Irygacja - niedoceniany element higieny kolostomii

Brak kontroli nad wypróżnianiem to największa i najbardziej dotkliwa zmiana po wyłonieniu stomii. Jednak kolostomicy mają pewną możliwość wpłynięcia na regularność pracy jelit poprzez wykonywanie irygacji. Ten prosty zabieg higieniczny polega na wypłukaniu jelita grubego wodą i oczyszczeniu go ze stolca i gazów. Konsekwentne wykonywanie irygacji prowadzi do uregulowania rytmu wypróżnień, co jest jej głównym zadaniem. Dodatkową korzyścią jest zmniejszenie ilości gazów ponieważ zmniejsza się ilość bakterii gazotwórczych. Zyskujemy w ten sposób dodatkową profilaktykę antyprzepuklinową oraz zapobiegamy wypadaniu stomii ponieważ eliminujemy zaparcia, które powodują nadmierne ciśnienie wewnątrzbrzuszne i prowadzą do powikłań. W efekcie tych działań można bardziej urozmaicić dietę. Przy dobrze uregulowanym trybie wypróżnień można używać niewielkich woreczków zamiast tradycyjnego sprzętu stomijnego co niewątpliwie wpływa na jakość życia – pewność, że nie wydarzy się przykra niespodzianka w postaci przeciekającego woreczka jest nieoceniona.

Długa lista korzyści musi być uzupełniona o, niestety, równie długą listę przeciwwskazań. Zabieg irygacji nie może być wykonywany przez ileostomików a także gdy kolostomię wyłoniono z powodu choroby Leśniowskiego- Crohna czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Wykluczają ją także istniejące już powikłania w postaci wypadającej stomii oraz przepukliny okołostomijnej. Natomiast radio- i chemioterapia odraczają ją jedynie na kilka tygodni. Rozregulowany organizm musi wrócić do siebie po takiej terapii zanim zaczniemy irygację jelita grubego.

Ostateczna decyzja o możliwości stosowaniu irygacji zawsze należy do lekarza, który oprócz wiedzy o przyczynie wyłonienia stomii będzie mógł się odnieść do aktualnego stanu zdrowia oraz ułożenia jelit.

Wielu stomików odczuwa obawy przed rozpoczęciem irygacji. Głównie dotyczą one umiejętności poprawnego przeprowadzenia czyszczenia oraz możliwych powikłań czyli perforacji jelita. Są one naturalne ponieważ to nowe doświadczenie. W pierwszym przypadku pomocą będzie służyć wykwalifikowana pielęgniarka stomijna. W jej obecności i z jej pomocą powinna się odbyć pierwsza irygacja. Wykonując tę procedurę zestawem przeznaczonym do irygacji i przestrzegając zasad możemy być pewni, że jest to bezpieczny zabieg. Gwarancję taką daje stożek, który zakłada się do ujścia stomii. Sama konstrukcja stożka uniemożliwia uszkodzenie jelita ponieważ wprowadzamy wodę bez konieczności głębokiej penetracji jelita ciałem obcym.

Przed zabiegiem zjedz śniadanie i wypij dużo płynów, aby pobudzić perystaltykę jelit. Przygotuj teraz wszystkie niezbędne akcesoria:

Zestaw do irygacji – pojemnik na wodę, rurka z zaciskiem regulacji przepływuwody i stożek
Rękaw do irygacji – długi przezroczysty worek-rękaw otwarty od góry i oddołu
Środek nawilżający – wazelina lub żel nawilżający np. do higieny intymnej
Haczyk lub stojak, na którym zawiesimy zestaw irygacyjny
Chusteczki, gaziki oraz miękki papier toaletowy
Świeży worek stomijny
Worek na zużyty rękaw irygacyjny i inne materiały, które zastosowaliśmy w trakcie oczyszczania stomii oraz skóry wokół po zabiegu oczyszczania jelita

Zamknij regulator przepływu wody i wlej do pojemnika 0,5-1,5l wody, a następnie zawieś pojemnik na wysokości swoich ramion. Do irygacji używaj bieżącej wody o temperaturze ciała lub nieco chłodniejszej. Gorącą wodą możesz poparzyć śluzówkę jelita, natomiast zimna woda i wysokie ciśnienie mogą powodować nieprzyjemne skurcze. Usuń worek stomijny i oczyść skórę aby rękaw skutecznie przykleił się. Po przyklejeniu rękawa jego dolny koniec skieruj do toalety. Posmaruj stożek żelem i wprowadź przez górny otwór w rękawie. Upuść nieco wody do rękawa aby pozbyć się powietrza z rurki i delikatnie wsuń stożek do stomii. Zaciskiem reguluj przepływ wody. Po wpuszczeniu wody zamknij zacisk.

Aby ułatwić opróżnianie jelita możesz masować brzuch zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Na oczyszczenie jelita potrzebujesz jeszcze około 30 minut. Możesz delikatnie unieść koniec rękawa, zagiąć go i zabezpieczyć klamerkami lub zaciskiem zamykającym. Mając tak zamknięty rękaw możesz wykonywać codzienne czynności. Po tym czasie opróżnij zawartość rękawa do toalety. Po wypłynięciu wszystkich mas kałowych zdejmij rękaw i oczyść skórę przygotowując ją do naklejenia nowego worka. Odłącz stożek od rurki i umyj każdy element zestawu a następnie osusz. Wprawionej osobie irygacja nie zajmie dużo czasu i można ją potraktować jako stałą czynność higieniczną.

Artykuł należy traktować jako wskazówki, nie może on zastąpić konsultacji medycznej przed pierwszym zabiegiem irygacji.

Autor: Marzena Wysocka
źródło zdjęć - pixabay + własne