Stomia od kuchni. Wymiana worka w domu, krok po kroku

Wymiana woreczka to coś, co nierozłącznie wiąże się z życiem osoby posiadającej stomię. Wymiana woreczka jest też tym, co robić trzeba. I nie ma od tej czynności urlopu, co oznacza, że dla stomika, od momentu wyłonienia stomii, czynność ta będzie czymś tak samo naturalnym, jak mycie zębów po posiłkach czy tankowanie samochodu, gdy bak jest pusty, a przed nim trasa.

Samodzielna wymiana worka budzi strach

To z kolei powoduje opór przed tym, by się czynności tej podjąć. Czasami uczuciom tym towarzyszy ogromny stres, nierzadko obrzydzenie lub całkowita blokada i niezdolność do samodzielności w tym zakresie.

Choć brzmi to odrobinę bezdusznie, im szybciej stomik zapanuje nad tymi emocjami, tym szybciej jego życie ze stomią wróci na właściwe życiowe tory, które zna on sprzed operacji.

Jak oswoić temat w głowie?

Szukając informacji o stomii i życiu z nią w sprawdzonych źródłach, rozmawiając z innymi stomikami i poznając ich sposoby na jakościowe życie z woreczkiem. Warto również dołączyć do naszej grupy wsparcia, która działa na Facebooku, śledzić nasze social media (Facebook i Instagram) oraz odwiedzać naszą stronę internetową, na której regularnie umieszczamy artykuły poruszające (w sposób przystępny) wszystkie tematy związane ze stomią.

Zatem, drogi Stomiku, kiedy już oswoisz myśl, że woreczek w ogóle trzeba zmieniać, należy zrobić wszystko, by odbywało się to szybko i sprawnie. I by nie absorbowało wiele czasu i wielu osób. Najważniejsze jest to, by nauczyć się zmienić woreczek osobiście, zamiast czekać, aż zrobi to ktoś inny, tak, jakby temat nas nie dotyczył, choć dzieje się przecież na naszym ciele. Przepracowanie faktu, że należy się tym zająć osobiście sprawi, że szybszy powrót do zwykłego życia. A gdy do tego dojdzie znów poczujesz się, drogi Przyjacielu Stomiku samowystarczalny, i – zwłaszcza we własnej głowie – pełnowartościowy.

W tym artykule krok po kroku zajmiemy się tematem wymiany worka w warunkach domowych. Opiszemy cały ten proces, bez trudnych słów i zwrotów, które zwłaszcza dla nowego stomika są trudne do zapamiętania.

Zatem – zaczynamy.

Czego się spodziewać? Wersja bez romantyzowania

Na początku temat wymiany woreczka wydaje się nie do ogarnięcia. To uczucie minie. Ale przygotuj się, że pierwsze poszpitalne samodzielne zmiany woreczka to stres, strach i wszystko na raz. Przygotuj się na to, na co przygotować się trudno. Na widok stomii tuż po operacji. Ten pierwszy efekt wizualny minie, ale warto wiedzieć, że może być ciężko.

Zaraz po opuszczeniu szpitala, stomik najczęściej na brzuchu i wokół stomii ma jeszcze szwy, często podkrwawiające. Sama stomia jest nadnaturalnie duża, pulsująca i w ogóle taka, że bledną nawet ci dobrze przygotowani „na sucho z teorii”.

Czujesz, że nie dasz rady. Ręce się trzęsą, z oczu, choć nie chcesz, i tak lecą łzy, a ze stomii treść. Non stop. Nie wiesz, co robić. Szybciej się nie da, a im bardziej się spieszysz, tym gorsze są efekty. Jesteś na skraju załamania.

Chce Ci się wyć i krzyczeć, albo po prostu zniknąć. Czujesz, że doszedłeś/doszłaś do ściany. Łazienka przypomina pobojowisko, podobnie jak Twoja psychika.

To minie. Po prostu zanim odkleisz woreczek, weź głęboki oddech i powiedz sobie, że dasz radę, bez względu na to, jak mało prestiżowo może to początkowo wyglądać.

Czy to naprawdę takie trudne?

Tylko na początku, ze względu na mnogość rzeczy, które trzeba poznać i zapamiętać – i to w odpowiedniej kolejności ich stosowania. Z czasem wszystko zacznie się układać. Stomia będzie się obkurczać. Z czasem pozbędziesz się szwów, i ranki po nich się wygoją. Ręce przestaną się trząść. Będziesz też coraz lepiej czuć, jaką porę wybrać na zmianę woreczka, by trafić na przerwę w pracy stomii, lub w czas, gdy nie jest ona tak intensywna. Z czasem znajdziesz swoją metodę, pozycję i miejsce, by wymiana worka stomijnego była jak najszybsza i najwygodniejsza. Dla jednych oznacza to wymianę worka w pozycji leżącej – w sypialni, dla innych w pozycji stojącej w łazience.

Dobra organizacja, czyli własna stoma-check-lista

Zanim zaczniesz odklejać stary woreczek, przygotuj miejsce, w którym będziesz to robić, i zgromadź wszystko, co będzie potrzebne, tak, by było pod ręką. Bez względu na to, czy zmieniasz woreczek w łazience, czy w sypialni, zadbaj, by mieć pod ręką:

• nowy worek albo płytkę i worek, w zależności od tego, jakiego systemu stomijnego używasz. Przygotuj 2. tak na wszelki wypadek, gdyby jeden się zniszczył podczas nakładania,
  
  
   
• nożyczki stomijne, by wyciąć otwór w płytce stomijnej, jeśli tego typu płytek używasz. Dobrze jest też przygotować „nożyczki zwykłe” do rozdzielania na części półpierścienia hydrokoloidowego z aloesem. Nierzadko zdarza się tak, że skóra pod płytką wymaga zabezpieczenia jej dodatkową ochroną, która działa łagodząco. W sytuacji wystąpienia podrażnień, wystarczy nakleić na zmienione, bolesne miejsce fragment półpierścienia z aloesem, by odczuć ulgę (a by nie naklejać całego, gdy wystarczy niewielki kawałek, dobrze jest mieć go czym odciąć).
  
  
   
• remover, odklejacz, czyli spray ułatwiający odklejanie worka stomijnego od skóry, pomaga usunąć worek bezboleśnie i bez ryzyka uszkodzenia wrażliwej skóry pod stomijną płytką,
  
  
   
• chusteczki służące do oczyszczania skóry pod płytką z resztek treści pokarmowej i kleju. Zamiast chusteczek można użyć również pianki lub płynu, jednak to właśnie chusteczki spisują się najlepiej, gdy nie ma pod ręką gazika, wacika lub gazy, którą można przetrzeć skórę,
  
  
   
• szare mydło i ręcznik, z materiału bądź papierowy. Niektórzy stomicy dodatkowo myją skórę wokół stomii. Ważne, by pamiętać, by w tym celu używać tylko szarego mydła, każde inne może powodować uczulenie bądź może utrudniać przyczepność stomijnego sprzętu,
  
  
   
• barierę ochronną w sprayu lub w chusteczkach - warto przetrzeć nią skórę bądź na skórę natrysnąć. Płynu z barierą nie wycieramy – wysycha sam, tworząc na skórze filtr ochronny, co zajmuje kilka sekund,
  
  
   
• pastę uszczelniającą lub uszczelniające pierścienie hydrokoloidowe, oba produkty służą głównie do ochrony skóry pod płytką i nakłada się je tuż wokół stomii,
  
  
   
• - worek foliowy na zużyty worek i akcesoria stomijne wykorzystane do oczyszczania i pielęgnacji skóry.

Zmiana worka stomijnego w domu, krok po kroku

• jeśli to woreczek z opcją odpuszczania treści – opróżnij worek z treści, zanim go usuniesz z ciała i zamknij jego dół. Po jego odklejeniu umieść zużyty woreczek w worku na odpadki. Jeśli to worek zamknięty, umieść go w worku foliowym i szczelnie zamknij.
• umyj ręce. Pamiętaj, że to ważne, by zrobić to przed zmianą worka, ze względu na fakt, że możesz mieć kontakt z uszkodzoną skórą, której nie należy dotykać brudnymi rękami, na których znajdują się zarazki.
• zadbaj, by mieć pod ręką to, co będzie potrzebne do zmiany woreczka
• zabezpiecz odzież, którą masz na sobie, by nie przeszkadzała przy zmianie woreczka; tę górną podczep tak, by nie opadała, tę dolną zabezpiecz, na przykład ręcznikiem lub foliowym woreczkiem, by się nie zmoczyła podczas obmywania stomii.
• odklej zużyty worek, użyj removera (sprayu wspomagającego łatwe odklejanie płytki), natryśnij spray tuż przy brzegu płytki i powoli odklejaj. Gdy płytka stawia opór, powtórz operację i tak do skutku. Nie szarp na siłę i nie odklejaj worka jednym pociągnięciem, by zrobić to „na jednym bólu”. Takie podejście może skutkować groźnym uszkodzeniem skóry.
• oczyść skórę wokół stomii, używając specjalnych chusteczek, następnie możesz przemyć skórę szarym mydłem i spłukać wodą.
• osusz skórę. Pamiętaj, by jej nie pocierać i nie trzeć energicznie. Osusz skórę przykładając delikatnie do ciała ręcznik papierowy bądź gazik.
• gdy skóra schnie, wytnij otwór w płytce stomijnej. Pamiętaj, by nie był zbyt ciasny. Otwór stomijny powinien być o 1-2 mm większy niż obwód stomii. By treść jelitowa nie stykała się z nieosłoniętą skórą, nałóż na nią pastę uszczelniającą (o tym kiedy - poniżej)
• natryśnij na suchą skórę spray z barierą ochronną bądź przetrzyj ją chusteczką nasączoną specjalnym ochronnym płynem. Nie wycieraj skóry! Płyn powinien wyschnąć na skórze sam, tworząc na niej ochronny film. Trwa to od kilku do kilkunastu sekund. Jeśli w tym czasie stomia pracuje, zakryj ją na ten moment chusteczką do oczyszczania stomii, by nie brudziła oczyszczonej już skóry.
• jeśli widzisz, że skóra wokół stomii jest zapalona lub uszkodzona, naklej w to miejsce hydrokoloidowy półpierścień z aloesem. Aloes działa kojąco i łagodząco, zdecydowanie odczujesz ulgę w bolesnym miejscu. Jeśli ochrony wymaga niewielki fragment skóry, odetnij odpowiedni kawałek z całego półpierścienia i naklej tylko tyle, ile wymaga sytuacja. Reszta materiału przyda się innym razem.
• nałóż na skórę wokół stomii pastę uszczelniającą albo utwórz wałeczek z pierścienia hydrokoloidowego i otul nim stomię. Zarówno pasta, jak i pierścień mogą nachodzić na stomię.
• sprawdź, czy skóra jest sucha, i jeśli tak - naklej na nią woreczek z właściwie wyciętym wcześniej otworem w płytce stomijnej. Przed naklejeniem woreczka warto ogrzać płytkę. Szybko można zrobić to suszarką, kierując przez 2-3 sekundy ciepły strumień na płytkę stomijną.
• zużyty woreczek i akcesoria umieść w foliowym woreczku. Zamknij go szczelnie i wyrzuć do śmieci.

Dasz radę! Tylko się nie zrażaj

Może zmiana worka nie wyjdzie super prestiżowo za pierwszym, drugim, a nawet za piątym razem. Tak naprawdę, prawdopodobnie tak właśnie będzie. Nie wiń się za to, że znów nie wyszło modelowo albo że woreczek się odkleił. Stomia wymaga czasu. I to w każdym aspekcie. Najważniejsze, to byś podszedł do niej, drogi Stomiku, z dystansem, otwartością i poczuciem humoru. A jeśli nie potrafisz na ten temat spojrzeć właśnie w ten sposób, zapraszamy Cię do kontaktu. Chętnie udzielimy Ci wsparcia, dzięki któremu uwierzysz, że tę stomię da się jednak ogarnąć.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: pixabay, Med4Me.
Zdjęcia pochodzą z bloga sieci sklepów Med4Me i pokazują produkty stomijne różnych marek, które można zamówić w Med4Me,
zarówno w ramach darmowych próbek, jak i – zlecenia.