9-ROZNE-TYPY-WORECZKOW.jpg

WOREK STOMIJNY Jest nieodłącznym atrybutem każdego stomika, posiadającego stomię wydalniczą.

Bez względu na rodzaj wyłonionej stomii, każdy stomik nosi go pod ubraniem.

Worek stomijny służy do zbierania treści jelitowej oraz moczu i przyklejony jest do brzucha stomika - w miejscu wyłonienia stomii.

Istnieje kilka systemów sprzętu stomijnego oraz akcesoriów pomocniczych służących do zaopatrywania i pielęgnacji stomii.

Podział dotyczy również rodzaju stomii, do zaopatrywania której ma on służyć.

Zaopatrzenie stomijne można podzielić według kilku kategorii, w zależności od rodzaju stomii i potrzeb użytkownika.

 

Podział sprzętu ze względu na rodzaj stomii wydalniczej
  • Sprzęt do zaopatrzenia kolostomii - worki zamknięte, odpuszczalne
  • Sprzęt do zaopatrzenia ileostomii - worki odpuszczalne (otwarte) dające możliwość wielokrotnego opróżniania woreczka z zebranej w nim treści jelitowej
  • Sprzęt do zaopatrzenia urostomii - worki z kranikiem

Tu warto dodać, że woreczki stomijne różnią się także ze względu na materiał - czyli w tym podziale mamy do czynienia z workami transparentnymi i nietransparentnymi. Te pierwsze stosowane są często w pierwszym okresie po wyłonieniu stomii, dzięki czemu na bieżąco można kontrolować kolor i konsystencję treści wpadającej do nich a także wygląd samej stomii.

Te drugie, stomicy wybierają już w czasie późniejszym, gdy wspomniane parametry nie muszą być już tak bardzo kontrolowane. Jednak także te woreczki w większości modeli zawierają transparentne okienko, pozwalające na kontrolowanie stomii, gdy tylko zajdzie taka potrzeba - bez konieczności zdejmowania woreczka.

Podział sprzętu ze względu na wiek stomika

Kolejnym ważnym podziałem woreczków stomijnych jest ten, ze względu na wiek osoby z wyłonioną stomią. Uwzględnia on specyficzne potrzeby różnych grup wiekowych, od niemowląt do seniorów. Oczywiście jest to podział umowny i nie oznacza, że osoba dorosła nie może skorzystać ze sprzętu, który jest przeznaczony dla dzieci, czyli tego w mniejszym w rozmiarze.

Tu sprzęt stomijny dzielimy na:

  • Sprzęt dla osób dorosłych
  • Sprzęt dla dzieci - musi być mniejszy i dostosowany do małego brzuszka.
  • Sprzęt neonatologiczny

W każdej grupie wiekowej kluczowe jest dopasowanie sprzętu stomijnego, które uwzględnia nie tylko wiek, ale również aktywność, stan zdrowia skóry i preferencje życiowe danej osoby.

Podział ze względu na rodzaj sprzętu

  • System jednoczęściowy - oznacza, że płytka, która służy do przyklejenia woreczka do skóry jest z nim zintegrowana. Wymiana takiego woreczka polega na odklejeniu i zdjęciu całego - już zużytego woreczka i naklejeniu na skórę nowego, zintegrowanego modelu.
    Ten typ występuje najczęściej w opcji - worki odpuszczalne. W praktyce oznacza to możliwość ich częstego opróżniania, przy wymianie całego woreczka raz na 2-3 dni, w zależności od preferencji i potrzeb stomików.
  • System dwuczęściowy - to komplet składający się z płytki i woreczka (nie występują łącznie jako jedna sztuka). Używanie tego rodzaju sprzętu polega na wymianie woreczków, bez konieczności każdorazowego odklejania płytki od ciała.

    Harmony-Flexifit-Pouches-2PC-400.jpgWoreczki dwuczęściowe występują w opcji: odpuszczalne i zamknięte.
    W tej kombinacji woreczek zmienia się co 2-3 dni (jeśli jest odpuszczalny) bądź za każdym razem, gdy się napełni (jeśli to typ zamknięty).

    Płytkę należy zmieniać co 4-5 dni.

    Warto tu zwrócić uwagę, że przy wyborze sprzętu dwuczęściowego należy pamiętać, by wybrać sprzęt jednej marki wzajemnie do siebie pasujący. Płytki i worki są kompatybilne w zakresie oferty każdego producenta. Z uwagi na fakt, że są własnym rozwiązaniem technologicznym konkretnego producenta, mogą nie pasować do sprzętu innych producentów.

    Warto zauważyć także, że w systemie dwuczęściowym spotkać się można z dwoma sposobami łączenia woreczka z płytką. Przez przyklejenie oraz "na klik". Druga opcja wymaga przyciśnięcia woreczka do przyklejonej do brzucha płytki i z uwagi na to, nie jest opcją preferowaną przez osoby zaraz po operacji, z uwagi na tkliwość brzucha.

 

1.jpgworeczek zintegrowany
odpuszczalny wypukła płytka
2.jpgworeczek zintegrowany
odpuszczalny wypukła płytka
3.jpgworeczek zintegrowany
odpuszczalny płaska płytka
4.jpgworeczek zintegrowany
odpuszczalny płaska płytka

 

 
Rodzaje worków stomijnych
  • odpuszczalne (otwarte) - posiadają one otwieraną i zamykaną końcówkę, dzięki czemu nie trzeba zmieniać woreczka za każdym razem, gdy stomik chce usunąć z niego treść. Wybierane są one często przez ileostomików.
  • zamknięte - po jednorazowym napełnieniu należy je usunąć, zamieniając na nowe. Wybierane są często przez kolostomików.
  • urostomijne - służą do gromadzenia wydalanego moczu. Posiadają specjalny maleńki kranik umożliwiający swobodne usuwanie moczu z woreczka, bez konieczności jego każdorazowej zmiany.

Worki stomijne zaopatrzone są w filtry węglowe mające za zadanie neutralizować wydostające się przez nie gazy.

Niektóre worki zaopatrzone sa w tzw. VENT pozwalający na odpuszczenie gromadzących się w worku gazów i redukując efekt balonowania worka. Mogą być szczególnie dobrym rozwiązaniem dla osób, u których produkcja gazów jest duża.

Niezależnie od tego czy sprzęt jest jedno, czy dwuczęściowy można go również sklasyfikować pod kątem zastosowanej płytki (przylepca). I w tym podziale występuje:

  • płytka płaska - dedykowana jest stomiom wystającym nad skórę powyżej 1 cm.
  • płytka wypukła typu convex - sprawdza się w przypadku stomii niewiele wystających nad skórę oraz w przypadku stomii wklęsłych, płaskich, umiejscowionych w fałdach brzusznych.
  • płytka do modelowania - można ją formować palcami dopasowując otwór do rozmiaru stomii

Bez względu na rodzaj płytki, otwór w niej może być wstępnie wycięty dając możliwość dalszego docięcia dostosowując do rozmiaru stomii lub fabrycznie przygotowany do konkretnego rozmiaru stomii.

Pamiętajmy, że zły dobór sprzętu stomijnego - w tym wypadku płytki, oraz nieprawidłowe dopasowanie otworu do rozmiaru stomii, skutkować może podciekaniem treści jelitowej pod płytkę, a to prowadzić może do uszkodzenia skóry wokół stomii oraz do niekontrolowanego odklejenia się sprzętu.

Zakładanie woreczka stomijnego zależy od jego rodzaju
W przypadku sprzętu jednoczęściowego, za każdym razem, gdy trzeba zmienić zintegrowany z płytką woreczek, należy odkleić go od ciała, oczyścić i zabezpieczyć okolice stomii pod płytką. A potem przykleić nowy.

9.jpgworeczki zintegrowane
wypukła płytka typu Convex
 
10.jpgworeczek zintegrowany
wypukła płytka typu Convex
 
11.jpgpłytka wypukła
typu Convex
 

W przypadku sprzętu dwuczęściowego ściąganie i zakładanie woreczka jest ułatwione i nie wiąże się z koniecznością każdorazowego odklejania płytki z przylepcem. By wymienić woreczek i założyć nowy, wystarczy zdjąć z przyklejonej do ciała płytki, zużyty worek i nasadzić na nią nowy.

Płytkę przyklejoną do ciała wymienia się rzadziej, i jest to jeden z powodów, dla których stomicy często wybierają ten rodzaj sprzętu.

Dodatki do hydrokoloidu
Wyłonienie stomii wiąże się z koniecznością pochylenia się nad tematem jej zaopatrzenia. Mając na uwadze fakt, że posiadanie stomii wiąże się z ryzykiem poważnych uszkodzeń skóry ze względu na fakt jej kontaktu z drażniącą treścią jelitową lub moczem, producenci stomijnego sprzętu proponują dodatkowe opcje pozwalające na jeszcze lepszą ochronę skóry pod stomijną płytką.

Popularnymi składnikami hydrokoloidowych płytek stomijnych są:

  • wyciągu z aloesu, który ma właściwości przeciwzapalne i nawilżające skórę
  • miód manuka, który ma właściwościach gojące i antybakteryjne
  • witamina E, która nawilża i odżywia skórę.
5.jpgworeczek zintegrowany
zamknięty płaska płytka
6.jpgworeczek do
urostomii
7.jpgworeczek do
urostomii
8.jpgworeczek do
urostomii - kranik
 

Osłonki

Jak bardzo trudnym do zaakceptowania tematem jest stomia i konieczność noszenia stomijnego worka, świadczą statystyki. Stomicy nie akceptują stomii, nie potrafią też często pogodzić się z faktem, że na brzuchu muszą nosić stomijny sprzęt będący, dla wielu, przykrą alternatywą do naturalnego załatwiania swoich fizjologicznych potrzeb.
W odpowiedzi na problem akceptacji stomijnego woreczka pojawiły się stomijne osłonki. To estetyczne materiałowe pokrowce. Gładkie bądź posiadające zabawny, gustowny wzorek. Ich zadaniem jest zakrycie nieakceptowalnego przez wielu stomików worka i nadanie mu bardziej estetycznego wyglądu. Osłonki, zwane też stomijnymi pokrowcami stworzone zostały po to, by pomóc stomikom w stopniowym procesie akceptacji stomijnego woreczka, oraz po to, by złagodzić choć trochę odruch niechęci, jaki powoduje samo na niego patrzenie.

Cena i refundacja

W kontekście sprzętu stomijnego często pojawia się pytanie dotyczące ceny woreczków oraz ich refundacji.
Sprzęt stomijny, w tym stomijne woreczki, podlegają refundacji. Co to oznacza w praktyce?
Płytki oraz worki stomijne są w pełni refundowane. To oznacza, że pacjenci stomijni mogą zaopatrywać się w nie bezpłatnie, ale - tylko w granicach limitu określonego osobno, dla każdego rodzaju stomii.

Akcesoria stomijne służące do pielęgnacji skóry wokół stomii i będące niezbędnym elementem zaopatrzenia stomijnego są refundowane w ramach limitu finansowego, z odpłatnością pacjenta.

By móc korzystać z refundowanego sprzętu stomijnego, stomik musi posiadać zlecenia na jego odebranie. Takie zlecenia wystawia lekarz. Warunkiem otrzymania sprzętu stomijnego jest prawidłowo wypełnione zlecenie zawierające niezbędne dane, w tym: numer ewidencyjny zlecenia oraz kod ICD-10.

Cena sprzętu stomijnego ma znaczenie. Zwłaszcza, że nie jest ujednolicona i z tego powodu każdy sklep medyczny w Polsce może proponować inną. Co to oznacza w praktyce? Że w zależności od ceny woreczka w danym sklepie medycznym, w ramach otrzymanego zlecenia na refundowany sprzęt - stomik może otrzymać - na przykład 10, 8 albo tylko 6 woreczków.

Woreczki stomijne różnią się wielkością, kolorem i kształtem. Każdemu typowi stomii dedykowany jest inny typ sprzętu. Wszystkie jednak służą do tego, by pomóc stomikowi wrócić do normalnego życia, pomimo pewnej inności, wynikającej ze zmian w sposobie wypróżniania.

I jest to absolutnie wykonalne. Należy tylko właściwie dobrać sprzęt do typu stomii, w czym powinna stomikowi pomóc pielęgniarka stomijna lub stomijna opiekunka.

Kryteria doboru sprzętu stomijnego

Wybór odpowiedniego sprzętu stomijnego jest kluczowy dla komfortu i bezpieczeństwa osób żyjących ze stomią. Bogata oferta na rynku pozwala na indywidualne dopasowanie produktów, ale też może stanowić wyzwanie w znalezieniu tej najlepszej opcji.

Główne kryteria, które należy uwzględnić przy doborze sprzętu stomijnego to:
  • rodzaj stomii
    jest to najważniejszy czynnik determinujący wybór sprzętu. Inne worki i akcesoria będą potrzebne dla stomii jelitowej, a inne dla stomii moczowej. Ważne jest, aby sprzęt był dostosowany do rodzaju wydzieliny;
  • kształt i rozmiar stomii
    indywidualne cechy anatomiczne wymagają dopasowania rozmiaru i kształtu płytki, aby zapewnić szczelność i komfort noszenia. Prawidłowo dobrany sprzęt zmniejsza ryzyko podrażnień i uszkodzeń skóry;
  • lokalizacja na brzuchu
    miejsce, w którym znajduje się stomia, ma wpływ na wybór rodzaju worka - różne modele lepiej sprawdzają się w zależności od tego, czy stomia znajduje się niżej, czy wyżej na brzuchu, oraz czy w jej okolicy są blizny, czy fałdy skórne;
  • ilość i rodzaj wypróżnień
    częstotliwość i konsystencja wypróżnień determinują potrzebę stosowania worków o różnej pojemności i z różnymi systemami opróżniania;
  • powikłania stomijne
    w przypadku występowania powikłań, takich jak skórne podrażnienia czy przepukliny, konieczny może być dobór specjalistycznego sprzętu łagodzącego te problemy;
  • zdolność do samoopieki
    dostępność i łatwość obsługi sprzętu stomijnego musi być dostosowana do umiejętności manualnych użytkownika, co jest szczególnie ważne u osób starszych lub z ograniczeniami ruchowymi;
  • wiek i aktywność fizyczna
    dla aktywnych osób oraz dzieci mogą być potrzebne specjalne worki stomijne, a także akcesoria, zapewniające większą swobodę ruchów i bezpieczeństwo podczas aktywności fizycznej;
  • preferencje indywidualne
    kwestie estetyczne i praktyczne, takie jak kolor worków, ich widoczność pod ubraniem, czy możliwość kąpieli z workiem, również odgrywają istotną rolę w procesie wyboru;
  • akcesoria stomijne
    nie należy zapominać o akcesoriach, takich jak pasy stomijne, osłonki czy preparaty do pielęgnacji skóry wokół stomii, które znacząco poprawiają komfort życia ze stomią.

Dobór odpowiedniego sprzętu stomijnego jest procesem indywidualnym, który powinien być dostosowany do wielu czynników, w tym przede wszystkim do potrzeb i stylu życia konkretnej osoby. Współpraca z ekspertem jak również regularne konsultacje z pielęgniarką stomijną mogą znacząco pomóc w znalezieniu najbardziej odpowiedniego rozwiązania.

Pamiętajmy, że nie ma konkretnego, jednego najlepszego sprzętu stomijnego, który byłby dobry dla wszystkich. Najlepszy sprzęt stomijny to taki, który dopasuje się do naszych potrzeb i preferencji.

Co zrobić ze zużytym sprzętem stomijnym?

Warto zaznaczyć, że sprzęt stomijny i cewniki, mimo że są sprzętem medycznym, nie są klasyfikowane jako odpady medyczne. Według polskiej Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. 2023 poz. 1587), odpady medyczne to te powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. To oznacza, że w przypadku zużytego sprzętu stomijnego i cewników stosowanych w domach, mamy do czynienia z odpadami komunalnymi.

Gdzie wyrzucać zużyty sprzęt stomijny?

Pojawia się pytanie: czy wrzucać go do odpadów zmieszanych, czy może lepiej do plastiku?

Dbając o ochronę środowiska, kluczowe jest, aby - jeśli to możliwe, każdy element zużytego sprzętu był odpowiednio segregowany. Jednak z uwagi na charakter tych odpadów, często najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie ich w odpadach zmieszanych, po uprzednim zamknięciu w szczelnym woreczku, aby uniknąć nieprzyjemnego zapachu z kosza.

Zawartość worka stomijnego powinna być opróżniona do toalety / sedesu przed wyrzuceniem do kosza.

  • w przypadku worków otwartych - należy opróżnić zawartość worka stomijnego do toalety.
  • w przypadku worków zamkniętych - należy naciąć dolną część worka i opróżnić zawartość worka do toalety.

Choć sposób utylizacji zużytego sprzętu stomijnego może wydawać się mało istotny w kontekście stomii, to jednak ma on spore znaczenie. Zarówno ze względu na kwestie ekologiczne jak również z powodu komfortu psychicznego stomika oraz osób uczestniczących w procesie wymiany stomijnego woreczka.

 

zobacz asortyment dla stomików >>

Znajdź nas na
Znajdź nas na
Znajdź nas na