Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych

Mają swoje święto i „własny” dzień w roku. Bez nich nie wyobrażamy sobie pobytu w szpitalu, zwłaszcza dłuższego, który przeraża zarówno ze względu na skalę cierpienia wynikającego z diagnozy, jak i rozłąkę z bliskimi. Są zawsze w pobliżu, niosąc fachową pomoc, a bardzo często dodając także - wprost od siebie - ciepłe słowa wsparcia i pokrzepiający uśmiech. Bez względu na godzinę i porę dnia lub nocy zaglądają do szpitalnych sal, by sprawdzić, czy wszyscy chorzy mają się dobrze lub by pomóc tym, którzy tej pomocy w danym momencie bardzo potrzebują.

Są ważne, a jednocześnie często lekceważone. Są też bardzo niedoceniane, choć przecież ich pracę i zaangażowanie trudno przecenić. PIELĘGNIARKI. Osoby nie tylko uprawiające ważny zawód użyteczności publicznej, co wręcz traktujące go w kanonach misji, bo, jak podkreśla wiele pielęgniarek, ich praca to przede wszystkim misja wynikająca z chęci niesienia pomocy tym, którzy pomocy tej potrzebują.

Mniej pielęgniarek. Więcej chorych
Zawód pielęgniarki kojarzył się przez długi czas z wielkim prestiżem. Był misją i filozofią życia, którą zdefiniowała Florence Nightingale, zakładając pierwszą na świecie szkołę pielęgniarek i poświęcając temu zawodowi całe swoje życie.

Tymczasem z roku na rok zawód ten cieszy się coraz mniejszym zainteresowaniem. Informacje te są o tyle niepokojące, że wraz ze spadkiem zainteresowania tą profesją, nikt nie odnotował spadku zachorowań na choroby wymagające hospitalizacji, a tym samym – opieki pielęgniarek.

Co jest powodem tego, że coraz mniej osób wybiera ten ważny i bardzo potrzebny zawód?

Gdyby zamknąć odpowiedź w jednym haśle, brzmiałoby ono: problemy systemowe.

A co kryje się za tym lakonicznie brzmiącym komunikatem?

Przede wszystkim wielka presja i związany z nią stres. Warto podkreślić mocniej, że praca pielęgniarki to praca bardzo wymagająca. Zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Składają się na nią częste dyżury, presja czasu i konieczność podejmowania szybkich decyzji. Składowe te powodują nierzadko chroniczne zmęczenie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, a takie perspektywy zdecydowanie nie zachęcają do wchodzenia w ten zawód.
Brak wymiernych korzyści, czyli wciąż zbyt niskie płace w stosunku do obciążenia pracą. Zawód pielęgniarki to zawód trudny i wymagający wielu umiejętności – także kompetencji tzw. miękkich. Należą do nich: empatia, kreatywność, praca w zespole, umiejętność podejmowania często trudnych decyzji, a także umiejętność rozwiązywania problemów. Niestety, jak twierdzą same pielęgniarki, wielkość, ilość i jakość tych umiejętności nierzadko nie ma znaczenia w kontekście wynagrodzenia i jest zwyczajnie zaniżana lub lekceważona, przez co pielęgniarki często zarabiają stosunkowo niewiele w porównaniu do obciążenia pracą i odpowiedzialnością, którą ponoszą.
Niedobory personelu - w wielu placówkach medycznych brakuje odpowiedniej liczby personelu, co prowadzi do przeciążenia pracą zatrudnionych w nich pielęgniarek.
Brak wsparcia przełożonych i niedobory zasobów - sprawiają, że praca pielęgniarek to ciągła walka o komfort – nie tylko własny w codziennej pracy, ale też pacjentów, którzy od jakości tej pracy w dużej mierze zależą.
Brak perspektyw rozwoju zawodowego, a co za tym idzie - brak kursów, szkoleń i czasu, by się dokształcać. Dzisiejszy świat to świat zorientowany na sukces, więc perspektywa braku perspektyw nie działa mobilizująco i zachęcająco.
Wzrost biurokracji. Co prawda skarżą się na nią chyba wszystkie sektory zawodowe, ale w służbie zdrowia jej nadmiar widać aż nadto wyraźnie. Coraz więcej prac administracyjnych i szeroko pojętej biurokracji pochłania czas i energię pielęgniarek, które z definicji zarezerwowane być powinny do opieki nad pacjentem.

Zapomniany etos
Służba medyczna to nie tylko wyuczona praca, to także gorące serca, wrażliwość i empatia pielęgniarek. Warto o tym pomyśleć już teraz, przywracając temu zawodowi w pełni zasłużony etos.

Operacja ta nie będzie łatwa, ale przy zaangażowaniu wszystkich tych, których wkład jest tu niezbędny - powinna szybko przynieść wymierne efekty. Nie tylko dla samych pielęgniarek, ale też – dla całego systemu opieki zdrowotnej i co chyba najważniejsze – dla pacjentów. To właśnie oni, obok nieco zapomnianych przez system pielęgniarek są kolejną grupą zainteresowanych, która cierpi na obecnej sytuacji.

Etos zawodu pielęgniarki wymaga działań na wielu polach. Warto więc zwrócić uwagę na to, co go buduje. Do głównych składowych dawnego blasku zawodu pielęgniarki należą:

prestiż tego ważnego i potrzebnego zawodu oraz jego wzrost - zarówno w oczach społeczeństwa, jak i pracodawców. Jako, że gra on kluczową rolę w przywracaniu znaczenia tej profesji, należy podjąć wszelkie możliwe kroki, by zwiększyć docenienie pracy pielęgniarek przez instytucje medyczne i – przez samo społeczeństwo.
poprawa warunków pracy – przy czym, powinna być ona obligatoryjna. By realnie przywrócić zainteresowanie tą profesją konieczne są duże i widoczne zmiany.
redukcja przeciążenia pracą, stworzenie logicznych jej harmonogramów, a także praca w nowoczesnym środowisku i na nowoczesnych sprzętach, zdecydowanie zachęci do wybierania tej potrzebnej profesji przez osoby chcące zawodowo trudnić się pomaganiem i jednocześnie będzie też skłaniać do pozostania w zawodzie osoby, które się nim już trudnią.
godne zarobki adekwatne do wykonywanej pracy i wkładanego zaangażowania. Wiadomym jest, że by godnie i dobrze żyć, trzeba godnie zarabiać. I mówiąc nieco przewrotnie, zawód pielęgniarki nie powinien być z tej zasady zwolniony. Godna płaca, obok właściwych warunków pracy, to nie tylko satysfakcja pielęgniarek pracujących w tym zawodzie, to także duża motywacja dla kolejnych osób chcących wybrać ten zawód.
inwestowanie w rozwój zawodowy. Praca pielęgniarki powinna być rozwojowa i pielęgniarki powinny mieć na taki rozwój szansę. Wiadomym jest, że dobrze wyszkolony personel to personel czujący się w swoim zawodzie pewniej i lepiej, przez co wykonujący swoją pracę chętniej i z większym zaangażowaniem.
work-life balance – czyli równowaga między życiem prywatnym a pracą. Promowanie zdrowego balansu pomiędzy tymi dwoma składowymi jest niezwykle istotne. Zwłaszcza z uwagi na fakt, że przeciążenie pracą jest prostą drogą do wypalenia zawodowego i schorzeń psychicznych, takich jak depresja. Ważne jest więc, by zapewnić pielęgniarkom elastyczność w godzinach pracy, tak by mogły skutecznie zarządzać swoim życiem zawodowym i osobistym.

Pielęgniarka – zawód i misja
Gdy myślimy: "pielęgniarka" to przed oczami, z reguły, staje nam osoba zmęczona, przepracowana, często źle opłacana i tak samo - niedoceniana. Tymczasem dla wielu pacjentów pielęgniarki to prawdziwe ciche bohaterki, mierzące się na co dzień z niełatwą pracą w niełatwych warunkach. Żaden chory potrzebujący opieki szpitalnej nie wyobraża sobie pobytu w obcej sali szpitalnej, daleko od domu - bez uspokajającego uśmiechu i spokojnego głosu pielęgniarki. Bo prawdą jest, że to właśnie pielęgniarki, poza zawodowymi obowiązkami – nierzadko także pocieszają, podnoszą na duchu i pomagają okiełznać strach oraz szpitalną samotność pacjentów.

I właśnie z powodu swojego podejścia i zakresu obowiązków, który uzupełniają dodatkowo anielską cierpliwością, taktem, wrażliwością i empatią, wykonywany przez pielęgniarki zawód powinien być właściwie i wymiernie doceniany. Powinien też cieszyć się zasłużonym szacunkiem.

Zatem, dziś, z okazji Międzynarodowego Dnia Pielęgniarek i Położnych, życzymy Wam, drogie Panie, tego, by Wasz zawód zawsze był misją czynioną z potrzeby wrażliwego serca. Byście zawsze miały energię, siłę i motywację, by zawód ten wykonywać, a także, by nie opuszczała Was pewność, że jesteście wystarczająco doceniane – i to pod każdym względem.

Życzymy Wam sił, uśmiechu i wielu zawodowych sukcesów. Bądźcie szanowane, doceniane i szczęśliwe. Zawsze, nie tylko w dniu Waszego święta.

Tekst: Iza Janaczek
Foto: gov.pl oraz unsplash