Stomia i miesiączka

Spośród wielu pytań, jakie w kontekście stomii pojawiają się w naszych social mediach i w wiadomościach prywatnych, jakie od Was otrzymujemy pojawia się również to o miesiączkę. Zatem, czy stomia wpływa na szeroko pojęty temat menstruacji, a jeśli tak, to w jakim stopniu?

Dziś z cyklu: ‘Stomia, życie - nie tabu’ - dwa tematy, które właśnie za tabu są często uważane :)

Czy stomia wpływa na cykl menstruacyjny?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Ani twierdzącej, ani przeczącej, choć wiele kobiet po wyłonieniu stomii obserwuje odstępstwa od ‘menstruacyjnej normy’, jaką znały sprzed operacji. Czasami zmiany są subtelne i mało odczuwalne, czasami – znaczne. Dziś słów parę o obu.

Stomia może wpływać na miesiączkę, choć nie zawsze tak się dzieje. Wpływ i jego intensywność zależy od rodzaju przebytej operacji, indywidualnych predyspozycji organizmu każdej kobiety (w tym wypadku stomiczki) i jej ogólnego stanu zdrowia.

Jak stomia może wpłynąć na cykl menstruacyjny?

Najczęściej obserwowane i sygnalizowane zmiany / nieprawidłowości to:

1. Zaburzenia cyklu
   Najbardziej typową obserwacją w kontekście niedawno wyłonionej stomii i miesiączki to ta, potwierdzająca, że operacja wyłonienia stomii może powodować tymczasowe zaburzenie cyklu menstruacyjnego. Warto mieć świadomość, że interwencja chirurgiczna, zwłaszcza w tym wypadku - w obrębie brzucha, to dla organizmu szok, duży wysiłek i wydatek energii. Po operacji wyłonienia stomii organizm może być więc osłabiony i zestresowany, co może prowadzić do:
   • opóźnienia miesiączki
   • utraty regularności
   • lub nawet jej czasowego zaniku
2. Intensywność krwawień
   Wyłonienie stomii poprzedzone operacją w obrębie jamy brzusznej  może powodować również zmiany w intensywności krwawienia. Niektóre kobiety zauważają, że ich okresy stają się:
   • bardziej obfite (czasem z powodu zmian w ukrwieniu miednicy)
   • bardziej skąpe (jeśli organizm oszczędza energię na regenerację)
3. Ból i dyskomfort
   Wiele stomiczek w czasie trwania miesiączki i w okresie bezpośrednio ją poprzedzającym obserwuje bóle brzucha i większy dyskomfort w obrębie dolnej części brzucha. Dzieje się tak ze względu na miejsce i specyfikę działań chirurgicznych, jakie mają miejsce podczas operacji wyłonienia stomii. Mogą one skutkować:
   • większą bolesnością miesiączek
   • wzdęciami i problemami trawiennymi podczas okresu
   • większą wrażliwość wokół stomii
4. Intensywność i regularność miesiączek a leki i hormony
   Nierzadko na intensywność i regularność miesiączki wpływają przyjmowane leki i hormony. Dlatego pamiętajmy, że i one mogą zaburzyć comiesięczny cykl. Jeśli po operacji przyjmowane są leki przeciwbólowe, sterydy lub antybiotyki, to właśnie one mogą być odpowiedzialne za chwilowe zaburzenie cyklu. Pamiętajmy również, że przy stomii, zwłaszcza ileostomii, często pojawia się problem utraty składników odżywczych, co dodatkowo przy intensywnych krwawieniach, może powiększyć ryzyko wystąpienia anemii.

Czy wraz z pojawieniem się stomii miesiączka może zupełnie zaniknąć?

Nie, miesiączka nie zanika przez stomiię, ponieważ stoma dotyczy układu pokarmowego (kolostomia, ileostomia) lub moczowego (urostomia), a cykl menstruacyjny jest regulowany przez układ hormonalny i rozrodczy.

Jednak u niektórych kobiet po operacji, w efekcie której wyłoniona zostaje u nich stomia, mogą wystąpić tymczasowe zaburzenia cyklu, takie jak:

• opóźnienie lub chwilowy brak miesiączki – ponieważ organizm potrzebuje czasu na regenerację po operacji.
• zmiany w intensywności krwawienia – wtedy miesiączka może być obfitsza lub skąpsza.
• dodatkowy dyskomfort w okolicy brzucha – szczególnie jeśli operacja obejmowała rejon miednicy.

Z całą stanowczością należy także podkreślić, że jeśli miesiączka zanika na dłużej, warto skonsultować się z lekarzem, bo może to być związane np. ze stresem pooperacyjnym, zmianami hormonalnymi lub innymi czynnikami zdrowotnymi.

Czy te anomalie to już na zawsze?

Nie. Zmiany w regularności i intensywności cyklu będące efektem operacji wyłonienia stomii to z założenia zmiany czasowe. W większości przypadków cykl stabilizuje się po kilku miesiącach. Jeśli jednak miesiączka nie wraca, nadal jest nieregularna lub pojawiają się inne niepokojące zmiany, warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza ginekologiem.

Powrót miesiączki do normy po operacji stomijnej jest kwestią indywidualną, ale zazwyczaj trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Od czego zależy?

• od rodzaju operacji. Jeśli zabieg obejmował tylko jelita, cykl wraca szybciej. Jeśli interwencja dotyczyła miednicy (np. usunięcie części jelita grubego w pobliżu macicy), regeneracja może trwać dłużej.
• od poziomu stresu i rekonwalescencji. Organizm może opóźnić owulację w reakcji na stres operacyjny i osłabienie.
• od utraty masy ciała i odżywienia. Również nagła utrata wagi lub niedobory składników odżywczych mogą wpłynąć na cykl.
• od stosowanych leków. Niektóre leki (np. sterydy, silne leki przeciwbólowe) mogą tymczasowo zaburzać miesiączkę.

 

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Przyjmuje się, że warto zgłosić się do lekarza jeśli miesiączka nie wróci do normy w ciągu 3–6 miesięcy. Natomiast jeśli jest ona bardzo nieregularna lub znacząco zmienił się jej charakter (np. stała się wyjątkowo obfita albo bardzo skąpa) i towarzyszy jej ból oraz zauważalne zmiany nastroju na gorszy, warto skonsultować się z ginekologiem bez czekania aż ‘samo przejdzie’.

Pamiętajmy, że zrozumiana stomia, to stomia, która daje przestrzeń do realnej poprawy komfortu życia. Dlatego, drogie Stomiczki, jeśli jest coś, co w kontekście stomii budzi Wasz niepokój, także w innych aspektach życia, takich jak opisany dziś temat menstruacji warto niepokój taki skonsultować ze specjalistą. by wykluczyć problem bądź – wdrożyć konieczne działania naprawcze.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: Pexels, Iza Janaczek