Stomia od kuchni - awaria na szkolnej wycieczce. Jak do tematu przygotować dziecko i opiekuna wycieczki?

Wielkimi krokami zbliżają się wakacje. W szkołach trwa sezon wycieczkowy. Wycieczki szkolne to ważny element życia dziecka i stomia nie powinna być przeszkodą w pełnym uczestnictwie w tych aktywnościach. Kluczem, by nią nie była jest odpowiednie przygotowanie do wyjazdu (o tym pisaliśmy w poprzednim artykule, czyli TUTAJ) oraz wiedza, jak pomóc dziecku poradzić sobie w sytuacjach awaryjnych.

Oto praktyczny mini-przewodnik (dla rodziców i nauczycieli), jak zadbać o komfort dziecka ze stomią podczas szkolnej wycieczki. Zwłaszcza, gdy dojdzie do odklejenia się woreczka.

Czy da się przygotować na awarię poza domem?

Da się. Ale wymaga to otwartości i chęci współpracy. Zarówno rodziców jak i nauczycieli.

I z tego powodu warto wziąć pod uwagę kilka aspektów:

rozmowa z nauczycielem lub opiekunem przed wyjazdem
Zanim dziecko wyruszy na wycieczkę, warto porozmawiać z wychowawcą lub opiekunem grupy. Warto wyjaśnić mu, czym jest stomia, jak wygląda sprzęt stomijny i jak ewentualnie pomóc dziecku w razie awarii. Nie chodzi o tworzenie atmosfery strachu, ale o zapewnienie wsparcia w „sytuacjach kryzysowych”.
filmik instruktażowy, jako opcja wsparcia wiedzy nauczyciela
Dobrym pomysłem jest nagranie i przesłanie do nauczyciela (jeśli nie będzie miał nic przeciwko temu) krótkiego filmu instruktażowego, w którym pokażesz rzeczy używane przez Twoje dziecko (podczas zmiany sprzętu) i krótko omówisz, do czego służy każda z nich. To świetny pomysł zważywszy, że dla osoby nie mającej kontaktu ze sprzętem stomijnym – widziany po raz pierwszy jest absolutna zagadką. Pamiętajmy też, że rozmowa nie zawsze w całości pozostanie w pamięci. Nagrany film pozwoli natomiast nauczycielowi wrócić do tematu, gdy będzie to konieczne
wsparcie telefoniczne – pamiętaj, by nie wyciszać telefonu
Koniecznie zostaw opiekunowi wycieczki numer telefonu do siebie i stwórz przestrzeń, by w każdym momencie móc go odebrać (np. uprzedź szefa, że być może zajdzie potrzeba odebrania telefonu podczas pracy i będziesz musiała na chwilę zamknąć stoisko kasowe lub wyjść z biura ).

To bardzo ważne, by zarówno dziecko jak i opiekun mogli skorzystać z Twojej rady i wiedzy, gdy zajdzie taka potrzeba.

rozmowa z dzieckiem przed wycieczką
Nie wrzucaj dziecka od razu na głęboką wodę. Pamiętaj, że jeśli nie czuje się ono pewnie w grupie rówieśników, a przydarzy mu się wpadka z woreczkiem stomijnym, może stracić wiarę w siebie, w Twoje zapewnienia i w to, że poradzi sobie wśród osób bez stomii.
Sprawdź wcześniej, czy potrafi samodzielnie (lub z małą pomocą) wymienić worek stomijny, albo przynajmniej poprosić o pomoc, gdy coś pójdzie nie tak. Starsze dzieci zwykle chcą być samodzielne — warto ich tego nauczyć jeszcze w domu.
Uszanuj, jeśli dziecko czuje, że nie jest jeszcze gotowe na wyjazd z grupą, np. na basen czy nad jezioro.
Rozmawiaj z nim o wyzwaniach, które niesie życie, ale nie zmuszaj go do realizowania Twojej wizji. Jeśli widzisz, że problem alienacji się pogłębia, rozważ wsparcie psychologa dziecięcego.
planowanie dnia
Jeśli to możliwe, ustal z opiekunem plan wycieczki lub harmonogram dnia i porozmawiaj o tym z dzieckiem. To ważne. Zwłaszcza, gdy mówimy o wycieczce dzieci klas młodszych, które mogą mieć problem z gospodarowaniem czasem. Dzięki wiedzy, gdzie i kiedy planowany jest postój, łatwiej będzie zaplanować czas na spokojną wymianę sprzętu lub kontrolę jego stanu w sposób dyskretny i nie budzący niepotrzebnego zainteresowania.

Co spakować do plecaka?

Aby wyjazd przebiegał bez stresu, warto przygotować specjalną „awaryjną kosmetyczkę”, która pozwoli szybko rozwiązać problem w razie awarii sprzętu. Co dokładnie powinno się w niej znaleźć?

To, czego Twoje dziecko używa podczas zmiany worka w domu. Przykładowo będą to wymienione niżej rzeczy:- zapasowe worki stomijne (w zależności od długości wycieczki - minimum 2-3 sztuki, jeśli to wyjazd na 1-2 dni). Worki powinny być dokładnie takie jak te, których dziecko używa na co dzień, aby uniknąć dodatkowego stresu związanego z nowym sprzętem.

jeśli dziecko używa systemu jednoczęściowego i ma już względnie „stały rozmiar” wycinanego otworu w płytce, wytnij go w domu w woreczkach, które dziecko zabiera z sobą. Gdy nie wiesz, jaki otwór wyciąć, pamiętaj, by do kosmetyczki włożyć stomijne nożyczki.
płytka stomijna (jeśli dziecko używa sprzętu dwuczęściowego) — czasem zdarza się, że odklei się tylko płytka – warto mieć z sobą 1-2 szt. na wszelki wypadek.
chusteczki nawilżane lub gaziki — do oczyszczenia okolic stomii. Pamiętajmy, że publiczne toalety bardzo rzadko posiadają umywalkę w kabinie, trudno więc o skorzystanie z bieżącej wody. Dlatego dobrym pomysłem jest, by zapakować dziecku więcej chusteczek czyszczących. W warunkach polowych prawdopodobnie będą jedyną opcją, by oczyścić skórę wokół stomii.

CHUSTECZKI-CZYSZCZĄCE.jpg

nie zapomnij, by też zapakować do kosmetyczki podróżnej zwykłe mokre chusteczki kosmetyczne. Będą służyć do przetarcia dłoni, zanim pojawi się szansa na ich umycie.
akcesoria, których używa dziecko w domu (np. odklejacz, pasta, bariera ochronna, może puder).
worki na zużyty sprzęt — małe woreczki lub torebki foliowe, które można szczelnie zamknąć. To ogromnie ważne, by były nieprzezroczyste. Toalety na wycieczce to toalety, z których korzysta cała klasa, nieprzezroczysty worek na zużyty stomijny sprzęt to dla Twojego dziecka bezcenne poczucie komfortu i spokoju psychicznego.
zwykłe chusteczki higieniczne - do osuszenia skóry przed przyklejeniem sprzętu i rąk.
odzież na zmianę. Choć to być może jednodniowa wycieczka, zadbaj, by dziecko miało z sobą odzież na zmianę na okoliczność jej pobrudzenia podczas wycieku treści poza płytkę. Mowa o bieliźnie, t-shircie i spodniach/ szortach.

A co gdy się zdarzy? Jak reagować na stoma-awarię?

Tu warto przygotować się dwuetapowo. I to, jeszcze przed wycieczką.

Przede wszystkim, przygotuj dziecko na to, że taka sytuacja może się zdarzyć. I że należy ją już teraz przedyskutować. Nie obiecuj, że nic się nie stanie. Nie przekonuj go, że na pewno woreczek się nie odklei. Jeśli dziecko zna swoją stomię i wie, jak z nią postępować, by nie prowokować awarii, prawdopodobnie wcale do niej nie dojdzie. Jednak, zważywszy, że wyjazd to nowe wrażenia, smaki i zmiana rutyny – warto przygotować dziecko na to, że może być inaczej niż w domu.
Rozmowa z opiekunem to podstawa.

Warto przedstawić mu coś w rodzaju „instrukcji działania na wypadek awarii”. Co ona zawiera? Podstawowe zalecenia i obserwacje pomocne w ogarnięciu chwilowego kryzysu.

Oto one:

warto zachować spokój
W sytuacji awaryjnej zmiany worka najważniejsze, to nie wpadać w panikę. Pamiętaj, że dzieci często przejmują emocje dorosłych. Jeśli opiekun podejdzie do tematu na chłodno, także jego podopieczny będzie spokojniejszy i szybciej ogarnie kłopotliwą sytuację.
dyskrecja to podstawa.
Gdy dziecko przyjdzie do Ciebie z informacją, że pilnie potrzebuje pomocy, staraj się zachowywać tak, by o temacie nie informować postronnych osób. Nikt nie musi wiedzieć, dlaczego wróciliście do autobusu ostatni lub dlaczego przyszliście na obiad w porze deseru. Dla dziecka jego pozycja w grupie rówieśniczej to ważna rzecz. Bez względu na to, czy jest stomikiem, czy nim nie jest. Mówienie publicznie (nawet w dobrej wierze), że spóźniliście się, ponieważ: „Maciuś miał mały kłopot, ale teraz już jest dobrze”, nie rozwiązuje problemu. Wręcz przeciwnie, stawia dziecko pod ostrzałem pytań, na które nie będzie chciało lub nie będzie umiało odpowiedzieć.
znajdź najbliższą łazienkę lub ustronne miejsce
Jeśli pojawi się wyciek lub uszkodzenie sprzętu, jak najszybciej przejdź z dzieckiem w miejsce, gdzie będzie można spokojnie dokonać wymiany woreczka. Pamiętaj, w przypadku podciekania treści i odklejenia się worka, czas ma ogromne znaczenie. Jeśli jesteście w autokarze lub innym środku transportu, zadbaj, by wyciek nie był widoczny dla innych (zasugeruj dziecku nałożenie bluzy lub kurtki) i poszukaj miejsca, gdzie można wymienić worek na nowy. Jeśli podczas awarii ucierpiała odzież, pamiętaj, by dziecko, idąc wymienić woreczek, zabrało z sobą czystą. Pomóż mu to wszystko dyskretnie zorganizować.
zmiana sprzętu – asystuj, ale nie pomagaj nieproszony.
Mały stomik najczęściej wie, co robić podczas zmiany worka. Uszanuj to. Nie staraj się pomagać we wszystkim, gdy dziecko sygnalizuje, że poradzi sobie samo. Bądź w pobliżu, gdyby trzeba było coś podać.To także bardzo ważna rola.

Stomia to nie koniec świata

...ale, by to hasło nie było tylko pustym zwrotem, warto do stomii podejść z otwartością. Co to oznacza w praktyce?

Oznacza to umiejętność rozmawiania o stomii z nauczycielem lub szkolnym opiekunem dziecka (- będąc rodzicem), oraz odnalezienie w sobie czynnej, (a nie tylko zdawkowej) empatii (- będąc nauczycielem).

To smutne, ale często zapominamy, że to, jak ze stomią czuje się dziecko i jak postrzega siebie w grupie rówieśników, w dużej mierze zależy nie, od niego samego, lecz od dorosłych, których ma wokół.

Warto mieć świadomość, jak wielka ciąży na nas, dorosłych odpowiedzialność.

Drodzy Czytelnicy, jeśli temat integracji Waszego dziecka ze stomią z rówieśnikami – (także na gruncie pozaszkolnym) jest dla Was trudnym tematem, skontaktujcie się z nami. Jesteśmy pewni, że możemy rzucić na tę sprawę nowe, bardziej optymistyczne światło.