Jelito grube

Ostatnia część układu pokarmowego łącząca jelito cienkie z odbytem. Jelito grube składa się z następujących części: jelito ślepe (inaczej kątnica) z jego przyśrodkowej ściany wychodzi wyrostek robaczkowy, położony wewnątrzotrzewnowo; okrężnica, która dzieli się na wstępnicę, poprzecznicę oraz zstępnicę i esicę. Stąd uformowana masa kałowa kierowana jest do odbytnicy i wydalana przez odbyt. W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału. Błona śluzowa jelita grubego nie tworzy kosmków jelitowych, jest silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody, elektrolitów i soli mineralnych z resztek pokarmowych. Występują tutaj także bakterie symbiotyczne, produkujące witaminę K, oraz niektóre witaminy z grupy B. Jelito grube człowieka dorosłego, zwłaszcza w podeszłym wieku, często wypełnione jest kamieniami kałowymi, stwardniałymii gnijącymi resztkami nie strawionych pokarmów. Okrężnica przystosowana jest do przetwarzania ok.2,5 kg pożywienia jednorazowo. Gdy ta masa zostanie przekroczona, układ mięśniowy jelita nie jest w stanie utrzymać zbyt dużego ciężaru, jelito ulega rozciągnięciu, jego mięśniówka jest osłabiona i pogarsza się motoryka. Dotyczy to zwłaszcza jelita poprzecznego, które zaczyna opadać i wyraźnie uciskać narządy położone wewnątrz miednicy. Często jest to przyczyną niepłodności, kiedy ucisk okrężnicy na macicę i jajowody uniemożliwia zapłodnienie. Niestrawione resztki pokarmowe pozostają w okrężnicy coraz dłużej. Powstające środowisko sprzyja rozwojowi niekorzystnej flory bakteryjnej, która produkuje przenikające do krwi toksyny, wywołując toksemię. Związki toksyczne powstające w trakcie procesów rozkładu w jelicie grubym nie są szkodliwe, jeśli są na bieżąco usuwane. Jeśli jednak wskutek nieprawidłowej pracy jelita następuje ich nadmierne gromadzenie się, zaczynają przenikać przez błonę śluzową jelita do krwi i wywołują liczne dolegliwości ze strony różnych organów.