Stomia i otyłość

Jakość życia ze stomią zależy od wielu czynników. Czynniki te łączą się z sobą jak puzzle, dając efekt kompletnej układanki, do jakiej można porównać życie ze stomią. Gdy wszystkie puzzle pasują, z układanki wyłania się obraz harmonijny, pełny i miły dla oka. Jednak, gdy jakiś jej element nie pasuje do pozostałych, powstaje dysonans i zaburzenie harmonii. Ułożony obrazek nie jest kompletny i brak mu harmonii. 

Pozostając jeszcze przez chwilę w tej puzzlowej nomenklaturze, w tym konkretnym kontekście, niedopasowanymi puzzlami są wszelkie odstępstwa, zaburzenia, które czynią życie ze stomią trudniejszym, mniej komfortowym i nieharmonijnym.

Do czynników, które negatywnie wpływają na życie ze stomijnym workiem, należy też otyłość. Zatem, z cyklu: „w przypadku stomii każde pyt aie jest ważne”, dziś kolejne.

Czy otyłość wpływa na życie ze stomią?

Tak. Zdecydowanie wpływa. I niestety, wpływ ten nie jest w żadnym wypadku pozytywny. Choć otyłość sama w sobie nie uniemożliwia życia ze stomijnym woreczkiem, mocno wpływa na komfort codzienny stomików. Zarówno mentalnie, jak i fizycznie. W jakich obszarach widać to najmocniej?

• Dopasowanie sprzętu stomijnego
  U osób z większą masą ciała skóra wokół stomii może być bardziej fałdowana lub mieć nierówną powierzchnię, co może utrudniać szczelne przyleganie sprzętu stomijnego.
  W niektórych przypadkach konieczne jest stosowanie dodatkowych akcesoriów, takich jak: pasty uszczelniające, które służą również do wyrównywania powierzchni skóry, do której przykleja się stomijną płytkę, czy też pasy podtrzymujące woreczek i chroniące stomika przed jego niekontrolowanym odklejeniem się.
  W przypadku stomii i otyłości zdecydowanie warto zasięgnąć fachowej opinii, co może pomóc w jej pielęgnacji u osób tęższych. Zwłaszcza, gdy wymiana woreczka wiąże się u nich ze znacznym stopniem trudności. 
• Ryzyko powikłań
  Otyłość zwiększa ryzyko stomijnych powikłań. Do głównych powikłań należy przepuklina okołostomijna. U osób z nadwagą lub otyłością dodatkowy nacisk na powłoki brzuszne powoduje często osłabienie tkanek wokół stomii, co skutkować może powstaniem wspomnianej wyżej przepukliny. A powikłanie to, według osób ze stomią. bardzo mocno obniża jakość życia z woreczkiem.
  Dodatkowo, większa ilość tkanki tłuszczowej może utrudniać prawidłowe gojenie się ran pooperacyjnych, wydłużając ten proces bądź obarczając go większym, niż u osób szczupłych, ryzykiem powikłań.
  Dodatkowo, nadmiar tkanki tłuszczowej i fałd skórnych zwiększa ryzyko infekcji oraz problemów skórnych. Wynika to z tendencji do zatrzymywania wilgoci, w powstałych faldkach, co sprzyja podrażnieniom i otarciom.
• Komfort i codzienne funkcjonowanie
  Otyłość to utrudnienia odczuwalne zarówno w sferze mentalnej, jak i w życiu codziennym, choćby podczas codziennej pielęgnacji stomii. Do podstawowych fizycznych utrudnień należy to, obserwowane podczas rutynowej operacji wymiany woreczka. Przy większej masie ciała może być trudniej zobaczyć i dokładnie oczyścić stomię. To realnie utrudnia jej pielęgnację i sprzyja powstawaniu bolesnych zmian skórnych.
  Dodatkowo, część stomików zauważa, że noszenie worka przy posiadaniu wydatnego brzucha może być mniej komfortowe – szczególnie jeśli fałdy skóry powodują jego ucisk lub ocieranie.

Kwadratura koła – otyłość i aktywność fizyczna

Ruch jest kluczowy dla zdrowia, ale nadwaga może go utrudniać, zwłaszcza po operacji. To swoisty paradoks, który wymaga cierpliwości, otwartości na zmiany oraz konsekwencji w dążeniu do poprawy kondycji i osiągnięcia właściwej wagi.

Przed rozpoczęciem intensywniejszej aktywności warto wybrać formy ruchu bezpieczne dla stomika. Są nimi polecane na start: spacery, pływanie czy joga. Dodatkowo konsultacja ze specjalistą swoich planów zawalczenia o zdrowszą sylwetkę pomoże dobrać odpowiedni moment i rodzaj ćwiczeń, dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Jeśli powrót do formy wymaga większego zaangażowania i czasu, warto podejść do niego z planem, który pozwoli stopniowo zwiększać poziom aktywności. Zbyt duży entuzjazm na początku może prowadzić do szybkiego zniechęcenia i porzucenia wysiłków. Kluczowe jest więc znalezienie równowagi, która pozwoli utrzymać motywację i konsekwentnie dbać o zdrową sylwetkę. Warto także otaczać się osobami o podobnych doświadczeniach – ich wsparcie oraz postępy mogą być inspiracją i dodatkowym bodźcem do działania.

Czy otyłość wpływa na psychikę i akceptację stomii? Zdecydowanie tak.

Otyłość często wiąże się z niższą samooceną, a stomia to dodatkowa, znacząca zmiana w ciele, którą trzeba zaakceptować. Może to prowadzić do frustracji, poczucia bezradności, a czasem nawet wycofania się z życia społecznego.
Dodatkowym źródłem stresu bywają problemy ze sprzętem stomijnym – u osób z nadmiarem tkanki tłuszczowej zdarza się, że worki stomijne nie przylegają prawidłowo, odklejają się w niekontrolowany sposób lub trudno je odpowiednio przykleić, mimo wielu prób. To nie tylko zwiększa zużycie sprzętu i generuje dodatkowe koszty, ale przede wszystkim odbiera poczucie bezpieczeństwa i komfortu.

Powtarzające się trudności ze szczelnym zamocowaniem płytki stomijnej mają również konsekwencje dla skóry. Częste odklejanie i poprawianie sprzętu może prowadzić do podrażnień, uszkodzeń naskórka i utrudnionego gojenia. A gdy skóra jest w złym stanie, każdy dzień staje się większym wyzwaniem.

Dlatego w przypadku stomików zmagających się z otyłością niezwykle ważne jest holistyczne podejście do tematu: stomia-otyłość. Tu liczy się nie tylko dbałość o sprzęt i pielęgnację skóry, ale także wsparcie psychologiczne oraz stopniowa praca nad samoakceptacją. Czasem rozmowa z psychologiem, dołączenie do grupy wsparcia czy po prostu otworzenie się przed kimś bliskim może pomóc przełamać bariery i odnaleźć większy komfort w codziennym życiu, oaz - motywację do zmian na lepsze. Bo życie ze stomią – niezależnie od wagi – może być dobre. Wymaga tylko znalezienia własnej drogi do akceptacji i wygody.

Jak zwiększyć komfort życia ze stomią pomimo nadprogramowych kilogramów?

Warto zwrócić uwagę na kilka aspektów, które właściwie przygotowane i opracowane mają szansę realnie zwiększyć komfort życia ze stomią w przypadku posiadania nadprogramowej wagi. Co najważniejsze, warto skupić się na małych celach osiąganych codziennie. O czym mowa?

• Wybór odpowiedniego sprzętu stomijnego

  Dobrze dobrany sprzęt to podstawa komfortu i bezpieczeństwa. Osoby z nadmiarem tkanki tłuszczowej mogą mieć trudności z dopasowaniem worka stomijnego, dlatego w tym temacie warto skonsultować się z pielęgniarką lub opiekunką stomijną. Specjalista pomoże znaleźć rozwiązania dostosowane do indywidualnych potrzeb. Warto skorzystać również z naszych bezpłatnych konsultacji, które dostępne są bez limitu dla wszystkich osób ze stomią i ich bliskich. Podczas kontaktu osobistego lub telefonicznego można uzyskać odpowiedzi na wiele pytań o życie z woreczkiem a także rozwiać liczne wątpliwości dotyczące tej nowej, pooperacyjnej codzienności.

• Zdrowa dieta – klucz do lepszego samopoczucia

  Obok dobrze dobranego sprzętu, jakościowa dieta to coś, co zdecydowanie może wpłynąć na poprawę jakości życia otyłych osób ze stomią. Odpowiednio zbilansowana dieta pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, a także zapobiega problemom trawiennym, takim jak wzdęcia czy zaparcia, które mogą być szczególnie uciążliwe dla stomików.

  W temacie jakościowej diety warto:

  • unikać wysoko przetworzonej żywności i nadmiaru cukru,
  • wprowadzić lekkostrawne produkty bogate w błonnik, ale stopniowo, aby uniknąć problemów trawiennych,
  • pić odpowiednią ilość wody, co pomaga regulować pracę jelit,
  • wrócić uwagę na produkty mogące powodować nadmierne gazy (np. rośliny strączkowe, napoje gazowane) i obserwować reakcję organizmu,
  • zrezygnować z jedzenia tuż przed snem. Warto zrezygnować też z alkoholu, zwłaszcza do kolacji,

  Pamiętajmy również, że papierosy i otyłość to kombinacja, która nigdy nie kończy się sukcesem. Dobrym ruchem jest całkowita rezygnacja z nałogu i zwrócenie się ku metodom wpływającym na poprawę zarówno sylwetki jak i kondycji

• Aktywność fizyczna – małe kroki, duże efekty

  Ruch to nie tylko sposób na redukcję masy ciała. Aktywność fizyczna wpływa również na poprawę ogólnej kondycji i samopoczucia. Dla stomików z otyłością szczególnie polecane są:

  • spacery – nawet krótki, codzienny marsz poprawia krążenie i metabolizm,
  • pływanie – odciąża stawy, wzmacnia mięśnie i nie obciąża stomii,
  • joga lub pilates – wzmacnia mięśnie głębokie, poprawia elastyczność ciała i pomaga w utrzymaniu prawidłowej postawy, co jest istotne w profilaktyce przepukliny okołostomijnej.

  W powrocie do dobrej sylwetki i kondycji najważniejszy jest plan i systematyka. I właśnie na to warto stawiać, unikając metody: dużo i naraz, bo prowadzi ona do zmęczenia i zniechęcenia, będąc jednocześnie mało efektywną i mało bezpieczną.

  Najważniejsze jest, by zacząć stopniowo i znaleźć formę ruchu, która sprawia przyjemność. Regularna aktywność wpływa pozytywnie nie tylko na ciało, ale także na psychikę, co jest kluczowe, także w budowaniu akceptacji stomii.

Stomik może znów dobrze się z sobą czuć

Pamiętajmy, że w zestawieniu dwóch zagadnień, którymi są: otyłość i stomia – tylko otyłość jest chorobą. Stomia to wyjście ze zdrowotnego impasu. To pomost łączący pacjenta z życiem wolnym od choroby, z powodu której została ona wyłoniona.

Życie ze stomią może być jakościowe i przypominać bądź być tym, czym było przed operacją, ale może też być trudne i niekomfortowe.

Dlatego, by było tym pierwszym, warto przyglądać się sobie, warto analizować własne samopoczucie i szukać odpowiedzi na to, co robić, by ze stomią czuć się lepiej. A czuć się tak można zdecydowanie:

• gdy ma się zdrową, niebolesną i nieuszkodzoną skórę pod stomijną płytką,
• gdy worek stomijny, który się nie odkleja w najmniej odpowiednim momencie
• gdy ma się poczucie panowania nad własnym życiem, które znów sprawia satysfakcję.

Otyłość sama w sobie jest niebezpieczna dla zdrowia i życia. Generuje też wiele stoma-problemów. Obniża jakość życia samego w sobie, potęgując dodatkowo niejakościowe często życie ze stomijnym workiem, choć z definicji – to właśnie stomia tę jakość powinna życiu przywrócić.

Dbając o siebie, warto dbać świadomie i jakościowo, a to oznacza weryfikację priorytetów. Utarło się, że zadbany wygląd to manicure, makijaż, nienaganna fryzura i gustowna odzież. Tymczasem, choć to ma oczywiście znaczenie w podwyższeniu kryterium samooceny, jednocześnie nie ma wiele wspólnego ze świadomym dbaniem o siebie. Prawdziwa troska o siebie to coś więcej niż estetyczny wygląd. To dbałość o zdrowie, komfort i jakość codziennego funkcjonowania. W przypadku osób ze stomią oznacza to nie tylko pielęgnację skóry czy dobór odpowiedniego sprzętu, ale także świadome podejście do własnego ciała, jego potrzeb i ograniczeń. Warto więc spojrzeć na siebie holistycznie, traktując zdrowy styl życia jako najlepszą inwestycję w lepsze samopoczucie i większą pewność siebie – zarówno w życiu ze stomią, jak i poza nim.

Drodzy Przyjaciele Stomicy, zapraszamy Was do skorzystania z nielimitowanych konsultacji stomijnych.. Pamiętajcie, że z tematem stomii i wszystkiego, co się z nim wiąże, nikt nie musi zostawać sam. Zadzwońcie, jeśli potrzebujecie pomocy w ruszeniu z miejsca w kwestii zmiany swoich nawyków żywieniowych, włączenia większej aktywności fizycznej do codziennej rutyny, bądź gdy macie pytania dotyczące sprzętu stomijnego, zmiany woreczka i wszystkiego co się z tym wiąże. Życie ze stomią może być dobrym życiem, wystarczy je zrozumieć i właściwie zorganizować. Jeśli, drogi Przyjacielu Stomiku, potrzebujesz w tym zakresie wsparcia – jesteśmy tu po to, by Ci pomóc.

Tekst: Iza Janaczek
Zdjęcia: Fundacja STOMAlife, pexels