Stomia – można z nią zostać żoną, ale nie kucharką…?

Wypadek, nowotwór, choroba Leśniowskiego-Crohna i zalecenie: wyłaniamy stomię. Co roku ponad 6 tysięcy osób musi zmierzyć się z taką informacją i obawą, jak dalej będzie wyglądało ich życie. Czy można ze stomią normalnie funkcjonować? Czy otoczenie zaakceptuje stomika w jego dotychczasowych rolach społecznych? Co wolno, a czego nie wolno osobie z wyłonioną stomią? Na zlecenie Fundacji STOMAlife zapytano Polaków co wiedzą i co sądzą na temat stomii i stomików.

Co roku, 5 października obchodzony jest Krajowy Dzień Stomika. Szacuje się, że w Polsce żyje ponad 50 tysięcy osób z wyłonioną stomią. Liczba ta wzrosła o 25% zaledwie w ciągu ostatnich 5 lat. Biorąc pod uwagę, że tendencja zachorowań na nowotwory, które są jedną z głównych przyczyn wyłaniania stomii, jest rosnąca, prognozuje się, iż tego typu operacje również będą coraz częstsze. Pomimo tego, iż temat może dotknąć każdego, jak pokazuje najnowsze badanie przeprowadzone na zlecenie Fundacji STOMAlife: Polacy nadal nie do końca wiedzą czym jest stomia i jak się z nią żyje.

Definicja stomii jest następująca: to chirurgicznie wytworzone połączenie brzucha, które umożliwia wypróżnianie się do specjalnego worka stomijnego. A jak odpowiadali ankietowani? Blisko co dziesiąta osoba błędnie kojarzy to słowo z chorobą, a 35% badanych nie ma absolutnie żadnych skojarzeń z tym terminem. Zaledwie co czwarty respondent mniej więcej kojarzy czym jest stomia. „Przed nami kolejna odsłona kampanii prowadzonych przez Fundację. W tym roku hasło przewodnie brzmi: STOMIA. Symbol zwycięstwa! Tak właśnie powinniśmy postrzegać stomików, jako bohaterów, którzy wygrali walkę o swoje życie lub są w jej trakcie. Tymczasem, jak pokazują nasze poprzednie badania, ponad 75% osób z wyłonioną stomią w jakimś stopniu wycofuje się z życia społecznego z obawy przed reakcją otoczenia.” – mówi Magda Piegat, Wiceprezes Fundacji STOMAlife działającej na rzecz stomików. „Na szczęście, pomimo wciąż dużej niewiedzy na temat stomii, Polacy okazali się bardzo otwarci i tolerancyjni, chociaż nadal pokutuje kilka nieprawdziwych mitów na temat stomii. Wyniki badania opinii postrzegamy jednak jako pozytywną informację, która na pewno pomoże wielu osobom z wyłonioną stomią wyjść ze swojej skorupy.” – dodaje.

Pomimo że niewiedza zazwyczaj budzi strach i nieufność, odpowiedzi respondentów wydają się przeczyć tej tezie. Największy odsetek badanych uznał, że stomia nie stanowi medycznej przeszkody do podejmowana pracy zawodowej (85%), uprawiania seksu (83%), podróży samolotem (76%), czy spożywania normalnych posiłków (75%). Stomicy spotykają się też z dużą akceptacją ze strony społeczeństwa jeżeli chodzi o kwestie budowania relacji partnerskich (87%), czy posiadania dzieci (84%). Większość społeczeństwa bez problemu zaakceptuje stomika w roli przyjaciółki lub kolegi z pracy (kolejno 82% i 80%). Dla znacznej części badanych stomia nie stanowiłaby również przeszkody, gdyby posiadał ją nauczyciel (76%) lub małżonek bliskiej osoby np. synowa, zięć (75%).

Nie ma za to jednoznacznego przyzwolenia dla odsłaniania worka stomijnego w codziennych strojach (42%) lub na plaży (42%). Według znacznej częściej badanych osoby żyjące ze stomią nie powinny również uczęszczać na publiczne baseny (aż 63% badanych nie akceptuje takiego zachowania) lub korzystać z sauny. Zaledwie połowa osób zaakceptowałaby stomię u kucharza, a jeszcze mniejszy odsetek u ratownika na pływalni (41%). O tym, że stomia musi znacznie obniżać komfort życia, przekonanych jest niemal ¾ respondentów. Blisko co trzecia osoba jest przekonana, że worek stomijny wydziela nieprzyjemny zapach, a co czwarta, że stomia wyklucza z życia towarzyskiego i skraca życie.

„Operacja wyłonienia stomii to zabieg, który albo ratuje życie, albo zdecydowanie wpływa na poprawę jego komfortu. Niestety, pokutujące przekonania i obawy związane z posiadaniem stomii, wielokrotnie powodują, że pacjenci odmawiają zgody na jej przeprowadzenie. Dlatego tak ważne są wszelkie działania, które mają na celu zwiększanie świadomości na ten temat, nie tylko wśród stomików, ale przede wszystkim wśród społeczeństwa. Poczucie akceptacji środowiska może uratować życie wielu osobom, które stoją przed tą trudną decyzją, jaką bez wątpienia jest zabieg wyłonienia stomii” – mówi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Bielecki – chirurg i proktolog. I dodaje „Pamiętajmy, że stomia nie jest chorobą, a sposobem na poradzenie sobie z nią. Może spotkać każdego z nas, bez względu na stan zdrowia i wiek. To często jedyny ratunek na przykład w przypadku mnogich urazów brzucha z uszkodzeniem jelita grubego. Osoba ze stomią nie jest nazywana przez nas chorą, po prostu jest to stomik, człowiek który zaczyna nowe życie.”

Fundacja STOMAlife od kilku lat prowadzi działania mające na celu poprawę komfortu życia osób z wyłonioną stomią. 5 października, w Dzień Stomika, startuje kampania „STOMIA. Symbol zwycięstwa”, która ma pokazać samym stomikom oraz ich otoczeniu, że walka o zdrowie zasługuje na uznanie i szacunek. W ramach kampanii, Fundacja będzie również zabiegać o wprowadzenie rozwiązań systemowych mających na celu zapewnienie skoordynowanej opieki nad pacjentem ze stomią. W tej sprawie, 4 października odbędzie się specjalnie posiedzenie Zespołu Parlamentarnego ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki, w którym udział wezmą posłowie, przedstawiciele Rzecznika Praw Pacjenta, środowisko medyczne oraz pacjenci.