Życie ze stomią miewa różne odcienie. I różnie jest odbierane na co dzień, w zależności od tego, kogo i w jakiej sytuacji się o nie pyta. Z reguły jednak, zrozumiane i zaakceptowane, da się ogarnąć i zaadoptować do własnych potrzeb.
By nie generowało niepotrzebnego stresu, którego zwłaszcza nowym stomikom nie brak podczas stoma-codzienności, warto pamiętać o małych, drobnych rzeczach, które gdzieś zapodziane w codziennym pośpiechu, mogą sprawić nie lada stoma-niespodziankę. Niespodziankę, której można uniknąć. O co chodzi? O szczegóły, które tworzą codzienność życia z woreczkiem, a które czasami mogą umykać i rodzić niepotrzebny stres.
Zatem, zaczynamy. Poniżej kilkanaście punktów, o których warto pamiętać podczas życia z woreczkiem, by było ono łatwiejsze, a już na pewno, mniej stresujące.
- Otwórz się na nową rutynę
Przed zmianą woreczka zgromadź wszystkie rzeczy, by były w zasięgu ręki, tak, by nie trzeba było ich szukać, to ważne zwłaszcza w przypadku ileostomii i urostomii, które nie mają długich przerw i z reguły nie czekają z wydalaniem treści.
- Zamknij dół woreczka zanim go nakleisz na skórę
Temat dotyczy osób wybierających woreczki umożliwiające wielokrotne odpuszczanie treści z worka, zanim się go wymieni na nowy.
Przygotowując woreczek do naklejenia na skórę warto sprawdzić, czy jego dół jest zamknięty. Zwłaszcza nowi stomicy nie mają tego nawyku.
- Zawiń końcówkę worka – będzie on krótszy i wygodniejszy
Nie wszyscy wiedzą, wielu zapomina, a ten szczegół naprawdę poprawia samopoczucie.
- Usuń włoski z okolic stomii
Temat adresowany zwłaszcza do panów, którzy stomię mają w miejscu, wokół którego pojawia się owłosienie. Skórę o wiele łatwiej oczyścić i przygotować do naklejenia kolejnej płytki, gdy jest sucha i w miarę gładka. Tak przygotowana zmniejsza ryzyko niekontrolowanego odklejenia się woreczka.
- Akcja: pasta uszczelniająca
Podczas nakładania pasty stomijnej na skórę wokół stomii pamiętaj o zasadzie: wilgotne palce, sucha skóra wokół stomii. Nie odwrotnie.
Gdy nie osuszysz skóry wokół stomii, pasta nie przyklei się do niej, zdecydowanie przyklei się natomiast do suchych palców, którymi będziesz chciał ją rozprowadzić i wyrównać.
- Zabieraj z sobą kosmetyczkę stomika
Bez względu na to, czy wychodzisz na spacer do parku, na dłuższe zakupy, kawę do przyjaciółki, czy planujesz weekend w spa. Czasami zdarzyć się może, że woreczek odklei się poza domem, warto wtedy mieć z sobą rzeczy potrzebne do jego zmiany.
- W kosmetyczce miej stomijne nożyczki, jeśli ich używasz...
lub woreczki z dociętymi otworami (jeśli właśnie takich używasz). Pamiętaj, że do wycinania otworów w płytce stomijnej dedykowane są specjalne „skręcające” nożyczki. Zapytaj o nie swoją opiekunkę stomijną.
- Unikaj napojów z bąbelkami
Zwłaszcza przed snem. Dotyczy zarówno tych z alkoholem, jak i bez. Generują one w organizmie gazy, które balonują woreczek, sprzyjając podciekaniu treści pod płytkę, a w konsekwencji – jej odklejeniu się. Dodatkowo „balonik” w okolicy brzucha mocno odznacza się pod ubraniem, co nie sprzyja komfortowi, zwłaszcza podczas pobytu w miejscu publicznym.
- Unikaj jedzenia na noc + unikaj rzeczy ciężkostrawnych i wzdymających
W ten sposób unikniesz napełniania się woreczka i wstawania w nocy, by go opróżnić lub wymienić. Jedząc kolację minimum 2 godziny przed snem, uniknąć również można niekontrolowanego odklejenia się woreczka, które może zdarzyć się po obfitym, tłustym i ciężkostrawnym posiłku.
- Kichasz lub kaszlesz?
Asekuruj miejsce wyłonienia stomii. Gdy leżysz – połóż się na boku, gdy stoisz/siedzisz, staraj się skulić,przytrzymując ręką miejsce, gdzie znajduje się stomia.
- Nie dźwigaj, nie podnoś, nie przenoś
zwłaszcza ciężkich rzeczy, będąc jeszcze rekonwalescentem. Warto też odpuścić forsowne świąteczne porządki, mały remont czy przesuwanie mebli, choć L4 kusi większą ilością wolnego czasu, który można produktywnie zagospodarować.
- Myj ręce
Nie tylko po zmianie woreczka – przed zmianą woreczka również. To istotne z uwagi na fakt, że nierzadko skóra wokół stomii bywa zapalona i wymaga większej ostrożności. Kontakt uszkodzonej skóry z brudnymi rękami może skończyć się dla niej uciążliwymi komplikacjami.
Oczywiście ręce myć należy również po przyjściu do domu, a także przed przygotowaniem posiłku. Czyste ręce to mniej infekcji, zwłaszcza tych mających swój początek w brudnych rękach, skupiających się przede wszystkim na przewodzie pokarmowym.
Zrozumieć, znaczy lepiej zaimplementować do swoich potrzeb
Zdecydowanie wszyscy znamy wspomniane w tym artykule zagadnienia. O wielu tych sugestiach pamiętamy, a już na pewno – uczymy się pamiętać w miarę upływu czasu, jaki mija od daty operacji wyłonienia stomii.
Pamiętajmy, że dobre lub zadowalające życie ze stomią zależy od tego, jak wiele o niej wiemy, i jak wiele wiemy o sobie w jej kontekście. Każdy sposób zapamiętania ważnych stoma-rzeczy jest dobry, jeśli sprzyja poprawie życia z woreczkiem.
Wiele osób, by pamiętać o tym, co może umknąć - robi notatki, wiele szuka odpowiedzi na swoje pytania zarówno w sieci, jak i podczas spotkań ze stomijną opiekunką lub pielęgniarką. Pamiętajmy, że lepsze jakościowo życie, jakie często nastaje po wyłonieniu stomii, zależy w dużej mierze od tego, jak szybko zrozumiemy mechanizmy, jakimi rządzi się życie z nią. Ich przyswojenie i wdrożenie sprawia, że stomia staje się dodatkową rutyną, a nie czymś, wokół czego kręci się całe życie.
Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: pixabay, Fundacja STOMAlife, Med4Me