niedrożność przewodu pokarmowego. Stomia zapewnia możliwość wydalania przed operacją rekonstrukcyjną.
• Kloaka (ekstrofia kloaki): Rzadka wada, w której przewód moczowo-płciowy i odbytnica tworzą wspólny kanał. Stomia jest często niezbędna, aby umożliwić wydalanie, zanim dziecko będzie mogło przejść operację rekonstrukcyjną.

Zaburzenia neurologiczne i unerwienia jelit

• Choroba Hirschsprunga: Choroba ta polega na braku komórek nerwowych (zwojów) w części jelita, co uniemożliwia jego prawidłowe kurczenie się i prowadzi do ciężkich zaparć i niedrożności. Stomia pozwala na ominięcie chorej części jelita.
• Dysplazja neuronalna (dysplazja neuralgiczna): To rzadkie zaburzenie rozwojowe unerwienia jelit, które powoduje problemy z perystaltyką jelit. Jeśli leczenie zachowawcze nie jest wystarczające, stomia może być wyłoniona w celu poprawy jakości życia dziecka.

Stany zapalne i choroby nabyte przewodu pokarmowego

• Martwicze zapalenie jelit (NEC): Jest to poważny stan zapalny jelit, dotykający głównie wcześniaki. Może prowadzić do martwicy jelita, a stomia umożliwia ominięcie uszkodzonego odcinka i przyspiesza proces gojenia.
• Przewlekłe zapalne choroby jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna): Choć rzadko dotyka dzieci, ciężka postać chorób zapalnych jelit może wymagać stomii w celu kontroli objawów i zapobieżenia dalszym uszkodzeniom.

Nowotwory i inne schorzenia przewodu pokarmowego

• Nowotwory przewodu pokarmowego: Choć rzadkie u dzieci, guzy takie jak chłoniak czy mięsak mogą prowadzić do niedrożności jelit. Stomia może być wyłoniona, aby umożliwić prawidłowy przepływ treści jelitowej do czasu leczenia onkologicznego.

Urazy i powikłania pooperacyjne

• Uszkodzenia i urazy przewodu pokarmowego: Ciężkie urazy brzucha lub powikłania po zabiegach chirurgicznych mogą prowadzić do konieczności czasowego wyłonienia stomii, aby umożliwić gojenie uszkodzonego odcinka jelit.

Każde z tych schorzeń lub przypadków wymaga specjalistycznej diagnostyki oraz podejścia chirurgicznego, a stomia jest najczęściej rozwiązaniem tymczasowym do momentu, gdy dziecko będzie mogło przejść pełną operację rekonstrukcyjną lub inną interwencję poprawiającą jakość życia.

W wielu przypadkach stomia jest tymczasowa, a po odpowiednim leczeniu możliwe jest przywrócenie naturalnego pasażu jelitowego. Czasem jednak stomia może być rozwiązaniem na całe życie, co zależy od stanu zdrowia dziecka.

Najważniejsze to regularne mycie skóry wokół stomii ciepłą wodą, odpowiedni dobór sprzętu stomijnego oraz obserwacja skóry pod kątem podrażnień lub wycieku treści jelitowej.

Częstotliwość zmiany sprzętu zależy od rodzaju stomii, wieku dziecka i specyfiki skóry. Zwykle zmienia się sprzęt co 2-3 dni lub częściej, jeśli nastąpi podciekanie lub podrażnienie.

Tak, można kąpać dziecko ze stomią w sposób normalny, bez konieczności unikania kontaktu stomii z wodą. Woda nie zaszkodzi stomii ani sprzętowi stomijnemu. Warto jednak pamiętać, że kąpiel może wpływać na przyczepność worka stomijnego, dlatego po kąpieli dobrze jest sprawdzić, czy sprzęt jest nadal dobrze zamocowany. Jeśli zauważysz, że worek zaczyna się odklejać, można go wymienić na nowy, aby zapewnić pełną szczelność.

Leżenie na brzuszku po wyłonieniu stomii nie jest zabronione, choć w pierwszych dniach po zabiegu może być niekomfortowe z powodu bólu, świeżych szwów oraz zbierających się gazów jelitowych w worku stomijnym. Taka pozycja może wtedy zwiększać ryzyko rozszczelnienia worka. Z czasem, jeśli dziecko nie odczuwa dyskomfortu, leżenie na brzuchu jest jak najbardziej możliwe.

Dla niemowląt zaleca się, aby leżały na brzuchu dopiero wtedy, gdy samodzielnie potrafią zmienić pozycję, ponieważ niektóre dzieci mogą mieć w tej pozycji trudności z oddychaniem z powodu ucisku na przeponę. Starszym dzieciom, które chcą spać na brzuchu, można zaproponować podciągnięcie nogi po stronie, gdzie znajduje się stomia, aby zmniejszyć nacisk na ten obszar. Można również podłożyć miękką poduszkę pod jeden bok, co dodatkowo zwiększy komfort dziecka podczas leżenia na brzuchu.

Stomia dziecka nie wymaga odkażania w klasycznym rozumieniu, ponieważ tkanka jelitowa jest naturalnie odporna na większość bakterii. Najważniejsze jest utrzymanie skóry wokół stomii w czystości i suchej, aby uniknąć podrażnień i infekcji. Do codziennej pielęgnacji wystarczy mycie ciepłą wodą i delikatne osuszenie. Należy unikać środków dezynfekujących zawierających alkohol lub substancje drażniące, ponieważ mogą one uszkodzić delikatną skórę wokół stomii. Jeśli pojawią się zaczerwienienia, podrażnienia lub oznaki infekcji, warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną lub lekarzem w celu uzyskania porady dotyczącej odpowiednich preparatów.

Nie ma konieczności kąpania dziecka z założonym workiem stomijnym, chyba że dziecko lub rodzic czują się z tym bardziej komfortowo. Kąpiel bez worka stomijnego jest często zalecana, ponieważ pozwala na lepsze oczyszczenie skóry wokół stomii oraz chwilowy odpoczynek skóry od przylegającego sprzętu. Warto jedynie pamiętać, aby po kąpieli dokładnie osuszyć skórę wokół stomii przed ponownym założeniem worka stomijnego, co pomoże zapewnić lepszą przyczepność i komfort dla dziecka.

Jeśli dziecko woli kąpiel z workiem, na przykład ze względu na poczucie bezpieczeństwa, to również jest w porządku. Najważniejsze jest, aby zachować higienę i komfort dziecka podczas kąpieli.

Tak, dziecko ze stomią może uczęszczać do szkoły publicznej. Aby zapewnić dziecku komfort i bezpieczeństwo w szkole, warto podjąć następujące kroki:

1. Współpraca ze szkołą – poinformowanie nauczycieli i personelu o szczególnych potrzebach dziecka.
2. Edukacja otoczenia – łagodne wyjaśnienie rówieśnikom, czym jest stomia, aby zmniejszyć ryzyko stygmatyzacji.
3. Zapewnienie dostępu do toalety – umożliwienie dziecku swobodnego korzystania z toalety w razie potrzeby.

Te działania pomogą dziecku czuć się pewnie i komfortowo w środowisku szkolnym.

Warto skorzystać z pomocy fundacji STOMAlife i zorganizować szkolenie dla personelu szkoły do której będzie uczęszczać dziecko.

Dziecko ze stomią może uczęszczać do przedszkola, ale wymaga to odpowiedniego przygotowania oraz współpracy z personelem placówki. Kluczowe jest poinformowanie opiekunów i nauczycieli o potrzebach dziecka, w tym o sposobie obsługi stomii, wymianie sprzętu stomijnego oraz rozpoznawaniu objawów wymagających interwencji.

Warto zadbać o kilka istotnych aspektów:

1. Komfort dziecka – Dziecko powinno mieć wygodne ubrania, które nie będą uciskały stomii, aby mogło swobodnie i komfortowo uczestniczyć w zajęciach.
2. Wsparcie emocjonalne – Akceptacja i poczucie bezpieczeństwa są dla dziecka bardzo ważne, aby mogło bez stresu funkcjonować w grupie rówieśniczej.
3. Wyposażenie przedszkola – Dobrze jest zaopatrzyć przedszkole w:
   • dodatkowy sprzęt stomijny oraz środki do pielęgnacji, takie jak worki stomijne, chusteczki nawilżane i preparaty ochronne do pielęgnacji skóry wokół stomii,
   • zapasowe ubrania na wypadek konieczności zmiany garderoby w przypadku rozszczelnienia się worka stomijnego lub innych trudności,
   • torbę, kosmetyczkę lub pojemnik na sprzęt i środki higieniczne, ważne by były łatwo dostępne dla personelu, ale niezauważalne dla innych dzieci.
   • woreczki blokujące zapach na zużyty sprzęt stomijny, zapewniające dyskretniejsze wyrzucenie do śmieci.

Warto również skorzystać z pomocy fundacji STOMAlife i zorganizować szkolenie dla personelu przedszkola, do którego będzie uczęszczać dziecko. Dzięki temu personel przedszkola będzie miał odpowiednie przeszkolenie, co zwiększy komfort i bezpieczeństwo dziecka oraz usprawni codzienną opiekę nad nim.

Przed zapisaniem dziecka warto spotkać się z dyrekcją i personelem szkolnym, aby omówić specyficzne potrzeby związane z opieką stomijną. Zapytaj, czy na miejscu jest przeszkolony (LUB CHĘTNY DO PRZESZKOLENIA) personel, który w razie potrzeby będzie mógł pomóc dziecku, na przykład w sytuacjach wymagających opróżnienia worka stomijnego lub wymiany.

Warto skorzystać z pomocy fundacji STOMAlife i zorganizować szkolenie dla personelu przedszkola, do którego będzie uczęszczać dziecko. Dzięki temu personel przedszkola będzie miał odpowiednie przeszkolenie, co zwiększy komfort i bezpieczeństwo dziecka oraz usprawni codzienną opiekę nad nim.

Dobrze jest również omówić z nauczycielami i pielęgniarką szkolną, w jaki sposób można zapewnić dziecku dyskretną pomoc, aby czuło się bezpiecznie i komfortowo w szkole. Może to obejmować nieograniczony dostęp do łazienki lub możliwość udania się do szkolnej pielęgniarki w razie potrzeby. Warto także upewnić się, że dziecko ma odpowiednie zapasy sprzętu stomijnego w szkole na wypadek nagłej potrzeby oraz ubranie na zmianę w przypadku awarii sprzętu stomijnego.

Tak! Stomia absolutnie nie wyklucza aktywności fizycznej. Dzieci ze stomią mogą – a nawet powinny – uczestniczyć w zabawach ruchowych i zajęciach sportowych. Ruch to nie tylko zdrowie, ale także radość, rozwój i poczucie normalności.

Jakie aktywności są możliwe?

Większość codziennych form ruchu jest bezpieczna i wskazana:

• bieganie, taniec, gimnastyka,
• zajęcia ogólnorozwojowe, gry zespołowe (np. piłka nożna, koszykówka – w lekkiej formie),
• nauka pływania i kąpiele w basenie,
• wszelkie zabawy dostosowane do wieku i możliwości dziecka.

Na co warto zwrócić uwagę?

Chociaż aktywność jest zalecana, dobrze pamiętać o kilku zasadach bezpieczeństwa:

• warto unikać ćwiczeń z silnym naciskiem na brzuch, takich jak długotrwałe leżenie na brzuchu czy intensywne ćwiczenia izometryczne.
• Warto włączyć uważność i ostrożność przy sportach kontaktowych (np. piłka ręczna, zapasy) – warto skonsultować takie aktywności z lekarzem lub rehabilitantem.
• Należy zabezpieczyć sprzęt stomijny – elastyczne, przylegające ubranie lub specjalny pas stomijny może pomóc utrzymać worek na miejscu podczas ruchu.
• przy pływaniu – można dodatkowo zabezpieczyć brzegi płytki półpierścieniami. Warto pamięta
• o opróżnieniu woreczka przed wejściem do wody.

Wsparcie w szkole i na zajęciach sportowych

Dziecko ze stomią nie powinno być automatycznie zwalniane z lekcji WF-u. Wystarczy poinformować nauczyciela o ewentualnych ograniczeniach i zadbać o komfort dziecka podczas zajęć.

Pamiętaj:
Aktywność fizyczna wspiera zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka. Dzięki ruchowi dziecko czuje się bardziej pewne siebie i utrzymuje dobrą kondycję. Wspólna rozmowa o tym, co dziecko lubi robić, oraz dostosowanie aktywności do jego samopoczucia to klucz do sukcesu.

Wyłonienie stomii to duża zmiana nie tylko fizyczna, ale również emocjonalna – zarówno dla dziecka, jak i dla jego rodziców. Wsparcie psychiczne od najbliższych ma ogromne znaczenie w procesie adaptacji do nowej sytuacji. Dzieci, niezależnie od wieku, odczuwają emocje związane z wyglądem ciała, ograniczeniami oraz reakcją otoczenia.

Rozmawiaj otwarcie i dostosuj język do wieku dziecka

Nie unikaj rozmów o stomii. W sposób przystępny wytłumacz dziecku, czym jest stomia, dlaczego została wyłoniona i jak pomaga w codziennym funkcjonowaniu. U młodszych dzieci warto używać prostych porównań, np. że stomia to „nowa droga” dla brzuszka, przez którą ciało pozbywa się tego, czego nie potrzebuje.

Buduj poczucie akceptacji

Podkreślaj, że stomia nie definiuje dziecka i że nadal może robić to, co lubi — bawić się, chodzić do szkoły, spotykać z przyjaciółmi. Unikaj traktowania dziecka „inaczej” tylko dlatego, że ma stomię.

Wspieraj w codziennych czynnościach

Zachęcaj dziecko do samodzielności w zakresie pielęgnacji stomii (oczywiście w miarę jego możliwości). Dziecko, które uczy się obsługiwać sprzęt stomijny, szybciej zyskuje poczucie kontroli nad swoim ciałem i sytuacją.

Unikaj nadopiekuńczości

Naturalne jest, że rodzice chcą chronić swoje dziecko, ale ważne jest, aby nie ograniczać jego aktywności bez potrzeby. Pozwalaj dziecku na normalne życie, zabawę i spotkania z rówieśnikami.

Reaguj na sygnały stresu lub smutku

Zwracaj uwagę na zachowanie dziecka – wycofanie, niechęć do wychodzenia z domu czy wstyd mogą być oznakami, że dziecko potrzebuje dodatkowego wsparcia. Warto wtedy porozmawiać lub skorzystać z pomocy psychologa dziecięcego, który ma doświadczenie w pracy z dziećmi przewlekle chorymi.

Znajdź grupy wsparcia

Kontakt z innymi dziećmi lub rodzinami, które mają podobne doświadczenia, może być niezwykle budujący.

Wspieraj pozytywne myślenie

Pokazuj przykłady osób, które mimo stomii realizują swoje pasje i marzenia. Dla starszych dzieci inspirujące mogą być historie sportowców czy innych aktywnych osób ze stomią.

Pamiętaj: Najważniejsze jest, aby dziecko czuło się kochane, akceptowane i rozumiało, że stomia to część leczenia, która pozwala mu żyć zdrowiej i bez bólu.

Dziecko ze stomią nie musi rezygnować z ulubionych ubrań, ale warto zwrócić uwagę na kilka praktycznych aspektów, które zapewnią mu komfort i bezpieczeństwo w codziennym funkcjonowaniu.

Wygoda przede wszystkim

Wybieraj ubrania, które:

• są luźne w okolicy brzucha i nie uciskają stomii,
• mają elastyczne pasy lub są regulowane (np. spodnie na gumce),
• są wykonane z miękkich, oddychających materiałów (bawełna, dzianina).
• Unikaj obcisłych spodni, pasków czy legginsów z mocnym ściągaczem w miejscu, gdzie znajduje się stomia.

Body i podkoszulki dla młodszych dzieci

Dla niemowląt i małych dzieci świetnie sprawdzają się body lub dłuższe podkoszulki, które:

• chronią worek stomijny przed przypadkowym ściągnięciem,
• pomagają utrzymać sprzęt w dyskretnym położeniu,
• zapewniają stabilizację bez ucisku.

Warstwowe ubranie

Ubieranie „na cebulkę” pozwala łatwo dostosować strój do aktywności dziecka oraz ewentualnych sytuacji awaryjnych (np. konieczność szybkiej zmiany ubrania w przypadku rozszczelnienia worka).

Ubrania ułatwiające dostęp

Warto wybierać takie ubrania, które umożliwiają łatwy dostęp do stomii, np.:

• spodnie lub spódniczki z elastycznym stanem,
• ubrania z rozpinanym przodem.

Dzięki temu w razie potrzeby można szybko skontrolować stan worka stomijnego lub go wymienić.

Dyskrecja i poczucie bezpieczeństwa

Dla starszych dzieci ważne może być, aby stomia była niewidoczna pod ubraniem. Warto wtedy postawić na:

• luźniejsze bluzy, tuniki lub dłuższe koszulki,
• ciemniejsze kolory i wzory, które maskują ewentualne zarysowania worka pod odzieżą.

Specjalistyczna bielizna lub pasy stomijne

Na rynku dostępne są specjalne pasy stomijne i bielizna, które pomagają utrzymać worek w odpowiedniej pozycji, szczególnie podczas aktywności fizycznej. W przypadku dzieci zwykle wystarczą jednak standardowe, wygodne ubrania.

Podsumowanie:
Najlepsze ubrania dla dziecka ze stomią to te, które zapewniają swobodę ruchu, nie uciskają stomii, są łatwe w zakładaniu i zdejmowaniu oraz dają dziecku poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Warto wspólnie z dzieckiem wybierać ubrania, aby czuło się dobrze i pewnie w każdej sytuacji.

Podróżowanie z dzieckiem ze stomią jest jak najbardziej możliwe, wymaga jednak dobrego przygotowania. Kluczem do spokojnej podróży jest odpowiednie spakowanie niezbędnych rzeczy, które pozwolą uniknąć stresujących sytuacji i zapewnią komfort zarówno dziecku, jak i opiekunom.

Zapasowy sprzęt stomijny

• Weź więcej sprzętu niż zwykle używasz – na planowany czas wyjazdu warto zabrać co najmniej 2-3 razy więcej niż potrzeba
• Worek stomijny, płytki, przylepce, pierścienie uszczelniające – wszystko, czego używacie na co dzień.
• Nożyczki (jeśli sprzęt wymaga docięcia), jeśli są dozwolone w bagażu (np. w podróży autem).

Środki do pielęgnacji

• Chusteczki nawilżane (bez alkoholu),
• Gaziki, ręczniki papierowe,
• Preparaty ochronne do skóry (np. kremy barierowe, pudry),
• Ewentualne środki lecznicze zalecone przez lekarza.

Woreczki na zużyty sprzęt

• Woreczki zapachowe lub szczelne torebki, które pozwolą dyskretnie przechowywać zużyty sprzęt do momentu wyrzucenia.

Zapasowe ubrania

• Minimum dwie zmiany ubrań łatwych do przebrania w przypadku rozszczelnienia worka lub innych „awarii”.
• Wygodne ubrania, które nie będą uciskały stomii w czasie podróży.
• Torba/ worek na zabrudzone ubrania.

Płyny i lekkie przekąski

• Woda lub napoje elektrolitowe (szczególnie ważne przy ileostomii),
• Lekkostrawne przekąski, które dziecko dobrze toleruje.

Torba lub kosmetyczka – jak spakować sprzęt stomijny w podróży?

Warto dobrze zorganizować sprzęt stomijny, tak aby był łatwo dostępny na każdym etapie podróży.

Lista potrzebnych rzeczy:

• Podręczna torba lub kosmetyczka „pod ręką”
  Spakuj podstawowy zestaw, który może być potrzebny w trakcie samej podróży — tak, aby mieć go zawsze łatwo dostępnego, np. w samochodzie, bagażu podręcznym w samolocie lub w plecaku:
  • kilka woreczków stomijnych,
  • przylepce/pierścienie uszczelniające,
  • chusteczki nawilżane i gaziki,
  • woreczki na zużyty sprzęt,
  • zapasowe ubranie na wypadek rozszczelnienia.

Dzięki temu w razie potrzeby szybko skorzystasz z niezbędnych rzeczy na stacji benzynowej, w toalecie publicznej czy podczas postoju.

• Główna torba z zapasem „na potem”
  Resztę sprzętu warto spakować do osobnej torby lub walizki, którą przechowujesz na czas pobytu w miejscu docelowym:
  • pełen zapas sprzętu stomijnego (nawet 2 razy więcej niż potrzeba na czas wyjazdu),
  • dodatkowe środki pielęgnacyjne,
  • zaświadczenie lekarskie i dokumenty,
  • większy zapas woreczków na odpady,
  • ewentualne leki i preparaty zalecone przez lekarza.

Zaświadczenie lekarskie (przy podróżach zagranicznych lub lotniczych) – karta Mam stomię

Jeśli planujesz podróż samolotem, warto mieć przy sobie zaświadczenie lekarskie potwierdzające posiadanie stomii oraz konieczność przewożenia sprzętu medycznego. Dokument ten może znacznie ułatwić przejście przez kontrolę bezpieczeństwa na lotnisku.

Wzór karty stomijnej oraz zaświadczenia medycznego można bezpłatnie otrzymać w fundacji STOMAlife. Warto mieć te dokumenty zawsze przy sobie podczas podróży zagranicznych.

Lista kontaktów

• Numery do lekarza prowadzącego lub pielęgniarki stomijnej,
• Adresy aptek lub punktów medycznych w miejscu docelowym (na wszelki wypadek).

Wskazówka:
Podziel sprzęt stomijny na kilka części i zapakuj go do różnych bagaży – w razie zagubienia walizki lub torby, zawsze będziesz mieć zapas pod ręką.

Podróż z dzieckiem ze stomią nie musi być stresująca – odpowiednie przygotowanie daje poczucie bezpieczeństwa i pozwala cieszyć się wspólnym wyjazdem.

Dobrze wyłoniona stomia - mniej problemów

• Łatwo ją zabezpieczyć, nie boli, nie przeszkadza w zabawie czy lekcjach.
• Sprzęt nie przecieka, nie odkleja się w szkole ani na zajęciach ruchowych.

Wygodny, szczelny i dopasowany worek stomijny

• Dziecko może się ruszać, ćwiczyć, być aktywne.
• Młodzież może nosić to, co lubi – nie musi się ukrywać.

Brak powikłań - większy komfort

• Nie ma podrażnień, bólu, swędzenia ani wstydu z powodu przecieków.
• Dziecko nie boi się chodzić do przedszkola/szkoły ,czy wyjeżdżać na wycieczkę.

Wsparcie emocjonalne - akceptacja

• Rozmowa, zrozumienie i brak ocen – dzieci nie powinny czuć się „inne”.
• Młodzież potrzebuje akceptacji siebie i ciała w czasie dojrzewania.

Poczucie normalności

• Dziecko może się bawić, uczyć, mieć przyjaciół, chodzić na urodziny, jeździć na wakacje.
• Młodzież może mieć pasje, marzenia i pierwsze relacje – jak każdy.

Dieta dziecka ze stomią nie wymaga restrykcyjnych ograniczeń, ale warto zwrócić uwagę na świadome wybory żywieniowe, które pomogą uniknąć problemów takich jak zaparcia, nadmierne gazy czy biegunki. Każde dziecko może reagować indywidualnie na różne produkty, dlatego kluczowa jest obserwacja organizmu oraz odpowiednie nawadnianie.

Nawodnienie

W przypadku dzieci ze stomią, szczególnie z ileostomią, bardzo ważne jest regularne uzupełnianie płynów. Dzieci tracą więcej wody, co może prowadzić do odwodnienia. Zaleca się podawanie:

• wody,
• lekkich zup,
• kompotów,
• napojów elektrolitowych (np. podczas upałów lub przy biegunce).

Produkty mogące powodować zaparcia

Niektóre pokarmy mogą sprzyjać zaparciom, dlatego ich ilość w diecie powinna być kontrolowana:

• biały ryż,
• niedojrzałe banany,
• kakao, czekolada,
• białe pieczywo,
• gotowana marchew,
• ser żółty,
• ziemniaki w nadmiarze,
• dieta uboga w błonnik i płyny.

Produkty mogące powodować nadmierne gazy

Pewne produkty oraz nawyki żywieniowe mogą prowadzić do wytwarzania większej ilości gazów:

• warzywa kapustne (kapusta, kalafior, brokuły),
• rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica),
• cebula, czosnek,
• kukurydza,
• napoje gazowane,
• słodycze i gumy zawierające sorbitol,
• szybkie jedzenie, picie przez słomkę, żucie gumy (połykanie powietrza).

Produkty mogące wywołać biegunkę

Niektóre pokarmy mogą przyspieszać pracę jelit i prowadzić do biegunek:

• soki owocowe (jabłkowy, gruszkowy),
• owoce pestkowe (śliwki, czereśnie, winogrona),
• słodziki (sorbitol, mannitol),
• tłuste potrawy, fast foody,
• nabiał (w przypadku nietolerancji laktozy),
• nadmiar surowych warzyw i owoców.

Wskazówki końcowe

• Wprowadzaj nowe produkty stopniowo, obserwując reakcję organizmu dziecka.
• Pamiętaj o regularnym nawodnieniu.
• W przypadku częstych problemów trawiennych warto skonsultować dietę z lekarzem lub dietetykiem.
• Każde dziecko jest inne – to, co szkodzi jednemu, może być dobrze tolerowane przez inne.

Opieka nad małym dzieckiem ze stomią może na początku wydawać się trudna i stresująca, zwłaszcza dla rodziców, którzy po raz pierwszy stykają się z taką sytuacją. Jednak z czasem, dzięki zdobyciu podstawowej wiedzy i praktyki, pielęgnacja stomii staje się codzienną rutyną – tak samo naturalną, jak zmiana pieluszki.

Codzienna opieka – co warto wiedzieć?

• Pielęgnacja skóry wokół stomii to najważniejszy element opieki. Skóra dziecka jest delikatna, dlatego należy ją regularnie oczyszczać ciepłą wodą i dokładnie osuszać przed założeniem nowego sprzętu stomijnego.
• Zmiana worka stomijnego odbywa się zwykle co 1-3 dni, w zależności od rodzaju stomii, aktywności dziecka i stanu skóry. U najmłodszych dzieci zmiany mogą być częstsze.
• Obserwacja stomii – codziennie warto sprawdzać, czy skóra nie jest zaczerwieniona, czy nie ma podrażnień lub wycieków spod przylepca.
• Przygotowanie odpowiedniego stanowiska do zmiany sprzętu ułatwia całą czynność – ważne, by mieć wszystko pod ręką, działać spokojnie i bez pośpiechu.

Czy łatwo zrobić dziecku krzywdę?

Nie, jeśli przestrzegasz podstawowych zasad pielęgnacji. Stomia nie jest tak delikatna, jak może się wydawać na początku. To fragment jelita, który został odpowiednio wyprowadzony na powierzchnię skóry i jest przystosowany do kontaktu z otoczeniem.

Nie zaszkodzisz dziecku, jeśli:

1. delikatnie obchodzisz się ze skórą wokół stomii,
2. używasz wyłącznie dedykowanych środków do pielęgnacji stomii, które są wolne od alkoholu i substancji drażniących (np. chusteczki, pianki, preparaty ochronne przeznaczone do skóry wokół stomii),
3. regularnie zmieniasz sprzęt i dbasz o higienę,
4. obserwujesz wszelkie niepokojące zmiany i w razie potrzeby konsultujesz się z pielęgniarką stomijną lub lekarzem.

Na co uważać?

• Unikaj ciągnięcia lub szarpania przy odklejaniu worka – zawsze rób to powoli.
• Uważaj, by przylepiec nie podrażniał skóry – możesz stosować preparaty ochronne, jeśli zaleci to specjalista.
• Zwracaj uwagę, czy dziecko nie próbuje samo ściągnąć worka (co u małych dzieci bywa naturalne).

Wsparcie dla rodziców

W pierwszych tygodniach po wyłonieniu stomii warto korzystać z pomocy pielęgniarki stomijnej, która pokaże, jak prawidłowo pielęgnować stomię. Wiele rodzin przyznaje, że po opanowaniu podstaw cała procedura staje się prosta i nie budzi już lęku.

Podsumowanie:
Codzienna opieka nad dzieckiem ze stomią nie jest trudna, gdy nabierzesz wprawy. Z czasem pielęgnacja stanie się rutyną. Pamiętaj, że stomia nie jest czymś, czego trzeba się bać – jest rozwiązaniem, które wspiera zdrowie Twojego dziecka.

Uczenie dziecka samodzielnej zmiany worka stomijnego to proces, który powinien przebiegać stopniowo i być dostosowany do wieku oraz możliwości dziecka. Celem jest nie tylko nauczenie technicznych czynności, ale również budowanie poczucia sprawczości, odpowiedzialności i pewności siebie.

Etapy nauki zmiany worka stomijnego w zależności od wieku:

3–5 lat – Etap obserwacji i oswajania
Na tym etapie dziecko aktywnie uczestniczy w procesie, ale nie wykonuje jeszcze samodzielnych zmian.

• Co może zrobić dziecko?
  Podawać gaziki, wskazywać elementy zestawu, obserwować czynności wykonywane przez opiekuna.
• Rola dorosłego:
  Oswajanie dziecka z pielęgnacją stomii, nauka nazw i funkcji poszczególnych elementów.

5–7 lat – Etap współuczestnictwa
To moment, gdy dziecko zaczyna uczyć się wspólnej zmiany worka.

• Co może zrobić dziecko?
  Samodzielnie odklejać worek, przyklejać nowy pod kontrolą dorosłego.
• Rola dorosłego:
  Wsparcie bez wyręczania, cierpliwość, nauka krok po kroku. Pomocne jest użycie lustra i schematów obrazkowych.

7–10 lat – Etap nauki samodzielnej zmiany
Większość dzieci w tym wieku potrafi już samodzielnie zmieniać worek stomijny, szczególnie przy kolostomii.

• Co może zrobić dziecko?
  Wykonywać pełną zmianę worka, z niewielką pomocą w razie potrzeby.
• Rola dorosłego:
  Nadzór, pozytywne wzmacnianie, nauka rozpoznawania podrażnień skóry i reagowania na problemy.

10–11 lat – Utrwalanie samodzielności
Dziecko staje się coraz bardziej pewne siebie i potrafi radzić sobie zarówno w domu, jak i poza nim (np. w szkole, na wycieczce).

• Co może zrobić dziecko?
  Samodzielnie dbać o higienę, reagować na awarie.
• Rola dorosłego:
  Edukacja dotycząca bezpieczeństwa, dostępność w sytuacjach trudnych.

11+ lat – Pełna samodzielność
Dziecko osiąga pełną niezależność w zakresie pielęgnacji stomii. Wsparcie dorosłych ogranicza się do sytuacji wyjątkowych.

Wskazówki i zasady wspierania dziecka w nauce samodzielnej zmiany worka stomijnego.

Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie, dlatego najważniejsze w procesie nauki samodzielnej pielęgnacji stomii jest okazanie cierpliwości, wsparcia i zaufania. Kluczem jest stworzenie atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji, bez presji i porównań do innych.

Najważniejsze zasady:

• Nie wywieraj presji – pozwól dziecku uczyć się we własnym rytmie. To naturalne, że jedne dzieci szybciej nabierają pewności siebie, a inne potrzebują więcej czasu.
• Chwal każdy postęp, nawet najmniejszy. Doceniaj takie gesty jak podanie gazika czy samodzielne przygotowanie zestawu do zmiany worka. Pozytywne wzmocnienie buduje motywację.
• Unikaj wyręczania tam, gdzie dziecko może działać samo – wspieraj, ale pozwól na rozwijanie poczucia sprawczości.
• Ucz poprzez zabawę i codzienne sytuacje – np. pokazując dziecku, jak „pielęgnować” ulubioną zabawkę (przyklejanie „plastra” misiowi) lub organizując wspólne przygotowanie miejsca do zmiany worka.
• Zaangażuj dziecko w wybór sprzętu stomijnego – jeśli to możliwe, pozwól mu decydować o takich detalach jak kolor paska, etui na sprzęt czy kosmetyki do pielęgnacji. Daje to poczucie kontroli i ułatwia akceptację stomii.
• Bądź cierpliwy i pozytywnie nastawiony – Twoje podejście ma ogromny wpływ na to, jak dziecko odbiera codzienną pielęgnację.

Budowanie samodzielności:

Wspieranie dziecka w nauce samodzielnej zmiany worka stomijnego to nie tylko kwestia techniki, ale również ważny element wychowawczy. Dzięki temu dziecko:

• uczy się odpowiedzialności,
• nabiera pewności siebie,
• lepiej radzi sobie w sytuacjach awaryjnych,
• zyskuje poczucie normalności i niezależności.

Tak, stomia nie jest przeciwwskazaniem do kąpieli bez założonego worka stomijnego. Kontakt stomii z wodą jest całkowicie bezpieczny – zarówno podczas kąpieli w wannie, jak i pod prysznicem.

Wielu rodziców wybiera kąpiel z workiem, by uniknąć niespodziewanego wydalenia treści jelitowej lub moczu. Jeśli jednak zdecydujesz się na kąpiel bez worka, to nie tylko bezpieczne, ale także korzystne dla skóry wokół stomii — pozwala jej „odetchnąć” od przylepca.

Wskazówka:

Jeśli planujesz kąpiel bez worka stomijnego, warto ją zaplanować po wypróżnieniu się dziecka. Zmniejszy to ryzyko, że podczas kąpieli dojdzie do wydalenia treści jelitowej, co zwiększy komfort zarówno malucha, jak i opiekuna.
Pozostałe zasady (delikatne środki myjące, dokładne osuszenie skóry itd.) pozostają bez zmian.

Podsumowanie:
Kąpiel bez worka to dobry sposób na pielęgnację skóry i oswojenie dziecka ze stomią. Wystarczy odpowiednio zaplanować moment kąpieli i zadbać o higienę po jej zakończeniu.

Opieka nad dzieckiem ze stomią to wyzwanie, ale nie musisz mierzyć się z nim samodzielnie. Istnieje wiele miejsc, gdzie rodzice i opiekunowie mogą znaleźć fachowe wsparcie, rzetelną wiedzę oraz pomoc w codziennych trudnościach. Zarówno w kwestiach medycznych, jak i emocjonalnych, możesz liczyć na profesjonalistów i społeczność ludzi, którzy rozumieją Twoją sytuację.

Pielęgniarka stomijna

To pierwsza i najważniejsza osoba wspierająca rodziców dzieci ze stomią. Pielęgniarka stomijna:

• uczy prawidłowej pielęgnacji stomii,
• pomaga dobrać odpowiedni sprzęt stomijny,
• udziela wskazówek dotyczących codziennego funkcjonowania,
• wspiera w sytuacjach awaryjnych (np. podrażnienia skóry, problemy ze sprzętem).

Warto utrzymywać regularny kontakt, zwłaszcza w pierwszych miesiącach po wyłonieniu stomii.

Lekarz prowadzący / Poradnie specjalistyczne

Chirurg, gastrolog dziecięcy czy pediatra znający historię choroby dziecka to źródło informacji dotyczących leczenia, planowanych zabiegów (np. odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego) oraz zaleceń zdrowotnych.
Poradnie chirurgii dziecięcej i poradnie stomijne często współpracują z zespołem pielęgniarek stomijnych i psychologów.

Fundacja STOMAlife – wsparcie dla osób ze stomią i ich rodzin

Jeśli szukasz wsparcia w codziennym życiu z dzieckiem ze stomią, warto skorzystać z pomocy Fundacji STOMAlife, która od lat aktywnie wspiera osoby ze stomią, w tym dzieci, młodzież i ich opiekunów.
Fundacja działa na wielu płaszczyznach, oferując zarówno pomoc edukacyjną, jak i emocjonalną:

Edukacja i materiały informacyjne

• Fundacja wydaje praktyczne poradniki, które można bezpłatnie pobrać ze strony internetowej: www.stomalife.pl
• Organizuje szkolenia i warsztaty dla rodziców, nauczycieli oraz personelu przedszkoli i szkół, aby zwiększyć świadomość i komfort funkcjonowania dzieci ze stomią w środowisku rówieśniczym.

FB Grupa wsparcia "Stomia – Symbol Zwycięstwa"

• Fundacja prowadzi aktywną grupę wsparcia na Facebooku:
  „Stomia – Symbol Zwycięstwa”, gdzie rodzice, opiekunowie i osoby ze stomią mogą dzielić się doświadczeniami, zadawać pytania i otrzymywać codzienne wsparcie od ludzi w podobnej sytuacji.

Infolinia

Bezpłatna infolinia: +48 800 633 463, gdzie można uzyskać porady dotyczące życia ze stomią, pielęgnacji, doboru sprzętu czy wsparcia psychologicznego.

Kolonie i spotkania integracyjne

Fundacja organizuje również kolonie, obozy i spotkania dla dzieci i młodzieży ze stomią. To doskonała okazja, by młodzi stomicy nawiązali relacje, poczuli się pewniej i przekonali, że stomia nie ogranicza w aktywnym życiu.

Kampanie społeczne

STOMAlife prowadzi działania na rzecz przełamywania stereotypów, walczy z tabu związanym ze stomią i buduje pozytywny wizerunek osób ze stomią jako ludzi aktywnych, pełnych pasji i możliwości.

• Bo to nie tylko źródło wiedzy, ale przede wszystkim społeczność ludzi, którzy rozumieją codzienne wyzwania związane z opieką nad dzieckiem ze stomią.
• To miejsce, gdzie można znaleźć odpowiedzi, wsparcie i poczuć, że nie jest się samemu w tej sytuacji.

Podsumowanie:

Nie jesteś sam – wokół Ciebie jest wiele źródeł pomocy. Korzystanie z wiedzy i wsparcia specjalistów, fundacji oraz innych rodziców pozwala łatwiej przejść przez codzienne wyzwania związane z opieką nad dzieckiem ze stomią.
Pamiętaj, że pytania i wątpliwości są naturalne — najważniejsze to wiedzieć, gdzie szukać odpowiedzi.

Tak, stomia może wpływać na życie seksualne, ale nie oznacza to, że intymność staje się niemożliwa. Po operacji wyłonienia stomii niektórzy doświadczają przejściowego dyskomfortu fizycznego lub emocjonalnego, co może wpływać na poczucie atrakcyjności i pewności siebie.

Mężczyźni, którzy przeszli operację urostomii, mogą doświadczać problemów z erekcją, zwłaszcza jeśli doszło do uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za erekcję. W takich przypadkach dostępne są opcje wspomagające, takie jak leki (np. sildenafil), pompy próżniowe, a także implanty, które pomagają przywrócić funkcje seksualne

Kobiety natomiast mogą odczuwać suchość pochwy, co jest powszechnym problemem po radioterapii, czy leczeniu onkologicznym. W tym przypadku skuteczne mogą być nawilżacze i kremy lub żele dostępne bez recepty.

Dla wielu osób najważniejsze jest szczere komunikowanie się z partnerem i stopniowe przywracanie intymności. Warto także pamiętać, że stomia nie powinna być traktowana jako ograniczenie – wiele osób z czasem wraca do pełnego życia intymnego dzięki otwartości i wzajemnemu wsparciu.

W przypadku trudności w powrocie do życia intymnego po operacji stomijnej, niezależnie od płci, warto rozważyć konsultację z seksuologiem. Specjalista ten może pomóc w radzeniu sobie z fizycznymi i emocjonalnymi wyzwaniami, które mogą pojawić się po operacji. Dla mężczyzn może to być wsparcie w leczeniu problemów z erekcją wynikających z operacji (np. po urostomii), a dla kobiet – pomoc w zaradzeniu suchości pochwy lub innych skutkach terapii towarzyszących chorobom, które doprowadziły do wyłonienia stomii.

Seksuolog nie tylko doradzi w kwestiach fizycznych, ale też wesprze w odbudowie pewności siebie, komunikacji z partnerem oraz w zrozumieniu, jak czerpać satysfakcję z bliskości, mimo nowych okoliczności

Tak, osoby ze stomią mogą kontynuować życie seksualne po operacji. Zwykle zaleca się odczekanie kilku tygodni, aż ciało zagoi się w pełni i zredukuje dolegliwości pooperacyjne, choć czas może się różnić w zależności od indywidualnego stanu zdrowia. Dla komfortu zaleca się opróżnienie worka stomijnego przed bliskością.

Tak, kobiety ze stomią mogą zajść w ciążę i urodzić dziecko. Sama stomia zwykle nie wpływa na płodność, ale schorzenia, które doprowadziły do jej wyłonienia (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), mogą w niektórych przypadkach obniżać płodność.

W trakcie ciąży ważne jest monitorowanie stanu stomii i ogólnego zdrowia, ponieważ rosnąca macica może wywierać nacisk na jelita, co zwiększa ryzyko niedrożności.

Regularna współpraca z ginekologiem i pozwala na bezpieczne przejście przez ciążę i poród. Konieczna jest także stała współpraca z ginekologiem i chirurgiem specjalizującym się w chorobach jelit, aby zapewnić bezpieczny przebieg ciąży i porodu.

Lekarze mogą pomóc w dostosowaniu opieki do zmieniających się potrzeb organizmu oraz zalecić odpowiednie kroki zapobiegające komplikacjom w miarę postępującej ciąży.

Tak, posiadanie stomii zwykle nie wpływa na płodność u mężczyzn, ale sam stan zdrowia, który doprowadził do wyłonienia stomii, może być czynnikiem obniżającym płodność. Przykładowo, choroby zapalne jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, czy historia radioterapii mogą potencjalnie wpłynąć na jakość spermy.

Dlatego warto skonsultować się z urologiem lub specjalistą ds. płodności, aby ocenić swoje indywidualne szanse na ojcostwo oraz dostępne opcje.

W niektórych przypadkach, jeśli występują trudności z poczęciem, można rozważyć metody wspomaganego rozrodu, takie jak inseminacja lub zapłodnienie in vitro (IVF).

Specjaliści mogą także zalecić badania w celu sprawdzenia, czy nie występują dodatkowe przeszkody zdrowotne.

Alternatywnie, adopcja to wspaniała opcja, która daje możliwość stworzenia rodziny.

Stomia stanowi przeszkody w ciąży i porodzie, ale może wpływać na niektóre aspekty związane z przygotowaniem i przebiegiem ciąży. Kobiety ze stomią często mają zdrowe ciąże i rodzą dzieci, jednak zaleca się, aby osoby z wyłonioną stomią planowały ciążę we współpracy z zespołem medycznym.

Kilka kluczowych aspektów:

Planowanie ciąży.

Przed planowaniem ciąży warto zasięgnąć porady lekarza prowadzącego, chirurga i ginekologa, aby ocenić stan zdrowia oraz ewentualne ryzyko powikłań związanych z ciążą. Stomia może być wynikiem przewlekłych schorzeń, jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy nowotwory, które również mogą wpływać na przebieg ciąży i mogą wymagać dodatkowej opieki.

Poród i przygotowanie się do niego.

Choć z definicji nie ma przeciwwskazań, by ciężarna stomiczka, ciesząca się dobrym zdrowiem i posiadająca „książkową” i „nieproblemową” stomię, rodziła siłami natury, decyzję o sposobie porodu (naturalny lub przez cesarskie cięcie) podejmuje się w tym wypadku indywidualnie, biorąc pod uwagę szerokie spektrum czynników związanych ze stomią.

Należą do nich: stan zdrowia matki, lokalizacja stomii i ewentualne problemy zdrowotne, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo dziecka i matki.

Cesarskie cięcie u kobiety ze stomią może być zalecane w kilku sytuacjach.

Ostateczna decyzja zależy jednak od oceny stanu zdrowia matki i dziecka oraz od potencjalnego ryzyka związanego z naturalnym porodem.

Do powodów, dla których lekarze mogą zdecydować się na cesarskie cięcie, należą:

• komplikacje związane ze stomią i ryzyko, że naturalny poród zdestabilizuje sytuację zdrowotną matki i dziecka,
• przepuklina okołostomijna,
• miejsce wyłonienia stomii – lekarz może zdecydować o cesarski cięciu jeśli poród naturalny stwarza realne ryzyko uszkodzenia stomii.
• stan zdrowia przyszłej mamy z uwzględnieniem ewentualnych chorób przewlekłych, jak również osłabienie jej organizmu uniemożliwiające rodzenie siłami natury (bez dodatkowego dla niej ryzyka),
• stan skóry brzucha przyszłej mamy. Blizny i zrosty, będące wspomnieniem przebytych operacji, mogą utrudniać naturalny poród, tworząc tym samym potencjalne zagrożenie dla zdrowia mamy i dziecka,
• stan zdrowia nienarodzonego dziecka, jak również jego nieprawidłowe ułożenie tuż przed porodem.

Ryzyko przepukliny okołostomijnej: w okresie ciąży rośnie ryzyko przepukliny okołostomijnej. Powiększająca się macica zwiększa nacisk na powłoki brzuszne, co może prowadzić do osłabienia tkanek wokół stomii. W związku z tym lekarze często zalecają stosowanie specjalnych pasów podtrzymujących (pasów stomijnych), które pomagają wspierać powłoki brzuszne i zmniejszyć ryzyko przepukliny. Mogą być także wdrożone inne środki profilaktyczne, takie jak ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha (pod kontrolą fizjoterapeuty), aby poprawić ich stabilność.

Obserwacja stomii.

Przez całą ciążę szczególnie ważna jest obserwacja stanu stomii, która może zmieniać swój kształt i rozmiar wraz z rosnącym brzuchem, co wymaga okresowego dostosowywania sprzętu stomijnego. Zaleca się, aby dbać o odpowiednio dopasowany sprzęt stomijny, który uwzględnia zmiany w obrębie brzucha, oraz w razie potrzeby konsultować się z pielęgniarką stomjną, która pomoże w wyborze najlepszych rozwiązań.

Badania pokazują, że kobiety z wyłonioną stomią mogą zajść w ciążę i rodzić dzieci bez znacznie zwiększonego ryzyka dla siebie i dziecka, o ile mają zapewnioną odpowiednią opiekę specjalistyczną

Kobiety ze stomią, szczególnie te po operacjach związanych z przewodem pokarmowym, powinny rozważyć alternatywy dla doustnych środków antykoncepcyjnych, ponieważ w ich przypadku może wystąpić problem z wchłanianiem hormonów, zwłaszcza w przypadku ileostomii, co zmniejsza skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Zalecane są inne formy, które nie obciążają układu pokarmowego i zapewniają skuteczną ochronę przed ciążą.

Dostępnymi alternatywami są wkładki wewnątrzmaciczne (IUD), plastry antykoncepcyjne oraz implanty hormonalne. Wkładki wewnątrzmaciczne i implanty, które uwalniają progestagen, są często preferowane, ponieważ zmniejszają krwawienia miesiączkowe i zapewniają wysoką skuteczność bez wpływu na przewód pokarmowy. Plastry również stanowią wygodną opcję, lecz nie są odpowiednie dla kobiet z migrenami, ponieważ zawierają estrogen.

Konsultacja z lekarzem ginekologiem jest kluczowa, aby dobrać najbezpieczniejszą metodę, uwzględniając indywidualne uwarunkowania zdrowotne.

Ciąża u kobiet z wyłonioną stomią rzeczywiście wymaga specjalistycznej opieki ze względu na przebyte schorzenia, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Zwykle jednak ciąża pozytywnie wpływa na objawy tych chorób, co może pomóc w ich wyciszeniu i nie stanowi dla niej bezpośredniej przeszkody.

Istnieje jednak pewne ryzyko specyficzne dla kobiet ze stomią – wraz ze wzrostem macicy w czasie ciąży może wystąpić podwyższone ryzyko niedrożności jelit. Na szczęście badania pokazują, że takie przypadki są stosunkowo rzadkie, a odpowiednia opieka medyczna, regularne monitorowanie stanu jelit oraz częste konsultacje z gastroenterologiem i ginekologiem pomagają minimalizować to ryzyko.

Przez całą ciążę szczególnie ważna jest obserwacja stanu stomii, która może zmieniać swój kształt i rozmiar wraz z rosnącym brzuchem, co wymaga okresowego dostosowywania sprzętu stomijnego. Zaleca się, aby dbać o odpowiednio dopasowany sprzęt stomijny, który uwzględnia zmiany w obrębie brzucha, oraz w razie potrzeby konsultować się z pielęgniarką stomjną, która pomoże w wyborze najlepszych rozwiązań.

Dzięki właściwej opiece i wsparciu lekarzy, ciąża u kobiet ze stomią może przebiegać bezpiecznie, a większość pacjentek z powodzeniem donosi ciążę do szczęśliwego rozwiązania.

W wielu przypadkach stomia jest sposobem leczenia różnego rodzaju schorzeń. Jeżeli kobieta jest
w ich czynnym stadium, rozsądniej byłoby, żeby w ciążę nie zachodziła.

Decyzję o momencie, który jest najbezpieczniejszym do zaplanowania macierzyństwa, podejmuje w tym przypadku gastroenterolog lub chirurg, który zajmuje się leczeniem.

Kobiety z wyłonioną stomią często myślą, że ich płodność w wyniku choroby jest ograniczona, a tak naprawdę prawdopodobieństwo zajścia w ciąże w tej grupie, wcale nie jest mniejsze, niż u kobiet zdrowych. Zdarza się więc, że macierzyństwo jest u nich zaskoczeniem.

Choroby niezapalne jelit prowadzą do zaburzeń wchłaniania różnego rodzaju substancji odżywczych, dlatego nawet jeżeli kobieta z wyłonioną stomią nie stosuje żadnej antykoncepcji, powinna być suplementowana kwasem foliowym, aby w przypadku nieplanowanego macierzyństwa zapobiec wadom rozwojowym dziecka.

Jeżeli kobieta z wyłonioną stomią planuje zajść w ciąże, zalecane są jej podstawowe badania związane z daną jednostką chorobową i zależą one od wskazań wydanych przez lekarza prowadzącego leczenie pacjentki.

Choroby zapalne jelit często prowadzą do zaburzeń elektrolitowych. Dlatego, jeżeli pacjentka ze stomią jest już w ciąży, oprócz podstawowych badań, zaleca się w jej przypadku szczególną kontrolę stężenia elektrolitowego w organizmie. Częstotliwość tych kontroli będzie zależała od tego, jakie będą ich kolejne wyniki. Tak naprawdę ilość dodatkowych badań u stomiczek w ciąży wcale nie jest tak duża, jeżeli już, to wynikają one bardziej z danej jednostki chorobowej
a niżeli z faktu bycia w ciąży.

Zmiana obwodu brzucha, szczególnie podczas ciąży, może wpływać na funkcjonowanie stomii, ale nie zawsze oznacza to większe problemy. Wzrost macicy u ciężarnych kobiet ze stomią czasem wywiera nacisk na jelita, co może zwiększać ryzyko blokady (niedrożności).

Najbardziej zagrożone są osoby z ileostomią, ponieważ ich jelito cienkie jest bardziej podatne na zatory.

Objawy takiej blokady mogą obejmować ból brzucha, wzdęcia i zmniejszenie wydzielania stomii. W sytuacji podejrzenia blokady zaleca się odpoczynek oraz dostosowanie diety do bardziej płynnych pokarmów, a w przypadku nasilenia objawów konieczna jest konsultacja lekarska, która może obejmować leczenie w szpitalu.

Podczas ciąży stomia może również zmieniać rozmiar i kształt, dlatego istotne jest regularne mierzenie jej obwodu i ewentualne dostosowanie sprzętu stomijnego. Większość zmian, takich jak rozrost lub zmiana kształtu stomii, jest przejściowa i po porodzie stoma zwykle wraca do pierwotnego rozmiaru.

Natomiast w przypadku tzw. zbiorników jelitowych (np. J-Pouch), poród może być bardziej skomplikowany ze względu na ryzyko uszkodzenia zbiornika lub zwiększonego nacisku na blizny.

W takich sytuacjach lekarze często rekomendują cesarskie cięcie, aby uniknąć nadmiernego obciążenia.

Tak, kobieta ze stomią może rodzić siłami natury, o ile nie ma dodatkowych wskazań do cesarskiego cięcia. Sama obecność stomii zazwyczaj nie wyklucza porodu naturalnego. Lekarze często preferują tę opcję, szczególnie jeśli kobieta przeszła wiele operacji w obszarze miednicy, co może prowadzić do powstania zrostów, które zwiększają ryzyko komplikacji przy cesarskim cięciu.

Zdarzają się jednak sytuacje, w których cesarskie cięcie jest bardziej zalecane, na przykład u pacjentek z niektórymi rodzajami zbiorników jelitowych (jak J-Pouch), gdzie naturalny poród mógłby narazić zbiornik na uszkodzenie. Dlatego decyzję o metodzie porodu podejmuje się na podstawie indywidualnych warunków zdrowotnych pacjentki, a szczegółowy plan porodu jest opracowywany wspólnie z ginekologiem i chirurgiem, aby zapewnić jak najbezpieczniejsze rozwiązanie.

Przed porodem warto omówić szczegóły z zespołem medycznym, aby przygotować odpowiednie procedury na wypadek komplikacji oraz zapewnić, że wszystkie aspekty związane ze stomią będą odpowiednio uwzględnione.

W okresie poporodowym kobiety ze stomią mogą być narażone na pewne powikłania związane z chorobą, która doprowadziła do wyłonienia stomii, szczególnie jeśli była to choroba autoimmunologiczna, taka jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna.

Połóg jest czasem, kiedy wiele chorób autoimmunologicznych może się nasilać, co może wymagać częstszych kontroli gastroenterologicznych oraz dostosowania terapii lekowej. Niektóre leki, zwłaszcza sterydy czy immunosupresanty, mogą być konieczne do opanowania objawów choroby, ale są przeciwwskazane w okresie karmienia piersią.

W takich przypadkach konieczne może być czasowe zrezygnowanie z laktacji, aby nie narażać dziecka na działanie leków.

Dodatkowo, kobiety po porodzie mogą być bardziej narażone na problemy związane z samą stomią, takie jak ryzyko przepukliny okołostomijnej, która jest częstym powikłaniem w wyniku zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej.

W przypadku takich komplikacji, niezbędne jest wsparcie pielęgniarki stomijnej oraz regularne monitorowanie przez specjalistów w celu wczesnego wykrycia i leczenia ewentualnych problemów.

Po porodzie kobieta ze stomią powinna stosować się do rutynowych zasad higieny, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i dziecku. Obejmuje to dokładne mycie rąk przed i po pielęgnacji stomii, podobnie jak dbanie o higienę osobistą na co dzień.

Dbanie o czystość sprzętu stomijnego oraz dokładne mycie rąk to podstawowe kroki, które zapobiegają ewentualnym infekcjom i minimalizują ryzyko przeniesienia bakterii na noworodka.

Pielęgnacja stomii po porodzie nie różni się zasadniczo od tej przed porodem, choć warto pamiętać o monitorowaniu stanu stomii i ewentualnie zmieniającego się jej kształtu i rozmiaru, aby zapewnić odpowiednie dopasowanie sprzętu, zwłaszcza jeśli ciało jeszcze się zmienia.

Kobieta ze stomią w ciąży powinna pozostawać pod opieką zespołu specjalistów, aby zminimalizować ryzyko powikłań. Kluczową rolę w tej opiece pełnią:

Ginekolog-położnik – który specjalizuje się w prowadzeniu ciąż wysokiego ryzyka i może monitorować zdrowie matki i rozwój płodu, dostosowując opiekę prenatalną do potrzeb pacjentki ze stomią.

Gastroenterolog – istotny w przypadku kobiet, których stomia wynika z chorób przewlekłych, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Gastroenterolog pomoże kontrolować stan choroby i monitorować ewentualne zaostrzenia objawów.

Chirurg specjalizujący się w chorobach jelit – może monitorować stan zdrowia jelit, szczególnie jeśli stomia wynika z poważniejszych operacji jelitowych. Zmieniające się wymiary brzucha podczas ciąży mogą wpływać na funkcjonowanie stomii, dlatego chirurg pomaga ocenić ryzyko niedrożności jelit oraz przepukliny okołostomijnej.

Taka wielospecjalistyczna opieka zapewnia kompleksowe podejście, pozwalając na bezpieczne przejście przez ciążę i zminimalizowanie potencjalnych powikłań.

Pielęgniarka stomijną - pomaga w dostosowaniu sprzętu stomijnego w miarę zmieniającego się kształtu brzucha. Regularne wizyty umożliwiają monitorowanie stanu skóry wokół stomii, co jest kluczowe dla komfortu i bezpieczeństwa matki.

Całkowity brak jelita grubego z pewnością będzie powodował, u pacjentki zaburzenia elektrolitowe, Jeżeli jednak zadba ona o regularne uzupełnianie ich niedoborów, a wchłanianie w jelicie cienkim zostało u niej zachowane, to brak jelita grubego nie powinien mieć wpływu na rozwój jej dziecka.

Kluczowym wyzwaniem jest utrzymanie równowagi elektrolitowej, ponieważ jelito grube zazwyczaj odpowiada za wchłanianie wody i elektrolitów. W czasie ciąży zapotrzebowanie na płyny i elektrolity wzrasta, ponieważ organizm matki musi utrzymać większy poziom płynów oraz zapewnić rozwój płodu.

Aby uniknąć niedoborów, zaleca się, by kobieta regularnie uzupełniała elektrolity i przyjmowała odpowiednią ilość płynów. Zdrowa dieta, bogata w minerały takie jak potas, sód, wapń i magnez, oraz suplementacja prenatalna pomogą zaspokoić zwiększone potrzeby organizmu. Współpraca z gastroenterologiem i ginekologiem pozwoli monitorować elektrolity i dostosować suplementację w zależności od indywidualnych potrzeb.

Kobiety i mężczyźni ze stomią mogą napotkać specyficzne wyzwania w życiu intymnym. Warto jednak pamiętać, że odpowiednie podejście, wsparcie specjalistów oraz otwarta komunikacja z partnerem mogą pomóc w zachowaniu satysfakcji seksualnej.

Kobiety:

Ból podczas stosunku – U niektórych kobiet może pojawić się ból, spowodowany brakiem odbytnicy, która normalnie amortyzuje pochwę. Ponadto, po radykalnym usunięciu pęcherza lub innych zabiegach może wystąpić zwężenie lub bliznowacenie pochwy.

Obniżenie nawilżenia pochwy – Operacje mogą prowadzić do uszkodzenia autonomicznego systemu nerwowego, co skutkuje zmniejszeniem nawilżenia pochwy. Pomocne są wówczas żele nawilżające, które mogą poprawić komfort podczas stosunku.

Mężczyżni:

Zaburzenia erekcji – Jeśli podczas operacji doszło do uszkodzenia nerwów w okolicy krocza, może wystąpić problem z erekcją i wytryskiem. Im więcej cięć w tej okolicy, tym większe ryzyko zaburzeń erekcji. Terapie obejmują leczenie farmakologiczne oraz inwazyjne metody, takie jak nastrzykiwanie ciał jamistych, co może pomóc przy problemach z impotencją.

Podjęcie współżycia po operacji: Powrót do życia intymnego to proces indywidualny, który zależy od stanu zdrowia pacjenta i tempa gojenia się ran. Zazwyczaj medycznie zaleca się powstrzymanie od współżycia do czasu pełnego wygojenia i powrotu sił, co może trwać około 6-7 miesięcy.

Ponieważ stomia może wymagać dostosowania w kwestii pozycji, warto wybrać te, które minimalizują nacisk na stomię. Zalecane są pozycje „od tyłu”, „na jeźdźca” czy pozycje z przechyleniem miednicy, które zmniejszają ryzyko dyskomfortu.

Ważnym aspektem jest też zmiana podejścia do intymności i odkrywanie nowych sposobów na bliskość z partnerem. Oboje partnerzy mogą czerpać przyjemność z eksperymentowania i odkrywania nowych form intymności, co sprzyja zacieśnianiu więzi i tworzy wyjątkową bliskość.

Rozmowa z partnerem o stomii może być dla wielu osób trudna, ale odpowiednie podejście pomaga w zbudowaniu otwartości i zrozumienia. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w takiej rozmowie:

Zacznij od szczerości. Szczerość jest podstawą zrozumienia. Dobrze jest zacząć rozmowę od podzielenia się swoimi emocjami i obawami, co pokazuje partnerowi, że jesteś otwarty/a na ten temat. Możesz powiedzieć, co czujesz i czego się obawiasz, co pozwoli partnerowi lepiej zrozumieć, przez co przechodzisz.

Używaj „ja” zamiast „ty”. Komunikaty w stylu „ja” pomagają wyrażać własne uczucia bez obwiniania drugiej osoby. Na przykład, zamiast mówić „Ty nie rozumiesz, jak to jest ze stomią”, można powiedzieć „Czuję się czasem niepewnie ze stomią i chciałbym/łabym, żebyś wiedział/a, jak mi pomóc”.

Wybierz odpowiedni moment i miejsce. Rozmowa na temat stomii wymaga prywatności i spokoju, dlatego warto znaleźć czas, gdy oboje będziecie zrelaksowani i gotowi do spokojnej rozmowy. Intymna atmosfera i bezpieczne otoczenie pomagają w swobodnym wyrażeniu emocji.

Zachowaj empatię. Partner, który nie ma stomii, może nie wiedzieć, jak się zachować lub co czuje osoba zmagająca się z tym wyzwaniem. Ważne, aby wyjaśniać, że pytania i ciekawość są naturalne, a empatia i otwartość w zrozumieniu stomii są bardzo pomocne.

Dawkuj informacje stopniowo. Rozmowa o stomii nie musi obejmować wszystkiego od razu. Dostosuj ilość informacji do partnera i jego pytań. Możesz zacząć od podstawowych faktów, a szczegóły omawiać, gdy partner będzie gotowy.

Udziel konkretnych wskazówek. Partner może nie wiedzieć, czego potrzebujesz w sytuacjach intymnych lub codziennych. Warto podać konkretne wskazówki, co sprawia Ci komfort i jak można wspólnie zminimalizować niepewność. Dzięki temu partner wie, jak Cię wspierać.

Rozważ wsparcie terapeuty. Jeśli rozmowy są trudne, pomocny może być specjalista – np. terapeuta lub seksuolog – który pomoże obojgu partnerom zrozumieć, jak zbudować wzajemne zaufanie i wsparcie w życiu ze stomią.

Otwarta i szczera komunikacja z partnerem pomaga rozwiać obawy i tworzy fundament zaufania, dzięki czemu życie z stomią może stać się bardziej zrozumiałe i mniej stresujące dla obu stron.

Rozmowa o stomii z partnerem może być delikatnym tematem, ale odpowiednie techniki komunikacyjne mogą pomóc stworzyć otwartą i wspierającą atmosferę.

Oto kilka strategii, które mogą ułatwić taką rozmowę:

Otwartość i szczerość – Rozmowa o stomii może być trudna, ale otwartość pozwala budować zaufanie. Warto podzielić się swoimi obawami, potrzebami i uczuciami związanymi ze stomią. Taka szczera rozmowa zmniejsza napięcie i buduje poczucie bezpieczeństwa.

Aktywne słuchanie – To technika, która polega na pełnym zaangażowaniu w rozmowę, bez oceniania czy przerywania. Kiedy partner wyraża swoje uczucia lub zadaje pytania dotyczące stomii, ważne jest, aby słuchać uważnie i z empatią. Dzięki temu partner poczuje się zrozumiany, co wspiera proces akceptacji.

Wybieranie odpowiedniego momentu i miejsca – Rozmowa na temat stomii może być bardziej komfortowa, gdy odbywa się w spokojnym, prywatnym miejscu, gdzie obie strony mogą swobodnie wyrazić swoje myśli. Warto wybrać czas, kiedy oboje partnerzy są spokojni i gotowi do rozmowy.

Stosowanie języka „ja” – W komunikacji dotyczącej tematów intymnych, w tym stomii, pomocne może być mówienie o swoich uczuciach i doświadczeniach, stosując komunikaty „ja”, np. „Czuję się...” lub „Potrzebuję...”. Unikanie języka „ty” (np. „Ty nie rozumiesz…”) zapobiega sytuacjom, w których partner może poczuć się oskarżany lub atakowany.

Stopniowe wprowadzanie informacji – Zamiast omawiać wszystkie aspekty stomii naraz, warto rozłożyć rozmowę na etapy, szczególnie jeśli partner potrzebuje czasu na adaptację. Stopniowe dzielenie się szczegółami pozwala na lepsze zrozumienie i zaakceptowanie nowej sytuacji.

Zapewnienie o normalności życia intymnego – Jeśli obawy dotyczą kwestii intymnych, warto zapewnić partnera, że wiele osób ze stomią prowadzi normalne życie seksualne. Wspólne omawianie tematów związanych z bliskością i intymnością może pomóc w odbudowaniu poczucia pewności i komfortu.

Rozważenie wsparcia specjalisty – Jeśli rozmowy są trudne lub nie przynoszą oczekiwanych efektów, warto rozważyć wspólne spotkanie z terapeutą lub seksuologiem. Specjalista może pomóc w przełamaniu barier komunikacyjnych i zrozumieniu, jak radzić sobie z emocjami towarzyszącymi życiu ze stomią.

Dzięki tym technikom możliwe jest prowadzenie rozmów w sposób wspierający i budujący zrozumienie, co sprzyja wzmacnianiu relacji i akceptacji.

Warto pamiętać, że partner, który nie ma stomii, może nie wiedzieć, co dokładnie oznacza funkcjonowanie ze stomią, ani jakie mogą być związane z nią odczucia fizyczne.

Może obawiać się, że dotyk lub bliskość mogłyby sprawić Ci ból lub wywołać dyskomfort. Dlatego szczere rozmowy są kluczowe – dzielenie się swoimi uczuciami i potrzebami, a także otwarte omawianie wszelkich obaw pomoże zbudować zaufanie i rozwiać nieporozumienia.

Pamiętaj, że partner(ka) często chcą wspierać, ale mogą po prostu nie wiedzieć, jak podejść do tematu – Twoje wskazówki będą cennym przewodnikiem.

Jeśli chcesz zwiększyć komfort i pewność siebie podczas intymnych chwil, oto kilka dostępnych rozwiązań:

Elastyczne opaski na worek stomijny mogą pomóc w dyskretnym ukryciu worka i utrzymaniu go blisko ciała, co zwiększa komfort i pewność siebie. Tego typu osłony zmniejszają widoczność worka stomijnego, co pozwala osobie ze stomią czuć się swobodniej podczas intymnych chwil.

Minicapy mniejsze worki stomijne, które są mniej widoczne i mogą być wygodniejsze w intymnych sytuacjach, oferując większą dyskrecję i komfort.

Kolorowe osłonki na worki stomijne mogą dodać poczucia atrakcyjności i pewności siebie również w sferze intymnej. Dzięki różnorodnym wzorom i kolorom, osoby ze stomią mogą wybrać osłonki, które sprawiają, że czują się bardziej komfortowo i zmysłowo. Miękkie, przyjemne w dotyku materiały pomagają zminimalizować tarcie, a estetyczny wygląd dodaje pewności siebie, szczególnie w chwilach bliskości z partnerem.

Osłonki te umożliwiają dyskretne ukrycie worka stomijnego, co pozwala partnerom cieszyć się intymnością bez rozpraszającego uczucia dyskomfortu. Kolorowe osłonki wprowadzają element zabawy i luzu, a także pomagają przełamywać bariery w akceptacji własnego ciała – co dodatkowo wzmacnia więź emocjonalną i zmysłową. Wybór różnych stylów na wyjątkowe chwile umożliwia spersonalizowanie wyglądu stomii, co wielu osobom pomaga czuć się pewniej i bardziej atrakcyjnie w intymnych sytuacjach.

Bielizna intymna dla kobiet ze stomią jest zaprojektowana z myślą o wygodzie i dyskrecji, także podczas bliskości. Taka koronkowa bielizna zawiera wewnętrzną kieszeń, która stabilizuje worek stomijny, utrzymując go blisko ciała, co zmniejsza tarcie i chroni skórę przed podrażnieniami.

Dzięki temu nosząc ją możesz czuć się komfortowo i bezpiecznie.

Ważnym elementem tej bielizny jest rozcięcie w kroku, które pozwala na zachowanie dyskrecji i komfortu podczas stosunku, bez konieczności zdejmowania bielizny. Wykonana z miękkich, oddychających materiałów, taka bielizna jest dostosowana do potrzeb osób ze stomią, umożliwiając wygodę i dyskrecję w sytuacjach intymnych, bez rezygnacji z estetyki.

Każde z tych rozwiązań jest łatwo dostępne i może pomóc w budowaniu poczucia komfortu oraz swobody podczas intymnych chwil.

Pamiętaj o opróżnieniu worka stomijnego przed zbliżeniem, co zwiększa wygodę i redukuje ryzyko nieoczekiwanych sytuacji, umożliwiając skupienie się na przyjemności z bliskości.

Pomimo możliwości zastosowania różnych dodatkowych rozwiązań kluczem do udanego życia intymnego ze stomią jest budowanie relacji opartej na zaufaniu i wzajemnym zrozumieniu.

Otwartość w komunikacji z partnerem, mówienie o swoich potrzebach i obawach, oraz wspólne przełamywanie barier mogą pomóc obojgu partnerom poczuć się komfortowo i pewnie.

Głębokie zaufanie i akceptacja pomagają nie tylko w przełamaniu niepewności, ale też w budowaniu silniejszej więzi emocjonalnej, która jest podstawą satysfakcjonującego życia intymnego.

Aby zmniejszyć stres związany z kontaktem intymnym, osoby ze stomią mogą skorzystać z różnych środków, które pomagają budować pewność siebie i komfort w takich sytuacjach:

Otwarte rozmowy z partnerem. Komunikacja jest kluczowa dla zbudowania poczucia zaufania i zrozumienia. Szczere rozmowy o obawach, potrzebach i oczekiwaniach mogą pomóc obu partnerom poczuć się swobodniej. Wspólna rozmowa pozwala zrozumieć, co dla każdej ze stron jest ważne i jak można wspólnie pokonać bariery.

Stopniowe przełamywanie barier. Podejście krok po kroku, bez presji na natychmiastowe osiągnięcie pełnej intymności, może pomóc zredukować stres. Można zacząć od drobnych gestów, jak trzymanie się za ręce czy przytulanie, aby powoli przyzwyczaić się do kontaktu fizycznego i budować komfort w bliskości.

Odpowiednie przygotowanie. Opróżnienie worka stomijnego przed intymnością może zwiększyć poczucie kontroli i komfortu. Dodatkowo, można rozważyć założenie dyskretnej osłonki na worek stomijny lub zastosowanie mniejszego woreczka na tę okazję, aby zmniejszyć obawy związane z widocznością stomii.

Praktyka relaksacyjna. Techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie, medytacja lub joga, mogą pomóc w redukcji ogólnego stresu i przygotowaniu się do intymności. Relaks przed bliskością pozwala obniżyć poziom napięcia i skoncentrować się na chwili obecnej, co pozytywnie wpływa na komfort emocjonalny.

Konsultacja z terapeutą lub seksuologiem. Specjalista może dostarczyć dodatkowych wskazówek, jak radzić sobie z lękiem przed bliskością i jak budować relację opartą na zaufaniu. Często kilka sesji z terapeutą pomaga zarówno osobie ze stomią, jak i jej partnerowi zrozumieć, jak przełamać niepewność i odnaleźć satysfakcję w życiu intymnym.

Stosowanie specjalnych osłonek i bielizny intymnej. Komfortowe, dyskretne osłonki na worek stomijny oraz specjalna bielizna mogą pomóc w poczuciu się bardziej pewnie i atrakcyjnie. Dzięki temu osoby ze stomią mogą zminimalizować obawy związane z wyglądem stomii i lepiej skupić się na bliskości.

Połączenie tych środków może pomóc w zbudowaniu komfortu i poczucia pewności w życiu intymnym, pozwalając partnerom czerpać przyjemność z bliskości bez obaw i napięcia.

Stosowanie specjalnej bielizny dla osób ze stomią może pomóc w kontaktach intymnych, ale korzyści zależą od indywidualnego poczucia komfortu każdej osoby. Taka bielizna jest zaprojektowana tak, aby stabilizować worek stomijny, utrzymując go blisko ciała w kieszeni wewnętrznej. Dzięki temu wiele osób czuje się pewniej i bardziej komfortowo, co może zmniejszyć stres związany z bliskością i intymnością.

Niektóre modele mają rozcięcie w kroku, co pozwala na zachowanie dyskrecji i komfortu bez konieczności zdejmowania bielizny. Miękkie, przyjemne dla skóry materiały i estetyczny design mogą dodatkowo poprawić samopoczucie osoby ze stomią, co jest pomocne podczas intymnych chwil. Ostatecznie to, czy taka bielizna zwiększy komfort i pewność siebie, zależy od indywidualnych preferencji, ale dla wielu stomików jest to rozwiązanie wspierające poczucie atrakcyjności i bezpieczeństwa.

Początkowy okres po operacji jest kluczowy, aby nauczyć się prawidłowej pielęgnacji, dopasowania sprzętu stomijnego oraz zapobiegania podrażnieniom skóry. W tym czasie wsparcie pielęgniarki stominej jest szczególnie pomocne.

Po ustabilizowaniu się stanu zdrowia i nabraniu wprawy, można przejść do samodzielnej, rutynowej pielęgnacji stomii, przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na wszelkie zmiany, które mogą wymagać konsultacji z lekarzem lub pielęgniarką stomijną.

Regularne wizyty u lekarza zazwyczaj dotyczą przyczyny wyłonienia stomii, takiej jak choroba jelit czy nowotwór, a nie samej stomii. Dzięki temu pacjent może monitorować ogólny stan zdrowia, mając pewność, że stomia funkcjonuje prawidłowo.

Osoby ze stomią powinny regularnie konsultować się z lekarzem, aby monitorować stan stomii i ogólne zdrowie. Częstotliwość wizyt może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb, ale ogólne wytyczne są następujące:

Bezpośrednio po operacji – W pierwszych miesiącach po wyłonieniu stomii zalecane są regularne kontrole co 4-6 tygodni. Wizyty te pomagają monitorować proces gojenia, dostosować sprzęt stomijny i omówić wszelkie problemy związane z pielęgnacją.

Pół roku do roku po operacji – Po ustabilizowaniu się stanu zdrowia stomika i dostosowaniu sprzętu wizyty kontrolne mogą odbywać się co 6-12 miesięcy. W tym czasie lekarz ocenia funkcjonowanie stomii, kontroluje potencjalne komplikacje, takie jak przepuklina okołostomijna, i dostosowuje zalecenia.

Doraźne konsultacje – Jeśli pojawią się problemy, takie jak podrażnienia skóry wokół stomii, podciekanie, zmiany kształtu stomii lub inne niepokojące objawy, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną. Regularne kontrole są również kluczowe w przypadku innych chorób przewlekłych, które mogą wpływać na stan stomii Podsumowując, zaleca się co najmniej jedną wizytę kontrolną rocznie, o ile lekarz nie zaleci częstszych konsultacji.

Warto zaznaczyć, że częstotliwość wizyt kontrolnych dla osoby ze stomią zależy bardziej od ogólnego stanu zdrowia niż od samej obecności stomii. Pacjenci w stabilnym stanie zdrowia mogą potrzebować wizyt kontrolnych raz w roku, natomiast osoby z dodatkowymi schorzeniami, takimi jak choroby zapalne jelit czy cukrzyca, mogą wymagać częstszych konsultacji. Regularne monitorowanie i opieka dostosowana do indywidualnych potrzeb zdrowotnych pozwala zapewnić optymalne wsparcie, bez konieczności nadmiernych wizyt wynikających wyłącznie z obecności stomii.

Jeśli zabieg wyłonienia stomii jest wcześniej zaplanowany przygotowanie się do życia ze stomią przed operacją może pomóc w łatwiejszej adaptacji po zabiegu.

Oto kilka kroków, które mogą być pomocne:

• Umów się na spotkanie ze swoim lekarzem prowadzącym oraz pielęgniarką stomijną, aby dokładnie poznać, jak wygląda życie ze stomią. Specjaliści mogą wyjaśnić zasady pielęgnacji stomii, pokazać sprzęt stomijny i akcesoria, które będą Ci potrzebne, oraz odpowiedzieć na wszelkie pytania. Wczesne poznanie procesu pielęgnacji stomii zmniejsza niepewność i pozwala przygotować się na nowe wyzwania.
• Zanim przejdziesz operację, warto dowiedzieć się, jak wygląda i działa sprzęt stomijny – worki i płytki stomijne. Zapoznanie się z ich funkcją i pielęgnacją stomii pomoże po zabiegu. Niektóre szpitale lub poradnie stomijne oferują możliwość nie tylko obejrzenia sprzętu ale również przećwiczenia jego obsługi, co zwiększa pewność siebie po operacji.
• Przygotowanie emocjonalne jest równie istotne. Przed operacją możesz doświadczyć wielu obaw związanych z wyglądem, nową codziennością i zmianami, jakie niesie za sobą operacja wyłonienia stomii. Warto rozważyć konsultację z psychologiem. Dodatkowo dołączenie do grupy wsparcia dla osób z wyłonioną stomią może pomóc oswoić się z nową sytuacją i wymienić doświadczenia z innymi, którzy przeszli przez to samo.

Dobre przygotowanie fizyczne i emocjonalne przed operacją może znacznie ułatwić proces adaptacji do życia ze stomią i zapewnić większy komfort w codziennym funkcjonowaniu po zabiegu.

Pielęgniarka stomijna jest naprawdę kluczowym wsparciem w codziennym życiu osoby ze stomią. Dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu, może pomóc nie tylko na początku, ale także w późniejszych etapach, kiedy pojawiają się nowe wyzwania.

Pomoc w doborze sprzętu stomijnego: Każdy ma trochę inne potrzeby, a rynek sprzętu stomijnego jest szeroki – worki, płytki, pasty uszczelniające, różne akcesoria. Pielęgniarka stomijna może doradzić, co najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku, i pomóc w dopasowaniu sprzętu tak, aby zapewnić jak największy komfort i dyskrecję.

Nauka pielęgnacji stomii i ochrony skóry: Skóra wokół stomii jest delikatna i wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Pielęgniarka może pokazać, jak dbać o skórę, aby zapobiegać podrażnieniom i zadbać o zdrową powierzchnię, co jest szczególnie ważne w codziennym funkcjonowaniu.

Rozwiązywanie problemów: Jeśli pojawiają się problemy – podciekanie, podrażnienia, trudności z przyklejeniem worka – pielęgniarka stomijna pomoże znaleźć przyczynę i rozwiązanie. Dzięki doświadczeniu zna różne techniki, które mogą znacznie ułatwić zarządzanie stomią.

Wsparcie emocjonalne i adaptacyjne: Życie ze stomią to nie tylko wyzwanie fizyczne, ale też psychiczne. Pielęgniarka stomijna rozumie te emocje i może pomóc je przepracować, a także skierować do grup wsparcia, gdzie można poznać osoby z podobnymi doświadczeniami.

Edukacja i aktualizowanie wiedzy: Nowinki technologiczne, zmiany w dostępności sprzętu czy nowoczesne metody pielęgnacji – pielęgniarka stomijna jest na bieżąco z nowościami i może doradzić, co może sprawdzić się u Ciebie najlepiej.

Regularne spotkania mogą być świetnym sposobem, aby nie tylko utrzymać dobrą pielęgnację stomii, ale również czuć się bardziej pewnie i niezależnie w codziennym życiu. To wsparcie pomaga naprawdę poczuć się pewniej z tym nowym wyzwaniem.

Po operacji wyłonienia stomii kluczowe jest regularne monitorowanie jej stanu oraz stosowanie się do zaleceń lekarza, zwłaszcza że stomia została utworzona z powodu konkretnego problemu zdrowotnego. Oto, na co warto zwrócić uwagę:

Kontrole u pielęgniarki stomijnej: Zaraz po operacji najlepiej spotykać się z pielęgniarką stomijną, która oceni stan skóry wokół stomii, sprawdzi, czy sprzęt dobrze przylega, i pomoże dobrać najlepsze rozwiązania, jeśli pojawią się problemy (np. wycieki czy podrażnienia).

Kontrole chirurgiczne i u specjalisty: W zależności od przyczyny wyłonienia stomii (np. choroba nowotworowa, poważne schorzenie jelit lub układu moczowego), ważne jest kontynuowanie wizyt u chirurga lub specjalisty (np. gastrologa czy urologa). Lekarz będzie monitorował, jak goją się tkanki i czy nie pojawiają się powikłania, takie jak zwężenie stomii, przepuklina czy infekcja.

Badania laboratoryjne: W zależności od rodzaju stomii lekarz może zlecać badania krwi, aby kontrolować poziomy elektrolitów, nawodnienie i inne wskaźniki. Szczególnie osoby z ileostomią, które mogą tracić więcej płynów i elektrolitów, wymagają regularnej kontroli tych parametrów.

Monitorowanie zdrowia układu moczowego lub pokarmowego: Jeśli masz urostomię, mogą być zlecone regularne badania moczu, aby sprawdzić funkcjonowanie układu moczowego i wykluczyć infekcje. W przypadku kolostomii czy ileostomii mogą być potrzebne badania jelitowe, szczególnie jeśli pojawią się objawy takie jak ból, krwawienie czy problemy z wypróżnianiem.

Samokontrola: Regularna obserwacja stomii i skóry wokół niej pozwala szybko zauważyć wszelkie zmiany, takie jak podrażnienia, zmiany w wydzielinach czy dyskomfort. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości warto skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką.

Regularne kontrole i przestrzeganie zaleceń lekarza są kluczowe nie tylko dla zdrowia stomii, ale i ogólnego stanu zdrowia, ponieważ pomagają monitorować problem zdrowotny, który wymagał wyłonienia stomii.

Nauka wymiany worka stomijnego - to pierwszy i kluczowy element rehabilitacji. Pielęgniarka stomijna nauczy Cię, jak prawidłowo dbać o stomię, jak stosować i wymieniać sprzęt oraz jak dbać o skórę wokół stomii. Dzięki temu poczujesz się bardziej pewnie w codziennej pielęgnacji.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha: Delikatne ćwiczenia mogą pomóc wzmocnić mięśnie brzucha, co jest ważne, aby zapobiec przepuklinie okołostomijnej. Zwykle fizjoterapeuta pokazuje odpowiednie ćwiczenia, które są bezpieczne dla stomików, a ich intensywność dostosowana jest do indywidualnych możliwości.

Wsparcie dietetyczne: Dieta po operacji stomii może mieć wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Dietetyk pomoże Ci dobrać odpowiednie produkty, które wspomogą trawienie, zapobiegną biegunkom lub zaparciom oraz dostosują konsystencję treści jelitowej.

Pomoc psychologiczna i wsparcie emocjonalne: Operacja wyłonienia stomii to duża zmiana, która może wpłynąć na samoocenę i emocje. Warto skorzystać z pomocy psychologa i dołączyć do grup wsparcia dla stomików, co może pomóc w akceptacji nowej sytuacji oraz znacząco poprawić komfort życia.

Tak, w niektórych przypadkach możliwa jest operacja korekcyjna stomii, jeśli występują poważne komplikacje, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Do najczęstszych powodów operacji korekcyjnych należą:

• Zwężenie stomii: utrudniające wydalanie treści jelitowej, co może wymagać ponownego poszerzenia lub uformowania stomii.
• Zapadnięcie stomii: jeśli stomia zapada się poniżej poziomu skóry, może to prowadzić do wycieków i podrażnień, co wymaga korekty.
• Wypadnięcie stomii: nadmierne wysunięcie jelita na powierzchnię skóry powoduje trudności z założeniem worka stomijnego i jego prawidłowym przyleganiem, co może prowadzić do innych komplikacji, takich jak podciekanie i podrażnienia skóry.
• Martwica stomii: Martwica tkanki jelitowej wymaga pilnej interwencji chirurgicznej, aby przywrócić prawidłowy przepływ krwi i uniknąć poważnych powikłań.
• Przetoka okołostomijna: Przetoki mogą tworzyć nieprawidłowe połączenia między stomią a sąsiadującymi tkankami, powodując wycieki i podrażnienia skóry, co często wymaga operacyjnego rozwiązania.
• Problemy skórne: trudne do opanowania stany zapalne skóry wynikające z budowy stomii mogą również skłonić do rozważenia operacji.
• Przepuklina okołostomijna: Gdy część jelita przemieszcza się wokół stomii, co może prowadzić do bólu, podciekania i dyskomfortu.

Lekarz, oceniając stan zdrowia i rodzaj powikłań, zdecyduje, czy operacja korekcyjna jest konieczna. Warto omówić z chirurgiem lub pielęgniarką stomijną wszelkie trudności i możliwe rozwiązania, aby zwiększyć komfort i poprawić jakość życia.

Wybierając miejsce odbioru sprzętu stomijnego, warto wziąć pod uwagę kilka kluczowych czynników, które zapewnią wygodę i odpowiednią jakość obsługi:

Dostępność różnych marek i produktów: Upewnij się, że wybrane miejsce oferuje szeroką gamę sprzętu stomijnego od różnych producentów. Dzięki temu będziesz mieć możliwość wyboru produktów najlepiej dopasowanych do Twoich potrzeb.

Ceny i możliwość refundacji: Sprawdź, czy punkt oferuje ceny producenta oraz akceptuje refundacje sprzętu stomijnego. Niektóre miejsca zapewniają możliwość zrealizowania różnych marek sprzętu (mieszania firm) w ramach jednego zlecenia, co upraszcza cały proces.

Dostępność stacjonarna vs. dostawa kurierem: Wybierz formę odbioru, która jest dla Ciebie najwygodniejsza. Sklepy stacjonarne często umożliwiają składanie zamówień na sprzęt stomijny przez telefon lub internet, a następnie oferują bezpłatną dostawę kurierem bezpośrednio do domu. Dzięki temu nie musisz osobiście odwiedzać sklepu, co zapewnia wygodę i komfort, szczególnie jeśli wolisz otrzymać sprzęt wprost do domu.

Szybkość realizacji zamówienia: Warto zapytać o czas realizacji, szczególnie jeśli potrzebujesz sprzętu w krótkim terminie. Niektóre punkty oferują ekspresowe zamówienia lub szybkie uzupełnienie braków.

Wsparcie i doradztwo specjalistów: Miejsca, które oferują pomoc w wyborze sprzętu stomijnego, np. przez pielęgniarkę stomijną lub wyszkolony personel, mogą być bardzo pomocne. Dzięki ich poradom łatwiej dobierzesz produkty, które zapewnią Ci komfort i bezpieczeństwo.

Wybierając miejsce odbioru sprzętu stomijnego z uwzględnieniem tych czynników, zyskujesz wygodę i pewność, że masz dostęp do potrzebnych produktów w komfortowy sposób.

Tak, stomik może żyć długo i prowadzić pełne, satysfakcjonujące życie. Długość życia osoby ze stomią nie jest bezpośrednio ograniczona przez samą stomię, ale raczej zależy od stanu zdrowia, który doprowadził do jej wyłonienia, oraz od ogólnej kondycji organizmu.

Kilka kluczowych czynników:

Stan zdrowia: jeśli stomia została wyłoniona z powodu choroby nowotworowej, choroby Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub innej przewlekłej choroby, długość życia będzie zależeć od skuteczności leczenia tej choroby.

Prawidłowa opieka nad stomią obejmująca właściwą pielęgnację, stosowanie odpowiednich produktów stomijnych oraz kontrole u pielęgniarki stomijnej pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych komplikacji, takich jak infekcje skóry, przepukliny stomijne czy podrażnienia, i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Choć tego typu problemy mogą wpływać na komfort życia, nie mają bezpośredniego wpływu na jego długość.

Styl życia: Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i unikanie używek, takich jak alkohol i papierosy, pomagają w utrzymaniu zdrowia i dobrej kondycji. Oosby z wyłonioną stomią często mogą wrócić do pełnej aktywności fizycznej, w tym sportu, podróży, a nawet bardziej intensywnych form rekreacji, jeśli czują się komfortowo i mają odpowiednie wsparcie stomijne.

Wsparcie emocjonalne i psychiczne: stomia może być trudnym doświadczeniem emocjonalnym, ale wsparcie bliskich oraz pomoc terapeutyczna pomagają w adaptacji i utrzymaniu dobrego samopoczucia. Zdrowie psychiczne jest kluczowe dla ogólnego zdrowia i jakości życia.

Stomia jest często sposobem na poprawienie jakości życia i złagodzenie objawów poważnych chorób. Wiele osób ze stomią żyje długie, pełne życia – pracując, podróżując, rozwijając pasje i realizując marzenia.

Tak, większość osób z wyłonioną stomią może wrócić do normalnego, pełnego życia. Choć początki bywają wyzwaniem, wiele osób ze stomią stopniowo wraca do codziennych aktywności, pracy, życia społecznego, a nawet intensywnych zajęć, takich jak sport i podróże. Stomia wymaga co prawda nowej rutyny pielęgnacyjnej, ale z czasem staje się to naturalnym elementem codzienności.

Warto też pamiętać, że stomia może przynieść ulgę i poprawić jakość życia, zwłaszcza jeśli wcześniej towarzyszyły przewlekłe dolegliwości. Dzięki odpowiedniemu wsparciu – od pielęgniarki stomijnej, lekarzy, a także bliskich – i zdobyciu wprawy w opiece nad stomią, można prowadzić życie pełne pasji i aktywności.

Tak, z dużym prawdopodobieństwem poradzisz sobie z tą nową sytuacją. Adaptacja do życia ze stomią może wydawać się trudna na początku, ale z czasem nabiera się wprawy i pewności siebie. Wiele osób ze stomią przechodzi przez etap oswajania się z nową codziennością, jednak większość odkrywa, że z odpowiednią wiedzą i wsparciem potrafi sobie świetnie radzić.

Wsparcie bliskich, pomoc pielęgniarki stomijnej oraz zdobywanie doświadczenia w pielęgnacji stomii mogą znacznie ułatwić proces adaptacji. Jest też wiele dostępnych grup wsparcia, w których można dzielić się doświadczeniami i czerpać siłę z historii innych stomików. Dając sobie czas i pozwalając na stopniowe przystosowanie, masz realną szansę odzyskać poczucie komfortu i kontroli nad swoim życiem.

Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom w sprzęcie stomijnym oraz odpowiednio dobranej odzieży, stomia może pozostać praktycznie niewidoczna dla innych. Worki stomijne są obecnie zaprojektowane tak, aby były dyskretne, płaskie i dobrze przylegały do ciała, co pozwala nosić większość ubrań bez obaw o widoczność stomii.

Warto też zwrócić uwagę na bieliznę stomijną lub pasy stomijne, które pomagają ustabilizować worek stomijny pod ubraniem.

Wiele osób ze stomią z powodzeniem nosi zwykłe ubrania, a nawet uprawia sport, bez zwracania na siebie uwagi.

Dzięki odpowiedniemu sprzętowi i kilku praktycznym wskazówkom, inni nie muszą zauważać stomii, a Ty możesz poczuć się komfortowo i pewnie.

Jeśli nie zdecydujesz się o tym powiedzieć, nikt się nie domyśli, że masz stomię, chyba że zobaczy Cię bez ubrania. Sprzęt stomijny jest zaprojektowany tak, by był dyskretny i niewidoczny pod odzieżą, więc większość osób nie zauważy stomii, nawet z bliskiej odległości. Dzięki temu możesz czuć się swobodnie w codziennych sytuacjach, wiedząc, że to Ty decydujesz, kto dowie się o Twojej stomii, i masz pełną prywatność w tym zakresie.

Tak, zdecydowanie masz szansę normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Większość stomików prowadzi aktywne życie – pracują, spotykają się z przyjaciółmi, uprawiają sport, podróżują, i uczestniczą w różnych wydarzeniach towarzyskich.

Dzięki odpowiednio dobranemu sprzętowi stomijnemu i wsparciu specjalistów możesz czuć się swobodnie i komfortowo, a także dostosować swoją codzienność do nowych potrzeb, bez rezygnacji z ulubionych aktywności.

Ważne jest, aby dać sobie czas na przystosowanie się do nowych okoliczności oraz, jeśli to potrzebne, skorzystać z pomocy stomaterapeuty lub grup wsparcia.

Z czasem wiele osób odkrywa, że ich życie niewiele różni się od tego sprzed wyłonienia stomii.

Większość bliskich osób z czasem akceptuje sytuację i rozumie, że stomia jest częścią Twojego życia, która pozwala Ci cieszyć się zdrowiem i lepszą jakością życia. Choć początkowo może to być nowe i czasem trudne doświadczenie dla obu stron, szczere rozmowy i wsparcie emocjonalne są kluczowe w oswojeniu się z tym tematem. Warto też pamiętać, że akceptacja i zrozumienie bliskich często rosną wraz z ich wiedzą o stomii, a otwartość może pomóc w budowaniu pełnego wsparcia, na które możesz liczyć.

Nowe osoby, które poznajesz, mogą nie znać szczegółów na temat życia ze stomią, ale to od Ciebie zależy, ile zechcesz z nimi podzielić się swoją historią. Wiele osób reaguje z empatią, a zrozumienie tematu zależy często od otwartości i prostych wyjaśnień. Stomia jest bardziej powszechna, niż się wydaje, więc nowe znajomości często przychodzą bez problemu, a wielu stomików decyduje się na przyjęcie zasady, że to oni wybierają, komu i ile o sobie powiedzą.

Tak, zmiany obwodu brzucha i wagi mogą wpływać na funkcjonowanie stomii i komfort użytkowania sprzętu stomijnego.

Zmiana masy ciała, zarówno w postaci przyrostu, jak i utraty wagi, może prowadzić do modyfikacji kształtu lub rozmiaru stomii, a także wpływać na dopasowanie sprzętu.

W przypadku przyrostu masy ciała stoma może bardziej wystawać lub zwiększać ryzyko wystąpienia przepukliny okołostomijnej.

Takie zmiany mogą powodować problemy z dopasowaniem płytki stomijnej, co zwiększa ryzyko podciekania oraz podrażnień skóry wokół stomii.

W sytuacji utraty masy ciała skóra wokół stomii może stać się bardziej luźna, co również może wpływać na szczelność i stabilność sprzętu stomijnego.

Aby temu zapobiec, zaleca się regularne mierzenie stomii i ewentualne dostosowanie rozmiaru otworu w sprzęcie stomijnym.

Dla lepszego dopasowania warto korzystać z pomocy pielęgniarki stomijnej, która może zalecić np. stosowanie pierścieni uszczelniających lub past, aby lepiej wyrównać powierzchnię skóry wokół stomii.

Dbając o stabilną wagę i współpracując z dietetykiem można minimalizować wpływ wahań wagi na codzienne funkcjonowanie stomii.

Tak, można mieć dwie urostomie, chociaż jest to stosunkowo rzadkie.

Urostomia jest tworzona, aby umożliwić odpływ moczu z organizmu, gdy naturalna droga przez pęcherz moczowy nie jest możliwa lub bezpieczna. W niektórych przypadkach pacjent może wymagać dwóch urostomii – na przykład, gdy oba moczowody muszą być odseparowane z powodu poważnych zmian chorobowych lub po usunięciu pęcherza moczowego, jeśli inne połączenie nie jest możliwe.

Dwie urostomie mogą być konieczne z różnych powodów, takich jak:

• Uszkodzenia dróg moczowych: W niektórych przypadkach oba moczowody muszą mieć oddzielne wyjścia.
• Powikłania po operacjach onkologicznych lub naświetlaniach: Czasami zmiany nowotworowe lub powikłania związane z radioterapią, czy chemioterapią wymagają odseparowania dróg moczowych.

Jeśli posiadasz dwie urostomie, pielęgnacja może być bardziej wymagająca, dlatego ważne jest, aby otrzymać wsparcie i przeszkolenie od pielęgniarki stomijnej, która pomoże w zarządzaniu sprzętem i pielęgnacji skóry wokół obu stomii.

Tak, możliwe jest posiadanie urostomii i ileostomii jednocześnie. Taka sytuacja może wynikać z różnych poważnych schorzeń lub operacji, które wymagają odseparowania zarówno dróg moczowych, jak i części jelita cienkiego od reszty przewodu pokarmowego.

Typowe powody posiadania obu stomii:

• Choroby onkologiczne: W przypadkach nowotworów obejmujących narządy miednicy (np. pęcherza, jelit, odbytnicy), konieczne może być wykonanie zarówno urostomii, jak i ileostomii, aby zabezpieczyć odpływ moczu i treści jelitowej.
• Powikłania po radioterapii: Intensywne naświetlania w okolicy miednicy mogą uszkodzić zarówno jelita, jak i drogi moczowe, co czasami wymaga utworzenia obu stomii.
• Przetoki lub uszkodzenia wielonarządowe: Poważne przetoki między jelitem a układem moczowym lub inne powikłania zdrowotne mogą wymagać oddzielenia funkcji obu układów.

Życie z urostomią i ileostomią jednocześnie

• Pielęgnacja: Każda stomia wymaga osobnej opieki i odpowiedniego sprzętu stomijnego. Urostomia wymaga szczególnej pielęgnacji, aby uniknąć infekcji układu moczowego, podczas gdy ileostomia produkuje bardziej płynną treść jelitową, co może zwiększać ryzyko podrażnienia skóry.
• Wsparcie medyczne: Osoby z obiema stomiami często korzystają z pomocy pielęgniarki stomijnej, która może doradzić w kwestii pielęgnacji, doboru sprzętu stomijnego oraz odpowiedniego odżywiania.
• Dostosowanie stylu życia: Można prowadzić aktywne życie z obiema stomiami, choć wymaga to dostosowania codziennych nawyków, szczególnie jeśli chodzi o dietę, nawodnienie i pielęgnację skóry wokół stomii.

Mając dwie różne stomie, można napotkać wyzwania, ale dzięki odpowiedniemu wsparciu medycznemu i przeszkoleniu można nauczyć się nimi zarządzać w sposób bezpieczny i komfortowy.

Akcesoria stomijne są wyrobami medycznymi, w większości refundowanymi.

W zależności od ich przeznaczenia posiadają właściwości oczyszczające, pielęgnujące, ochronne, uszczelniające oraz łagodzące różne problemy związane z posiadaniem stomii.

Wszystkie akcesoria mają na celu pomóc pacjentom w codziennej pielęgnacji stomii, ochronie skóry wokół stomii oraz zapewnieniu szczelnego zaopatrzenia stomii i zapobieganiu powikłaniom.

W przypadku stomii powikłanej, stosowanie dodatkowych akcesoriów stomijnych jest niezbędnym elementem.

Preparaty do usuwania kleju – pozostałości płytki ze skóry

• Środki przeznaczone do usuwania przylepca (płytki stomijnej)z brzucha, pozwalają na bezbolesne, nietraumatyczne odklejenie worka od skóry. Pomagają również usunąć za skóry pozostało ści hydrokoloidu. Dzięki temu skóra jest mniej uszkadzana.
• Występują w postaci sprayu i jednorazowych chusteczek

Bariery ochronne

• Oprócz dobrze przyklejonego worka bardzo ważne jest monitorowanie kondycji skóry dookoła stomii. Często zdarza się, że treść pomimo poprawnie przyklejonej płytki podcieka i podrażnia skórę.
• W takich przypadkach świetnie sprawdza się bariera ochronna, tzw. “druga skóra”, dzięki której przed przyklejeniem worka tworzymy barierę ochronną, która zmniejsza ryzyko podrażnienia skóry wokół stomii, a także powoduje, że worek lepiej przykleja się do ciała. Preparat zmniejsza uszkodzenia skóry spowodowane odklejaniem płytki.
• Bariery ochronne występują w sprayu i jednorazowych chusteczkach

Uszczelniacze

• Dla pacjentów, u których skóra wokół stomii ma niejednolity kształt i sam worek nie chce się przykleić istnieje szereg rozwiązań, które ułatwiają przyklejenie worka.
• Pasty uszczelniające/gojące pozwalają stworzyć kształt “kołnierza”, dzięki któremu możemy wyrównać powierzchnię skóry na którą pacjent przykleja worek, a co za tym idzie zmniejszyć ryzyko odklejenia się worka, czy wycieku treści jelitowej na skórę brzucha.
• Pasty świetnie sprawdzają się u pacjentów z ileostomią, u których treść jelitowa jest bardziej płynna i powoduje podciekanie.
• Poza pastami jest też duży wybór pierścieni (niektóre można łatwo formować w dowolnie pożądany kształt), czy półpierścieni, które zapewniają skuteczne uszczelnienie pomiędzy płytką, a powierzchnią skóry.

Środki do zagęszczania treści jelitowej w worku

• Stosowane u osób z ileostomią do zagęszczania płynnej treści jelitowej. Dzięki żelowaniu treści jelitowej, zmniejsza się ryzyko podciekania pod sprzęt stomijny oraz uczucie przelewania w worku. Dodatkowo zawarty w saszetkach system kontroli zapachów eliminuje nieprzyjemne zapachy.

Pudry i lotiony

• Dla pacjentów cierpiących na podrażnienie skóry i pojawiających się ran istnieje szereg produktów, dzięki którym można pozbyć się tego kłopotu.
• Puder z hydrokoloidem to rozwiązanie dla pacjentów, którym tworzą się rany z których wydobywa się wysięg i sączy wydzielina, co często utrudnia trzymanie się worka.
• Dzięki zastosowaniu pudru bezpośrednio na oczyszczoną ranę powierzchnia staje się sucha, co ułatwia prawidłowe przyklejenie worka i wydłuża czas używania.

Neutralizatory zapachu

• Wielu pacjentów wycofuje się z przestrzeni publicznej i unika spotkań z innymi ludźmi w obawie przed wydzielaniem przykrego zapachu z worka. Na szczęście mają do dyspozycji neutralizatory zapachu. 
• Dzięki specjalnej formule, opracowanej przez firmy stomijne po wlaniu do worka zaledwie kilku kropel zapach treści przybiera woń neutralną, lub bardziej przyjazną dla nozdrzy taką jak np. mięta
• Występują w różnych pojemnościach i formułach.

Pski stomijne

• Dla pacjentów, którzy potrzebują lub chcą poprawić stabilizację i dodatkowo wzmocnić umocowanie worka do skóry brzucha producenci sprzętu stomijnego stworzyli paski podtrzymujące worek.
• Jest to gumowa taśma o regulowanej długości dopinana do worka stomijnego za pomocą odpowiedniego zapięcia. 
• To rozwiązanie sprawdza się szczególnie u pacjentów z wypukła stomią, z przepuklinami, oraz dla tych, którzy chcą odciążyć przylepiec na brzuchu.

Pasy stomijne

• Stosowanie pasów u pacjentów stomijnych sprawdzi się doskonale po operacjach jamy brzusznej kiedy każdy ruch czy podnoszenie z łóżka sprawia ból, ale także jako wsparcie dla mięśni brzucha.
• Specjalne przeznaczenie na woreczek stomijny zachowuje go w miejscu, nie obciąża on zatem pacjenta. Pas brzuszny podpiera dolne partie mięśni brzucha i nie pozwala na opuszczaniu trzewi jamy brzusznej
• Umożliwia wycięcie otworu na worek stomijny w pożądanym miejscu.

Bielizna stomijna

• Majtki/ bokserki stomine Bielizna jest specjalnie zaprojektowana tak, aby ukrywać worek stomijny, nadając sylwetce naturalny wygląd. Dzięki elastycznym materiałom, bielizna dopasowuje się do ciała, zapewniając poczucie stabilności i dyskrecji worka stomijnego.
• Bielizna intymna dla kobiet ze stomią jest zaprojektowana z myślą o wygodzie i dyskrecji, także podczas bliskości. Taka koronkowa bielizna zawiera wewnętrzną kieszeń, która stabilizuje worek stomijny, utrzymując go blisko ciała, co zmniejsza tarcie i chroni skórę przed podrażnieniami.

Dzięki temu nosząc ją możesz czuć się komfortowo i bezpiecznie.

Ważnym elementem tej bielizny jest rozcięcie w kroku, które pozwala na zachowanie dyskrecji i komfortu podczas stosunku, bez konieczności zdejmowania bielizny. Wykonana z miękkich, oddychających materiałów, taka bielizna jest dostosowana do potrzeb osób ze stomią, umożliwiając wygodę i dyskrecję w sytuacjach intymnych, bez rezygnacji z estetyki.

Irygatory

• Irygacja poprzez płukanie przez stomie pozwala na oczyszczenie jelita grubego ze stolca i gazów.
• Konsekwentne wykonywanie irygacji prowadzi do uregulowania rytmu wypróżnień, umożliwia również zakładanie na stomię worka typu mini cap (znacznie mniejszy).

Rodzaj Stomii

jest to najważniejszy czynnik determinujący wybór sprzętu. Inne worki i akcesoria będą potrzebne dla stomii jelitowej, a inne dla stomii moczowej. Ważne jest, aby sprzęt był dostosowany do rodzaju wydzieliny.

Kształt i Rozmiar Stomii

Indywidualne cechy anatomiczne wymagają dopasowania rozmiaru i kształtu płytki, aby zapewnić szczelność i komfort noszenia. Prawidłowo dobrany sprzęt zmniejsza ryzyko podrażnień i uszkodzeń skóry.

Lokalizacja na Brzuchu

Miejsce, w którym znajduje się stomia, ma wpływ na wybór rodzaju worka – różne modele lepiej sprawdzają się w zależności od tego, czy stomia znajduje się niżej czy wyżej na brzuchu, oraz czy w jej okolicy są blizny czy fałdy skórne.

Ilość i Rodzaj Wypróżnień

Częstotliwość i konsystencja wypróżnień determinują potrzebę stosowania worków o różnej pojemności i z różnymi systemami opróżniania.

Powikłania Stomijne

W przypadku występowania powikłań, takich jak podrażnienia skóry, stany zapalne, owrzodzenia, alergie, przepukliny, stomia w fałdzie, wypadanie stomii konieczne jest skorzystanie ze specjalistycznego sprzętu łagodzącego te problemy.

Zdolność do Samoopieki

Dostępność i łatwość obsługi sprzętu stomijnego musi być dostosowana do umiejętności manualnych użytkownika, co jest szczególnie ważne u osób starszych lub z ograniczeniami ruchowymi.

Wiek i Aktywność Fizyczna

Dla aktywnych osób oraz dzieci mogą być potrzebne specjalne worki stomijne i akcesoria zapewniające większą swobodę ruchów i bezpieczeństwo podczas aktywności fizycznej.

Preferencje Indywidualne

Kwestie estetyczne i praktyczne, takie jak kolor worków, ich widoczność pod ubraniem, czy możliwość kąpieli z workiem, również odgrywają istotną rolę w procesie wyboru.

Tak, jeśli treść jelitowa podcieka pod płytkę stomijną (worek stomijny przecieka), istnieje kilka kroków, które mogą pomóc rozwiązać ten problem. Oto, co możesz zrobić:

Sprawdź dopasowanie sprzętu: Czasem worek może przeciekać, jeśli płytka stomijna nie przylega odpowiednio do skóry. Upewnij się, że rozmiar otworu w płytce pasuje do rozmiaru stomii – otwór powinien być wycięty tak, aby przylegał do stomii, ale jej nie uciskał. Jeśli Twoja stomia zmieniła rozmiar lub kształt, konieczna może być zmiana rozmiaru lub rodzaju płytki.

Upewnij się również, że masz odpowiednio dobrany rodzaj płytki stomijnej – zarówno pod względem wielkości, jak i kształtu. Dobrze dobrana płytka zapewnia lepsze przyleganie do skóry i minimalizuje ryzyko podciekania.

Przygotowanie skóry: Przed przyklejeniem płytki upewnij się, że skóra wokół stomii jest czysta, sucha i wolna od tłustych środków pielęgnacyjnych. Stosowanie chusteczek lub środków odtłuszczających do skóry wokół stomii może poprawić przyleganie płytki.

Stosowanie pasty uszczelniającej lub pierścieni: Pasta uszczelniająca lub pierścienie stomijne mogą pomóc wypełnić nierówności skóry i zabezpieczyć dodatkowo miejsce wokół stomii, co zmniejsza ryzyko wycieku.

Regularna wymiana sprzętu: Staraj się wymieniać worek zgodnie z zaleceniami (zazwyczaj co 2-3 dni, chyba że odklei się wcześniej). Czasami worek lub płytka mogą tracić przyczepność z powodu zużycia.

Porada pielęgniarki stomijnej: Jeśli problem podciekania jest uporczywy, warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną. Może ona pomóc dobrać bardziej odpowiedni sprzęt, który będzie lepiej dopasowany do Twojej stomii i codziennych potrzeb.

Podciekanie treści jelitowej pod płytkę stomijną może prowadzić do poważnych powikłań skórnych, takich jak podrażnienia, stany zapalne, a nawet owrzodzenia wokół stomii. Zazwyczaj problem ten można ograniczyć przez dokładne dopasowanie sprzętu i odpowiednią pielęgnację skóry.

Jeśli jednak wycieki się utrzymują, warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dobrać odpowiedni sprzęt i zaproponuje rozwiązania chroniące skórę oraz poprawiające komfort.

W systemach dwuczęściowych, gdzie osobno stosuje się płytkę i worek, poszczególne elementy muszą pochodzić od tego samego producenta i być kompatybilne – w przeciwnym razie mogą nie pasować idealnie, co zwiększa ryzyko wycieków i dyskomfortu. Ważne jest, aby oba elementy stanowiły dobrany komplet, zapewniający szczelne i trwałe połączenie.

Jednocześnie środki pielęgnacyjne, takie jak chusteczki, pasty uszczelniające, kremy czy bariery ochronne, można stosować dowolnie, bez konieczności trzymania się jednej marki. Dobranie odpowiednich preparatów pielęgnacyjnych według własnych preferencji pozwala na skuteczną ochronę skóry i komfort w codziennej pielęgnacji stomii.

Badanie na posiew jest standardowym badaniem, które wykonuje się, gdy pojawiają się objawy wskazujące na zakażenie dróg moczowych. Stwierdzenie obecności bakterii oraz oszacowanie ich wrażliwości na terapię antybiotykową pozwala opracować właściwą terapię lekową. Posiew powinien być wykonany przed podaniem pierwszej dawki leku, a w przypadku badań kontrolnych po kilku dniach od zakończenia leczenia.

W przypadku osób z urostomią, pobranie moczu bezpośrednio z worka stomijnego wiąże się z niemiarodajnym wynikiem, co oznacza, że próbkę należy pobrać bezpośrednio ze stomii.

Żeby pobrać prawidłowo mocz:

• poniższe czynności wykonujemy po nocy (aby pobrać poranny mocz);
• dokładnie myjemy najpierw ręce wodą z mydłem, a następnie stomię samą wodą;
• staramy się pobrać mocz ze stomii bezpośrednio do przygotowanego wcześniej suchego i czystego pojemnika;
• staramy się, aby mocz pochodził ze środkowego strumienia.

Jeśli mamy problem z pobraniem moczu bezpośrednio ze stomii, możemy posłużyć się cewnikiem.

Pamiętajmy, że niezależnie od sposobu pobrania próbki, mocz przechowujemy w szczelnie zamykanym pojemniku w temperaturze 2-8 st. C.

Zebrany materiał należy przekazać do punktu pobrań, najszybciej jak jest to możliwe. Najlepiej, aby czas od pobrania do dostarczenia nie przekroczył 3 godzin. Warto także pamiętać o tym, żeby przez planowanym badaniem moczu unikać znacznych wysiłków fizycznych oraz długotrwałego maszerowania, a w dzień przed pobraniem materiału do badania należy powstrzymać się od stosunków płciowych.

Z uwagi na niemiarodajne wyniki badania nie należy również wykonywać w okresie okołomenstruacyjnym oraz w czasie menstruacji.

W przypadku konieczności pobrania moczu do całodobowej zbiórki moczu należy przede wszystkim zaopatrzyć się w specjalny pojemnik do moczu z podziałką.

Zbiórkę należy rozpocząć rano pierwszy poranny mocz oddajemy do toalety, a każdy kolejny gromadzimy w zakupionym, suchym oraz czystym jednorazowym pojemniku.

Mocz musi być zbierany przez 24 godziny, a ostania porcja oddana do pojemnika będzie porannym moczem z dnia następnego. Zebrany materiał należy umieścić w jednorazowym pojemniku w chłodnym, zaciemnionym miejscu.

Po zakończeniu zbiórki należy zmierzyć objętość zebranego moczu, a do badania dostarczyć od 50 do 100 ml wymieszanego moczu z pojemnika zbiorczego z dokładną informacją o całkowitej objętości zebranej próbki. W przypadku posiadania stomii procedura jest taka sama.

Całość zebranego moczu z worka stomijnego przelewamy do pojemnika i stamtąd pobieramy próbkę. Pamiętajmy, że jeżeli jakakolwiek porcja moczu została oddana do toalety nie znajdzie się w przygotowanym pojemniku a wynik badania może być wyjść nieprawidłowo i w związku z czym będzie błędnie sugerował nieprawidłowości lub ich nie pokaże.

Ze względu na możliwość zatuszowania wyników zbiórki nie powinno się jej również wykonywać w okresie okołomenstruacyjnym i w czasie menstruacji.

Tak, możesz kąpać się z workiem stomijnym, zarówno pod prysznicem, jak i w wannie.

Worki stomijne są zaprojektowane tak, aby były wodoodporne i dobrze przylegały do skóry nawet podczas kontaktu z wodą. Oto kilka wskazówek, które mogą ułatwić kąpiel:

Dobrze przylegający sprzęt: Upewnij się, że płytka i worek są dobrze przyklejone przed kąpielą, aby uniknąć ryzyka odklejenia.

Ochrona filtra: Jeśli worek stomijny ma filtr, możesz zabezpieczyć go specjalną naklejką, dostępną w zestawie, aby uniknąć jego zamoczenia i zablokowania.

Prysznic bez worka: Jeśli wolisz, możesz również wziąć prysznic bez worka – kontakt z wodą jest bezpieczny dla stomii. Po kąpieli dokładnie osusz skórę wokół stomii przed nałożeniem nowego worka.

Kąpiel w basenie: W przypadku pływania w basenie, upewnij się, że sprzęt jest dobrze przyklejony i wybierz worek o mocnym przyleganiu. Niektóre osoby stosują dodatkowe zabezpieczenia jak oklejenie płytki półpierścieniami lub osłonki dla większej pewności.

Kąpiele nie powinny sprawiać problemów, a z czasem nabierzesz wprawy w zarządzaniu sprzętem stomijnym podczas kontaktu z wodą.

Aby nałożyć pastę stomijną prawidłowo i uzyskać najlepsze uszczelnienie, postępuj według poniższych kroków:

Przygotuj skórę: Upewnij się, że skóra wokół stomii jest czysta i sucha. Wyczyść ją delikatnie za pomocą chusteczek lub łagodnego mydła, a następnie osusz ręcznikiem papierowym lub miękką szmatką.

Nałóż pastę: Wyciśnij niewielką ilość pasty stomijnej (wielkości ziarnka grochu) i nałóż ją wokół otworu w płytce stomijnej lub bezpośrednio na skórę wokół stomii. Jeśli masz nierówności wokół stomii, pasta pomoże je wypełnić, tworząc barierę ochronną przed wyciekami.

Rozprowadź równomiernie: Używając palca lub aplikatora, delikatnie rozprowadź pastę, tworząc równomierną, cienką warstwę wokół stomii. Pamiętaj, że zbyt duża ilość pasty może zmniejszyć przyczepność płytki, więc stosuj ją oszczędnie. Możesz zwilżyć delikatnie palec wodą, aby pasta nie kleiła się do palca.

Odczekaj chwilę: Przed nałożeniem płytki stomijnej poczekaj kilka sekund, aby pasta lekko przyschła. To pomoże zwiększyć jej przyczepność i zapewni lepsze przyleganie płytki.

Przyklej płytkę: Ostrożnie przyłóż płytkę stomijną na miejsce, upewniając się, że przylega równomiernie do skóry. Dociskaj delikatnie przez kilka sekund, aby pasta i płytka stworzyły szczelne połączenie.

Dodatkowe wskazówki:

• Nie stosuj pasty zbyt dużo: Cienka warstwa pasty jest wystarczająca, aby wypełnić nierówności. Nadmiar pasty może spowodować problemy z przyleganiem.
• Używaj pasty tylko tam, gdzie potrzebna: Jeśli masz zdrową, równą skórę wokół stomii, pasta może być zbędna. Stosuj ją w przypadku nierówności lub problemów z wyciekami.

Stosowanie pasty stomijnej w odpowiedniej ilości i technice pomoże zabezpieczyć stomię, zapewniając jej szczelność i ochronę skóry.

Aby prawidłowo zmierzyć rozmiar stomii i dobrać odpowiednią płytkę stomijną, wykonaj następujące kroki:

Przygotowanie narzędzia do pomiaru: W zestawie ze sprzętem stomijnym zwykle znajdują się specjalne miarki – wzorniki z różnymi otworami, które pomagają dokładnie określić rozmiar stomii. Upewnij się, że masz miarkę pod ręką.

Ostrożne dopasowanie wzornika: Delikatnie przyłóż wzornik do stomii, próbując znaleźć otwór, który dokładnie przylega do jej kształtu, nie uciskając przy tym skóry. Jeśli stomia ma nieregularny kształt, wybierz otwór, który najlepiej odpowiada jej szerokości i długości.

Pomiar kształtu i rozmiaru: Zmierz stomii tak, aby płytka przylegała możliwie blisko stomii, ale bez uciskania jej. Zbyt ciasny otwór może prowadzić do podrażnień, a zbyt luźny – do wycieków.

Wycinanie otworu w płytce: Używając wyników pomiaru, ostrożnie wytnij otwór w płytce stomijnej, aby był idealnie dopasowany do kształtu Twojej stomii. Upewnij się, że otwór jest gładki i równy.

Regularne ponowne pomiary: Po operacji stomia może zmieniać swój rozmiar i kształt, dlatego warto mierzyć ją regularnie, szczególnie w pierwszych tygodniach. W zależności od potrzeb ponowny pomiar pomoże zapewnić, że sprzęt zawsze będzie dobrze dopasowany.

Dodatkowe wskazówki:

• Nie przycinaj otworu "na oko": Dokładne zmierzenie stomii zapewni lepsze dopasowanie sprzętu i zminimalizuje ryzyko podrażnień oraz wycieków.
• Pytaj o pomoc specjalistę: Jeśli masz trudności z pomiarem, nie wahaj się skonsultować z pielęgniarką stomijną. Regularne dopasowanie sprzętu jest kluczowe dla komfortu i zdrowia skóry wokół stomii.

Regularne mierzenie stomii i dokładne dopasowanie otworu w płytce zwiększa szczelność sprzętu i chroni skórę przed podrażnieniami oraz wyciekami.

Tak, stomik może morsować, ale warto zachować szczególną ostrożność i dobrze się przygotować, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo. Oto kilka wskazówek:

Odpowiednie zabezpieczenie sprzętu stomijnego: Zimna woda może wpływać na przyleganie płytki stomijnej. Przed wejściem do wody upewnij się, że worek i płytka są dobrze przyklejone. Możesz zastosować dodatkowego zabezpieczenia brzegów płytki półpierścieniami oklejając jej brzegi.

Czas spędzony w wodzie: Zacznij od krótkich sesji i stopniowo przyzwyczajaj się do niskich temperatur. Zimno może wpływać na reakcję skóry wokół stomii, dlatego ważne jest, aby nie przesadzać z czasem spędzonym w wodzie.

Kontrola skóry po morsowaniu: Po wyjściu z wody dokładnie sprawdź skórę wokół stomii. Niskie temperatury mogą wpływać na krążenie, co czasem powoduje podrażnienia lub zaczerwienienia. Jeśli zauważysz coś niepokojącego, zastosuj odpowiednie środki pielęgnacyjne.

Nawodnienie i zdrowa dieta: Morsowanie wpływa na metabolizm i może prowadzić do szybszej utraty płynów. Pamiętaj o nawodnieniu i dbaj o odpowiednią dietę, szczególnie jeśli masz ileostomię i jesteś narażony na większą utratę elektrolitów.

Morsowanie może być bezpieczne dla osób z wyłonioną stomią, pod warunkiem zachowania ostrożności i upewnienia się, że sprzęt stomijny jest dobrze przylegający i dopasowany

Tak, stomik może korzystać z sauny, ale warto pamiętać o kilku zasadach, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo:

Sprawdzenie sprzętu stomijnego: Upewnij się, że worek stomijny jest dobrze przylepiony i szczelny przed wejściem do sauny. Wysoka temperatura i wilgotność mogą wpływać na przyleganie sprzętu.

Krótsze sesje w saunie: Wysokie temperatury mogą powodować większe pocenie się, co może wpływać na przyleganie płytki stomijnej. Dlatego na początku warto skrócić sesje w saunie i robić częstsze przerwy, aby skontrolować stan sprzętu.

Osłonki na worek: Jeśli martwisz się, że worek może odklejać się pod wpływem wilgoci, rozważ zastosowanie dodatkowego zabezpieczenia brzegów płytki półpierścieniami oklejając brzegi płytki.

Pamiętaj o nawodnieniu: Pobyt w saunie może prowadzić do odwodnienia, co jest istotne szczególnie dla stomików z ileostomią, ponieważ mogą tracić więcej płynów i elektrolitów. Pij wodę, izotoniki przed i po sesji w saunie, aby utrzymać odpowiedni poziom nawodnienia.

Obserwacja skóry: Po wyjściu z sauny warto skontrolować skórę wokół stomii. Wilgoć i wysokie temperatury mogą wpływać na skórę, więc w razie podrażnień można zastosować preparaty ochronne.

Sauna jest bezpieczna dla osób z wyłonioną stomią, pod warunkiem zachowania ostrożności i monitorowania stanu sprzętu stomijnego. Ważne jest, aby upewnić się, że sprzęt dobrze przylega i jest odpowiednio dopasowany, co zwykle wystarcza do bezpiecznego korzystania z sauny.

Nie ma przeciwwskazań, by osoba ze stomią posiadała tatuaż. Zresztą, nierzadko tatuaż pojawił się na ciele zanim jego właściciel został stomikiem. Warto jednak tu dodać, że osoby cierpiące m.in. na przewlekłe choroby (w kontekście stomii – zwłaszcza choroby jelit) przed decyzją o zrobieniu sobie tatuażu zdecydowanie powinny pomysł ten skonsultować z lekarzem z uwagi na fakt, że obecność chorób przewlekłych i/lub autoimmunologicznych nierzadko bywa przeciwwskazaniem do wykonania tatuażu.

Zdecydowanie również tatuażu nie należy robić, planując w krótkim czasie rezonans magnetyczny. Wybierając się na to konkretne badanie, warto przesunąć wizytę w salonie tatuażu. Dlaczego lekarze odradzają stawianie się na badanie MRI ze świeżym tatuażem? Z uwagi na ryzyko zakłócenia obrazu, jak i mogące się pojawić powikłania skórne. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy badanie dotyczy fragmentu ciała z tatuażem.

Po wykonaniu tatuażu należy więc odczekać minimum 6 tygodni. To czas, po którym można przeprowadzić badanie MRI. Należy podkreślić, że odłożenie badania ze względu na świeży tatuaż, w przypadku podejrzenia poważnej choroby i konieczności szybkiej reakcji – może być brzemienne w skutki. Jeśli więc jest taka możliwość, warto tak poukładać plany, by z sobą nie kolidowały.

Trochę inaczej temat przedstawia się, gdy mamy do czynienia z odwrotną kolejnością. Czyli: najpierw stomia – potem tatuaż.

Stomik może” zrobić sobie tatuaż?

Może, choć ważne, by do tego tematu się gruntownie przygotował. Oznacza to wzięcie pod uwagę kilku ważnych kwestii, a mianowicie:

• Tatuaż? – tak, jednak - absolutnie nie w najbliższych okolicach stomii
  Stomii i jej najbliższych okolic nie opalamy w solarium, nie opalamy też naturalnie. W przypadku tatuażu obowiązuje dokładnie ta sama zasada. O ile tatuaż nie istniał w tym miejscu wcześniej - nie tatuujemy ani stomii, ani najbliższych jej okolic. Skóra wokół stomii to skóra bardzo wrażliwa, zamknięta prawie cały czas pod stomijną płytką i często narażona na uszkodzenia ze względu na kontakt z treścią jelitową.
• Tatuaż - w pewnej odległości od przyklejonej do ciała płytki stomijnej
  Wybierając miejsce pod tatuaż, warto wziąć pod uwagę przyklejany do ciała sprzęt stomijny. Zaleca się, by tatuaż nie znajdował się w bezpośrednim sąsiedztwie płytki stomijnej, bo to może utrudnić zabiegi pielęgnacyjne stomii i wymianę woreczka. Może to również sprzyjać dodatkowym podrażnieniom i utrudnionemu gojeniu się miejsca, na którym wykonano tatuaż.
  Warto pamiętać, że stomicy narażeni są na powikłania - często mające miejsce w obrębie brzucha. Może to skutkować zmianą jego kształtu (dotyczy m.in. przepukliny stomijnej), co zdecydowanie będzie wpływać na wygląd tatuażu w tym obszarze.
• Tatuaż - dopiero po konsultacji z lekarzem. Przed zdecydowaniem się na tatuaż, stomik powinien skonsultować się z lekarzem. Specjalista może ocenić ogólny stan zdrowia i określić najlepszy czas do wykonania tatuażu, uwzględniając bieżące leczenie lub planowane zabiegi/badania.
• Tatuaż - tylko w sprawdzonym salonie. Higiena i bezpieczeństwo to podstawa – zwłaszcza przy zabiegu tak wyjątkowym, jak tatuaż. Wybierając studio tatuażu, należy upewnić się, że studio jest higieniczne, spełnia wymagane standardy i ma dobrą reputację. Warto też upewnić się, że tatuażysta używa sterylnych narzędzi i przestrzega wszystkich standardów sanitarnych.
• Tatuaż – pielęgnacja skóry. Pielęgnacja skóry pod tatuażem jest ważna i po jego wykonaniu należy postępować zgodnie z instrukcjami tatuażysty. Fragment skóry, na którym wykonany został tatuaż, powinien być suchy i należy utrzymywać go w czystości. Takie postępowanie będzie chronić przed ryzykiem infekcji świeżo wytatuowanego miejsca. Jednak, gdy do infekcji dojdzie (o infekcji mówimy, gdy miejsce nałożenia tatuażu jest zaczerwienione, obrzęknięte i/lub bolesne), należy fakt ten skonsultować z lekarzem.

Tatuaż i choroby przewlekłe

• O ile sama stomia nie jest przeciwwskazaniem do wykonania sobie tatuażu, o tyle choroby autoimmunologiczne i przewlekłe, na które nierzadko równolegle cierpi stomik, już takim przeciwwskazaniem być mogą. Do chorób takich należą m.in. choroby jelit: wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego-Crohna.
• Choć nie jest bezwzględnie zakazany, warto wiedzieć, że tatuaż może być źródłem komplikacji zdrowotnych w przypadku NZJ.

Może on spowodować nasilenie objawów choroby podstawowej, czego początkiem bywa reakcja zapalna wokół miejsca z tatuażem. Może też opóźnić gojenie się ran i zwiększyć ryzyko infekcji, ze względu na upośledzenie układu immunologicznego, z jakim wiążą się NZJ. Tatuaż u osoby cierpiącej na przewlekłe choroby jelit, skutkować może również reakcją alergiczną po jego naniesieniu na skórę. Może się tak zdarzyć ze względu na stałe leki, jakie chorujący przyjmuje (dotyczy zwłaszcza leków immunosupresyjnych).

Stomik może – choć warto skonsultować, czy akurat w tym momencie.

Ze względu na ryzyko, jakim obarczona jest decyzja ozdobienia ciała tatuażem przez osobę ze stomią chorującą na choroby przewlekłe, przed decyzją o wykonaniu tatuażu rekomenduje się zasięgnięcie opinii lekarza. Należy podkreślić, że pytanie społeczności w sieci absolutnie nie jest czymś, na czym powinno się oprzeć decyzję o tak radykalnym kroku. W przypadku tatuażu i stomii lub tatuażu i chorób przewlekłych należy decyzję o jego wykonaniu skonsultować z lekarzem.

Nie zawsze, ale przepuklina okołostomijna jest częstym powikłaniem. Ryzyko wystąpienia przepukliny nie dotyczy wszystkich pacjentów z urostomią – są osoby, które nigdy nie doświadczają tego problemu. Jednak u osób z pewnymi czynnikami ryzyka, jak osłabiona ściana brzucha, nadwaga, starszy wiek, czy choroby przewlekłe, jest to bardziej prawdopodobne.

Profilaktyka i odpowiednia pielęgnacja mogą znacznie zmniejszyć ryzyko. Należy unikać ciężkiego wysiłku fizycznego, stosować dobrze dopasowany pas stomijny, oraz dbać o kondycję mięśni brzucha.

Aby zmniejszyć ryzyko przepukliny okołostomijnej, warto przestrzegać kilku zaleceń:  

Stosowanie pasa stomijnego: Noszenie pasa stomijnego może pomóc w podtrzymaniu ściany brzucha wokół stomii. Istnieją specjalne pasy, które zapewniają wsparcie bez ucisku stomii.

Unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego: Ciężkie podnoszenie oraz intensywne ćwiczenia obciążające mięśnie brzucha mogą zwiększać ryzyko przepukliny. Zaleca się unikanie takich aktywności lub wykonywanie ich ostrożnie, z uwzględnieniem ograniczeń.

Wzmacnianie mięśni brzucha: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, wykonywane pod okiem fizjoterapeuty lub specjalisty od rehabilitacji stomijnej, mogą poprawić stabilność ściany brzucha i zmniejszyć ryzyko przepukliny.

Utrzymanie prawidłowej masy ciała: Nadwaga i otyłość mogą zwiększać ryzyko przepukliny. Utrzymywanie zdrowej wagi zmniejsza nacisk na brzuch i poprawia ogólną kondycję.

Kontrola ciśnienia w jamie brzusznej: Regularne wypróżnianie i unikanie zaparć są istotne, ponieważ nadmierne parcie może prowadzić do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej i przyczynić się do powstawania przepukliny.

Operacja Brickera, czyli wyłonienie urostomii przy użyciu fragmentu jelita cienkiego, jest dużą operacją i może wiązać się z powikłaniami, ale wiele zależy od indywidualnego stanu zdrowia pacjenta, umiejętności zespołu operacyjnego oraz przebiegu rekonwalescencji.

Możliwe powikłania po operacji Brickera:

Możliwe powikłania obejmują infekcje, przepukliny okołostomijne, niedrożność jelit, problemy z gojeniem się stomii oraz powikłania związane z użyciem fragmentu jelita, takie jak zaburzenia równowagi elektrolitowej. U niektórych osób mogą wystąpić zakażenia układu moczowego, ponieważ mocz przechodzi przez fragment jelita.

Bóle po operacji, szczególnie dotyczące układu pokarmowego:

Ponieważ operacja wykorzystuje fragment jelita cienkiego, możliwe jest, że w okresie pooperacyjnym pojawią się bóle związane z adaptacją przewodu pokarmowego i gojeniem się jelit. Na początku mogą występować trudności z trawieniem i wzdęcia, które z czasem zazwyczaj ustępują. Ból związany z samą operacją i gojeniem się tkanek może być umiarkowany do znacznego, ale jest kontrolowany za pomocą środków przeciwbólowych.

Powrót do zdrowia:

W zależności od stanu zdrowia oraz ewentualnych powikłań pełna rekonwalescencja może potrwać kilka tygodni do kilku miesięcy. Po wyjściu ze szpitala pacjent może potrzebować wsparcia w codziennych czynnościach i opieki nad stomią, a także stosowania się do zaleceń dietetycznych.

Cewnik i woreczek: Po operacji zwykle zakładane są cewniki do stomii moczowej, aby umożliwić gojenie się dróg moczowych i stomii. Cewniki te są usuwane po kilku dniach lub tygodniach, w zależności od przebiegu gojenia, po czym pacjent zaczyna korzystać z worków stomijnych na mocz.

Dożywianie pozajelitowe: Pacjent może być żywiony pozajelitowo przez pierwsze dni po operacji, aby zmniejszyć obciążenie jelit i umożliwić ich gojenie. Zwykle po kilku dniach wprowadza się dietę doustną w postaci płynów, a następnie łatwostrawnych pokarmów, ale dokładny czas zależy od indywidualnego przebiegu rekonwalescencji.

Gojenie się jelita: Sam proces gojenia jelita po operacji trwa około 4-6 tygodni, ale powrót do pełnej sprawności przewodu pokarmowego może zająć dłużej, w zależności od regeneracji i adaptacji jelit.

Operacja urostomii polega na stworzeniu alternatywnej drogi do wydalania moczu, zazwyczaj w przypadku nowotworu pęcherza moczowego lub innych poważnych schorzeń układu moczowego.
Typowo w trakcie tego zabiegu chirurg tworzy urostomię na powierzchni brzucha, używając fragmentu jelita, aby mocz mógł być odprowadzany poza organizm. Potem stomia zaopatrzona jest workiem do zbiòrki moczu.

Jeżeli urostomia jest wykonywana z powodu raka pęcherza, często towarzyszy jej usunięcie pęcherza moczowego (tzw. cystektomia).

W takich przypadkach zazwyczaj usuwa się również okoliczne węzły chłonne, aby zapobiec rozsiewowi komórek nowotworowych.

Co do gruczołu krokowego (prostaty), w przypadku mężczyzn usunięcie gruczołu krokowego jest często wykonywane razem z cystektomią, ponieważ prostata sąsiaduje bezpośrednio z pęcherzem moczowym i może być zagrożona przerzutami lub naciekiem nowotworowym.

Decyzja o usunięciu prostaty zależy jednak od indywidualnego przypadku pacjenta, stadium choroby oraz oceny onkologa i chirurga.

Warto przedyskutować dokładnie szczegóły operacji z lekarzem prowadzącym syna, który wyjaśni, jakie dokładnie będą działania podczas operacji, dlaczego są konieczne oraz jakie są potencjalne skutki uboczne.

Kilka profesjonalnych sposobów, które mogą pomóc w usunięciu pasty stomijnej:

Chusteczki oczyszczające do stomii – użyj nasączonych zmywającym preparatem chusteczek do skóry wokół stomii, które są do tego dedykowane. Są delikatne dla skóry i skutecznie usuwają wszelkie resztki pasty bez ryzyka podrażnienia.

Spray lub płyn oczyszczający do skóry wokół stomii – specjalistyczne preparaty w sprayu lub płynie, które pomagają w rozpuszczeniu i usunięciu pasty stomijnej. Produkty te są formułowane z myślą o wrażliwej skórze wokół stomii i nie naruszają bariery ochronnej skóry.

Miękkie gaziki i woda – jeśli nie masz dostępu do specjalistycznych preparatów, najbezpieczniejszą opcją jest stosowanie jałowych, miękkich gaz (najlepiej bez włókninowych – nie zostawiających resztek na skórze) nasączonych letnią wodą. Przytrzymaj wilgotną gazę na obszarze z pastą przez kilka minut, aby zmiękczyć pastę przed jej usunięciem.

Pianki myjące do stomii – niektóre firmy oferują specjalne pianki, które są łagodne, a jednocześnie skuteczne w usuwaniu pasty i resztek kleju. Pianka może być aplikowana bezpośrednio na obszar wokół stomii i następnie usunięta za pomocą gazika lub miękkiej chusteczki.

Zmiany w wyglądzie stomii, takie jak spłaszczanie się podczas leżenia, mogą wynikać z naturalnego ruchu jelit i zmian w ciśnieniu wewnętrznym brzucha, gdy zmieniasz pozycję.

U niektórych osób stoma może zmieniać kształt i wielkość w zależności od pozycji ciała, zwłaszcza w początkowych miesiącach po operacji, gdy ciało się dostosowuje.

Jeśli jednak zauważasz inne niepokojące objawy, takie jak zmiana koloru, większy obrzęk, wyciek wokół stomii lub ból, należy skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku.

Obserwuj stomię i jeśli spłaszczanie się stomii będzie się nasilać lub pojawią się inne objawy, najlepiej zgłosić to specjaliście.

Zapadnięta lub wciągnięta stomia, nazywana stomią wklęsłą, może być trudna do rozróżnienia, ale istnieje kilka objawów, na które warto zwrócić uwagę:

• Położenie względem skóry: Normalnie stomia powinna nieco wystawać ponad poziom skóry. Jeśli zauważasz, że stomia wydaje się zapadnięta lub znajduje się poniżej poziomu skóry, może to wskazywać na wciągnięcie się stomii.
• Zmiana kształtu przy pionizacji: Jeżeli stomia robi się płaska tylko podczas leżenia, a po wstaniu wraca do poprzedniego kształtu, może to być naturalna reakcja organizmu na zmianę pozycji ciała. Jeśli jednak stomia pozostaje płaska lub wklęsła w każdej pozycji, warto to zgłosić.
• Problemy z uszczelnieniem worka stomijnego: Wciągnięta stomia może powodować problemy z przyczepnością worka stomijnego i zwiększać ryzyko podciekania. Jeśli zauważysz, że zaczynają się problemy z przyklejeniem sprzętu stomijnego lub pojawiają się wycieki, może to wskazywać na problem z położeniem stomii.
• Zmiana koloru lub obrzęk: Jeśli stomia staje się blada, sine lub pojawia się wokół niej opuchlizna, jest to sygnał alarmowy, który należy zgłosić lekarzowi.

Warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną, która może ocenić stan stomii i, jeśli to konieczne, doradzić odpowiedni sprzęt stomijny lub inne rozwiązania.

Aby zapewnić większy komfort i stabilność worka stomijnego, warto rozważyć kilka praktycznych rozwiązań:

• Regularne opróżnianie worka stomijnego.
• Pasek stabilizujący – Pasek, który można przypiąć bezpośrednio do płytki stomijnej, doskonale pomaga w podtrzymaniu worka.
• Elastyczna bielizna z wysokim stanem – Specjalna bielizna dla osób ze stomią, wykonana z elastycznego materiału, który dopasowuje się do ciała, stabilizując worek. Taka bielizna może posiadać kieszonkę na worek stomijny, co zapewnia dyskrecję i komfort. Konstrukcja bielizny zapobiega przesuwaniu się worka i minimalizuje uczucie ciągnięcia, umożliwiając większą swobodę ruchów.
• Dodatkowe oklejenie płytki półpierścieniami – Dodatkowe półpierścienie na krawędziach płytki stomijnej mogą pomóc w lepszym przyleganiu i zabezpieczeniu, co również wpłynie na stabilność worka.
• Sprawdzenie rozmiaru worka stomijnego – Czasem zastosowanie mniejszego rozmiaru worka może poprawić komfort noszenia i zmniejszyć ryzyko opadania. Warto skonsultować się z pielęgniarką stomijną, aby wybrać odpowiedni rozmiar.

Te rozwiązania mogą znacznie zwiększyć komfort codziennego życia z workiem stomijnym, zapewniając lepszą stabilność i wygodę.

Tak, ból w okolicy prawego boku, szczególnie w międzyżebrzu, może być związany ze stomią, zwłaszcza jeśli znajduje się po prawej stronie.

Może to wynikać z różnych przyczyn, takich jak podrażnienie tkanek wokół stomii, zrosty pooperacyjne, przepuklina stomijna, lub problemy trawienne, które mogą prowadzić do nadmiernego nagromadzenia gazów lub zaparć.

Warto skonsultować ten ból z lekarzem, aby wykluczyć ewentualne powikłania.

Aby zaspokoić pierwszy głód bez ryzyka zapchania, można wybrać lekkostrawne, mało błonnikowe produkty, takie jak:

• Przecierane zupy warzywne – lekkie, łatwe do strawienia, a jednocześnie sycące.
• Jogurt naturalny lub kefir – dostarczają białka i probiotyków, które wspierają układ pokarmowy.
• Banany – lekkie i łagodne dla jelit, a jednocześnie sycące.
• Otręby w małych ilościach – mogą być pomocne, ale z umiarem, by uniknąć zapchania.
• Soki warzywne lub owocowe bez miąższu – dostarczają witamin, są łatwe do przyswojenia i nie obciążają przewodu pokarmowego.
• Kisiel lub galaretka – są lekkie i szybko zaspokajają głód.
• Płatki ryżowe lub kaszka instant – można je przygotować w kilka minut, a są lekkostrawne.
• Jogurt naturalny lub serek homogenizowany – mała przekąska, która łatwo przechodzi przez układ pokarmowy.
• Mus owocowy (np. jabłkowy) – dostępny często w saszetkach lub kubeczkach, nie obciąża przewodu pokarmowego.

Te produkty są szybkie do przygotowania i powinny być bezpieczne, by nie obciążać stomii.

Trzeba pamiętaj, aby pić dużo wody i wprowadzać nowe pokarmy powoli, obserwując reakcję organizmu, szczególnie po operacji stomii.

Koniecznie należy też pamiętać o indywidualnych wkluczeniach w diecie nie związanych ze stomią.

Stomik może spożywać większość produktów, ale niektóre z nich mogą powodować gazy, wzdęcia, zaparcia lub biegunki, co może wpłynąć na komfort życia ze stomią. Ważne jest, aby wprowadzać zmiany stopniowo i obserwować reakcję organizmu. Oto ogólne zalecenia:

Produkty łatwostrawne i bezpieczne:

• Chude mięso (np. kurczak, indyk) i ryby.
• Dobrze ugotowane warzywa (np. marchewka, buraki, dynia, ziemniaki.
• Zupy kremy na bazie warzyw.
• Produkty zbożowe o niskiej zawartości błonnika, takie jak biały ryż, makaron, kasza manna, płatki ryżowe.
• Dojrzałe owoce bez skórki i pestek, jak banany, jabłka bez skórki, brzoskwinie.
• Jogurt naturalny i inne fermentowane produkty mleczne.

Produkty, które mogą powodować gazy i wzdęcia (spożywać ostrożnie lub unikać):

• Kapustne warzywa np. kapusta, brokuły, kalafior.
• Rośliny strączkowe np. fasola, groch, soczewica.
• Cebula i czosnek.
• Napoje gazowane.
• Owoce o wysokiej zawartości cukrów np. winogrona, czereśnie.

Produkty mogące powodować zaparcia:

• Biały chleb, makaron i ryż biały.
• Banany w nadmiarze.
• Twarde sery.

Produkty mogące powodować biegunkę lub luźne stolce:

• Produkty pełnoziarniste o wysokiej zawartości błonnika.
• Owoce cytrusowe w dużych ilościach.
• Alkohol i napoje alkoholowe.
• Ostre przyprawy np. chili, pieprz cayenne.
• Słodziki sztuczne np. sorbitol, mannitol, które występują w gumach do żucia bez cukru.
• Tłuste i smażone potrawy.

Wskazówki dodatkowe:

• Nawodnienie – szczególnie osoby z ileostomią, powinni dbać o nawodnienie, pijąc regularnie wodę, uzupełniać elektrolity, aby zapobiegać odwodnieniu.
• Spożywanie małych, częstych posiłków zamiast dużych porcji.
• Dobrze przeżuwaj pokarm, aby ułatwić trawienie i wchłanianie składników odżywczych.
• Każdy organizm jest inny, więc warto prowadzić dziennik żywieniowy, aby zidentyfikować, które produkty są dobrze tolerowane, a które powodują dyskomfort.

Powyższa lista to ogólne wskazówki, które pomagają uniknąć problemów trawiennych i dyskomfortu, ale nie stanowi ona ścisłych zaleceń dla wszystkich.

Warto podchodzić do diety indywidualnie, wprowadzając nowe produkty stopniowo i obserwując reakcje swojego organizmu.

Stomik powinien unikać niektórych produktów, które mogą powodować trudności z trawieniem, zwiększać ryzyko gazów, zaparć, biegunek, a także niedrożności jelit.

Lista produktów, które mogą sprawiać trudności i które warto ograniczyć lub unikać:

Produkty, które mogą powodować gazy i wzdęcia (spożywać ostrożnie lub unikać):

• Kapustne warzywa np. kapusta, brokuły, kalafior.
• Rośliny strączkowe np. fasola, groch, soczewica.
• Cebula i czosnek.
• Napoje gazowane.
• Owoce o wysokiej zawartości cukrów np. winogrona, czereśnie.

Produkty mogące powodować zaparcia:

• Biały chleb, makaron i ryż biały.
• Banany w nadmiarze.
• Twarde sery.

Produkty mogące powodować biegunkę lub luźne stolce:

• Produkty pełnoziarniste o wysokiej zawartości błonnika.
• Owoce cytrusowe w dużych ilościach.
• Alkohol i napoje alkoholowe.
• Ostre przyprawy np. chili, pieprz cayenne.
• Słodziki sztuczne np. sorbitol, mannitol, które występują w gumach do żucia bez cukru.
• Tłuste i smażone potrawy.

Produkty o wysokiej zawartości błonnika i trudne do strawienia:

• Surowe warzywa i owoce ze skórką np. jabłka, gruszki, pomidory ze skórką.
• Skórki owoców i pestki np. winogrona, owoce jagodowe, kiwi.
• Nasiona np. sezam, chia, siemię lniane.
• Orzechy i migdały – mogą podrażniać jelita.
• Kukurydza i popcorn – trudne do strawienia, mogą powodować zatkanie stomii.

Produkty twarde i „włókniste”:

• Mięso o wysokiej zawartości tkanki łącznej np. wieprzowina, wołowina w większych kawałkach.

Surowe i twarde warzywa np. seler, surowa marchewka, surowy brokuł.

Wskazówki dodatkowe:

• Nawodnienie – szczególnie osoby z ileostomią, powinni dbać o nawodnienie, pijąc regularnie wodę, uzupełniać elektrolity, aby zapobiegać odwodnieniu.
• Spożywanie małych, częstych posiłków zamiast dużych porcji.
• Dobrze przeżuwaj pokarm, aby ułatwić trawienie i wchłanianie składników odżywczych.

Każdy organizm jest inny, a reakcje na poszczególne produkty mogą się różnić w zależności od osoby. Powyższa lista to ogólne wskazówki, które pomagają uniknąć problemów trawiennych i dyskomfortu, ale nie stanowi ona ścisłych zaleceń dla wszystkich osób.

Warto podchodzić do diety indywidualnie, wprowadzając nowe produkty stopniowo i obserwując reakcje swojego organizmu. Dobrze jest także prowadzić dziennik żywieniowy, aby zidentyfikować, które produkty są dobrze tolerowane, a które mogą sprawiać trudności.

Podciekający worek przy może wyglądać następująco:

• Wilgoć wokół krawędzi worka: Można zauważyć mokrą plamę na skórze wokół stomii, często o nieprzyjemnym zapachu, ponieważ wycieka treść jelitowa/ mocz.
• Zmiana koloru skóry: Skóra wokół stomii może być zaczerwieniona, podrażniona lub wyglądać na obrzmiałą, szczególnie jeśli podciekanie trwa od jakiegoś czasu. Wilgoć i kontakt z moczem, czy treścią jelitową mogą powodować podrażnienia i odparzenia skóry.
• Nieszczelność na krawędziach: Przy podciekaniu często widoczne są niewielkie szczeliny lub pęcherzyki powietrza wokół płytki (miejsca przyklejenia worka do skóry), przez które mocz się przedostaje.
• Zapach: Charakterystycznym objawem jest nieprzyjemny zapach moczu, czy treści jelitowej, który pojawia się wokół stomii i może być bardziej wyczuwalny niż przy prawidłowo przylegającym worku.
• Lekkie przesuwanie się worka: Przy nieszczelności worek może się odklejać lub lekko przesuwać, co zwiększa ryzyko podciekania.
• Plamy na ubraniach: Jeśli podciekanie jest silne, może powodować wilgotne plamy na ubraniu w okolicy stomii.

Podciekający worek to problem, który warto jak najszybciej rozwiązać, ponieważ może prowadzić do podrażnień skóry, zakażeń i dyskomfortu. Warto skonsultować się ze specjalistą stomijnym, aby dobrać odpowiedni sprzęt stomijny i nauczyć się prawidłowej techniki jego aplikacji.

Użyj biustonosza sportowego: Wybierz biustonosz sportowy lub ciasno dopasowany top, który delikatnie podtrzyma biust i umożliwi łatwiejszy dostęp do stomii.

Stań przed dużym lustrem: Stanie przed dużym lustrem daje pełną kontrolę nad widocznością stomii i dostępem do niej. W tej pozycji możesz wygodnie używać obu rąk do wymiany worka i płytki.

Usiądź na brzegu krzesła: Jeśli stanie nie jest wygodne, spróbuj usiąść na brzegu krzesła, z odchylonymi lekko plecami, co pozwoli biustowi naturalnie przesunąć się w dół, zapewniając łatwiejszy dostęp do stomii.

Lekkie pochylenie do przodu: Jeśli wolisz pozostać w pozycji stojącej, spróbuj lekko pochylić się do przodu. To pozwala biustowi naturalnie opuścić się w dół, co również ułatwi dostęp do stomii.

Tak, osoby ze stomią czasami mogą tracić na wadze, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji. Powody utraty masy ciała po wyłonieniu stomii mogą obejmować:

Zmniejszenie apetytu – operacja, rekonwalescencja i związany z tym stres mogą wpływać na apetyt, co prowadzi do mniejszego spożycia kalorii.

Zmiany w diecie – w obawie przed podrażnieniem stomii lub problemami trawiennymi, osoby po operacji mogą unikać niektórych pokarmów, co ogranicza kalorie i składniki odżywcze.

Problemy trawienne – stomia (kolostomii, ileostomia) wpływa na proces trawienia, co może prowadzić do słabszego wchłaniania składników odżywczych i, w konsekwencji, do utraty wagi.

Choroba podstawowa – schorzenia, które prowadzą do wyłonienia stomii (np. nowotwory, choroby zapalne jelit), często same w sobie powodują spadek masy ciała.

Jeśli waga spada znacznie lub utrzymuje się na zbyt niskim poziomie, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby zbilansować dietę i upewnić się, że organizm otrzymuje wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Stomia sama w sobie nie powoduje przybierania na wadze, ale pewne czynniki związane ze stomią mogą wpływać na zmiany masy ciała.

Osoby ze stomią mogą czasem przybrać na wadze z powodu:

Zmiany nawyków żywieniowych – po operacji wiele osób zmienia dietę, aby uniknąć problemów trawiennych. Może to prowadzić do spożywania bardziej kalorycznych lub łatwostrawnych posiłków.

Braku aktywności fizycznej – powrót do pełnej aktywności fizycznej po operacji bywa trudniejszy, szczególnie jeśli pojawiają się dodatkowe dolegliwości (np. przepuklina okołostomijna).

Leczenia sterydami lub innymi lekami – często stosowane leki, takie jak sterydy, mogą powodować zwiększenie apetytu i prowadzić do przybierania na wadze.

Zmian w stylu życia – obawy związane ze stomią mogą wpływać na aktywność fizyczną i podejście do diety.

Ważne jest, aby skonsultować się z dietetykiem lub specjalistą, który pomoże ustalić odpowiednią dietę i styl życia dostosowany do potrzeb osoby ze stomią.