Światowy Dzień Zdrowia

Już 76. raz obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. Wspominamy go i celebrujemy na pamiątkę założenia Światowej Organizacji Zdrowia, znanej światu szerzej pod angielską nazwą World Health Organization (WHO). Jej celem nadrzędnym jest podejmowanie wszelkich działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia wszystkich ludzi.

Tegoroczne obchody odbywają się pod hasłem "moje zdrowie, moje prawo (my health, my right)". To wyjątkowo wymowne słowa, które dla każdego z nas powinny stać się samospełniającym się życzeniem. Prawo do zdrowia to prawo do życia – dobrego, jakościowego i pełnego spokoju. I dziś – w Dniu Zdrowia, należy ten fakt jeszcze mocniej podkreślić. Powinien wybrzmieć głośno i wyraźnie, tak, by dotarł także do tych osób, które wciąż o tym nie pamiętają lub - nie wiedzą.

Światowy Dzień Zdrowia co roku przypomina nam o fundamentalnym znaczeniu zdrowia. I to w odniesieniu do jednostek, czyli pojedynczych osób, jak i całych, tworzonych przez nie, społeczeństw.

Świat zmienia się w zastraszającym tempie, a fakt ten, w dużej mierze dotyczy także naszego zdrowia i sposobu, w jaki o nie dbamy (lub nie dbamy, nie wiedząc, że mamy ku temu niezbywalne prawo). Dlatego właśnie, by o tym przypomnieć, w centrum tegorocznych obchodów stoi tak wymowne hasło przewodnie.

"Moje zdrowie, moje prawo" - to mocne i wiele mówiące słowa, pod którymi kryją się indywidualne prawa – prawa każdego z nas do opieki zdrowotnej. Oznacza to, ni mniej ni więcej, że każdy człowiek ma prawo dbać o własne zdrowie i w dbaniu tym nie pozostawać sam. Bez względu na pochodzenie, status społeczny czy ekonomiczny wszyscy mamy takie samo prawo do dostępu i korzystania z usług medycznych. Co smutne, ale częste – posiadanie takiego prawa nie oznacza jednak, że da się je swobodnie i do syta egzekwować.

Skąd taka konkluzja? Z obserwacji mało chwalebnych sytuacji, ukazujących system opieki zdrowotnej jako organ, który nie dla wszystkich działa tak samo skutecznie i – sprawiedliwie.

Nierówności w opiece zdrowotnej są wciąż mocno odczuwalne w wielu częściach świata. Oznacza to między innymi, że miliony ludzi na świecie nadal zderzają się z problemem braku dostępu do podstawowej opieki medycznej, o tej specjalistycznej już nie wspominając. I właśnie w obliczu tak wielkich wyzwań, hasło "moje zdrowie, moje prawo" staje się kluczowym punktem wyjścia do podejmowania działań na rzecz eliminacji tych nierówności i budowania bardziej sprawiedliwego systemu opieki zdrowotnej. To proces długotrwały i niełatwy, dlatego warto pochylić się nad tym, co w kwestii własnego zdrowia możemy zrobić także my sami.

Nie od dziś wiadomo, że pierwszym diagnostą każdego chorego jest on sam. To on pierwszy decyduje, czy dyskomfort i złe samopoczucie, z jakim się mierzy to coś, co chce (już) konsultować i leczyć, czy nie. Szacuje też, na podstawie obserwacji, czy ma szansę otrzymać szybką pomoc czy nie. Mimo braku przekonania, czy się to uda, często jej szuka, ale zanim taką pomoc otrzyma, napotyka wiele problemów. Choć brzmi to dość szokująco, tak właśnie jest.

Osoby chore często podejmują działania w kierunku poprawy swojego zdrowia, zwracając się o profesjonalną pomoc medyczną, ale czas oczekiwania na reakcję (proponowana data badania, wizyty, przyjęcia na szpitalny oddział celem diagnostyki lub leczenia) jest tak odległy, że i tak de facto chorzy pozostają z tematem sami. I niestety, problem ten nie dotyczy tylko krajów tzw. trzeciego świata. Nawet my, Polacy, bardzo często zderzamy się z sytuacją, gdy na wizytę u lekarza specjalisty czeka się tygodniami, miesiącami, a nawet – nierzadko latami, co w przypadku postępującego schorzenia jest zarówno kuriozalne, jak i brzemienne w skutki.

Zwłaszcza w takim dniu jak dziś należy zdać sobie sprawę, że system opieki zdrowotnej, mimo szlachetnych założeń, nie jest doskonały i trzeba robić wszystko, by fakt ten zmieniać.

Dzień Zdrowia to nie tylko pochylanie się nad bolączkami systemu. Tegoroczne święto ma jeszcze jedno przesłanie. Jest nim również apel do społeczeństwa o promowanie zdrowego stylu życia, o zwrot w kierunku profilaktyki, która stanowi kluczowe medium w rozpoznawaniu wielu chorób ciężkich, a także o regularne badania kontrolne, które mogą im zapobiec, poprawiając tym samym jakość życia każdego człowieka.

Pamiętajmy, że prawo do zdrowia to prawo, które należy egzekwować także od siebie. Bo o ile jesteśmy swoimi pierwszymi diagnostami, jesteśmy też swoimi najlepszymi towarzyszami, przyjaciółmi i obserwatorami. W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, korzystamy z prawa, jakie mamy. A naszym niezbywalnym i nadrzędnym prawem jest ochrona własnego zdrowia.

W czasie, gdy zdrowie staje się coraz bardziej komercjalizowane, hasło "moje zdrowie, moje prawo" przypomina nam, że zdrowie nie jest produktem, który można tak po prostu wziąć ze sklepowej półki, opłacić, jak pakiet telewizji cyfrowej i już mieć. Zdrowie to składowa kilku czynników, których stosowanie w codziennym życiu wymaga wytrwałości, uważności, ale i świadomości. W zabieganym świecie trudno o tak wielką samowystarczalność, dlatego właśnie powinniśmy dążyć do budowy i wzmocnienia systemu opieki zdrowotnej, który nie tylko leczy już istniejące choroby, ale również skutecznie im zapobiega, promując zdrowie jako wartość absolutnie nadrzędną.

W tym miejscu należy głośno wspomnieć o Ludziach, którzy pomagają ten wielofunkcyjny system budować i usprawniać. W żadnym wypadku nie należy zapominać o tym, że to właśnie Oni, dzień po dniu, wraz z cierpiącymi pacjentami, zmagają się z ich niemocą, wszystkimi dostępnymi środkami pomagając im w codziennym życiu z chorobą.

Dzisiejsze święto to doskonała okazja, aby mocniej zrozumieć i docenić trud oraz poświęcenie pracowników służby zdrowia, którzy codziennie stają w obliczu wielu wyzwań i trudności, by zapewnić dobrą opiekę pacjentom na całym świecie. Lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni i inni specjaliści medyczni to cisi bohaterowie, których wysiłki i zaangażowanie są często niewidoczne dla większości społeczeństwa, ale absolutnie bezcenne dla osób potrzebujących ich pomocy.

Pracownicy służby zdrowia nie tylko zajmują się leczeniem chorób, są oni również wsparciem emocjonalnym i moralnym dla swoich pacjentów. To oni starają się być oparciem dla osób cierpiących. Nie tylko pomagają fizycznie ulżyć im w chorobie, ale też pocieszają i motywują ich do dalszej pracy nad powrotem do zdrowia. Ich ciepła, życzliwa obecność, empatia i zaangażowanie stanowią nieocenione wsparcie dla pacjentów.

Także dzisiaj, wspomnieć należy również o tych pracownikach służby zdrowia, którzy często podejmują się pracy w skrajnie trudnych warunkach. Nierzadko z niewystarczającymi zasobami i narzędziami, narażając swoje zdrowie i życie, aby zapewnić opiekę innym, szczególnie w czasach kryzysów zdrowotnych czy klęsk naturalnych. Ich praca, często niewidoczna dla innych, jest wielkim aktem człowieczeństwa dla tych, o których pędzący świat zapomniał.

Jak spuentować rozważania o tym ważnym dla wszystkich dniu? Zdecydowanym "dziękuję" dla wszystkich zaangażowanych w proces tworzenia lepszej przestrzeni do życia dla nas wszystkich. Dziękujemy, że jesteście i że nadal chcecie być, choć to trudne i często bardzo gorzkie doświadczenie.

Dzień Zdrowia to dzień nas wszystkich – każdy bowiem kiedyś zetknął się z chorobą i z koniecznością szukania pomocy medycznej – dla siebie lub dla kogoś bliskiego. 

"Moje zdrowie, moje prawo" to hasło, które powinno towarzyszyć nam zawsze, nie tylko dziś. Mamy prawo żyć w zdrowiu. Pamiętajmy o tym i korzystajmy z niego. 

Zdrowie to przecież nasze niezbywalne prawo.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: gov.pl oraz Pixabay