Jak pikantne jedzenie wpływa na życie ze stomią i skórę wokół niej? Czy stomik może degustować kuchnię azjatycką?

Pikantne jedzenie budzi skrajne emocje. I to nie tylko te „smakowe”. Dla jednych to źródło wyjątkowo intensywnych kulinarnych doznań, dla innych uciążliwy i przykry powód dolegliwości trawiennych. Osoby ze stomią często zastanawiają się, czy mogą spożywać ostre potrawy i jaki wpływ mogą one mieć na funkcjonowanie stomii oraz dobrostan skóry wokół niej. Często też w rozmowach z Wami, drodzy Stomicy, w kontekście diety pojawia się temat kuchni orientalnej i ostrych przypraw.

Zatem, czy stomik może i przede wszystkim, czy powinien próbować dań typowo ostrych, na przykład tych, z kuchni azjatyckiej, która staje się u nas coraz bardziej popularna?

W tym artykule drodzy Przyjaciele Stomicy, znajdziecie informacje na temat tego fascynującego lecz specyficznego rodzaj diety oraz tego, jak podejść do tematu pikantnego jedzenia, by uniknąć problemów zdrowotnych.

Jak ostre potrawy wpływają na układ pokarmowy?

Pikantne jedzenie zawiera substancje mogące podrażniać błonę śluzową przewodu pokarmowego. Dlatego osoby z historią problemów trawiennych powinny szczególnie uważnie dobierać produkty na swoim talerzu. Mowa tu zwłaszcza o kuchni azjatyckiej, która słynie z pysznych, lecz wyjątkowo pikantnych potraw.

Najważniejszą „drażniącą” substancją, obecną w daniach ostrych, jest kapsaicyna – związek chemiczny występujący w papryczkach chili, który odpowiada za ich ostry smak.

Kapsaicyna działa drażniąco na przewód pokarmowy i może przyspieszać perystaltykę jelit, co w przypadku osób ze stomią oznacza możliwość wystąpienia:

luźniejszych stolców – co może prowadzić do częstszej konieczności opróżniania worka stomijnego;
zwiększonego wydzielania śluzu w jelitach – co może wpływać na konsystencję i ilość treści jelitowej. Warto zwracać na to uwagę, szczególnie podczas wieczornego posiłku, mając na względzie, że późna kolacja (zwłaszcza bogata w drażniące przyprawy), może skutkować częstymi nocnymi wycieczkami do toalety w celu opróżniania woreczka.
gazów i wzdęć – szczególnie jeśli pikantne potrawy zawierają również cebulę, czosnek, rośliny strączkowe czy gazowane napoje. Występowanie wzdęć i gazów (zwłaszcza głośnych) to dla stomików kłopotliwe i stresujące sytuacje. Zwłaszcza, gdy planują oni pobyt w restauracji lub innym publicznym miejscu. To problematyczne również nocą. Napełniony gazami woreczek może się rozszczelnić, wymuszając jego szybką wymianę w trybie awaryjnym.

Czy ostre jedzenie ma wpływ na skórę wokół stomii?

Tak. Pikantne jedzenie może powodować podrażnienia skóry wokół stomii. Należy pamiętać, że skóra wokół stomii jest szczególnie wrażliwa, dlatego ważne jest, aby unikać czynników mogących ją podrażniać.

Pikantne jedzenie może mieć wpływ na skórę w kilku aspektach. Należą do nich:

podrażnienia spowodowane luźniejszym stolcem – jeśli pikantne jedzenie powoduje częstsze i bardziej płynne wypróżnienia, może zwiększyć ryzyko podciekania treści jelitowej pod płytę stomijną, a jak wiadomo, kontakt skóry z treścią jelitową jest główną przyczyną podrażnień i odparzeń powodujących duży ból i dyskomfort.
zwiększona ilość śluzu – wywołany pikantnymi potrawami może osłabiać przyleganie płytki stomijnej, co zwiększa ryzyko nieszczelności. To sytuacja bardzo niekomfortowa, zwłaszcza że pikantne orientalne potrawy jadamy zazwyczaj poza domem, co zwiększa stres związany z koniecznością wymiany worka poza nim – w toalecie publicznej.
efekt „pieczenia” – niektóre osoby zgłaszają uczucie pieczenia skóry wokół stomii po spożyciu ostrych potraw. Jest to związane z obecnością kapsaicyny w treści trafiającej do worka stomijnego. Może ona powodować dodatkowe podrażnienia, zwłaszcza jeśli skóra wokół stomii jest już wrażliwa lub uszkodzona.

Czy zatem duet stomik i pikantna dieta jest bezpieczny?

Nie ma uniwersalnej zasady mówiącej, że osoby ze stomią muszą całkowicie unikać ostrych potraw. Nie ma też takiej, która tego typu jedzenie im rekomenduje. W kwestii diety każdy organizm reaguje inaczej. Czasami to, co u jednych się sprawdza i jest stoma-bezpieczne, u innych wywołuje przykre dolegliwości - i odwrotnie. Każdy organizm reaguje inaczej, dlatego w kwestii diety warto zachować umiar i stosować się do kilku wskazówek. Zwłaszcza w przypadku potraw, o których z góry wiadomo, że mogą wywołać silne reakcje organizmu, a do takich zalicza się jedzenie pikantne.

Planując wypróbowanie pikantnych potraw kuchni azjatyckiej, warto pamiętać o zawsze sprawdzających się zasadach:

testuj małe ilości – jeśli chcesz sprawdzić, jak reagujesz na ostre jedzenie, zacznij od niewielkich porcji i obserwuj swoje ciało. Jeśli nie czujesz się źle, kolejnego dnia wróć do tematu, próbując następnych pyszności z azjatyckiego menu.
pij dużo wody – odpowiednie nawodnienie pomaga złagodzić ewentualne skutki podrażnienia jelit.
bezwzględnie unikaj pikantnych potraw w przypadku podrażnionej skóry wokół stomii – jeśli masz już problemy skórne, spożycie ostrych potraw może tylko pogorszyć sytuację. Warto wstrzymać się z degustacją ostryc potraw do czasu wyleczenia zmian.
stosuj dobrze dopasowane produkty stomijne – jeśli zdecydujesz się na pikantne jedzenie, upewnij się, że Twoja stomia jest dobrze zabezpieczona przed ewentualnym podciekaniem tresci pod płytkę. Zapytaj swoją opiekunkę stomijną o lepsze zabezpieczenie woreczka stomijnego bądź zadzwoń pod bezpłatny numer i skonsultuj ten temat z naszymi specjalistami w temacie stomii.
zwróć uwagę na składniki dodatkowe potraw – nie tylko ostrość może stanowić problem, ale także inne składniki potraw, np. cebula, czosnek czy nabiał, które mogą wywoływać dodatkowe dolegliwości trawienne. Jeśli rzeczy te szkodzą Ci w posiłkach tradycyjnych, również w tych pikantnych będą potęgować nieprzyjemne dolegliwości.

#stomikmoże, ale nie zawsze. Kiedy lepiej unikać pikantnych potraw?

Są sytuacje, w których zdecydowanie warto zrezygnować z ostrych potraw. Kiedy warto wziąć to pod uwagę?

bezpośrednio po operacji wyłonienia stomii – to bardzo ważne. Zaraz po operacji dieta stomika powinna być uproszczona i lekkostrawna. Jelita potrzebują czasu na adaptację do nowej sytuacji, dlatego zaleca się stopniowe rozszerzanie diety.
w przypadku występowania biegunek – ostre potrawy mogą nasilać problem. Jeśli już wystąpił, zdecydowanie warto zaniechać kulinarnych uczt opartych na potrawach ostrych i postawić na diete lekkostrawną.
przy aktywnych podrażnieniach skóry wokół stomii – kapsaicyna obecna w treści trafiającej do worka stomijnego może zwiększyć uczucie pieczenia skóry i opóźnić jej gojenie. Jeśli u stomika występuje problem zaognionej i tkliwej lub bolesnej skóry, nie jest wskazane spożywanie posiłków zawierających drażniące produkty.

#stomikmoże, ale rozważnie i z umiarem

Pikantne jedzenie nie jest całkowicie zakazane dla osób ze stomią, ale wymaga indywidualnego podejścia i umiaru. Pamiętajmy, że może ono przyspieszać perystaltykę jelit, prowadząc do luźniejszych stolców i zwiększając tym samym ryzyko podrażnień skóry wokół stomii.

Stomik nie musi rezygnować z odkrywania nowych smaków, powinien jednak dostosować ich intensywność do swojego aktualnego stanu zdrowia i kondycji skóry wokół stomii. Dlatego tak ważna jest uważna obserwacja reakcji własnego organizmu i dostosowywanie diety do własnych potrzeb. Jeśli pojawiają się niepokojące objawy lub negatywne skutki kulinarnych eksperymentów, warto ograniczyć ostre potrawy lub całkowicie z nich zrezygnować.

Zdrowa i dobrze zabezpieczona skóra wokół stomii to podstawa komfortowego życia, dlatego warto dbać o nią na każdym poziomie – także poprzez świadome wybory żywieniowe. Orientalna kuchnia kusi, ale jeśli stomik nie ma pewności, czy jego organizm jest na nią gotowy, lepiej ograniczyć ją do degustacyjnych ilości lub postawić na mniej drażniące potrawy. A tych także w egzotycznym menu naprawdę nie brakuje.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: Iza Janaczek i Pexels