Stomia od kuchni. Ileostomia - nie daj się jej zaskoczyć

Zostałaś, zostałeś ileostomikiem i co tu dużo mówić, jest ciężko. Nie do końca ogarniasz nazwy tych wszystkich produktów i specyfików, których należy używać, zapominasz kolejność. Stomia pracuje niemal non-stop, a Ty marzysz, by choć na godzinę zapomnieć, że ją masz. Jeśli brzmi znajomo, zostań i dowiedz się, jak się ileostomii nie dać zaskoczyć i na co się przygotować, by żyć z nią zwykłym życiem, w którym jest ona zaledwie częścią codziennej rutyny a nie stresującym problemem.

1. Wygląd stomii
   ...zmienia się. Przy pierwszej zmianie woreczka, wygląd stomii może szokować. Tuż po operacji stomia jest duża, obrzmiała i pulsująca. Taki wygląd potrafi zakołysać podłogą nawet mocno stojącego na niej człowieka.
   To minie. Wraz z upływem czasu, pooperacyjna opuchlizna będzie maleć aż zniknie zupełnie, zmieni się też (najprawdopodobniej nieco zmaleje) wielkość stomii i złagodnieje jej kolor. Stomia przyjmie finalnie kształt okrągłego czerwonego guzika, który i owszem, będzie zwiększał swoją objętość podczas wydalania treści, ale do wyglądu z czasów tuż po operacji – raczej nie wróci.
2. Zmęczenie i anemia
   ...jeśli doskwierały Ci przed wyłonieniem stomii, tuż po operacji stan ten się nie zmieni w przeciągu chwili. Operacja wyłonienia stomii to duży wysiłek dla organizmu, prawdopodobnie już wcześniej pozbawionego przez chorobę składników odżywczych i witamin. Zasięgnij opinii dietetyka, zapytaj swojego lekarza lub zadzwoń do nas – chętnie pomożemy Ci w powrocie do pełni sił rzucając nowe światło na temat odżywiania i dbania o siebie w kontekście posiadania stomijnego worka.
   
   
    
3. Zmiany w samopoczuciu i psychice
   Stomia to nie tylko fizyczne zmiany. To także ogromne wyzwanie psychiczne. Możesz czuć złość, smutek, żal, frustrację – i to jest normalne. Ważne, by nie trwać w poczuciu porażki i impasu. By temu przeciwdziałać warto poszukać osób mierzących się z podobnymi tematami.
   Prawdopodobnie zaraz po wyłonieniu stomii będziesz intuicyjnie unikać sposobności do interakcji społecznych, odczuwając lęk przed tym, co się może wydarzyć (odklejenie się worka, odgłosy ze stomii, widoczność worka pod ubraniem). Mając świadomość, że to może się zdarzyć – przeciwdziałaj temu, by takie myślenie nie zamknęło cię w bańce niemocy, z której bardzo trudno się wydostać.
   
   
    
4. Odklejanie się worka w najmniej odpowiednim momencie
   Zdarza się początkującym ileostomikom bardzo często i jest o wiele trudniejsze do ogarnięcia poza domem niż odklejenie się worka kolostomika. Dlaczego? Ponieważ w przypadku ileostomii treść trafiająca do worka jest stosunkowo rzadka, co, w przypadku odklejenia się worka w miejscu publicznym, zwiększa jej zdolności bycia wszędzie (odzież, ciało).
   
   
   
   Ten temat da się opracować i trzymać w ryzach. Jak?
   • upewnij się, że używasz właściwych worków stomijnych. Często już kilkanaście dni po operacji stomia zmniejsza się na tyle, że worki przestają pasować – jeśli używasz tych z płaską płytką. Gdy używa się ich przy stomii odstającej od poziomu brzucha mniej niż centymetr, treść jelitowa może podciekać pod stomijną płytkę, uszkadzać skórę i prowadzić do odklejenia się worka. Zmiana płytki na wypukłą – typu convex powinno przywrócić równowagę w tym temacie i zapobiegać takim niechcianym sytuacjom. O płytce typu convex przeczytać możecie TUTAJ.
   • upewnij się, że właściwie dbasz o skórę wokół stomii. Pamiętaj, że nim nakleisz kolejny worek stomijny, skóra wokół stomii powinna być oczyszczona i dokładnie osuszona.
5. Ileostomia nie robi długich pauz
   Ten typ stomii charakteryzuje się płynną i półpłynną treścią jelitową, która wydobywa się niemal bez przerwy. Nierzadko, także podczas wymiany sprzętu. To może utrudniać zakładanie nowego worka i zanim osuszysz skórę i przykleisz płytkę, treść może już się pojawić. Nie poddawaj się i nie rezygnuj. Obserwuj. I przy ileostomii można znaleźć czas, w którym wymiana worka jest w miarę komfortowa i nie zakłócona wydobywającą się treścią. Obserwuj, kiedy Twoja stomia robi sobie przerwę, najczęściej do takich por należy poranek tuż po śnie, przed śniadaniem, lub każda pora w ciągu dnia, którą dzieli od posiłku co najmniej 3-4 godziny.
   
   
    
6. Podrażnienia skóry i problemy z dopasowaniem sprzętu
   Treść z jelita cienkiego jest kwaśna i może mocno podrażniać skórę wokół stomii, czyniąc ją zaczerwienioną, tkliwą i bolesną, nierzadko prowadząc do przerwania ciągłości skóry. Taka sytuacja ma miejsce, gdy sprzęt nie przylega idealnie, a nie przylega, jeśli jest niewłaściwie dobrany, bądź naklejony na nieoczyszczoną i nieosuszoną skórę. Ten problem staje się udziałem wielu świeżo wyłonionych ileostomików. Im szybciej opanujesz technikę wymiany worków oraz im szybciej dobierzesz właściwy sprzęt i akcesoria, tym szybciej stomia stanie się tylko codzienną rutyną, a nie problemem. Nie musisz wszystkiego robić sam i uczyć się na błędach, które w przypadku stomii sprawiają prawdziwy i realny ból i dyskomfort. Zadzwoń do nas i umów się na bezpłatne konsultacje.
   
   
    
7. Duża ilość gazów i „balonowanie” worka
   Po operacji wyłonienia stomii, jelita pracują inaczej. Częste gazy mogą powodować nadymanie worka, co bywa krępujące i niewygodne, zwłaszcza w miejscach publicznych. Ten stan minie i ustabilizuje się, choć warto dbać o dietę, by nie dopuszczać do nadmiernej produkcji gazów. Zdarzyć się może, że pełen gazów worek zwyczajnie wystrzeli, odklejając się z hukiem od ciała, co może być podwójną niespodzianką, gdy zdarzy się podczas snu. Jak temu przeciwdziałać? Zwracając uwagę na dietę i unikając dań powodujących wzdęcia, nie jedząc tuż przed snem, zwłaszcza zbyt dużo i tłusto oraz unikając napojów gazowanych i alkoholu, zwłaszcza przed snem. Warto również stosować worki z filtrem, które umożliwiają odpuszczanie z nich gazów.
8. Odwodnienie i utrata elektrolitów
   To bardzo częsta „przypadłość” ileostomików. Warto pamiętać, że to właśnie jelito cienkie wchłania płyny i elektrolity – przy ileostomii ten proces jest zaburzony, co może prowadzić do szybkiego odwodnienia. Ileostomicy odczuwać mogą ciągłe pragnienie, skurcze mięśni, zawroty głowy – to oznaka, że tracą za dużo płynów, które wraz z treścią jelitową trafiają do stomijnego worka. By przeciwdziałać takiej sytuacji warto wyrobić sobie nawyk regularnego sięgania po napój i to nie tylko wtedy, gdy odczuwa się pragnienie.
   
   
    
9. Biegunki i szybka utrata płynów
   Zbyt płynna dieta prowadzić może do sytuacji odwrotnej do zaparć. Jelito cienkie może reagować na nią nadmierną produkcją płynnej treści, co prowadzi do biegunek. Jak poznać, że doszło do biegunki? Treść jest zupełnie rzadka i błyskawicznie napełnia worek. Biegunka u ileostomików bywa brzemienna w skutki, nie warto czekać, aż sama przejdzie. Jeśli nie mija pomimo działań, jakie podejmujesz (maksymalne uspokojenie diety, odpoczynek, nawadnianie), skontaktuj się z lekarzem.
10. Niedrożność jelit, zatkanie stomii
    Zwłaszcza w przypadku ileostomii istnieje ryzyko zatkania stomii wraz ze wszystkimi tego zjawiska przykrymi konsekwencjami, do których należą: ból, wzdęcia, nudności, wymioty. Do takiej sytuacji doprowadzić może dieta zbyt obfita w błonnik oraz połykanie zbyt dużych kawałków jedzenia. 
    Zwracaj uwagę na to, co jesz i na to – jak to robisz. Bierz do ust małe kęsy, dokładnie je żuj i dopiero później, przełykaj. Na początku drogi ze stomią zrezygnuj z posiłków zawierających dużo błonnika. Wprowadzaj go do diety powoli i obserwuj, jak reaguje organizm.

To wcale nie musi się zdarzyć

...ale gdy nastąpi, warto być przygotowanym na działanie. Nie warto załamywać rąk, nie warto też mierzyć się ze wszystkim w pojedynkę. Zadzwoń lub napisz do nas. Pomożemy Ci zrozumieć Twoją stomię i nie dać się jej zaskoczyć.

Tekst: Iza Janaczek
Foto: Fundacja STOMAlife, Med4Me, Pexels