Mycie rąk i dlaczego to takie ważne (także) dla stomika

Mycie rąk - czynność najpowszechniejsza z powszechnych, a przynajmniej w teorii i w życzeniach ludzi świadomych, doczekało się swojego święta. Czy fakt, iż mycie rąk ma swój dzień i to na tyle ważny, że świętuje się go na całym świecie, wynika z faktu tylko i wyłącznie chęci uhonorowania tej najprostszej i najpierwszej metody dbania o zdrowie i życie? Czy może wręcz przeciwnie - w dniu tym jeszcze głośniej i wyraźniej mówi się o tym, że dla własnego dobra trzeba ręce myć i że czynność ta nie jest rzeczą zbędną. Nie jest przesadą powiedzieć, że 30 sekund jakich potrzeba, by umyć ręce, to najlepiej wykorzystane pół minuty życia.

30 sekund. Dokładnie tyle wystarczy, by w ramach tej pierwszej codziennej profilaktyki zadbać o swoje zdrowie. I warto podejść do tego tematu poważnie, ponieważ nierzadko właśnie to pół minuty zaważyć może na całym dalszym życiu.

O co tyle krzyku? Po co myć ręce, skoro nie są brudne?

Są. Z całą pewnością. Mimo, że najczęściej na naszych rękach nie widać wyraźnych śladów brudu, on tam jest. I to w swojej najgorszej postaci. Niewidoczne zanieczyszczenia na rękach to przede wszystkim bakterie. Choć ręce na pierwszy rzut oka wydają się być czyste, na każdy centymetr kwadratowy skóry dłoni przypada 5 milionów bakterii. I fakt, że ich nie widać, nie świadczy o tym, że ich nie ma. Są, lecz znikają ze skóry po kontakcie z mydłem i wodą.

A jak tam trafiają?

Bardzo prosto. Codziennie dotykamy wielu powierzchni i rzeczy. Ściskamy w dłoni banknoty, stojąc w kolejce po kawę, drążek w autobusie, by nie upaść, i czyjąś dłoń, która ma podobną historię kolekcjonowania brudu i bakterii.

W popularnych restauracjach z szybkim jedzeniem zamawiamy posiłek samodzielnie, z interaktywnych tablic, które roją się od bakterii. Także tych kałowych. Ile osób po zrobieniu zamówienia, a przed jego konsumpcją idzie do łazienki, by umyć ręce? Cóż. Zdecydowanie zbyt mało.

Podobnie niewiele osób myje ręce po opuszczeniu toalety, także tej publicznej, co można zaobserwować najlepiej - stojąc i myjąc ręce.

Często też nie myjemy rąk po przyjściu ze sklepu czy z odwiedzin u znajomego, który leży w szpitalu. Co smutne - nie uczymy rutyny mycia rąk nasze dzieci.

Według statystyk co ósmy Polak nie myje rąk przed jedzeniem, a połowa mężczyzn i co czwarta kobieta nie robi tego, wychodząc z toalety.

Tymczasem dla własnego dobra bezwzględnie należy czynić to:

przed każdym posiłkiem bądź przed jego przygotowywaniem
po każdym wyjściu z toalety
po powrocie do domu
po kontakcie z pieniędzmi
po korzystaniu z telefonu
po pracach domowych i tych w ogrodzie
po kichaniu, kasłaniu i czyszczeniu nosa
po kontakcie z naszymi zwierzętami
a w przypadku stomików dodatkowo przed i po zmianie woreczka lub po odpuszczeniu z niego treści.

Przy czym warto pamiętać, że gdy już te ręce umyjemy i zasiądziemy do posiłku, nie należy głaskać ukochanego futrzaka, zmieniać kanałów na pilocie telewizora ani korzystać z telefonu równocześnie jedząc. Zwłaszcza trzymając jedzenie w rękach.

Choroby brudnych rąk istnieją naprawdę

Ta mocno wpływająca na wyobraźnię nazwa dotyczy efektów braku higieny rąk. Pamiętajmy, że brudne ręce to nie tylko te, na których widać kontakt z ziemią z ogródka czy brud będący efektem zmiany koła w samochodzie. Bytującego na rękach „brudu” często nie widać i dlatego tak często jest lekceważony.

Tymczasem spożywanie posiłków brudnymi/nieumytymi rękami, na których prócz bakterii często znaleźć się mogą także wirusy i pasożyty, skutkować może:

wirusowym zapaleniem wątroby typu A, tzw. „żółtaczka pokarmowa”
bakteryjnym zatruciem pokarmowym
chorobami jamy ustnej (afty i bakteryjne zapalenie jamy ustnej)
biegunką rotawirusową
owsicą
tasiemczycą
glistnicą
lambliozą

Z kolei brak higieny rąk podczas kontaktu ze skórą wokół stomii, zwłaszcza gdy jest ona podrażniona i podatna na zakażenie, skutkować może groźnymi powikłaniami.

I pomyśleć, że wystarczy 30 sekund, kontaktu z mydłem i wodą, by te problemy nie spędzały nam snu z powiek. Dosłownie i w przenośni.

Dlaczego higiena rąk jest też tak ważna dla stomików?

Po pierwsze - biegunki
Stomicy to ludzie, którzy wiele przeszli, efektem czego bywa większa podatność na biegunki. Warto minimalizować ryzyko ich występowania, a co za tym idzie, warto zwrócić większą uwagę na higienę rąk. Pamiętajmy, że złe samopoczucie nie zawsze spowodowane jest tym, co jemy, ale także tym, czy podczas posiłku mamy czyste ręce.
Po drugie - zmiana woreczka
Wielu stomików zakłada, że skoro wymieniają woreczek z nieczystościami, to wystarczy, jak ręce umyją po zakończeniu tej czynności. To bardzo mylne założenie – co należy mocno podkreślić.

Ręce bezwzględnie należy umyć także przed przystąpieniem do wymiany woreczka. A po zakończeniu, gdy nowy woreczek jest już na ciele, a stary w specjalnej torebce lub woreczku – należy je umyć raz jeszcze.

Dlaczego to takie ważne?

Pamiętajmy, że nie wiemy, jaki stan skóry zastaniemy pod płytką. Często skóra wokół stomii bywa zapalona, a nawet widocznie podrażniona. Do skóry z widoczną utratą ciągłości bezwzględnie należy podejść z czystymi rękoma, by nie przenieść na otwarte uszkodzenia, bakterii bytujących na brudnych rękach.

Warto też pamiętać, że o ile ręce można myć dowolnym rodzajem mydła w zależności od preferencji i potrzeb skóry, o tyle okolice stomii po przetarciu chusteczkami stomijnymi myć należy tylko i wyłącznie szarym mydłem.
Po trzecie – bezpieczeństwo bliskich
Mycie rąk po każdej zmianie woreczka jest istotne również z perspektywy innych osób, które korzystają z tych samych, co stomik wspólnych przestrzeni. Dotyczy to m.in łazienki, kuchni czy jadalni. Pamiętajmy więc o umyciu rąk po każdej zmianie woreczka. Dobra i zdrowa rutyna, jaką jest higiena rąk po zaopatrzeniu stomii, pomoże naszym bliskim czuć się bezpiecznie we wspólnych przestrzeniach.

30 ważnych sekund

Czasami uważamy, że potrzebny jest specjalny efekt „wow”, by doszło do czegoś wielkiego i mającego wpływ na nasze życie. Tymczasem okazuje się, że każdego dnia my sami o nim decydujemy: zmieniając stomijny worek, wychodząc z toalety, wracając po pracy do mieszkania, przygotowując posiłek, jedząc go… Każdej z tych czynności towarzyszyć powinna zrealizowana myśl o umyciu rąk.

Naprawdę, wcale nie trzeba spektakularnego „efektu wow”, by mieć wpływ na swoje życie. Wystarczy 30 sekund, bieżąca ciepła woda i mydło.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: Pixabay i med4me

Bibliografia: