Jaka pozycja

Nauka pielęgnacji stomii w pierwszym okresie po operacji może stwarzać kłopoty, ale nie trzeba się tym martwić. W myśl zasady, że praktyka czyni mistrza trzeba wierzyć, że z dnia na dzień będzie łatwiej, aż dojdzie się do takiej wprawy, że zmiana worka będzie prostą rutyną!

Aby ułatwić wam pierwsze dni po wyłonieniu, przygotowaliśmy kilka pomocnych wskazówek.

Bez względu na rodzaj stomii prawdopodobnie będziesz opróżniać worek do kilku razy dziennie, czasami w nieprzewidzianym momencie.

Trzeba by odpowiedzieć sobie na pytanie, czy istnieje idealny lub całkiem niewłaściwy sposób opróżniania woreczka stomijnego? Na pewno nie. Sposobów jest kilka, każdy z nich ma swoje plusy i minusy. W takim razie, jak zrobić to najlepiej?

Z przeprowadzonych przez Fundację STOMAlife badań dowiedzieliśmy się, jaki sposób jest najbardziej popularny.

Większość stomików opróżnia worek w pozycji siedzącej. 48% badanych opróżnia swoje worki siadając przodem na toalecie, co czyni tę metodę najczęściej stosowaną. Dla większości jest to najbardziej naturalny i wygodny sposób. 25% stomików opróżnia worek stomijny na stojąco. Słabym punktem tej metody jest duże ryzyko wydostania się treści poza sedes. Można to ograniczyć, klękając przy muszli, co stosuje 14%* stomików. Tylko 5%* siedzi na desce sedesowej tyłem. Pozostałe 8% stosuje inne metody.

Badania te pokazują, że każdy stomik sam wybiera optymalny dla siebie sposób, czasem metodą prób i błędów. Oczywiście idealna metoda, którą stosujesz w domu, nie musi być tak samo dobra w miejscu publicznym czy podczas wizyty u znajomych.

Chcemy pokazać Państwu, krok po kroku, jak opróżnić worek stomijny każdą z wymienionych powyżej metod:

1. Siedząc na sedesie przodem (48% badanych)

Wielu stomików twierdzi, że przypomina to naturalny sposób defekacji i jest najwygodniejsze.

Oto, jak możesz opróżnić swój worek stomijny, siedząc przodem:

1. Usiądź na desce sedesowej, tak jak robiłeś to w przeszłości, ale cofnij się jak najdalej, aby stworzyć przestrzeń na umieszczenie worka.
2. Szeroko rozstawione nogi zapewnią przestrzeń, która pomoże uniknąć zabrudzenia skóry albo odzieży.
3. Skieruj końcówkę worka stomijnego, który jest umieszczony między nogami, do toalety. To tam popłynie treść.
4. Po prawidłowym skierowaniu ujścia worka otwórz go, aby wypuścić zawartość.
5. Po opróżnieniu możesz wypłukać worek stomijny lub po prostu wytrzeć jego ujście chusteczkami higienicznymi lub wilgotnymi.

Opróżnianie worka stomijnego w pozycji siedzącej ma swoje zalety. Prawdopodobnie jest to najwygodniejsza pozycja do wykonania tej czynności. Zmniejsza ryzyko zabrudzenia łazienki, ponieważ jesteś bliżej deski sedesowej.

Jednak opróżnianie worka stomijnego w pozycji siedzącej nie jest możliwe dla wszystkich. Jeśli wokół sedesu jest bardzo mało miejsca lub deska sedesowa jest zbyt mała, może być trudno wypuścić zawartość przez brak odpowiedniej przestrzeni do umieszczenia worka w toalecie.

2. Na stojąco (25% badanych)

Jeśli jesteś mężczyzną, pozycja stojąca jest dla ciebie naturalna przy oddawaniu moczu. Być może na zasadzie podobieństwa ten sposób opróżnienia worka jest stosowany przez mężczyzn, choć z badań wynika, że nie tylko. Metoda ta niesie za sobą największe ryzyko, że treść spadająca do muszli klozetowej może się poza nią wydostać. By tego uniknąć, spróbuj zrobić to w następujący sposób:

1. Stojąc przodem do deski sedesowej, podciągnij wysoko odzież.
2. Wyjmij ujście worka stominego.
3. Możesz spróbować pochylić się do przodu, aby łatwiej było umieścić treść wewnątrz muszli.
4. Otwórz worek stomijny, aby wylać zawartość.
5. Staraj się umieścić strumień treści jelitowej jak najdalej od brzegu muszli klozetowej, by zminimalizować ryzyko wydostania się jej na zewnątrz.
6. Po opróżnieniu możesz wypłukać worek stomijny lub po prostu wytrzeć jego ujście chusteczkami higienicznymi lub wilgotnymi.

Ta metoda jest drugą w kolejności z preferowanych przez ankietowanych. Sprawdzi się zwłaszcza w publicznych toaletach. Nie siadając na desce klozetowej, nie musisz obawiać się bakterii i innych zanieczyszczeń.

Chociaż opróżnianie worka tym sposobem wydaje się wygodne, obarczone jest największym ryzykiem wydostania się treści poza klozet. Może to być szczególnie krępujące, gdy odwiedzasz kogoś i korzystasz z jego toalety.

3. Klęcząc (14% badanych)

Klęczenie w celu opróżnienia worka stomijnego może wydawać się nieco niepraktyczne, jednak aż 14% stomików uważa, że jest to najlepszy sposób. Stosowanie tej metody zależy również od położenia stomii oraz od wysokości sedesu.

Kiedy uklękniesz przed deską sedesową, worek stomijny znajdzie się na poziomie sedesu, co eliminuje możliwość wydostania się treści.

Trudno tę metodę ze względów higienicznych zastosować w publicznych toaletach.

Alternatywą tej metody mogłoby być kucanie przed muszlą klozetową.

Jeśli pozycja w klęku jest Twoją ulubioną, możesz kupić grubą podkładkę pod kolana. Dzięki temu klęczenie podczas opróżniania worka stomijnego będzie wygodniejsze. Alternatywnie możesz złożyć ręcznik i użyć go do podparcia kolan.

4. Siedząc na sedesie tyłem (5% badanych)

Siedzenie tyłem na sedesie (w przeciwnym kierunku niż zwykle, twarzą do spłuczki sedesowej) może być przydatne, jeśli wykorzystasz spłuczkę jako półkę i położysz na niej akcesoria potrzebne do czyszczenia worka po opróżnieniu.

W tej pozycji ryzyko wydostania się treści poza muszlę klozetową jest minimalne.

Nie jest to naturalna metoda siadania na sedesie, więc być może jest to jeden z powodów, że jej rzadkiego stosowania. Siedzenie twarzą do klapy sedesu i ściany w ciasnej łazience może być dla wielu stomików niekomfortowe.

5. Opróżnianie do pojemnika lub torby foliowej (8% badanych)

Około 8%* stomików decyduje się nie opróżniać worka stomijnego bezpośrednio do toalety, ale do innego pojemnika lub torby. Opróżniając worek z zawartości do pojemnika, wyrzucamy zawartość do sedesu. W przypadku użycia foliowego worka zamykamy go i wyrzucamy do kosza.

Ta metoda jest szczególnie preferowana przez osoby niepełnosprawne fizycznie, które nie mogą łatwo skorzystać z toalety. Co więcej, ryzyko zabrudzenia się jest naprawdę minimalne, ponieważ będziesz opróżniać worek stomijny bezpośrednio do pojemnika. Jest to wygodne, ponieważ można to zrobić w jakimkolwiek miejscu, bez konieczności szukania toalety.

Wielu stomikom defekacja nadal kojarzy się z WC i to miejsce traktują jako naturalne do wymiany sprzętu, a tym bardziej do opróżniania worka, choćby z powodu dostępności bieżącej wody, ręcznika czy papieru toaletowego. Korzystanie z tej metody przez 8% ankietowanych dotyczy sytuacji osób, które mają uzasadniony powód, by nie robić tego w toalecie.

W przypadku opróżniania worka stomijnego z zawartości nie ma złotego środka, ważne jest, aby samemu popróbować i znaleźć najwygodniejszy dla siebie sposób. Trzeba też pamiętać, że nie zawsze ulubiona metoda jest możliwa do zastosowania, co oznacza, że w zależności od miejsca, w którym potrzebujemy opróżnić worek stomijny, warto pamiętać o innych alternatywnych sposobach.

Cokolwiek wydaje ci się słuszne i wygodne, jest właściwe.

Wskazówki dotyczące opróżniania worka stomijnego

• Zmniejsz ryzyko wydostawania się treści poza muszlę klozetową:
• Najpierw wrzuć kilka listków papieru toaletowego do toalety, co zamortyzuje strumień treści wydostającej się z worka.
• Staraj się kierować strumień w wewnętrzną stronę muszli klozetowej, a nie w jej środek.
• Spróbuj uklęknąć lub usiąść, ponieważ są to pozycje, w których jest najmniejsze ryzyko wydostania się treści na zewnątrz sedesu.
• Siedząc na sedesie, usiądź głębiej i rozstaw szerzej nogi.
• Płukanie worka stomijnego:

Po oczyszczeniu worka stomijnego z zawartości, możesz go wypłukać. Płukanie worka stomijnego po opróżnieniu jest opcjonalne, ale stosowane przez wielu stomików.

Około 37% osób ze stomią deklaruje, że zawsze płucze worek po jego opróżnieniu, aż 23% robi to od czasu do czasu. Zwykle używa się do tego kubka z wodą lub butelki. Natomiast 40% stomików przyznaje, że nigdy nie płucze worka stomijnego po opróżnieniu. Płukanie pełni wyłącznie rolę higieniczną.

Z pewnością proces płukania jest łatwiejszy dla użytkowników sprzętu dwuczęściowego, ponieważ można odczepić worek. Jeśli wolisz odczepić worek podczas opróżniania, możesz wypłukać go wodą z kranu, aby dokładniej go wyczyścić.

Jeśli używasz systemu jednoczęściowego lub nie chcesz odczepiać worka, jedną ręką trzymaj ujście worka stomijnego po jego opróżnieniu, a drugą wlej trochę wody do środka, zamieszaj i opróżnij.

Aby ułatwić sobie płukanie worka możesz zaopatrzyć się w:

• małą plastikową butelkę typu pet: łatwa, mała i dobra w podróży;
• kubek wody;
• strzykawkę irygacyjną: mała i łatwa do zapakowania;
• wężyk bidetowy (jeśli poważnie myślisz o wypłukiwaniu i chcesz, aby było to jak najprostsze).

Płukanie worka stomijnego zmniejsza nieprzyjemne zapachy i podnosi komfort użytkowania, należy jednak pamiętać, aby nie zamoczyć zbytnio okolic stomii, bo może to spowodować nieszczelność, a w konsekwencji podciekanie treści jelitowej.

Utylizacja worka stomijnego

Najlepszym sposobem na to jest użycie specjalnego woreczka na woreczki, który pochłania i zatrzymuje zapachy w środku, zmniejszając tym samym przykry zapach wydobywający się z kosza na śmieci. Możesz też wlać do worka stomijnego specjalne krople niwelujące zapach.

Posiadanie produktów, takich jak krople do worków stomijnych lub dezodorant, które zmniejszają nieprzyjemny zapach, mogą sprawić, że poczujesz się lepiej.

Kiedy opróżnić worek stomijny?

Idealnym momentem na opróżnienie worka stomijnego jest wypełnienie go od jednej trzeciej do połowy. Zapobiega to wybrzuszaniu się worka pod ubraniem i sprawia, że jest dyskretnie ukryty.

Im dłużej czekasz, tym bardziej prawdopodobne jest, że stanie się on widoczny pod ubraniem. Co więcej, bardziej napełniony worek stomijny może powodować więcej nieprzyjemnego zapachu, a nawet podciekanie.

Należy rozważyć opróżnienie worka stominego gdy jest zapełniony w 1/3.

Jak często należy opróżniać worek stomijny?                    

Częstotliwość opróżniania worków stomijnych zależy od rodzaju stomii, którą posiadasz, diety, jaką stosujesz, ilości spożywanych płynów oraz przemiany materii – jest więc sprawą bardzo indywidualną.

W systemie jednoczęściowym worki należy zmieniać przynajmniej raz na dobę. W systemie dwuczęściowym zmiana płytki jest konieczna co 3-5 dni, a mocowane do niej worki powinno się wymieniać co najmniej raz w ciągu doby.

Życie ze stomią może początkowo stanowić pewne wyzwanie. W miarę upływu czasu zauważysz, że dbanie o stomię stanie się rutyną.

Nie denerwuj się, jeśli opróżnianie worka stomijnego na początku trwa zbyt długo. Kiedy opanujesz swoją własną technikę, stanie się to dla ciebie naturalne. Ważne jest, aby wiedzieć, że nie jesteś sam. Tysiące ludzi takich jak Ty żyje wygodnie ze stomią, a ona sprawia, że każdy dzień możesz wykorzystać na życie bez bólu.

*Analizą objęto 289 osób. Badanie ankietowe przeprowadzone było na grupie stomików. Miało postać papierowej ankiety z pytaniami zamkniętymi. Badanie zostało przeprowadzone w pierwszym kwartale 2021 roku.

 

Tekst: Fundacja STOMAlife