Stomia a sporty kontaktowe i siłownia - czy stomik może?

Wiele osób ze stomią przed jej wyłonieniem czynnie uprawiało sport i dbało o sylwetkę, zarówno rzeźbiąc ją na siłowni, jak i podczas uprawiania różnych sportów. Także tych kontaktowych.

Aktywne życie i przeświadczenie, że stomia je kończy, uniemożliwiając dalsze bycie aktywnym, powoduje, że wiele osób chorujących przewlekle nie decyduje się na operację wyłonienia stomii, bądź odkłada ją w nieskończoność, bojąc się utraty szeroko pojętej normalności, z jaką kojarzą życie bez worka stomijnego, pomimo że przecież przewlekła choroba nierzadko i tak mocno je ogranicza.

Wiele osób przygotowujących się do operacji wyłonienia stomii lub świeżo po niej pyta nas: co ze sportem? Ponoć stomik może… Ale czy może każdy sport?

Co ze sportem?

Osoby ze stomią mogą go uprawiać. Przy czym warto zaznaczyć, że nie ma jednej gotowej „tablicy stoma-frendly-sportów i aktywizacji”, z których mogą one korzystać, a których unikać. To kwestia bardzo indywidualna. Faktem jest jednak absolutnym, że stomik może uprawiać każdy sport, choć, co warto podkreślić, nie każdy sport jest dla każdego stomika.

Zatem, czy stomia i sport to dobry duet? Tak, choć pod pewnymi warunkami.

Kondycja i możliwości osób z wyłonioną stomią różnią się ze względu na wiele czynników, z których głównymi są:

• stan zdrowia,
• tempo rekonwalescencji,
• kondycja fizyczna i psychiczna
• rodzaj aktywności uprawianej przed operacją,
• nastawienie psychiczne do treningów i ćwiczeń.

Do uprawiania sportu bez wątpienia należy podejść entuzjastycznie, warto jednak dopasować siły i możliwości do stawianego przed sobą zadania. Warto też być cierpliwym i uważnym. O ile stomicy mogą uprawiać sport, o tyle ważne, by byli na to gotowi i by naprawdę gotowy był także ich organizm.

Bez względu na to, o jakiej aktywizacji mówimy, by ją wykonywać, nie mogą występować żadne medyczne przeciwwskazania, które by temat ten stawiały pod znakiem zapytania, bądź zupełnie go odradzały. To ważne, zwłaszcza, gdy mówimy o sportach wyczynowych, kontaktowych, bądź wiążących się z większym wydatkiem sił i energii.

Stomia i sport kontaktowy lub siłownia? Po pierwsze - najpierw wizyta u lekarza

Zanim stomik rozpocznie regularnie treningi, niezbędna jest rozmowa z lekarzem, który zna historię medyczną osoby chcącej wrócić do sportu. Podczas takiej rozmowy lekarz powinien ocenić:

• stan mięśni brzucha i okolic stomii,
• poziom zagojenia tkanek po operacji,
• ryzyko wystąpienia przepukliny okołostomijnej, która może być efektem nadmiernego wysiłku.
• dla absolutnej pewności lekarz może również zlecić badania kontrolne, takie jak USG brzucha, aby upewnić się, że powrót do aktywności w tym konkretnym momencie jest już bezpieczny.

Po drugie – dobrze dobrany sprzęt
Jest podstawą zawsze, ale w momencie, gdy mówimy o kontaktowych sportach, w których okolice stomii należy jeszcze lepiej zabezpieczyć niż zazwyczaj – to absolutny klucz do spokoju ducha.

Aby zabezpieczyć stomię przed urazami mogącymi zdarzyć się podczas treningu lub ćwiczeń:

• zaleca się stosowanie specjalnych pasów ochronnych na stomię (ochraniaczy), które stabilizują brzuch i chronią sprzęt stomijny przed naciskiem. W przypadku sportów kontaktowych, takich jak krav maga czy karate, jiu-jitsu albo taekwondo, pasy te mogą dodatkowo minimalizować ryzyko uszkodzeń mechanicznych;
• wychodząc na trening warto dodatkowo okleić płytkę worka stomijnego półksiężycami wzmacniającymi powierzchnię przyklejoną do ciała. (tu polecają się hydrokoloidowe półpierścienie uszczelniające różnych marek, które znajdziecie u naszego partnera w sieci sklepów Med4Me)

Po trzecie umiar i cierpliwość

W powrocie do pełnej sprawności fizycznej ogromne znaczenie ma czas i cierpliwość. W przypadku sportów kontaktowych lub bardzo wysiłkowych warto zasięgnąć opinii profesjonalnego trenera, który w oparciu o fakt istnienia stomii u osoby rozpoczynającej treningi, nakreśli odpowiedni program powrotu do formy oraz etapy wdrażania kolejnych bardziej forsownych ćwiczeń i treningów.

Jak wyglądać to może w praktyce?:

• Najpierw etap ćwiczeń o niskiej intensywności, które wzmacniają mięśnie brzucha i tułowia. Profesjonalny trener na pewno będzie wiedział, co będzie najlepsze, by wystartować. Warto pamiętać, by nie przesadzić z intensywnością podczas pierwszych treningów. Pamiętaj, że przeszedłeś/przeszłaś poważną operację i Twój organizm uczy się nowej rutyny. W przypadku wymagającego programu treningu, poszczególne jego etapy warto wprowadzać powoli i w umiarkowanych dawkach.

Na pierwszym początkowym etapie treningów zdecydowanie unikać należy:

• ćwiczeń wymagających dużego napięcia mięśni brzucha (np. dynamicznych brzuszków, także tych z mocnym skrętem tułowia),
• kontaktu fizycznego w strefie brzucha, zwłaszcza zanim odpowiednio nie wzmocnią się mięśnie.

Jeśli na tym etapie nie pojawi się nic, co wzbudza Twój niepokój, przejdź do lekkich ćwiczeń rozciągających.

• Obserwuj i wyciągaj wnioski, jak Twój organizm reaguje na takie natężenie wysiłku. Jeśli nic Cię nie niepokoi, powoli zwiększaj obszar działania, dołączając bardziej forsujące ćwiczenia. Pod okiem wykwalifikowanego trenera stopniowo zwiększaj intensywność treningów, obserwując, jak Twoje ciało reaguje na coraz większy wysiłek.

Jeśli cokolwiek wzbudzi Twój niepokój – niezwłocznie skonsultuj ten temat z lekarzem.

Po czwarte – ostrożność. Przepuklina okołostomijna – jak jej zapobiegać?

Intensywność działań w obrębie brzucha, czy to m.in. podczas pracy fizycznej, czy ćwiczeń, obarczona jest ryzykiem wystąpienia przepukliny okołostomijnej.

Podczas dynamicznych ruchów, takich jak kopnięcia, zwiększa się ciśnienie w jamie brzusznej, co może do przepukliny okołostomijnej prowadzić. Aby temu zapobiec:

• regularnie wzmacniaj mięśnie głębokie brzucha (np. przez ćwiczenia typu “plank”).
• unikaj nagłych, intensywnych ruchów zwiększających ciśnienie w brzuchu.
• noś pas ochronny podczas treningów.

Po piąte - właściwa higiena stomii i jej okolic

Warto pamiętać, że podczas treningów, zwłaszcza tych intensywnych, może wzrosnąć potliwość, co wpływa na przyczepność płytki stomijnej. Aby zapobiec jej odklejeniu się lub podciekaniu treści:

• przed treningiem opróżnij lub zmień woreczek stomijny
• upewnij się, że płytka stomijna jest dobrze dopasowana do kształtu stomii
• upewnij się, że otwór w stomijnej płytce jest właściwie docięty.
• upewnij się, że płytka dobrze przylega na całej swojej powierzchni klejącej
• rozważ użycie produktów wzmacniających przyczepność, takich jak pierścienie uszczelniające lub kleje stomijne.
• po treningu dokładnie sprawdź stan przylegania płytki, aby uniknąć podrażnień.

Po szóste - samoobserwacja reakcji organizmu

Po każdym treningu warto wyrobić sobie rutynę obserwacji reakcji swojego organizmu na nowe aktywizacje. Zdecydowanie należy reagować, gdy:

• pojawi się ból w okolicy stomii lub brzucha,
• pojawi się zaczerwienienie, obrzęk lub inne zmiany wokół stomii,
• pojawią się problemy z funkcjonowaniem stomii (np. zmiana kształtu, wyciek).

W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów należy skontaktować się z lekarzem. Dlaczego ten komunikat pojawia się kolejny raz w tym artykule? Ponieważ to bardzo ważne, by na wszelkie stoma-zmiany reagować od razu, bez czekania, aż „samo przejdzie”. W ten sposób wiele problemów da się rozwiązać, zanim się rozwiną i uniemożliwią kontynuowanie rozpoczętych treningów.

Sport to zdrowie

Aktywizacja ruchowa to bardzo ważna rzecz. Zdrowy ruch to naturalny suplement pomagający osobom ze stomią wrócić na łono społeczeństwa i zwłaszcza we własnej głowie znów czuć się normalnym.

Warto jednak zaznaczyć, że by sport nie szkodził, a pomagał, należy skonsultować swoje sportowe plany z lekarzem, a ten mocno forsujący okolice brzucha (zwłaszcza sztuki walki lub ćwiczenia na siłowni) – uprawiać pod okiem wykwalifikowanego trenera.

Tekst Iza Janaczek
Foto pixabay

A na temat zalet przykładowych półpierścieni chroniących płytkę przed niekontrolowanym odklejaniem się więcej przeczytać możecie w artykule zamieszczonym na blogu naszego partnera Med4Me, czyli tutaj:
https://blog.med4me.pl/hydrokoloidowe-polpierscienie-uszczelniajace-dla-wzmocnienia-i-przylepca-i-spokoju-ducha/