Porady od ekspertów - Stomia u dzieci część 2

W poprzednim artykule dotyczącym stomii u dzieci poruszyliśmy podstawowe zagadnienia dotyczące stomii ‒ czym jest, dlaczego czasami konieczne jest jej wyłonienie u dzieci, wyjaśniliśmy też specyficzne różnice pomiędzy stomią u dzieci a u dorosłych, a także wspomnieliśmy o niezwykle wysokim ryzyku odwodnienia u małych stomików. W poniższym tekście odniesiemy się do najważniejszej czynności, która dla rodzica / opiekuna dziecka ze stomią po jakimś czasie staje się rutyną, ale na początku może nastręczać wielu trudności i budzić obawy.

Wymiana worka stomijnego

U dzieci worek stomijny najlepiej zmieniać przed karmieniem i pojeniem – jednak, jeśli nie musimy, nigdy nie powinniśmy tego robić w momencie, gdy dziecko jest bardzo głodne lub zmęczone. Zanim przystąpimy do wymiany postarajmy się o pozytywne bodźce. Gdy dziecko jest małe, przed przystąpieniem do czynności pielęgnacyjnych możemy podać mu smoczek lub gryzaczek, pobawić się z nim przez chwilę ulubioną zabawką, tak by się uspokoiło i poczuło bezpiecznie. Pamiętajmy również, aby wykonywać te czynności w spokojny oraz delikatny sposób. Nasze zdenerwowanie może negatywnie wpłynąć na cały proces wymiany, ponieważ dziecko uczy się emocji od nas. Zatem choć zazwyczaj – szczególnie na początku życia ze stomią – skupiamy się na opanowaniu czynności pielęgnacyjnych, odpowiednie przygotowanie w postaci wytworzenia atmosfery bezpieczeństwa, relaksu i spokoju jest kluczowe do zrozumienia przez dziecko, że wymiana worka jest zwykłą, naturalną czynnością, która nie musi wzbudzać w nim negatywnych emocji.

Pomocna może też być wcześniejsza, ciepła kąpiel, która sprawi, że płytka worka stomijnego stanie się bardziej giętka i łatwiejsza do odklejenia.

Przed przystąpieniem do czynności pielęgnacyjnych przygotuj niezbędne rzeczy:

• Nowy worek stomijny.
• Ciepłą wodę z mydłem lub stomijnym płynem myjącym.
• Delikatne chusteczki lub gaziki (nie używaj waty i chusteczek odświeżających/nawilżających).
• Nożyczki.
• Opakowanie na zużyty worek.

Przygotowanie nowego worka

Zmierz średnicę stomii u dziecka i wytnij odpowiedni otwór w worku stomijnym. Ważne jest by wycinany przez ciebie otwór był dobrze dopasowany do kształtu stomii dziecka oraz jej wielkości, dlatego stale kontroluj kształt i rozmiar stomii. Pamiętaj, że w pierwszych tygodniach od operacji stomia może się obkurczać, bardzo dynamicznie zmieniając swój rozmiar.

Usuwanie zużytego worka

Ostrożnie odklejaj płytkę – zaczynając od góry, pociągaj w dół, przytrzymując jednocześnie skórę. Zawartość worka wyrzuć do toalety, a następnie opróżniony worek stomijny umieść w opakowaniu na zużyty worek i wyrzuć do kosza na śmieci.

Zakładanie nowego worka

Oczyść skórę wokół stomii, używając chusteczek i ciepłej wody albo specjalnych gazików stomijnych. Następnie dokładnie ją osusz. Obejrzyj śluzówkę jelita i skórę wokół niej. Zmierz wielkość wyłonionego jelitka następnie wytnij odpowiedni otwór w płytce. Usuń z płytki folię zabezpieczającą. Zegnij płytkę na pół i dopasuj wycięty wcześniej otwór do stomii. Płytkę przyklejaj od dołu do góry. Delikatnie dociśnij woreczek do brzuszka i przytrzymaj całą dłonią ok. 1-3 minuty ‒ płytka pod wpływem ciepła stanie się bardziej elastyczna i będzie lepiej przylegała do skóry. Upewnij się, że w trakcie naklejania płytki nie utworzyły się żadne fałdy i nierówności.

Opróżnianie worka

Jeśli używasz worki odpuszczalne, pamiętaj o regularnym opróżnianiu worka stomijnego. Aby to zrobić, najpierw odepnij jedno skrzydełko, potem drugie. Rozwiń ujście w momencie, gdy jesteś gotowy do opróżnienia worka. Gdy już opróżnisz worek, wytrzyj ujście chusteczką higieniczną lub ręcznikiem papierowym. Zaleca się opróżnianie worka, gdy jest on zapełniony w 1/3 swojej pojemności. Jeśli w worku nie ma treści jelitowej, a znajdują się gazy, otwórz worek i usuń gazy. Nie wolno nakłuwać worka w celu wypuszczania gazów. Zawsze należy opróżnić worek przed założeniem pieluszki i przed położeniem dziecka spać.

Jak często należy zmieniać worek stomijny?

Bezpośrednio po zabiegu woreczek zmieniamy codziennie ze względu na kontrolę skóry wokół stomii, a także z powodu zmniejszania się obrzęku wyłonionego jelita. Po upływie około tygodnia do dwóch po zabiegu wielkość stomii zmniejsza się wyraźnie z dnia na dzień, dlatego też w tym okresie codziennie za pomocą miarki kontrolujemy wielkość stomii i dopasowujemy do niej otwór w płytce. Po tym czasie rekomendujemy wymianę worka stomijnego co 1-3 dni. W przypadku podciekania pod płytkę stomijną należy natychmiast wymienić worek.

Tekst: Fundacja STOMAlife