Światowy Dzień Żywności

W dniu 16 października obchodzony jest Światowy Dzień Żywności. Niestety pod tą budzącą miłe skojarzenia nazwą wcale nie kryją się same przyjemności, lecz fakty, które zdecydowanie bardziej kojarzą się z troską, strachem i złymi prognozami.

W tym dniu głośniej mówi się o problemie głodu, który w świecie, w jakim przyszło nam żyć, wciąż ma się zastraszająco dobrze. Jak przeczytać można na stronie Unicef, według danych zebranych przez pięć wyspecjalizowanych agencji ONZ, na świecie z powodu głodu cierpi 735 milionów ludzi. To o 122 miliony osób więcej niż w roku 2019. I nie, nie chodzi tylko o kraje afrykańskie, z które większości osób kojarzą się z problem głodu. Głód rozpowszechnił się w każdym zakątku świata, choć jego twarzą nadal jest Afryka. 

Do takiego stanu rzeczy przyczyniły się liczne kataklizmy. Te naturalne i te spowodowane ręką człowieka, konflikty zbroje, w tym wojna w Ukrainie i pandemia covid19.
Jeśli ten trend nie ulegnie zmianie, to założenie ONZ, którego celem było wyeliminowanie głodu do roku 2030 - nie zostanie zrealizowane. A jest to cel niebywale trudny do osiągnięcia. Zważywszy na fakt, że alarmistyczne dane ogłoszone przez agencje ONZ zebrane zostały przed wybuchem kolejnego wielkiego konfliktu zbrojnego, jaki dziś dzieje się na oczach całego świata.

Zdania na temat głodu na świecie są mocno podzielone. Często jednak głośniej wybrzmiewają te przekonujące, że głód nie jest efektem braku wystarczającej ilości jedzenia, potrzebnego do tego, by wyżywić całą ludzkość - lecz jest skutkiem niesprawiedliwego i bezrefleksyjnego gospodarowania zarówno dobrami planety, jak i samym pożywieniem. I właśnie to, według wielu obserwatorów, prowadzi do skrajnego ubóstwa i w efekcie – ogromnego głodu. 

Pierwsze obchody  Światowego Dnia Żywności (World Food Day) odbyły się 16 października 1979 roku. Święto proklamowane zostało przez FAO, (to Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, której pierwsze litery oryginalnej nazwy składają się na jej powszechnie używany w świecie skrót – FAO: Food and Agriculture Organization of the United Nations) 

Jedzenie – woda – świadomość – odpowiedzialność - szacunek...
Głównym celem obchodów corocznego Światowego Dnia Żywności nie jest wcale skupianie się nad samą istotą żywności i przyjemnościami wynikającymi z jedzenia lecz – nad jego brakiem i wpływem tego faktu na dzisiejszy świat i jego mieszkańców.

Hasło tegorocznych obchodów Dnia Żywności brzmi: „Woda to życie, woda to jedzenie. Nie pozostawiaj nikogo w tyle” 

Odbywające się na całym świecie eventy, pikniki, koncerty, konkursy, odczyty, spotkania, happeningi i wydarzenia edukacyjne mają jeden wspólny wielki cel. Bez względu na język, w jakim są przekazywane i wygłaszane hasła związane z tym dniem, nawołują one do solidarności świata w walce z głodem oraz do szacunku - do jedzenia, a także do wody. Coraz głośniej też podnosi się temat marnowania obu tych rzeczy, w kontekście nieprzemyślanych zakupów oraz wyrzucania nadmiaru produktów, zarówno z lodówki, jak i z talerza. Takie zachowanie budzi uzasadniony sprzeciw, zwłaszcza gdy zestawi się je z głodem panującym w krajach ogarniętych wojną, bądź z samym problemem ubóstwa. Nie, nie tylko gdzieś daleko w Afryce, ale także całkiem blisko. Bliżej, niż wielu z nas sądzi.
„W 2023 roku są w Polsce osoby, które nie dojadają z powodu biedy. To ogromny problem społeczny, który niestety nasila się wraz z wysoką inflacją. Osoby ubogie wciąż odczuwają też skutki ekonomiczne pandemii i wojny” – te słowa wypowiedziała Beata Ciepła, prezes Federacji Polskich Banków Żywności. Warto tu dodać, że w roku 2022 ze wsparcia organizacji pozarządowych zajmujących się przygotowywaniem paczek z darmową żywnością skorzystało około 1,4 mln Polaków. Badanie zrealizowano w okresie kwiecień-lipiec 2023 roku.

Słów kilka o Federacji Banków Żywności. Tworzy ją 31 Banków Żywności. To wspólnota niezależnych organizacji pozarządowych zbierających żywność wciąż zdatną do spożycia lecz wycofywaną z obrotu. Innymi słowy, to właśnie Banki Żywności dbają, by została ona rozdysponowana wśród potrzebujących zamiast – tak po prostu zutylizowana.
To także Banki Żywności organizują obchody Dnia Żywności w Polsce, patronując licznym spotkaniom i wydarzeniom mającym promowanie zrównoważonego gospodarowania jedzeniem.
Warto nie tylko wziąć udział w takich spotkaniach ale też warto wziąć sobie do serca promowane w tym dniu założenia i idee - zważywszy na fakt, że głód nie jest domeną świata, który jest daleko. Głód to problem, który dotknąć może każdego, bez względu na miejsce zamieszkania.

O co więc tak naprawdę chodzi?

Dzień Żywności to nie dzień pączka i waty cukrowej, hot doga czy pieczeni. To dzień myślenia, planowania, humanizmu i humanitaryzmu. Nie jest prawdą, że świat zmieniają inni. My też możemy, a nawet powinniśmy. Bo tak naprawdę, choć nie zawsze do końca zdajemy sobie z tego sprawę - to każdy z nas ma wpływ na wiele ważnych rzeczy. I nie chodzi wcale o czyny wielkie i niemożliwe do zrealizowania. Wystarczą czyny małe i zwykłe. Kupujmy z rozwagą, jedzmy rozsądnie i tyle - ile potrzebujemy. Nie wyrzucajmy. Jeśli mamy za dużo, dzielmy się z tymi którzy w tym momencie mają mniej. Zwłaszcza, że role mogą się przecież odwrócić.  

Światowy Dzień Żywności to także święto stomików

Stomicy też mogą a nawet powinni świętować. Zwłaszcza, że stomia i jedzenie to tematy, które idealnie się uzupełniają. Wiele stomii wyłonionych zostało w konsekwencji wieloletnich, wyniszczających chorób jelit, w których podstawą utrzymania względnego spokoju w organizmie, było stosowanie restrykcyjnej diety opierającej się na eliminacji kolejnych (zdrowych) produktów, które wraz z rozwojem choroby zaczęły temu organizmowi szkodzić. Wyłonienie stomii u wielu stomików stało się więc powrotem do dobrego, jakościowego i bogatego w składniki jedzenia.

Dieta stomika to dieta zdrowego człowieka

Nie ma "specjalnej diety stomika" są natomiast wskazania, by jeść zdrowo i z umiarem, stosując metodę samoobserwacji i uważności, bo to, co szkodzi jednemu stomikowi, na drugim niekoniecznie w ogóle zrobi negatywne wrażenie.

W czasie zaraz po operacji stomikom zaleca się dietę lekkostrawną. Bez obciążającego organizm błonnika, który do diety należy dołączać powoli i z rozwagą, obserwując efekty i wyciągając wnioski. 

Dieta stomika to nic innego jak dieta zdrowego człowieka, czyli taka, która opiera się na posiłkach zdrowo przygotowywanych i komponowanych ze zdrowych składników. W praktyce oznacza to posiłki pieczone, duszone i gotowane zamiast tych smażonych. Łagodne w smaku, zamiast mocno pikantnych oraz - zdrowe napoje, zamiast alkoholu.
Mówiąc o diecie po wyłonieniu stomii zaleca się też ograniczenie cukru a także przekąsek na nim opartych – mowa tu o batonikach, pączkach i wysoko słodzonych napojach. Warto nadmienić również, że kawa, herbata i soki to rzeczy, które po latach "postu jakościowego" często wracają do menu stomików ale i w tym wypadku, zaleca się rozwagę, umiar i obserwację ich indywidualnego działania na organizm.

Należy też pamiętać, by unikać produktów mogących zakłócić równowagę organizmu, bo te skutkować mogą zaparciami, biegunkami bądź gazami. 

Zdrowa dieta stomika to dieta rozważna i przemyślana, nie tylko jeśli chodzi o jakość produktów ale także - ich ilość, co idealnie wpisuje się w dzisiejsze święto. 

Lepiej jeść częściej i mniej niż raz lub dwa razy dziennie i to późno wieczorem. Pamiętajmy też, że stomik powinien jeść powoli, dokładnie przeżuwając to, co trafia do jego ust i dbając o regularne nawadnianie się.

Jakość to nie ilość – czego sobie życzy świat w Światowym Dniu Żywności?

Warto zaznaczyć, że jakość to nie ilość, o czym galopujący świat zapomina, brnąc w efekt "na bogato". Powodów i okazji nie brakuje: rodzinne spotkania, grill z sąsiadami, imieniny, jubileusze i święta.

Kupujemy dużo więcej niż potrzebujemy i przygotowujemy więcej niż jesteśmy w stanie zjeść. Te nadwyżki, jeśli nie uda się ich wykorzystać, trafiają  do śmieci, choć mogłyby trafić na stół kogoś, kto ich bardziej potrzebuje.

W Światowym Dniu Żywności życzmy sobie nie tylko tego, by nigdy nie doświadczyć kryzysu głodu. Życzmy sobie też świadomości, że taka możliwość istnieje oraz tego, że mamy bardzo duży wpływ na to, by się nie zdarzyła. W myśl sentencji że to kropla drąży skałę, pamiętajmy, że jakość naszego życia, w dużej mierze zależy właśnie od nas samych. 

.............................
tekst i zdjęcia Iza Janaczek
plakat promujący Światowy Dzień Żywności - FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa -- Food and Agriculture Organization of the United Nations)