Po XI - NIE PROKRASTYNUJ.

Stoma-uważność i regularna zmiana woreczka wpływa na jakość życia ze stomią

Dlaczego tak ważna jest regularna zmiana woreczka stomijnego?

Stomijny worek przyklejony do ciała, na zawsze lub czasowo, dla bardzo wielu osób jest przepustką do dobrej, a już na pewno lepszej jakości życia. By to było możliwe potrzeba czasu. Dla każdego termin ten będzie oznaczał coś innego. Dla jednych zrozumienie stomii i rozpoczęcie z nią współpracy na zasadach, ujmijmy to, partnerskich, zajmie kilka tygodni, może miesięcy. Dla innych ten sam termin będzie oznaczał wieloletnią pracę nad sobą, a raczej wewnętrzny konflikt, którego składowymi być może będą: poczucie krzywdy, obrzydzenie do siebie, opór przed nowymi obowiązkami, osamotnienie i brak chęci, by spróbować koegzystować ze stomią, zamiast być „jej ofiarą”. 

Po pierwsze – wziąć sprawy w swoje ręce

Bardzo intymna, a nawet dla wielu wstydliwa forma stoma-rozwiązania pozwalającego kontynuować swoje życie sprawia, że osoby nie potrafiące się z tym rozwiązaniem pogodzić, z reguły starają się omijać wszystko, co dotyczy stomii tak długo, jak tylko jest to możliwe. Dotyczy to samoobserwacji i wyciągania z niej wniosków. Zaniedbania w tym zakresie powodują, że stomia wciąż jest dla stomika obcym tematem, a szkoda, bo przy odrobinie uważności mógłby on zaobserwować:

• najlepszą porę na zmianę woreczka (gdy stomia ma przerwę bądź nie działa tak intensywnie),
• jakie dania powodują, że czuje się on lepiej, a jakie – że wprost przeciwnie.
• w jakich pozycjach spać, by zapewnić sobie najbardziej komfortowy sen,
• co, jak późno i w jakiej ilości jeść przed snem, by przespać noc bez awarii.

Podobnie sprawy mają się w kwestii wymiany woreczka

Warto zapamiętać, że regularna zmiana woreczka stomijnego jest kluczowa dla dobrego stoma-samopoczucia. Dlaczego?
Ponieważ:

• umożliwia regularną obserwację skóry pod stomijną płytką oraz kontrolowanie jej dobrostanu,
• zapobiega komplikacjom i powikłaniom, jakie mogą być efektem długotrwałego kontaktu treści jelitowej ze skórą (dotyczy szczególnie ileostomików i urostomików),
• zapewnia codzienny komfort, zarówno fizyczny jak i psychiczny.

Prokrastynacja w tej kwestii może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a co za tym idzie - pogorszenia jakości życia.

Jakie są konsekwencje zaniedbania regularnej zmiany woreczka stomijnego?

Prokrastynowanie higieny stomii, czyli maksymalne opóźnianie wymiany worka stomijnego, zwiększa:

• ryzyko podrażnień i uszkodzeń skóry
  Pamiętajmy, że zwłaszcza u ileostomików i urostomików treść jelitowa lub mocz mogą mieć kwaśne, zasadowe lub enzymatyczne właściwości, które uszkadzają delikatną skórę wokół stomii, co dzieje się, gdy woreczek nie jest odpowiednio często zmieniany.
  Z kolei prokrastynowanie w odpuszczaniu treści z worków otwartych może 
• spowodować przepełnienie się worka, co często skutkuje nieprzyjemnym uczuciem ciągnięcia, balonowaniem worka i podciekaniem treści pod płytkę. To ostatnie przyczynia się mocno do uszkodzeń skóry, jej maceracji, podrażnień, bolesnych odparzeń, a w skrajnych przypadkach nawet owrzodzeń.
  Nie prokrastynujmy opróżniania worka czy jego wymiany, bo, jak wielu stomików tłumaczy: „i tak siedzę w domu, więc zrobię to później”. Prawda jest taka, że często siedzimy w domu, ponieważ jest nam niekomfortowo ze stomią i nie wyobrażamy sobie wyjścia „dla przyjemności”, mając stomijny worek, choć rzadko łączymy te fakty we wspólnym mianowniku, którym jest brak pracy nad swoim życiem ze stomią i świadomej chęci jego poprawy

• ryzyko pojawienia się nieprzyjemnego zapachu
  Przepełniony woreczek stomijny może wydzielać nieprzyjemny zapach, co obniża komfort psychiczny i może być źródłem wstydu w sytuacjach społecznych. Takie sytuacje powodują, że stresujemy się każdym wyjściem z domu i przebywaniem w towarzystwie innych osób (w pracy, sklepie, kawiarni, kinie).
  By unikać stresu, stomicy często minimalizują swoją aktywność towarzyską i społeczną. To z kolei powoduje mentalne szkody. Zamknięty w swojej głowie stomik tłumi swoje potrzeby społeczne, odczuwając coraz większą samotność. Tymczasem często jednym z ważnych powodów złego samopoczucia i niskiej samooceny jest prokrastynacja w temacie współpracy ze stomią.
• ryzyko wycieku
  Im dłużej nosi się woreczek stomijny, im później odpuszcza się z niego treść, narażając przylepiec na ciągłe obciążenia, których należy unikać, tym większe prawdopodobieństwo wycieku treści poza płytkę, na ciało i ubranie. Zbyt długo noszony worek stomijny może stracić swoje właściwości uszczelniające, co zwiększa ryzyko wycieków. To nie tylko wpływa na higienę i samopoczucie, ale także może prowadzić do konieczności częstszych zmian ubrań czy pościeli.
• rozwój infekcji
  Jeśli skóra wokół stomii jest narażona na kontakt z treścią jelitową lub moczem przez dłuższy czas, może dojść do infekcji bakteryjnych lub grzybiczych. Nieleczone infekcje mogą prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie skóry znajdującej się pod stomijnym workiem.

Zatem, reasumując, dlaczego nie należy odkładać zmiany woreczka stomijnego?

• ponieważ to najlepszy sposób, by oswoić się ze stomią i jej obsługą na własnych warunkach.
  W zaciszu własnej łazienki, w ilości czasu, jaki jest potrzebny, by spokojnie i metodycznie uczyć się wszystkiego, co dotyczy kwestii zmiany worka.
• ponieważ w ten sposób można również unikać lub znacznie zminimalizować ryzyko wystąpienia sytuacji awaryjnych.
  Regularna zmiana woreczka pomaga zapobiec nieprzewidzianym problemom, takim jak wycieki czy uszkodzenia sprzętu, które mogą wystąpić w najmniej dogodnym momencie.

• ponieważ to gwarantuje lepszą kondycję skóry.
  A to w przypadku ciągłego noszenia worka stomijnego dla skóry znajdującej się pod płytką jest absolutnie nie do przecenienia. Warto podkreślić, że skóra pod płytką, znajdująca się w dość specyficznych warunkach - wciąż przykryta workiem stomijnym jest delikatniejsza i bardziej podatna na uszkodzenia, a także (z tego samego powodu) – gorzej i trudniej się leczy. W myśl zasady lepiej zapobiegać niż się stresować, nie warto zostawiać tematu przypadkowi, warto natomiast spojrzeć przychylnym okiem na kwestię regularności w temacie zmiany worka.
  Nie bez znaczenia jest też fakt, że łatwiej i bardziej komfortowo jest zaopatrywać skórę bez uszkodzeń. Wymiana woreczka odbywa się wtedy bezboleśnie i szybko, a płytka stomijna zdecydowanie lepiej przykleja się i utrzymuje na skórze zdrowej niż uszkodzonej.

Pamiętać należy, że zaniedbania w pielęgnacji stomii mogą prowadzić do problemów zdrowotnych wymagających interwencji lekarza, droższych środków pielęgnacyjnych czy nawet hospitalizacji.

Jak często należy zmieniać woreczek stomijny?

Częstotliwość zmiany worka stomijnego zależy od rodzaju stomii, rodzaju sprzętu stomijnego (jedno- lub dwuczęściowego) oraz indywidualnych potrzeb i stylu życia.

Zdecydowanie jednak, bez względu na wytyczne wynikające z powyższych opcji, woreczek stomijny zmieniać należy zawsze, gdy stomik odczuwa dyskomfort, pieczenie lub ból zlokalizowany pod stomijną płytką. Każda niepokojąca sytuacja związana z tym, co pod płytką, powinna skutkować zmianą woreczka. 

W trybie regularnym natomiast:

• Woreczki jednorazowe należy zmieniać z reguły po ich napełnieniu.
• W systemach dwuczęściowych płytkę stomijną wymienia się co 2–4 dni, z kolei woreczek powinien być zmieniany częściej.
• W przypadku worków otwartych, stomicy zmieniają je średnio co 2-4 dni, odpuszczając treść ilekroć worek się napełni w 1/3 objętości. 

Rutyny można się nauczyć

Warto zdać sobie sprawę, że im szybciej zrozumie się i przepracuje w głowie kwestię zmiany worka, tym większy komfort psychiczny i możliwość powrotu do codziennych aktywności.

Jak przybliżyć i znormalizować temat higieny własnej stomii?

• czytając, dowiadując się więcej, rozmawiając, zadając pytania.
  Zapraszamy do kontaktu, zarówno w naszych social mediach, telefonicznie oraz na żywo - z naszymi wolontariuszami, którzy często, również będąc stomikami, pomagają zrozumieć tematy związane z życiem z workiem stomijnym.
• obserwując porę, w której stomia nie pracuje tak intensywnie (z reguły to pora dłuższego odstępu od czasu posiłku – poranek, bądź wieczór, ale – przed kolacją).
• dowiadując się, jak wymieniają woreczek bardziej wprawieni stomicy. Korzystając z rad i wskazówek.
  Wiele cennych rad w szeroko pojętym temacie życia ze stomią znaleźć można również w artykułach Med4Me, który jest naszym partnerem i patronem naszych działań.
• przygotowując się rzetelnie do zmiany woreczka - ważne mieć pod ręką wszystko, co jest potrzebne podczas zmiany worka. Dotyczy to: nowego worka, „odklejacza”, chusteczek czyszczących, bariery ochronnej w sprayu lub w chusteczkach, ogrzanej do temperatury pokojowej, pasty uszczelniającej.
• mając świadomość, że początki mogą być trudne. Nie warto się jednak poddawać zniechęceniu. Ten temat naprawdę da się ogarnąć.

Stomiku - nie jesteś sam

Regularna zmiana woreczka stomijnego to podstawa prawidłowej pielęgnacji stomii i zachowania zdrowia skóry. Odkładanie tego procesu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. 

Wprowadzenie rutyny i dbanie o higienę wokół stomii nie tylko zwiększa komfort i pewność siebie, ale także pomaga unikać nieprzyjemnych komplikacji zdrowotnych.

Jeśli drogi Stomiku, czujesz, że w tym momencie nie jesteś w stanie sam udźwignąć tego tematu – skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci zrozumieć i oswoić stomię.

Tekst: Iza Janaczek

Zdjęcia: Med4Me – dzisiejsza galeria uzupełniająca artykuł składa się ze zdjęć przykładowych worków stomijnych, dostępnych u naszego partnera, w sieci sklepów Med4Me.

Tu – worki stomijne marki Salts i Oxmed, ale należy podkreślić, że w ofercie dostępne są worki wszystkich dostępnych w Polsce marek. 

Warto wspomnieć również, że Med4Me dba także o to, by osoby zaopatrujące się w sprzęt oferowany przez nich, były przeszkolone w jego obsłudze, co w praktyce oznacza darmową/ darmowe wizyty stomijnej opiekunki lub stomijnego opiekuna, który na przykładzie nieodpłatnych próbek sprzętu i akcesoriów tłumaczy osobom ze stomią zasady używania danych produktów, po to, by ich życie ze stomią było lepszym i bardziej komfortowym życiem.

Wspomniany blog Med4Me z artykułami o życiu ze stomią znaleźć natomiast można TUTAJ.